Otoskopia w praktyce

lekarza rodzinnego

Definicja otoskopii:

Proces diagnostyczny

polegający na przyrządowym

wziernikowaniu ucha, mający

na celu oglądanie oraz ocenę

przewodu słuchowego

zewnętrznego oraz błony

bębenkowej.

Technika otoskopii

• Wyjaśnić pacjentowi swoje zamierzenia i potrzebę badania.
• Badamy zawsze prawym okiem.
• Źródło światła, oko badającego oraz badane ucho powinny znajdować się

zawsze na jednej wysokości, a oko badającego możliwie blisko otworu
wziernika.

• Różnice poziomów między badanym przedmiotem i okiem badającego

wyrównuje się używając do badań krzesełek z podnoszonymi siedzeniami.

• Wszystkie ruchy konieczne do obejrzenia całej błony bębenkowej należy

wykonywać wyłącznie głową badanego.

• Wziernik uszny powinien być maksymalnie szeroki.
• Wziernik wprowadza się do miejsca, w którym przewód chrzęstny

przechodzi w kostny.

• U dorosłych małżowinę uszną odciąga się do góry i tyłu, a u niemowląt i

małych dzieci do dołu i tyłu.

• Badając ucho prawe, trzymamy małżowinę uszną lewą ręką, a prawą

wziernik; w przypadku ucha lewego odwrotnie.

Najczęstsze schorzenia

uszu w praktyce lekarza

rodzinnego:

• ostre zapalenie przewodu słuchowego

zewnętrznego

• ostre zapalenie ucha środkowego
• surowicze zapalenie ucha środkowego
• czop woskowinowy w przewodzie

słuchowym zewnętrznym

• ciało obce w przewodzie słuchowym

zewnęrznym

• urazowe przebicie błony bębenkowej

Anatomia ucha

Schemat błony

bębenkowej ucha prawego

I-kwadrant górno-przedni
II-kwadrant przednio-
dolny
III-kwadrant tylno-dolny
IV-kwadrant górno-tylny

Prawidłowa błona

bębenkowa ucha prawego

Zapalenie ucha

zewnętrznego

Może mieć
charakter
ograniczony
(czyrak przewodu
słuchowego
zewnętrznego w
obrębie jego
chrzęstnej
części),lub rozlany
(dotyczy wówczas
części chrzęstnej i
kostnej przewodu)

Grzybica ucha

zewnętrznego

Zakażenie Candida lub Aspergillus niger może
nastąpić z powodu przedawkowania kropli
antybiotykowych lub steroidowych, w cukrzycy,
przy zastosowaniu ogólnym leków
immunosupresyjnych, na skutek zanieczyszczenia
ucha podczas kąpieli w brudnej wodzie

Grzybicze zapalenie ucha-

2

• Dotyczy głównie

kostnej części
przewodu,
rozciągając się
również na błonę
bębenkową

Czop woskowinowy w

przewodzie słuchowym

zewnętrznym

Objawy:
-upośledzenie słuchu
-uczucie ciała obcego
-szum w uchu
-zjawiska odruchowe:
kaszel, zawroty głowy

Objawy zwykle
występują nagle po
kąpieli lub umyciu
twarzy

Ostre zapalenie ucha

środkowego

• Choroba powszechna u dzieci.
• Wygląd błony bębenkowej jest różny

zależnie od etapu choroby.

• We wczesnym etapie błona bębenkowa

jest wciągnięta i różowa z poszerzonymi
naczyniami na rękojeści młoteczka , w
miarę postępu choroby uwypukla się, staje
się żywoczerwona i ostatecznie może ulec
perforacji z następowym wyciekiem ropy
do przewodu słuchowego zewnętrznego

Ostre zapalenie ucha

środkowego w okresie

kataralnym

Ostre zapalenie ucha środkowego z

charakterystycznym uwypukleniem

błony bębenkowej

Ostre zapalenie ucha

środkowego z perforacją-

1

Perforacje
centralne mogą
być bezpiecznie
obserwowane
przez pewien
czas przez
lekarza
rodzinnego.
Mogą się zagoić
samoistnie.

Ostre zapalenie ucha

środkowego z perforacją-2

Całkowity ubytek błony bębenkowej

powstały z poszerzania się

perforacji centralnej

Perforacja brzeżna z

widocznym perlakiem

•

Wszystkie przypadki
podejrzane o
perforację brzeżną
lub perlaka powinny
być kierowane do
badania pod
mikroskopem i
ewentualnego
leczenia
operacyjnego !

Zapalenie wysiękowe ucha

środkowego- obraz

otoskopowy

• naczynia krwionośne układają się

promieniście i na obwodzie błony
bębenkowej

• błona bębenkowa w kolorze miodu
• brak refleksu świetlnego
• obecność płynu i pęcherzyków powietrza

za błoną bębenkową

• rękojeść młoteczka w pozycji poziomej
• rozdwojenie refleksu świetlnego

Zapalenie wysiękowe ucha

środkowego-1

Zapalenie wysiękowe ucha

środkowego-2

Perforacja urazowa błony

bębenkowej

• przyczyny-wybuch,

tępy uraz

• lokalizacja-tylny

kwadrant części
napiętej

• zwykle mała o

ostrych, wyraźnych
brzegach

• większość goi się

spontanicznie

Tympanoskleroza-

zwapnienie błony

bębenkowej

• Płytka zwapnienia ma

postać białego złogu
umiejscowionego w
obrębie błony
bębenkowej.

• Jest wynikiem

pozapalnego
odkładania się grubych
włókien kolagenu w
środkowej warstwie
błony bębenkowej

•Dziękuję

Państwu
za uwagę