background image

ADIUWANTY

wykład XIII

METODY OCHRONY PRZED 
CHWASTAMI

 

Metody chemiczne:

 Adam  Dobrza

ń

ski

background image

 Handlowe formy herbicydów zawierają, oprócz substancji aktywnych, 

różne dodatki, ułatwiające rozpuszczalność, uzyskanie dobrej zawiesiny, 
równomierne rozprowadzenie preparatu na liściach roślin itp. 

Można dodatkowo zwiększyć skuteczność chwastobójcząniektórych 

herbicydów, uzupełniając ciecz użytkową w opryskiwaczu 

(bezpośrednio 

przed zabiegiem

) specjalnymi preparatami wspomagającymi.

Nazywane są 

adiuwantami

 (od łacińskiego 

adiuvo

 - wspomagać), 

lub 

wspomagaczami

 Najczęściej używanymi 

adiuwantami

są specjalnie przygotowane 

(zemulgowane) oleje roślinne lub mineralne, albo też inne substancje 
powierzchniowo czynne. 

Preparaty wspomagające zawierają oprócz oleju, dodatek substancji 
powierzchniowo- czynnych, tzw. 

surfaktantów

, które umożliwiają 

wytworzenie emulsji wodno-olejowej, a więc rozprowadzenie oleju w 
wodzie. Sam olej bez surfaktanta z wodą się nie łączy i będzie zawsze 
wypływał na powierzchnię,
 co jest zjawiskiem znanym.

background image

Adiuwanty można podzielić na dwie główne grupy

:

 adiuwanty aktywujące:

- 

zemulgowane oleje roślinne i mineralne 

oraz ich                                    pochodne, kwasy tłuszczowe,           
                                        

                            

surfaktanty 

(

zwilżacze

[substancje

 

powierzchniowo-  

                                  

czynne, (od ang. surface acting agents)], 

 

                                           

niektóre związki mineralne, np. siarczan 

amonowy,         

                             

-

 adiuwanty 

wieloskładnikowe;

 adiuwanty modyfikujące:

 

-

 stabilizatory, - emulgatory, - 

humektanty,                         

substancje umożliwiające mieszanie 

różnych środków, 

substancje 

  zapobiegające znoszeniu cieczy w czasie opryskiwania).

 Adiuwanty modyfikujące są zazwyczaj dodawane w trakcie 

przygotowywania cieczy 

użytkowej

 przed opryskiwaniem.

 Stabilizatory i emulgatory są najczęściej dodawane do substancji 

biologicznie czynnej herbicydów w czasie ich produkcji i znajdują 
się w gotowej formie preparatu. Adiuwanty zaliczane do grupy 
aktywujących mogą też modyfikować właściwości cieczy użytkowej. 

Podział ten ma charakter umowny i wskazuje jedynie na główne 

funkcje, jakie 

dany adiuwant ma spełniać

.

background image

• Adiuwanty aktywujące

 zwiększają skuteczność 

chwastobójczą herbicydów i mogą poszerzać liczbę 
zwalczanych gatunków chwastów, obejmując, 
rednio wrażliwe na dany herbicyd lub będące w 
zaawansowanych fazach rozwojowych. Ograniczają 
także wpływ czynników środowiskowych na 
działanie substancji aktywnej. 

• Adiuwanty modyfikujące

  poprawiają właściwości 

cieczy użytkowej, zwiększają dokładność i 
bezpieczeństwo zabiegu.

background image

Podział adiuwantów aktywujących

Adiuwanty 

aktywujące

Adiuwanty

 organiczne

Adiuwanty 

mineralne

Adiuwanty 

wieloskładnikowe

background image

I. Adiuwanty organiczne

1.Oleje mineralne

AD Super Oil 83 EC (83% oleju parafinowego).
Atpolan 80 EC (76% oleju parafinowego). 
Olemix 84 EC (84% oleju mineralnego DSA). 

2.Oleje roślinne i ich pochodne estrowe

Olbras 88 EC (88% porafinacyjnych kwasów tłu szczowych + 
12% środka powierzchniowo czynne go).

 

3Aminy tłuszczowe

                                                                

                            Adbios 85 SL (80% oksyetylenowanej aminy 
tłuszczowej + 15% oksyetylenowanego alkoholu butylowego), 

background image

Dawki adiuwantów organicznych

 zależą od objętości 

wody używanej do opryskiwania.

 Im mniejsza jest ilość wody, tym dawka adiuwanta 

może być niższa.

Przy najczęściej używanej do opryskiwania ilości 

cieczy mieszczącej się w granicach 200-300 l/ha, dawki 
adiuwantów wytworzonych na bazie olejów 
mineralnych i roślinnych wynoszą zwykle około 1,5 l/ha 
(stężenie ok. 0,5%). 

Dla polisacharydów przyjmuje się dawki 0,3-0,4 l/ha 

(ok. 0,12-0,2%). Surfaktanty, takie jak Trend 90 EC, 
stosuje się w dawce 0,1-0,2 l/ha (0,5-0,1%).

background image

II. Adiuwanty mineralne

Siarczan amonowy - dodawany jest do cieczy użytkowej 
herbicydów zawierających glifosat w stężeniu około 2%.
- Dodawanie go jest szczególnie wskazane, gdy ilość wody do 
opryskiwania przekracza 150 l/ha oraz gdy woda zawiera dużo 
soli 

Ca, Mg, Na i K. 

- Kationy tych soli, zwłaszcza 

Ca

, ujemnie wpływają na 

działanie herbicydu, gdyż wchodząc w reakcje chemiczne ze 
składnikiem aktywnym herbicydu i tworzą słabo przylegające 
do liści osady, utrudniające wnikanie herbicydu do rośliny. 
- Siarczan amonowy przełamuje ujemny wpływ tych kationów, 
dlatego glifosat z jego dodatkiem działa skuteczniej i szybciej 

III. Adiuwanty wieloskładnikowe  i 
wielofunkcyjne

Zawierają związki  należące do różnych grup chemicznych, np. 
sole amonowe lub mocznik w połączeniu z substancjami 
organicznymi,
np

. AS 500 SL

background image

               

Ze względu na sposób działania adiuwanty 

można podzielić na

 :

1.

Zwilżające

 - obniżają napięcie powierzchniowe cieczy 

użytkowej, a tym samym zwiększają zdolność kropli do 

rozpościerania się na powierzchni chronionej,

 

2.

Zwiększające

 

przyczepność

 - chronią cząsteczki preparatu 

przed zmywaniem lub spadaniem z powierzchni chronionej,

3.

 

Ułatwiające przepływ

 lub przesypywanie się preparatu - 

powodują zmniejszenie oporów tarcia w instalacji 
opryskiwaczy 

4.

Obciążające

 - służą do przyspieszenia opadania kropli na 

powierzchnię chronioną przez zwiększenie masy właściwej.

5.

Zwiększające 

lepkość cieczy i zmniejsząjce prędkość 

odparowywania wody z kropel cieczy użytkowej (humektanty)

background image

 Adiuwanty wnikają do rośliny tymi samymi drogami co 

herbicydy, - poprzez całą powierzchnię liści lub przez aparaty 
szparkowe.

Herbicydy dobrze wnikają do rośliny przez aparaty szparkowe, 
gdy napięcie powierzchniowe cieczy użytkowej równa się 

krytycznemu napięciu 

na powierzchni liści lub mniejsze od niego. 

Krytyczne napięcie 

wynosi około 30 mN/m.                                     

            Czysta woda ma napięcie powyżej 72 mN/m, większość 
adiuwantów obniża je do 30-45 mN/m.

background image
background image

Dodatek adiuwanta do zawiesiny lub roztworu herbicydów 

powoduje :

 

Lepsze zwilżenie liści na skutek zmniejszenia napięcia 

powierzchniowego cieczy. Im mniejsze napięcie powierzchniowe, tym 
mniejszy kąt stykania się kropli                          z powierzchnią liści, tzn. 
krople są bardziej “płaskie" i większą powierzchnią stykają się z blaszką 
liściową. W czasie opryskiwania tworzy się też więcej kropel o małej 
średnicy, dzięki czemu liście i łodygi chwastów są lepiej zwilżane.

 Zwiększa przepuszczalność kutykuli, umożliwiając lepsze wnikanie 

herbicydów do tkanek roślin.

 Zwiększa rozpuszczalność preparatów, zapobiegając krystalizacji 

cząstek herbicydu na powierzchni roślin.

 Zmniejsza straty substancji aktywnej na skutek parowania i ulatniania.

 Przełamują antagonistyczne (obniżające skuteczność) działanie soli 

zawartych            w wodzie.

Działanie adiuwantów sprowadza się do dwóch zasadniczych funkcji:          

                                                                                        

 poprawiania 

właściwości cieczy użytkowej 

    

 zwiększania ilości substancji aktywnej herbicydu w miejscu jego 

działania                 w roślinie.

background image

Dodawanie substancji wspomagających do cieczy 

użytkowej herbicydu może mieć dwa cele:

 

obniżenie zalecanych dawek; zależnie od zastosowanego adiuwanta   

                    i herbicydu można obniżyć dawkę nawet o ponad 30% 

 

poprawienie skuteczności bez obniżania zalecanej dawki; jest to 

ważne                    w warunkach mniej sprzyjających wzrostowi 
chwastów i wnikaniu herbicydów  do roślin (np.susza, zbyt wysoka 
lub zbyt niska temperatura), a także gdy chwasty “przerosły" fazę 
największej wrażliwości na stosowany herbicyd.

Każdy herbicyd charakteryzuje się określonym zakresem aktywności i 
nie zawsze zwiększenie dawki może wpływać na poprawienie 
skuteczności preparatu, czasami nawet może spowodować uszkodzenie 
rośliny uprawnej. 
Dopiero dodatek 

adiuwanta

może wpłynąć na poprawienie działania 

herbicydu.
Adiuwanty wpływają nie tylko na poprawienie skuteczności 
chwastobójczej,            ale mogą też zwiększać wrażliwość roślin 
uprawnych na herbicydy. 
Dlatego w wypadku wykonywania zabiegu herbicydami z dodatkami 
adiuwantów muszą być szczególnie ściśle przestrzegane zalecenia 
podane w etykietach-instrukcjach preparatów.

background image

   Adiuwanty - substancje wspomagające działanie 

herbicydów          

np. Atpolan 80 WP, Olbras 88 EC, Olejan 85 

EC, 

AS 500 SL

 Poprawianie właściwości cieczy użytkowej 

 Zwiększenie ilości S.A. herbicydów w miejscu ich działania w 

roślinie

Cel dodawania 
adiuwantów

Obniżanie dawek 
czasem o ponad 
30%

Poprawianie skuteczności bez obniżania 

dawek                                                      
    

 

 w niekorzystnych warunkach 

(susza)              

 

 chwasty 

zaawansowane we wzroście               

 

 woda zawierająca sole mineralne 
działające antagonistycznie

Nie można dodawać adiuwantów do wszystkich herbicydów

background image

Warstwa 
woskowa

 kutykula

    epiderma

Tkanka  
miękiszo
wa

Straty S.A

Spływani
e            
z liści

Parowanie

Powierz. 
zwilżana

 

Retencja

    

Sam herbicyd

 

Herbicyd + 
adiuwant

Wnikanie          
           i 
przemieszczan
ie mniejsze

Optymalizacja wnikania i 
przemieszczania

Przyspieszenie wnikania:             
                

 skrócenie okresu 

bez opadu                                     
  

 szybszy efekt                          

                                       

 

mniejsza ilość S.A.                        
   

 lepsza skuteczność 

    

Rozprzestrzeniani
e  kropel

Adsorbcja

background image

WPŁYW DODATKU ADIUWANTÓW NA ZACHOWANIE SIĘ 
KROPLI CIECZY UŻYTKOWEJ HERBICYDU NA POWIERZCHNI 
LIŚCIA

background image
background image

ADIUWANTY

 

można stosować tylko z tymi 

herbicydami               i innymi 

środkami ochrony roślin,                 

w których etykietach instrukcjach- 

stosowania określony adiuwant 

jest wymieniony 

!!!!!!


Document Outline