CZUCIE

Badanie:

Podmiotowe

Przedmiotowe

Dodatkowe

Badanie przedmiotowe

1. Statyczne

miejscowe

ogólne

2. Dynamiczne

miejscowe

ogólne

3. Diagnostyka funkcjonalna dla

potrzeb fizjoterapii.

Cel badania:



Określenie rodzaju i stopnia
dysfunkcji



Przygotowanie odpowiednich
ćwiczeń i zabiegów fizykalnych



Kontrola wyników leczenia



Informacje
umożliwiające/nakazujące
odstąpienie od ćwiczeń i zabiegów

BADANIE PODMIOTOWE



Dane personalne



Dane dotyczące obecnej choroby
(początek, przebieg, objawy
towarzyszące, dotychczasowe
leczenie, ból, ograniczenie
sprawności, obrzęki itp.)

Czucie bólu



Istotne dla fizjoterapeuty informacje:

•

Początek objawów bólowych

•

Pora dnia i okoliczności w jakich ból
występuje

•

Lokalizacja

•

Rodzaj bólu

•

Intensywność i czas trwania

•

Czynniki zwiększające lub zmniejszające
ból (ciepło, zimno ruch, bezruch,
odciążenie itp.)

Ból:

Ponieważ bólu nie da się w pełni

obiektywnie i wymiernie wyrazić
w praktyce posługujemy się do
oceny bólu skalami.

Skale słowne (Laitinena)

Skale numeryczne (0-10)

Skale wzrokowo-analogowe (VAS)

Badanie przedmiotowe:



Oglądanie



Obmacywanie



Opukiwanie



Osłuchiwanie

Badanie ogólne



Tzw. pierwszy rzut oka na
chorego (przytomny, leżący,
cierpiący, stopień odżywienia,
prawidłowość i proporcje budowy
ciała, postawa, chód, obecność:
duszności, sinicy itp.)

Badanie szczegółowe



Głowy i szyi



Klatki piersiowej



Jamy brzusznej



Układu moczowo-płciowego



Układu ruchu i ukł.
nerwowego

Klatka piersiowa:



Zmiany kształtu klatki piersiowej
(kurza szewska, krzywicza,
uwypuklona, zapadnięta)



Obecność garbu żebrowego lub
sercowego



Ocena ruchomości klatki
piersiowej

Badanie układu ruchu



Statyczne ogólne:

•

Budowa ciała (proporcje,
symetria, postawa ciała – ocena
obiektywna np. rtg i ocena
subiektywna np. oglądanie od
przodu, tyłu i boku ciała pacjenta,
badanie przy użyciu pionu)

Pion spuszczony z
wyrostka sutkowego kości
skroniowej:



Środek barku



Krętarz większy kości udowej



Nadkłykeć boczny kości udowej



Środek stępu

W płaszczyźnie strzałkowej oceniamy

krzywizny kręgosłupa. Prawidłowo szczyt
fizjologicznych kifoz kontaktuje się z
pionem a lordozy są od niego odsunięte
do przodu o 2,5-3,5 cm.

Wady postawy:



Plecy płaskie



Plecy okrągłe



Plecy wklęsłe



Plecy okrągło-wklęsłe

W płaszczyźnie czołowej



Ocena symetrii ustawienia: barków,
łopatek, talerzy biodrowych, kolan, stóp



Pion ze środka guzowatości potylicznej:
po wyrostkach kolczystych, w szparę
pośladkową i między piętami na
czworobok podparcia.



Ocena ewentualnych skrzywień
bocznych kręgosłupa: symetrii,
kompensacji, garbu żebrowego

Dynamiczne badanie
ogólne:



Ocena chodu: cechy chodu
(dwunożny, naprzemienny,
przedsiębieżny, symetryczny)



Samodzielny



Sprzęt pomocniczy ortopedyczny

Ocena na różnych podłożach i w

różnych warunkach. Ocena
równowagi!

Statyczne badanie
miejscowe:



Odcinkowe

•

Oglądanie – koślawość/szpotawość
kolan, ocena nieprawidłowości w
zakresie stóp (końska, piętowa,
szpotawa, koślawa, płaska)

•

Dotykiem: wysięki obrzęki, ucieplenie

•

Pomiary linijne poszczególnych
odcinków ciała – obwody i długości)

Dynamiczne badanie
miejscowe:



Ocena podczas wykonywania
ruchów czynnych i biernych
(oglądanie, badanie dotykiem,
ruchomość – brak, nadmierna)



Ocena siły mięśniowej



Badanie odruchów

CZUCIE

Wyróżnia się pięć rodzajów czucia:



Czucie wibracji



Czucie ułożenia



Czucie dotyku



Czucie bólu



Czucie temperatury

CZUCIE WIBRACJI

Do badania czucia wibracji używa

się widełek stroikowych 128 Hz.

Pacjent zamyka oczy a badający

umieszcza stroik na wystających
pod skórą fragmentach kości i
pyta czy badany czuje drgania.

Punkty topograficzne do oceny
czucia wibracji:



Czubki palców stóp



Stawy śródstopno-paliczkowe



Kostki przyśrodkowe



Guzowatości piszczeli



Kolce biodrowe przednie górne



Czubki palców dłoni



Stawy śródręczno-paliczkowe



Nadgarstki



Łokcie



Barki

Czucie ułożenia.

Chory zamyka oczy a badający chwyta dalszy

paliczek ręki lub stopy pacjenta i porusza nim
tłumacząc, który ruch należy rozumieć jako „w
górę”, a który „w dół”.

Podczas badania na początku wykonuje się ruchy

o większej amplitudzie stopniowo zmniejszając
ich zakres. W warunkach prawidłowych
najmniejszy wykrywalny przez pacjenta ruch
jest ledwie widoczny.

UWAGA: próba Romberga jest także rodzajem

badania czucia ułożenia.

Czucie bólu.

Do badania używamy szpilki,

stępionej igły lub ostrego patyczka.
Każdy bodziec powinien być tak
samo silny. Badanie wykonuje się
przy zamkniętych oczach pacjenta.
Badamy od obwodowych okolic
ciała. Zwracamy uwagę na różnice
między prawą i lewą stroną ciała.

Czucie dotyku.

Oceniamy dotykając ciała pacjenta

wacikiem, szpatułką lub palcami.
Pacjent ma zamknięte oczy,
badający stara się aby każdy
bodziec był podobny.

Czucie temperatury.

Wykonujemy używając naczyń

wypełnionych wodą zimna i ciepłą
(50ºC). Oba naczynia należy
wytrzeć od zewnątrz. Prosimy
pacjenta żeby powiedział czy
dotyk był ciepły czy zimny.

Czucie dyskryminacyjne

Pozwala na rozróżnienie dwóch

osobnych bodźców. Do badania

używamy stępionego cyrkla. Badając

stopniowo zmniejszmy rozwarcie

ramion cyrkla i oceniamy przy jakiej

odległości ramion cyrkla od siebie

pacjent odczuwa dotyk jako dwa

oddzielne bodźce. Prawidłowo na

palcu wskazującym < 5mm, na małym

palcu < 7mm, na paluchu < 10mm.

Zaburzenie czucia w
obrębie pojedynczego
nerwu

Upośledzenie czucia

w obszarze
unerwianym
przez dany nerw
obwodowy
(strzałkowy
wspólny,
łokciowy,
pośrodkowy,
kulszowy itp.)

Zaburzenia czucia w
obszarze unerwianym przez
korzeń nerwowy

Zaburzenia

czucia dotyczą
poszczególnyc
h
dermatomów
unerwianych
przez jeden
lub kilka
korzeni
nerwowych.

Zaburzenia czucia w
odsiebnych częściach
kończyn

Występują

podczas
uszkodzenia
nerwów
obwodowych.
Mają
charakter
„rękawiczek”
i „skarpetek”.

Równowaga

Zachowanie równowagi możliwe jest

dzięki współdziałaniu narządu
równowagi (ucho wewnętrzne) z
móżdżkiem, rdzeniem kręgowym,
nerwami ruchowymi gałek
ocznych, pniem mózgu i tworem
siatkowatym.

Ocena wydolności układu
równowagi.



Próby oceniające równowagę statyczną

         *próba Romberga
         *próba Manna
         *próba wskazywania



Próby oceniające równowagę kinetyczną

         *próba chodzenia
         * próba chodzenia w „gwiazdę”
         *próba marszu w miejscu
         *próba pisma pionowego

Próba Romberga

Pacjent stoi (boso lub w obuwiu na

płaskim obcasie) ze stopami
złączonymi obok siebie,
ramionami wyprostowanymi
przed sobą i z zamkniętymi
oczami. Przy uszkodzonym
układzie równowagi chory
chwieje się lub nawet upada.

Próba Manna

Jest to tzw. uczulona próba

Romberga. Różni się od niej
ustawieniem stóp. Poleca się
badanemu ustawić w linii prostej
stopę przed stopą, nie dotykając
palcami pięty. Próba ta jest
czulsza od próby Romberga.

Próba wskazywania
(mijania)

Polega na unoszeniu i opuszczaniu przez

badanego wyprostowanych ramion,
początkowo przy oczach otwartych,
następnie przy zamkniętych i dotykaniu
palcami wskazującymi palców
wskazujących siedzącego naprzeciw
badającego. W uszkodzeniu ucha
wewnętrznego pojawia się mijanie obu
rąk a przy uszkodzeniu móżdżku nie
trafia tylko jedna ręka.

Próba chodzenia.

Badany ma przejść wolnym krokiem

4-5 m wzdłuż linii prostej z
zamkniętymi oczami. Badający
obserwuje kierunek zbaczania.
Przy dużych uszkodzeniach
układu równowagi badany zatacza
się lub nawet pada.

Próba chodzenia w
„gwiazdę”.

Jest uczulona próba chodzenia.

Polega na naprzemiennym
chodzeniu (przy oczach
zamkniętych) po linii prostej do
przodu i cofaniu się. Nazwa tej
próby wiąże się ze zbaczaniem,
którego rysunek graficzny
przypomina gwiazdę.

Próba marszu w miejscu.

Pacjent maszeruje w miejscu z

zamkniętymi oczami, unosząc
wysoko kończyny dolne (20-25 cm
nad podłogę). Oceniamy czy
pacjent zmienił położenie ciała
podczas próby.

Próba pisma pionowego.

Pomocna w ocenie asymetrii napięcia

mięśni kończyn górnych występującej

przy uszkodzeniach układu

równowagi. Przed chorym ustawiamy

kartkę z narysowaną pionowa linią i

polecamy mu napisać pionowo wzdłuż

tej linii dowolny wyraz wieloliterowy

(przy zamkniętych oczach). 5º

zbaczania przyjęto z objaw

fizjologiczny.

Diagnostyka funkcjonalna:



Wzbogaca badanie
fizjoterapeutyczne o próby i testy,
którym przypisuje się szczególna
rolę w precyzowaniu rozpoznania
oraz pomagające ocenić stan
czynnościowy chorego i postępy
rehabilitacji.

Wybrane objawy:



Objaw Lasegue’a



Objaw Bragarda



Objaw Mackiewicza



Objaw scyzorykowy



Objaw Trendelenburga



Objaw wyprzedzania

Dokumentacja w
fizjoterapii

Zawiera opis początku, przebiegu

choroby, opis badania, planowanie
terapii i postępy leczenia.

Ułatwia planowanie rehabilitacji i

dokumentowanie postępów leczenia.

Jej stałym elementem są zlecenia

lekarskie, wykonywane zabiegi i
ćwiczenia.

Document Outline