Czym jest cykl hydrologiczny?
Cykl hydrologiczny (obieg wody w przyrodzie) opisuje
istnienie i ruch wody na, w i ponad powierzchnią Ziemi.
Woda na Ziemi jest w ciągłym ruchu i zmienia swoje formy,
od stanu ciekłego, poprzez gazowy do stałego i na odwrót.
Obieg wody trwa od miliardów lat i całe życie na Ziemi jest
od niego zależne.
Siłą napędową procesu obiegu wody jest Słońce. Podgrzewa
ono wodę w oceanie, ta zaczyna parować i w postaci pary
unosi się nad oceanem. Wznoszące prądy powietrzne
przenoszą parę wyżej, do atmosfery, gdzie niska temperatura
wywołuje proces kondensacji, powstają chmury. Poziome prądy
powietrzne, z kolei, przenoszą chmury wokół globu ziemskiego.
Drobne cząsteczki wody w chmurach zderzają się ze sobą,
powiększają swoją masę i w końcu, w postaci opadu spadają
na ziemię.
Kondensacja jest procesem, gdzie para wodna zamienia się w
ciekłą wodę. Jest to ważny element cyklu hydrologicznego,
gdyż dzięki niemu powstają chmury. W chmurach mogą się
tworzyć opady, które są głównym sposobem powrotu wody na
Ziemię. Kondensacja jest procesem odwrotnym do parowania.
Parowanie: Woda zmienia postać z ciekłej na gazową
(parę)
Woda w atmosferze: Para wodna, chmury i wilgotność
powietrza
Woda w atmosferze występuje zawsze. Najlepiej widoczną formą jej
obecności są chmury. Ale nawet przejrzyste powietrze w bezchmurny
dzień zawiera wodę w postaci małych, niewidocznych gołym okiem
cząsteczek.
Jak tworzą się kropelki deszczu?
Chmury przepływające nad naszymi głowami zawierają parę
wodną. Kropelki wody w chmurach są jednak zbyt małe aby mogły
spaść na Ziemię w postaci deszczu ale dostatecznie duże aby je
dostrzec jako chmury. W powietrzu nieustannie przebiega proces
parowania i kondensacji wody. Jeśli znaleźlibyśmy się bardzo
blisko chmury moglibyśmy dostrzec, że pewne jej
części znikają
(w procesie parowania) a inne rozbudowują się (w procesie
kondensacji).
Przeważająca część wody skondensowanej w chmurach nie spada
na Ziemię w postaci deszczu za sprawą prądów pionowych
utrzymujących małe cząsteczki wody w powietrzu. Aby wystąpił
deszcz najpierw maleńkie cząsteczki wody zderzają się i łączą ze
sobą, tworzą coraz większe i cięższe, aż w końcu są na tyle duże,
że opuszczają chmurę i opadają na Ziemię. Potrzeba milionów
cząsteczek aby utworzyć jedną kroplę deszczu.
Stan stały - lód lub śnieg.
Lód lub śnieg występują poniżej 0 °C tzw. temp. topnienia. W
przyrodzie występują w zimie lub cały czas na obu biegunach. Mają
właściwości jak każde ciało stałe tzn. mają określony kształt, trudno
zmienić ich objętość.
Śnieg podobnie jak lód powstaje ze schłodzonej wody lub pary
wodnej.
Stan cieczy - woda.
Woda występuje pomiędzy temp.0 °C i 100 °C. Jest ona
najważniejszym składnikiem kuli ziemskiej. Bez niej nie mogły by
rosnąć rośliny, żyć zwierzęta oraz ludzie.
Nie ma określonego kształtu nie jest ściśliwa. Powstaje ona przez
schłodzenie pary wodnej czyli skraplanie lub ogrzewanie lodu
czyli topnienie. Woda występuje w postaciach jezior, rzek,
oceanów itp
Woda zajmuje więcej powierzchni na kuli ziemskiej niż
kontynenty.
Stan gazowy - para wodna.
Para występuje w każdej temperaturze. Im większa powierzchnia
swobodna tym woda szybciej paruje. Para wodna tworzy się przez
parowanie i powyżej 100o C czyli temp. wrzenia oraz przez
sublimację czyli zamianę lodu w parę. Często para wodna mylona
jest z mgłą, mgła to drobne kropelki wody, para wodna natomiast
jest niewidoczna i tworzy się wszędzie.