Cechy opisujące ziarno i
słód
• I. Parametry jakościowe słodu i
brzeczki:
1. Ekstraktywność
2. Liczba Kolbacha
3. Stopień Ostatecznego
Odfermentowania
4. Lepkość brzeczki
5. Siła diastyczna
• II. Parametry jakościowe ziarna:
6. Zawartość białka
7. Energia kiełkowania.
EKSTRAKTYWNOŚĆ
Jest cechą słodu, która ma znaczenie
ekonomiczne
i daje podstawę do określenia przydatności
do produkcji piwa. Zależy od odmiany
jęczmienia, a jej poziom zmienia się w
zależności od warunków wegetacji. Im
wyższa jest ekstraktywność, tym lepsza
będzie wydajność warzelni.
LICZBA KOLBACHA
Jest to wyrażony w procentach stosunek
zawartości białka rozpuszczalnego w słodzie do
jego całkowitej
zawartości. Liczba Kolbacha jest związana ze
stopniem rozluźnienia białkowego w słodzie, a co
za tym idzie
z dostępnością enzymów proteolitycznych w
procesie gotowania brzeczki. Większe
oddziaływanie endopeptydaz wpływa na wyższy
stopień rozluźnienia białkowego, a zatem
i wyższą ekstraktywność słodu. Zbyt daleko
posunięte rozluźnienie może spowodować
pogorszenie trwałości
i przyczepności piany oraz negatywnie wpłynąć
na pełnię smaku piwa.
LEPKOŚĆ BRZECZKI
Jest jednym z mierników rozluźnienia
skrobiowego, wskazującego jak daleko
zaszły procesy enzymatyczne, wywołane
głównie przez enzymy cytolityczne.
STOPIEŃ OSTATECZNEGO
ODFERMENTOWANIA
Jest to wyrażona w procentach zdolność
brzeczki do fermentacji pod wpływem
drożdży piwnych.
SIŁA DIASTATYCZNA
Jest miarą aktywności enzymów
diastatycznych, głównie beta-amylazy,
biorących udział
w przemianach skrobi podczas gotowania
brzeczki.
Zawartość białka w ziarnie
•Oznacza się podobnie jak ilość azotu
ogólnego potrzebną do wyznaczania Liczby
Kolbacha w słodzie, stosując przelicznik N x
6,25. Wynik podaje się w % s.m.
Energia kiełkowania
•Jest to parametr określający stan
fizjologiczny ziarna
i jest miernikiem jego żywotności. W
laboratorium oznacza się energię
kiełkowania po trzech dobach według BN-
69/9131-03. Wynik podaje się w procentach.
Wpływ dawki nawożenia
azotem na parametry
jęczmienia browarnego
Wyszczegól
nienie
Dawka azotu (kg/ha)
stosowana przedsiewnie
0
20
40
60
80
Plon ziarna
(g/m
2
)
330
359
410
436
447
Liczba roślin
na
1 m
2
324
325
327
322
322
Liczba
kłosów na
1 m
2
481
521
556
584
599
MTZ (g)
38,8
41,0
43,5
43,5 41,1
Zawartość
białka (%)
12,3
11,1
11,2
11,6 12,1
Siła
diastatyczna
(°WK)
295,1 305,0 315,0 322,1 336,
4
Klasy jakościowe
•Wartości każdego z parametrów podzielono
na dziewięć klas jakościowych wycenionych
w skali od l do 9, gdzie liczba 9 oznacza
wartość najlepszą, a l najgorszą. Przy
podziale na klasy kierowano się
wymaganiami przemysłu browarowego oraz
wynikami uzyskiwanymi
w laboratorium. Za zakwalifikowanie
każdego parametru do odpowiedniej klasy
odmiana otrzymuje odpowiadającą jej liczbę
punktów.
Przedziały wartości wyróżników
jakościowych
w poszczególnych klasach
Parametr
Klasa w skali 1-9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Ekstraktywn
ość
[%]
<81,
6
81,6-
81,9
82,0-
82,3
82,4-
82,7
82,8-
83,1
83,2-
83,5
83,6-
83,9
84,0-
84,3
>84,
3
Liczba
Kolbacha
[%]
<37,
5
37,5-
38,6
38,7-
39,8
39,9-
41,0
41,1-
42,2
42,3-
43,4
43,5-
44,6
44,7-
45,8
>45,
8
Stopień
ostateczneg
o
odfermento
wania
[%]
<80,
0
80,0-
80,4
80,5-
80,9
81,0-
81,4
81,5-
81,9
82,0-
82,4
82,5-
82,9
83,0-
83,4
>83,
4
Lepkość
brzeczki
[mPa·s]
>1,7
5
1,75-
1,71
1,70-
1,66
1,65-
1,61
1,60-
1,56
1,55-
1,51
1,50-
1,46
1,45-
1,41
<1,4
1
Siła
diastatyczna
[j. W-K]
<220 220-
239
240-
259
260-
279
280-
299
300-
319
320-
339
340-
359
>359
Wyróżniki jakościowe i ich wagi
•
* - 0 < W
i
<1
Wyróżnik
Waga (W
i
)*
Ekstraktywność
0,40
Liczba Kolbacha
0,15
Stopień
Ostatecznego
Odfermentowania
0,15
Lepkość brzeczki
0,15
Siła Diastyczna
0,15
Zakwalifikowanie odmiany do odpowiedniej grupy
jakościowej następuje po uprzedniej wycenie punktowej
każdego parametru w skali od l do 9 na podstawie tabeli
l, wyznaczeniu wskaźnika Q poprzez przemnożenie
otrzymanych wyników przez odpowiednią wagę
i zsumowaniu rezultatów. W konsekwencji
zaproponowano podział odmian jęczmienia na cztery
grupy jakościowe.
Kategorie browarne
•Do celów oceny odmian przyjęto podział
jęczmienia browarnego na kategorie
browarne:
•jęczmień browarny bardzo dobrej jakości
•jęczmień browarny dobrej do bardzo
dobrej jakości
•jęczmień browarny dobrej jakości
•jęczmień browarny średniej do dobrej
jakości
•jęczmień browarny średniej jakości
•jęczmień niebrowarny (pastewny)
Zakwalifikowanie odmiany do
odpowiedniej grupy jakości następuje na
podstawie parametrów jakościowych słodu i
brzeczki, którym w COBORU przypisano
odpowiednie wagi.
Kategorie browarne
jęczmienia
Kategorie
browarne
Wskaźnik jakości
[Q]
Bardzo dobra
>7,99
Dobra do bardzo
dobrej
6,75 – 7,99
Dobra
5,50 – 6,74
Średnia do dobrej
4,25 – 5,49
Średnia
3,00 – 4,24
Nie browarna
< 3,00
CHOROBY
JĘCZMIENIA
Żółta karłowatość
jęczmienia
Plamistość liści jęczmienia
Plamistość liści jęczmienia
Rynchosporioza
Pasiastość liści jęczmienia
Pasiastość liści jęczmienia