Kończyna dolna

Kończyna dolna

- budowa

- budowa

(łac. membrum inferior)

W skład kończyny dolnej

W skład kończyny dolnej

wchodzi:

wchodzi:

31 kości, które dzielą się na:

31 kości, które dzielą się na:

-

kości obręczy kończyny dolnej

kości obręczy kończyny dolnej

-

kości kończyny dolnej wolnej

kości kończyny dolnej wolnej

Obręcz kończyny dolnej, w przeciwieństwie do

Obręcz kończyny dolnej, w przeciwieństwie do

obręczy

obręczy

kończyny górnej, zbudowana jest bardzo mocno i

kończyny górnej, zbudowana jest bardzo mocno i

składa się z dwóch kości miednicznych i kości

składa się z dwóch kości miednicznych i kości

krzyżowej. Łączą się one ze sobą tworząc mocny

krzyżowej. Łączą się one ze sobą tworząc mocny

pierścień kostny, zwany

pierścień kostny, zwany miednicą.

miednicą.



Kości obręczy kończyny dolnej

Kości obręczy kończyny dolnej

Kość miedniczna (

Kość miedniczna (łac.

łac.

os

os

coxae

coxae

)

)

kość wchodząca w skład obręczy kończyny

kość wchodząca w skład obręczy kończyny

tylnej (dolnej) (łac.

tylnej (dolnej) (łac.

cingulum extremitatis

cingulum extremitatis

posterioris

posterioris

), jest

), jest kością

kością

parzystą. Kości

parzystą. Kości

miedniczne łączą się ze sobą w części

miedniczne łączą się ze sobą w części

przedniej za pomocą

przedniej za pomocą spojenia łonowego

spojenia łonowego

(łac.

(łac.

symphysis pubica

symphysis pubica

), w części tylnej

), w części tylnej

łączą się z

łączą się z kością krzyżową

kością krzyżową

kręgosłupa

kręgosłupa

.

.

Dwie kości miednicze i kość krzyżowa (łac.

Dwie kości miednicze i kość krzyżowa (łac.

os sacrum

os sacrum

) tworzą miednice (łac.

) tworzą miednice (łac.

pelvis

pelvis

).

).



Każda z kości miednicznych składa

Każda z kości miednicznych składa

się z:

się z:



kości biodrowej

kości biodrowej

(łac.

(łac.

os ilium

os ilium

),

),



kości kulszowej

kości kulszowej

(łac.

(łac.

os ischii

os ischii

),

),



kości łonowej

kości łonowej

(łac.

(łac.

os pubis

os pubis

).

).



Kość biodrowa

Kość biodrowa

(

(łac.

łac.

os ilium

os ilium

) - u

) - u człowieka

człowieka

składa się z talerza i

składa się z talerza i trzonu

trzonu

,

,

które na powierzchni wewnętrznej oddzielone są przez kresę łukowatą (

które na powierzchni wewnętrznej oddzielone są przez kresę łukowatą (

linea

linea

arcuata

arcuata

). Trzon posiada powierzchnię zewnętrzną i wewnętrzną. Talerz

). Trzon posiada powierzchnię zewnętrzną i wewnętrzną. Talerz

posiada powierzchnię pośladkową (leżącą na zewnątrz) oraz krzyżowo-

posiada powierzchnię pośladkową (leżącą na zewnątrz) oraz krzyżowo-

biodrową (po stronie wewnętrznej). Na powierzchni pośladkowej znajdują się

biodrową (po stronie wewnętrznej). Na powierzchni pośladkowej znajdują się

3 kresy pośladkowe: przednia, tylna i dolna. Ograniczają one miejsca

3 kresy pośladkowe: przednia, tylna i dolna. Ograniczają one miejsca

przyczepu 3

przyczepu 3 mięśni

mięśni

pośladkowych

pośladkowych

: dużego, średniego i małego. Powierzchnia

: dużego, średniego i małego. Powierzchnia

krzyżowo-biodrowa wytwarza dół biodrowy, ku tyłowi od którego znajduje się

krzyżowo-biodrowa wytwarza dół biodrowy, ku tyłowi od którego znajduje się

powierzchnia uchowata i guzowatość biodrowa. Dół biodrowy stanowi

powierzchnia uchowata i guzowatość biodrowa. Dół biodrowy stanowi

miejsce przyczepu

miejsce przyczepu mięśnia biodrowego

mięśnia biodrowego

. Powierzchnia uchowata pokryta jest

. Powierzchnia uchowata pokryta jest

chrząstką włóknistą

chrząstką włóknistą

i łączy się za pomocą

i łączy się za pomocą stawu krzyżowo-biodrowego

stawu krzyżowo-biodrowego

(

(

staw płaski

staw płaski

z

z kością krzyżową

kością krzyżową

). Ruchomość tego połączenia jest bardzo

). Ruchomość tego połączenia jest bardzo

ograniczona. Guzowatość biodrowa zaś stanowi miejsce przyczepu mięśni.

ograniczona. Guzowatość biodrowa zaś stanowi miejsce przyczepu mięśni.



Talerz biodrowy ograniczony jest przez grzebień biodrowy, który rozpoczyna

Talerz biodrowy ograniczony jest przez grzebień biodrowy, który rozpoczyna

się kolcem biodrowym przednim górnym, a kończy kolcem biodrowym

się kolcem biodrowym przednim górnym, a kończy kolcem biodrowym

tylnym górnym. Na grzebieniu tym wyróżnia się wargę zewnętrzną, wargę

tylnym górnym. Na grzebieniu tym wyróżnia się wargę zewnętrzną, wargę

wewnętrzną i będącą pomiędzy nimi kresę pośrodkową. Na brzegu przednim

wewnętrzną i będącą pomiędzy nimi kresę pośrodkową. Na brzegu przednim

talerza wyróżnia się kolec biodrowy przedni górny i kolec biodrowy przedni

talerza wyróżnia się kolec biodrowy przedni górny i kolec biodrowy przedni

dolny. Na brzegu tylnym znajduje się kolec biodrowy tylny górny i kolec

dolny. Na brzegu tylnym znajduje się kolec biodrowy tylny górny i kolec

biodrowy tylny dolny oraz wcięcie kulszowe.

biodrowy tylny dolny oraz wcięcie kulszowe.



Kość kulszowa

Kość kulszowa



[

[edytuj

edytuj

]

]



Z Wikipedii

Z Wikipedii



Skocz do:

Skocz do: nawigacji

nawigacji

,

, szukaj

szukaj



Kość kulszowa

Kość kulszowa

(

(łac.

łac.

os ischii

os ischii

) - Składa się z trzonu (bierze udział w

) - Składa się z trzonu (bierze udział w

tworzeniu tylnej części panewki) i gałęzi kości kulszowej.

tworzeniu tylnej części panewki) i gałęzi kości kulszowej.



Trzon kości kulszowej (

Trzon kości kulszowej (

corpus ossis ischii

corpus ossis ischii

)

)

[

[edytuj

edytuj

]

]



Do tyłu i przyśrodkowo od trzonu odchodzi kolec kulszowy (

Do tyłu i przyśrodkowo od trzonu odchodzi kolec kulszowy (

spina

spina

ischiadica

ischiadica

). Stanowi granice pomiędzy wyżej leżącym wcięciem

). Stanowi granice pomiędzy wyżej leżącym wcięciem

kulszowym większym (incisura ischiadica major) i znajdującym się poniżej

kulszowym większym (incisura ischiadica major) i znajdującym się poniżej

wcięciem kulszowym mniejszym (incisura ischiadica minor).

wcięciem kulszowym mniejszym (incisura ischiadica minor).



Gałąź kości kulszowej (ramus oschi ischii)

Gałąź kości kulszowej (ramus oschi ischii)

[

[edytuj

edytuj

]

]



Trzon kości kulszowej przechodzi ku przodowi i przyśrodkowo w gałąź,

Trzon kości kulszowej przechodzi ku przodowi i przyśrodkowo w gałąź,

grubą u swego początku a cieńszą i płaską w miejscu połączenia z gałęzią

grubą u swego początku a cieńszą i płaską w miejscu połączenia z gałęzią

dolną

dolną kości łonowej

kości łonowej

. Obie części, trzon i gałąź, są ustawione do siebie pod

. Obie części, trzon i gałąź, są ustawione do siebie pod

kątem prawie prostym, tworząc guz kulszowy (tuber ischiadicum). Jest to

kątem prawie prostym, tworząc guz kulszowy (tuber ischiadicum). Jest to

najniżej położone miejsce miednicy. Zbudowana jest z dwóch kręgów.

najniżej położone miejsce miednicy. Zbudowana jest z dwóch kręgów.



[ukryj]

[ukryj]p

p

 • 

 • d

d

 • 

 • e

e



Kość łonowa

Kość łonowa

(

(łac.

łac.

os pubis

os pubis

) - parzysta kość wchodząca w

) - parzysta kość wchodząca w

skład miednicy. U człowieka posiada trzon i 2 gałęzie:

skład miednicy. U człowieka posiada trzon i 2 gałęzie:

górną i dolną.

górną i dolną.



Trzon kości łonowej tworzy 1/5 panewki stawu

Trzon kości łonowej tworzy 1/5 panewki stawu

biodrowego.

biodrowego.



Gałąź górna posiada powierzchnię górną, dolną i tylną

Gałąź górna posiada powierzchnię górną, dolną i tylną

oraz brzeg przedni i tylny. Brzeg tylny tworzy

oraz brzeg przedni i tylny. Brzeg tylny tworzy

grzebień

grzebień

kości łonowej

kości łonowej

(łac.

(łac.

pecten ossis pubis

pecten ossis pubis

) przedłużający się

) przedłużający się

ku tyłowi w

ku tyłowi w

kresę łukowatą

kresę łukowatą

(łac.

(łac.

linea arcuata

linea arcuata

).

).

Przyśrodkowo i z przodu gałąź górna kończy się

Przyśrodkowo i z przodu gałąź górna kończy się

powierzchnią spojeniową

powierzchnią spojeniową

(łac.

(łac.

facies symphysialis

facies symphysialis

). W

). W

tym miejscu kości łonowe łączą się spojeniem łonowym.

tym miejscu kości łonowe łączą się spojeniem łonowym.



Gałąź dolna kości łonowej posiada powierzchnię

Gałąź dolna kości łonowej posiada powierzchnię

wewnętrzną i zewnętrzną oraz brzeg przyśrodkowy i

wewnętrzną i zewnętrzną oraz brzeg przyśrodkowy i

boczny.

boczny.



Kość udowa

Kość udowa

(łac.

(łac.

femur

femur

) — kość kończyny

) — kość kończyny

dolnej będąca elementem wspierającym

dolnej będąca elementem wspierającym

tkanki miękkie uda. Jest to kość długa,

tkanki miękkie uda. Jest to kość długa,

dlatego wyróżnić w niej można trzon i dwa

dlatego wyróżnić w niej można trzon i dwa

końce: koniec bliższy i koniec dalszy.

końce: koniec bliższy i koniec dalszy.

Jednocześnie jest to najdłuższa z kości

Jednocześnie jest to najdłuższa z kości

długich organizmu. Występuje u człowieka i

długich organizmu. Występuje u człowieka i

zwierząt. U człowieka jest ustawiona

zwierząt. U człowieka jest ustawiona

pionowo, u zwierząt w kierunku przednio-

pionowo, u zwierząt w kierunku przednio-

dolnym.

dolnym.



Kość udowa (femur)

Kość udowa (femur)

a) Koniec bliższy:

a) Koniec bliższy:

- głowa kości udowej (caput ossis femoris)

- głowa kości udowej (caput ossis femoris)

- szyjka kości udowej (collum femoris)

- szyjka kości udowej (collum femoris)

- krętarz większy (trochanter maior)

- krętarz większy (trochanter maior)

- krętarz mniejszy (trochanter minor)

- krętarz mniejszy (trochanter minor)

- grzebień międzykrętarzowy (crista

- grzebień międzykrętarzowy (crista

intertrochanterica)

intertrochanterica)

b) Trzon (corpus)

b) Trzon (corpus)

c) Koniec dalszy:

c) Koniec dalszy:

- nadkłykieć przyśrodkowy (epicondylus medialis)

- nadkłykieć przyśrodkowy (epicondylus medialis)

- nadkłykieć boczny (epicondylus lateralis)

- nadkłykieć boczny (epicondylus lateralis)

- dół międzykłykciowy (fossa intercondyliaris)

- dół międzykłykciowy (fossa intercondyliaris)

- kłykieć przyśrodkowy (condylus medialis)

- kłykieć przyśrodkowy (condylus medialis)

- kłykieć boczny (condylus lateralis)

- kłykieć boczny (condylus lateralis)

Miednica

Miednica

Miednica

Miednica

kobieca

kobieca

Miednica

Miednica

męska

męska

Kości kończyny dolnej

Kości kończyny dolnej

wolnej

wolnej



Kość udowa,

Kość udowa,



Kość piszczelowa,

Kość piszczelowa,



Kość strzałkowa,

Kość strzałkowa,



Kości stopy

Kości stopy

Kość udowa

Kość udowa

przednia grupa mięśni udowych : mm. czworogłowy uda (m. quadriceps femoris), stawowy, m. krawiecki (m. sartorius) –
zginają staw biodrowy. Mięsień czworogłowy uda składa się z 4 głów, przednia to m. prosty uda, pozostałe to tzw. mm.
obszerne uda
tylna grupa mięśni udowych
zginacze: mm. dwugłowy uda (m. biceps femori), półścięgnisty (semitendinosus) i półbłoniasty (semimembranosus).
Zginają nogę w stawie kolanowym, mm. dwugłowy jako jedyny obraca podudzie w bok.
grupa przyśrodkowych mięśni udowych - mięśnie przywodzące, szczególnie rozwinięte u człowieka: m. grzebieniowy, mm.
przywodziciele: długi, krótki i wielki oraz m. zasłaniacz zewnętrzny

Mięśnie uda (musculi femoris)

prostowniki stopy: (przednie) m.
piszczelowy przedni, m. prostownik
palucha i m. prostownik palców
długi - prostują dogrzbietowo stopę

mięśnie strzałkowe: (boczne) mm.
strzałkowe długi i krótki -
wieloczynnościowe

zginacze stopy: m. trójgłowy łydki
(m. triceps surae), składający się z
m. brzuchatego o 2 głowach (m.
gastrocnemius) i m.
płaszczkowatego łydki (m. soleus),
kończą się na ścięgnie Achillesa
(tendo Achillis). Zaliczamy tu
również m. piszczelowy tylny,
podeszwowy (słaby mięsień) oraz
zginacz palucha długi i zginacz
palców długi

m. biodrowo-
lędźwiowy

m. przywodziciel
długi

m. grzebieniowy

m. krawiecki

m. smukły

m. dwugłowy
uda

m. pośladkowy wielki i
średni

m. czworogłowy uda: m. prosty
i mm. obszerne uda (boczny,
przyśrodkowy, pośrodkowy)

pasmo biodrowo-
piszczelowe

m. napinający powięź
szeroką

Mięśnie goleni (goleń -

crus)

m. prostownik długi

palców

m. strzałkowy

długi

m. strzałkowy

krótki

m. podeszwowy

m. brzuchaty – głowa
boczna

m. płaszczkowaty

ścięgno piętowe

m. brzuchaty –

głowa

przyśrodkowa

m. prostownik długi
palucha

m. piszczelowy przedni

Cechami wybitnie
ludzkimi w budowie
kończyny dolnej jest
rozrost mięśni
pośladkowych,
przywodzicieli uda, m.
czworogłowego uda i
trójgłowego łydki