Charakterystyka
kuchni
słowackiej
W kuchni słowackiej wiele jest
sąsiedzkich zapożyczeń od Węgrów,
Czechów i Rusinów. Przeważają
dania mięsne z sosami, knedlikami i
korniszonami oraz kapustą.
Podstawowymi składnikami
słowackiego wyżywienia były i są
mleko, ziemniaki i kapusta.
Z kombinacji tych produktów
przygotowywane są smaczne
pokarmy.
Mleko pije się słodkie i kwaśne.
Ulubionymi produktami z mleka były i
są: maślanka, twaróg, śmietana,
bryndza (słony owczy ser) oraz sery
owcze.
Do oryginalnych potraw słowackich
należą:
liczne dania mączne (kluski, knedle z
owocami),
potrawy z baraniny i dziczyzny
oraz wariacje na temat kiszonej
kapusty.
Od Węgrów pochodzi:
♦
gulasz
, w tym:
bogracz
(guláš kotlikovy)
♦
paprykowa zupa rybna halászlé
oraz zastosowanie ostrych przypraw:
papryki i
czosnku.
Od Rusinów pochodzą
pierogi i bliny
.
Od Czechów –
knedliki i smażone
karpie
.
Do rangi potrawy narodowej
urosły:
♦
bryndzové halušky
– drobne
kluseczki z ciasta ziemniaczano-
mącznego podawane z bryndzą i
okraszone smalcem ze skwarkami
oraz śmietaną do potrawy tej do
popicia podaje się kwaśne mleko lub
maślankę
♦
strapaczki
– kluseczki
ziemniaczane z kapustą
Bryndzové halušky - kluseczki ziemniaczane z bryndzą
Słowacja może poszczycić się
niecodzienną światową ciekawostką.
Corocznie w górskiej osadzie
Turecká u podnóża
spotykają się wielbiciele klusków z
bryndzą na światowych
mistrzostwach ich gotowania i
konsumpcji.
Do tradycyjnych domowych
pokarmów należą również inne
dania
przygotowywane z ziemniaków
► placki ziemniaczane
► placki zwane
loksze
z różnych
rodzajów sera owczego i kapusty.
Podczas dobrego słowackiego
obiadu nie może zabraknąć
zup:
► kapuśniak
► zupa czosnkowa (podawana
czasami w bochenku chleba),
► fasolowa z kiełbasą
► rosół z kury i wołowiny.
Tradycyjnymi słowackimi ciastami
są
► kołacze z ciasta drożdżowego
► bułeczki nadziewane powidłami,
makiem, serem lub orzechami.
Na Boże Narodzenie przygotowuje
się
szczodry placek
, na końcu
zapustów smaży się
pączki
nadziewane powidłami.
Kołacze z serem i powidłami
Z regionu
rozszerzył się
ciekawy rodzaj ciasta nazywany
►
skalickim trdelnikiem
w
kształcie walca z otworem w
środku
Skalicki trdelnik
Sery w kuchni słowackiej
Z wyrobu znakomitych owczych
serów
słynie Liptowo:
♦
bryndza –
słony, owczy ser
♦
oravské korbáčiký
– coś w rodzaju
oscypków formowanych w wiązki
cieniutkich włókien, dostępne w wersji
solonej lub dodatkowo wędzonej
♦ warkoczyki
♦ wędzona i niewędzona parzenica
♦ oscypki.
Do podstawowych potraw,
dostępnych
w każdej restauracji w kraju, należą
m.in.:
♦ hemendeks (jajko na szynce)
♦ hovädzia polievka (rosół wołowy)
♦ vyprážený syr (smażony, panierowany
żółty ser)
♦ rieberko (schabowy z kością)
♦ rezeň (kotlet)
♦ guláš (gulasz)
♦ kura (kurczak)
♦ palačinky so zavareninou
(naleśniki z konfiturą)
♦ zákusok (ciastko)
♦ zmrzlina (lody).
Potrawy bezmięsne /
dla wegetetarian
Słowacja nie jest rajem dla wegetarian.
Nawet jeżeli potrawa figuruje pod
nagłówkiem bezmäsité jedlá (dania
bezmięsne), nie znaczy to, że nie zawiera
mięsa, a jedynie jest go znacznie mniej
niż zwykle.
Najbardziej popularnym
bezmięsnym
daniem jest:
♦
vypráżený syr
- plaster sera
zapieczony w bułce tartej, podawany
z ziemniakami i dużą ilością sosu
tatarskiego
♦
plnený lub so sunkou
- ser
zapieczony z szynką.
Warto zapamiętać zwrot: som vegeterián/vegeteriánka, do
którego można dodać nejem ani mäso ani rybu (jestem
wegetarianinem/wegetarianką, nie jem ani mięsa, ani ryb).
Wódki
Spirytualia spożywa się głównie w
górzystych częściach kraju, gdzie w
ubiegłym stuleciu po ciężkiej pracy na roli
i w lasach lud wstępował do żydowskiej
karczmy na wódkę.
Charakterystyczne trunki słowackie
to:
♦
owocowe palenki
, z których
najsłynniejsze to:
slivovica
jałowcówka (borovička),
podprawiana ziołami Demänovka.
Do wódek ziołowych należy
fernet
, który
zmieszany z tonikiem daje popularny
drink zwany
bavorakiem
.
Powodzeniem cieszy się „zdrowotna”
Becherovka
o niezwykłym smaku,
pochodząca z czeskiego kurortu Karlowe
Wary.
Piwo
Słowacja nie posiada tak długiej tradycji
picia piwa jak Czechy, ale od 1918 roku
(czyli od ustanowienia wspólnego z
Czechami państwa) konsumpcja piwa
stale rośnie.
Piwo pije się w całej Słowacji:
♦ Bratysława –
Stein
♦ Nitra –
Corgoň
♦ Hurbanovo –
Zlatý bažant
♦ Topolčiany –
Topvar
♦ Martin –
Martiner
♦ Poprad –
Tatran
♦ Preszów –
Gold Fassl, Smädný Mnich
Wino
Najbardziej renomowane gatunki win to m.in.:
Małych Karpat
♦ Limbašský silván
♦ Pezinské biele
♦ Račianska frankovka
z Zemplinu
♦ Nitrianské knieža
♦ Skalický rubin,
♦ tokaje.
W czasie winobrania, a więc w połowie
września, istnieje niepowtarzalna okazja
degustacji
burčiaku
– wytłoczonego z
winogron słodkiego soku tuż po
pierwszej
fermentacji, który ponoć odmładza ciało,
choć bywa zdradliwy dla głowy i żołądka.
Jako przekąskę do wina lub piwa
podaje się ulubione
słone kołacze
(ciasto z kapustą, skwarkami lub
ziemniakami).