Układ białokrwinkowy

Krew

osocze 54 %

elementy morfotyczne 46 %

leukocyty

erytrocytypłytki krwi (trombocyty)

granulocyty

agranulocyty

obojętnochłonne
(neutrofile) zasadochłonne

(bazofile)

kwasochłonne
(eozynofile)

monocyty

limfocyty

B

T

Th - pomocnicze

Tc - cytotoksyczne

Ts - supresorowe

Przegląd populacji leukocytów

Monocyty/makrofagi

Średnica monocytu waha się od 15 do 20 μm. Komórka ma kształt
zazwyczaj okrągły. Owalne lub częściej nerkowate jądro otoczone szerokim
pasem cytoplazmy bez ziarnistości, cytoplazma zawiera liczne ziarnistości
( mniej widoczne w mikroskopie świetlnym)

Monocyty po przejściu ze szpiku do krwi przebywają w niej krótko i
przechodzą do tkanek jako makrofagi. Żyją do 4 dni.
We krwi stanowią około 2 – 8 % krwinek białych

Monocyty/makrofagi

Do procesów, w których biorą udział monocyty zaliczamy:

- fagocytoza (obrona przeciwbakteryjna, przeciwwirusowa,
przeciwnowotworowa, a także w eliminacji starych komórek w
śledzionie)

- chemotaksja
- diapedeza
- prezentacja antygenu limfocytom
- regulacja układu immunologicznego - wydzielanie wielu cytokin
(obok limfocytów jest to jedno z głównych źródeł cytokin)
- udział w reakcjach zapalnych
- cytotoksyczność

Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile)

Średnica neutrofila waha się od 12 do 15 μm. Komórka ma kształt
zazwyczaj okrągły, jądro pałeczkowate (postać młodsza) lub
segmentowane (postać dojrzała) otoczone jest barwnikooporną
cytoplazmą. Segmentacja jądra może być różna. Najczęściej jądro
składa się z 2 – 5 płatów.

Po opuszczeniu szpiku utrzymują się we krwi niecały dzień, po
czym mogą przeniknąć do tkanek, w których żyją przez 1 -
2 dni.

We krwi stanowią około 50 – 70 % krwinek białych

Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile)

Do procesów, w których biorą udział neutrofile zaliczamy:

- chemotaksja

- fagocytoza (gł. bakterie)

- diapedeza
- regulacja układu immunologicznego - wydzielanie cytokin
- udział w reakcjach zapalnych

Granulocyty kwasochłonne (eozynofile)

Średnica eozynofila waha się od 10 do 15 μm. Komórka ma kształt
zazwyczaj okrągły, jądro najczęściej dwupłatowe jest
otoczone cytoplazmą z licznymi ziarnistościami barwiącymi się w
rozmazie na kolor pomarańczowy.

Po opuszczeniu szpiku utrzymują się we krwi od 3 do 8 godzin, po
czym mogą przenikać do tkanek, gdzie żyją przez 1 - 2 dni.
We krwi stanowią około 1 – 4 % krwinek białych

Granulocyty kwasochłonne (eozynofile)

Do procesów, w których biorą udział eozynofile zaliczamy:

- chemotaksja

- fagocytoza

- diapedeza
- udział w reakcjach zapalnych i alergicznych
- cytotoksyczność w stosunku do pasożytów

Granulocyty zasadochłonne (bazofile)

Średnica bazofila waha się od 10 do 14 μm. Komórka ma kształt
zazwyczaj okrągły, jądro najczęściej dwupłatowe otoczone
jest cytoplazmą z licznymi ziarnistościami barwiącymi się w
rozmazie na kolor granatowy.

Po opuszczeniu szpiku utrzymują się we krwi niecały dzień, po
czym mogą przenikać do tkanek, gdzie żyją przez kilka dni.
We krwi stanowią około 0,1 – 0,6 % krwinek białych

Najważniejszą rolą bazofilów jest udział w reakcjach zapalnych i
alergicznych. Pod wpływem alergenów i antygenów związanych z
przeciwciałami IgE dochodzi w komórce do reakcji degranulacji,
czyli uwolnienia z ziarnistości licznych substancji nazywanych
mediatorami zapalenia (np. histamina)

Limfocyty

Średnica limfocytów waha się w granicach 5 – 9 μm. Komórka ma
kształt zazwyczaj okrągły, a duże jądro zajmuje znaczną część
komórki.

We krwi stanowią około 20 – 40 % krwinek białych

Limfocyty dzielą się na limfocyty B i limfocyty T (odporność
swoista). Podział ten dotyczy odmiennej funkcji tych komórek.
Morfologicznie są nierozróżnialne. Należy pamiętać, że do
limfocytów należą również komórki NK (odporność nieswoista).

Limfocyty B (bone marrow) dojrzewają w szpiku, a limfocyty T
(thymus) dojrzewają w grasicy.

Limfocyty B

Stanowią około 16 % limfocytów krwi obwodowej.

Do

charakterystycznych

dla

limfocytów

B

cząsteczek

powierzchniowych obok receptora immunoglobulinowego
(BCR) należą CD19 i CD20. BCR jest przeciwciałem
związanym z błoną komórkową i cząsteczkami przenoszącymi
sygnał aktywujący do wnętrza komórki.

W wyniku aktywacji produkują znaczne ilości przeciwciał. Po
otrzymaniu sygnału aktywującego różnicują się w komórki
plazmatyczne (plazmocyty) zdolne do wytwarzania nawet 2 tysięcy
przeciwciał na sekundę. Plazmocyt zwiększa swoje rozmiary,
głównie poprzez powiększenie powierzchni cytoplazmy, co
związane jest z intensywnymi procesami syntezy cząsteczek
immunoglobulinowych.

Wykazują ekspresję zarówno cząsteczek MHC klasy I, jak i MHC
klasy II (należą do komórek prezentujących antygen).

Komórki NK (natular killer)

Średnica komórki NK wynosi kilkanaście μm. Morfologicznie
określane są jako duże ziarniste limfocyty (large granular
lymphocytes, LGL), gdyż charakterystyczne dla tych komórek (co
odróżnia je od pozostałych limfocytów obok wielkości komórki) są
liczne

azurofilne

ziarna

cytoplazmatyczne.

Do

cech

charakterystycznych należy również nerkowate jądro i niski
stosunek jądrowo-cytoplazmatyczny.

Stanowią średnio 10% limfocytów krwi obwodowej człowieka.

Fenotypowo są określane jako limfocyty CD3

-

, CD16

+

. CD56

+