Czynności kontrolno-rozpoznawcze w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych w poszczególnych grupach budynków, innych obiektów budowlanych i terenów

Czynności kontrolno-rozpoznawcze w

zakresie nadzoru nad

przestrzeganiem przepisów

przeciwpożarowych w

poszczególnych grupach budynków,

innych obiektów budowlanych i

terenów

bryg. mgr inż. Paweł Rochala

Naczelnik Wydziału Nadzoru

Prewencyjnego

Biuro Rozpoznawania Zagrożeń

Komenda Główna

Państwowej Straży Pożarnej

OMÓWIENIE TEMATYCZNEGO ZAKRESU

KONTROLI

O czym stanowi ustawa o Państwowej
Straży Pożarnej w zakresie nadzoru nad
przestrzeganiem przepisów
przeciwpożarowych?

Art. 1. 2. Do podstawowych zadań

Państwowej Straży Pożarnej należy:

rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i

innych miejscowych zagrożeń;

5) nadzór nad przestrzeganiem przepisów

przeciwpożarowych;

Zadania komendanta powiatowego

(miejskiego) Państwowej Straży

Pożarnej (art. 13 ust. 6):

1) kierowanie komendą powiatową (miejską)

Państwowej Straży Pożarnej;
8) współdziałanie z komendantem gminnym

ochrony przeciwpożarowej, jeżeli komendant taki

został zatrudniony w gminie;
9) rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych

miejscowych zagrożeń;
11) nadzorowanie przestrzegania przepisów

przeciwpożarowych.

Art. 13 ust. 7. Do zadań komendanta powiatowego

(miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej ponadto

należy:
3) realizowanie zadań wynikających z innych

ustaw.

Co należy rozumieć pod pojęciem

„przepisy przeciwpożarowe”?

Są to przepisy zawarte w ustawie o ochronie

przeciwpożarowej

(przepis

ochronie

przeciwpożarowej) i w ustawie o Państwowej Straży

Pożarnej, oraz w wydanych na podstawie tych ustaw

rozporządzeniach.

zakres

przepisów

przeciwpożarowych wchodzą również przywołane w

nich przepisy, wydane na podstawie innych ustaw i

rozporządzeń, oraz normy wymienione w tych

przepisach.

Zatem każde rozporządzenie, który wydano na

podstawie delegacji zawartej w ustawie o ochronie

przeciwpożarowej, jest przepisem przeciw-pożarowym.

Jest nim również część aktu normatywnego, do którego

znalazł się odnośnik w ustawie bądź rozporządzeniu

„przeciwpożarowym”.

Przykład przepisu przeciwpożarowego w trybie prostym

w randze ustawy:

USTAWA z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.
Art. 3. 1. Osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja

korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu są obowiązane

zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym

zagrożeniem.

2. Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, a także

podmioty, o których mowa w ust. 1, ponoszą odpowiedzialność za

naruszenie przepisów przeciwpożarowych, w trybie i na zasadach

określonych w innych przepisach.

Art. 4. 1. Właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając

ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany:
1)

przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-

budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
2)

wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane

urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,
3)

zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i

gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,
4)

zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym

lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,
5)

przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia

akcji ratowniczej,
6)

zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,

ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski

żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Przykład przepisu przeciwpożarowego w trybie prostym

w randze rozporządzenia

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych

i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w

sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków,

innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.

U. Nr. 109, poz. 719) w sprawie ochrony

przeciwpożarowej budynków, innych obiektów

budowlanych i terenów:

Na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia

24 sierpnia 1991 r. o ochronie

przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147,

poz. 1229, z późn. zm.) zarządza się, co

następuje:

(…)

Przykłady przepisów przeciwpożarowych w trybie

przywołania (odnośnika):

§ 9 ust. 3 rozporządzenia MSWiA w sprawie ochrony przeciwpożarowej

budynków (...):

3. Szczegółowe wymagania dotyczące pomieszczeń, w których prowadzi

się obrót wyrobami, o których mowa w ust. 2, określają przepisy

wydane na podstawie art. 24 ust. 2 i art. 33 ust. 2 ustawy z dnia

22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie

wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz

wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.

U. Nr 67, poz. 679, z późn. zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra

Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie

bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie

wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym

wyrobów pirotechnicznych (Dz. U. Nr 163, poz. 1577).

§ 15 ust. 1 ww. rozporządzenia MSWiA:

Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny

być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość

szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej

pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających

w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także być

zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego (…)

2. Odpowiednie warunki ewakuacji określają przepisy techniczno-

budowlane.

Czym jest nadzór nad przestrzeganiem

przepisów przeciwpożarowych?

Nadzór

nad

przestrzeganiem

przepisów

przeciwpożarowych jest w istocie sprawdzeniem, czy
cała,

wykazana

wyżej

grupa

przepisów

jest

przestrzegana

budynkach,

innych

obiektach

budowlanych i na terenach w ich bieżącym użytkowaniu
i eksploatacji.

Każdy rodzaj budynku, innego obiektu budowlanego i
terenu wymaga skompletowania przez kontrolera przed
podjęciem czynności kontrolno-rozpoznawczych grupy
przepisów dotyczących tego indywidualnego przypadku.

Kontrola polega na porównaniu stanu faktycznego ze
stanem prawnym.

Co i kiedy kontrolujemy w trybie nadzoru nad

przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych?

Praktycznie wszystko i zawsze. Podstawę prawną do działania daje nam:

Art. 23. 1. W celu rozpoznawania zagrożeń, realizacji nadzoru nad
przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych oraz przygotowania do
działań ratowniczych Państwowa Straż Pożarna przeprowadza czynności
kontrolno-rozpoznawcze oraz ćwiczenia.

2. Czynności kontrolno-rozpoznawcze są przeprowadzane na podstawie:

1) rocznego planu czynności kontrolno-rozpoznawczych;
3) zlecenia starosty, o którym mowa w art. 35 ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 5
czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym;
4) polecenia sądu, prokuratora lub Najwyższej Izby Kontroli; (…)
6) zawiadomienia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o stwierdzeniu
zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód
majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska, o którym
mowa w art. 78 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807, z późn. zm.);
7) wystąpienia istotnych nowych okoliczności w zakresie stanu
bezpieczeństwa na terenie działania komendy powiatowej
(miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej.

Zawartość planu czynności kontrolno-

rozpoznawczych

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24
października 2005 r. w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych
przeprowadzanych przez Państwową Straż Pożarną (Dz.U. Nr 225, poz. 1934)

§ 2. 1. Roczny plan czynności sporządza komendant powiatowy (miejski)

Państwowej Straży Pożarnej do końca roku poprzedzającego rok objęty
planem, na podstawie:
1)

analizy stanu bezpieczeństwa powiatu (miasta na prawach powiatu) w

zakresie ochrony przeciwpożarowej, uwzględniając w szczególności
następujące grupy obiektów budowlanych i terenów:

a) budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego,
b) terenów leśnych;

wykazu zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej

awarii przemysłowej.

2. Plan, o którym mowa w ust. 1, zawierający zakres czynności oraz termin ich

przeprowadzenia z dokładnością co najmniej do kwartału, powinien określać:
obiekty, tereny i urządzenia, których dotyczy przeprowadzenie czynności.

3. Plan, o którym mowa w ust. 1, powinien wskazywać także zamiar wykonania

prób potwierdzających prawidłowość działania urządzeń przeciwpożarowych,
jeżeli próby te uważa się za niezbędny warunek właściwego
przeprowadzenia czynności.

Zakres kontroli

Art. 23. 3. Czynności kontrolno-rozpoznawcze są przeprowadzane w zakresie:

kontroli przestrzegania przepisów przeciwpożarowych;

oceny zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej

rozwiązań technicznych zastosowanych w obiekcie budowlanym;
3)

oceny zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem

budowlanym;
4)

ustalania spełnienia wymogów bezpieczeństwa w zakładzie

stwarzającym zagrożenie wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej;
5)

rozpoznawania możliwości i warunków prowadzenia

działań ratowniczych przez jednostki ochrony
przeciwpożarowej;
6)

rozpoznawania innych miejscowych zagrożeń;

wstępnego ustalania nieprawidłowości, które przyczyniły się do

powstania pożaru oraz okoliczności jego rozprzestrzenienia się;
8)

zbierania informacji niezbędnych do wykonania analizy

poważnej awarii przemysłowej i formułowania zaleceń dla
prowadzącego zakład.

Upoważnienie do przeprowadzenia czynności

kontrolno-rozpoznawczych. Termin powiadomienia

Art. 23. 7. Czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być

przeprowadzane po doręczeniu kontrolowanemu
upoważnienia do przeprowadzenia tych czynności
przynajmniej na 7 dni, a w przypadkach, o których mowa
w ust. 2 pkt 5 (zgłoszenia obiektu, dla którego przepisy
prawa wymagają wydania przez organy Państwowej
Straży Pożarnej opinii lub zajęcia przez nie stanowiska w
zakresie ochrony przeciwpożarowej), przynajmniej na 3
dni - przed terminem ich rozpoczęcia.
Upoważnienie może być doręczone
kontrolowanemu w chwili przystąpienia do
czynności kontrolno-rozpoznawczych, jeżeli
powzięto informację o możliwości występowania w
miejscu ich przeprowadzania zagrożenia życia ludzi
lub bezpośredniego niebezpieczeństwa powstania
pożaru.

Upoważnienie do przeprowadzenia czynności

kontrolno-rozpoznawczych. Zawartość

powiadomienia

Art. 23. 8. Upoważnienie powinno zawierać:

określenie podstawy prawnej przeprowadzenia czynności kontrolno-

rozpoznawczych;
2)

oznaczenie organu przeprowadzającego czynności kontrolno-rozpoznawcze;

datę i miejsce wystawienia;

imię i nazwisko, określenie stanowiska służbowego strażaka upoważnionego

do przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych oraz numer jego
legitymacji służbowej;
5)

imię i nazwisko oraz określenie rodzaju i numeru dokumentu tożsamości

innej osoby upoważnionej do przeprowadzenia czynności kontrolno-
rozpoznawczych;
6)

oznaczenie podmiotu objętego czynnościami kontrolno-rozpoznawczymi i

miejsca ich przeprowadzenia;
7)

informacje o zakresie przedmiotowym czynności kontrolno-

rozpoznawczych;
8)

wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli;

podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego

stanowiska lub funkcji;
10) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego.

Prawa i obowiązki kontrolowanego

Art. 23. 10. Kontrolowany jest obowiązany umożliwić

kontrolującemu przeprowadzenie czynności kontrolno-
rozpoznawczych, a w tym:
1)

udzielić niezbędnych informacji i wyjaśnień w sprawach

objętych zakresem tych czynności oraz wyrazić zgodę na
sporządzenie dokumentacji fotograficznej;
2)

umożliwić dostęp do obiektów, urządzeń i innych składników

majątkowych, w stosunku do których mają być przeprowadzone
czynności;
3)

zapewnić wgląd w dokumentację i prowadzone ewidencje

objęte zakresem czynności;
4)

umożliwić sporządzenie kopii niezbędnych dokumentów;

zapewnić warunki do pracy, w tym, w miarę możliwości,

samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania
dokumentów;
6)

udostępnić środki łączności i inne konieczne środki

techniczne, jakimi dysponuje, w zakresie

niezbędnym do

przeprowadzania czynności.

Warunki prawidłowego przeprowadzenia czynności

kontrolno-rozpoznawczych

Rozporządzenie w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych

§ 3. 1. Warunkiem właściwego przeprowadzenia czynności jest:

zapoznanie się z dokumentacją dotyczącą zakresu

czynności i prowadzonymi przez kontrolowanego ewidencjami;
2)

zapoznanie się ze stanem obiektów, urządzeń i innych

składników majątkowych, będących przedmiotem czynności.

2. Szczególnym warunkiem właściwego przeprowadzenia

czynności jest:
1)

wykonanie prób potwierdzających prawidłowość działania

urządzeń przeciwpożarowych, jeżeli wynika to z planu
czynności kontrolno-rozpoznawczych, lub jest niezbędne do
oceny stanu ochrony przeciwpożarowej obiektu;
2)

udział w czynnościach osoby spoza strażaków Państwowej

Straży Pożarnej posiadającej wiedzę przydatną do
przeprowadzenia czynności na terenie kontrolowanego obiektu,
jeżeli wymaga tego zakres czynności.

Document Outline