Elementy prawa

Istota i przedmiot prawa

administracyjnego

Prawo administracyjne reguluje

stosunki prawne, jakie powstają

pomiędzy rożnymi podmiotami a

organami administracji państwowej i

samorządu terytorialnego,

obejmuje ono również normy prawne

określające zasady organizacji

działania tych organów oraz

wykonywane przez nie czynności.

Normy prawa

administracyjnego



Normy prawa administracyjnego, określające

strukturę

organów administracji, ich zadania, a także prawa i

obowiązki podmiotów stosunku administracyjno

prawnego

/stosunku administracyjnego/ stanowią część

prawa administracyjnego —

prawo administracyjne

materialne,



Drugą część prawa administracyjnego jest

prawo

administracyjne formalne

, które zawiera normy

określające tryb postępowania organów administracji.

Prawo administracyjne formalne wyklucza samowole w

działaniu organów administracji. Normy prawa formalnego,

w zakresie działania administracji publicznej, zawarte są

przede wszystkim w Ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. -

kodeks postępowania administracyjnego.

Organy administracji –

centralne i terenowe

Według kompetencji miejscowej organy administracji

państwowej dzieli się na

centralne

w tym naczelne organy

administracji państwowej i

terenowe

organy administracji

rządowej. Zakres kompetencji miejscowej centralnych

organów administracji państwowej obejmuje cały kraj.

Centralnymi organami administracji państwowej są między

innymi:

- Rada Ministrów; W jej skład wchodzą: Prezes Rady

Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie i

kierownicy niektórych urzędów centralnych;

- Prezes Rady Ministrów - ministrowie, czyli członkowie Rady

Ministrów, kierujący jednocześnie wyodrębnionymi działami

administracji; organami administracji rządowej są

ministrowie, a nie ministerstwa, czyli urzędy powołane do

pomocy w realizacji zadań ministra;

Zakres kompetencji miejscowej terenowych organów

administracji rządowej obejmuje jedynie określoną część

terytorium kraju, np. województwo, gminę, powiat.

Organy o kompetencji

szczególnej i ogólnej

Na podstawie kryterium, jakim jest kompetencja

rzeczowa wyróżnia się

organy o kompetencji

ogólnej i organy o kompetencji szczególnej.



Organy administracji o kompetencji ogólnej zajmują

się sprawami z wielu dziedzin zakres ich zadań jest

bardzo szeroki (takim organem jest np. wojewoda, czy

Prezes Rady Ministrów).



Organy administracji o kompetencji szczególnej

zajmują się jedną dziedziną zagadnień. Zakres spraw.

które są przedmiotem ich działalności jest

sprecyzowany. Przykładem organu administracji o

kompetencji szczególnej jest np. minister edukacji

narodowej, minister kultury i sztuki, czy minister

finansów.

Organy kolegialne i

jednoosobowe



Organ kolegialny składa się z pewnej

liczby osób a decyzje zapadają w

drodze uchwał. Przykładem jest Rada

Ministrów, rada gminy.



Organy jednoosobowe składają się z

jednej osoby, która podejmuje

decyzje, np. minister, wojewoda.

Stosunek administracyjno-

prawny



Stroną jest zawsze organ

administracyjny występujący z

pozycji władczej,



Obejmuje sprawy należące do

kompetencji organów administracji

państwowej,



Podstawą stosunków są akty

administracyjne lub ustawy.

Prawne formy działania

administracji

Szeroki zakres zadań, jakie ma do wykonania

administracja, wpływa na konieczność

wykorzystywania w jej działaniach różnych

form prawnych. Są to:



Stanowienie przepisów prawnych,



Wydawanie aktów administracyjnych,



Zawieranie porozumień administracyjnych,



Zawieranie umów,



Prowadzenie działalności społeczno –

organizatorskiej,



Wykonywanie działalności materialno- technicznych.

Akt administracyjny

Jest to wydawany w

postępowaniu administracyjnym

jednostronny władczy akt woli

organu administracji publicznej

rozstrzygający w całości lub w

części konkretną sprawę co do

istoty, skierowany do

konkretnego adresata.

Podział aktów

administracyjnych



Akty zewnętrzne i wewnętrzne.



Akty konstytutywne i akty deklaratywne;

Akty konstytutywne

są to akty

administracyjne, które wywołują skutki

prawne, czyli ustanawiają, zmieniają lub

znoszą stosunki prawne, np. nadanie

obywatelstwa.

Akty deklaratywne

potwierdzają istnienie określonej sytuacji i

związanych z tym praw i obowiązków.



Akty pozytywne i negatywne.

Ważność aktu

administracyjnego

Każdy akt administracyjny powinien spełnić

określone przepisami prawa przesłanki jego

ważności. Dla wszystkich aktów administracyjnych

wspólne są następujące przesłanki ważności:

istnienie podstawy prawnej

do wydania aktu

administracyjnego podstawę taką stanowią

przepisy prawne zawarte w ustawach lub innych

aktach normatywnych;

2. wydanie aktu administracyjnego przez

właściwy organ

zarówno pod względem

kompetencji rzeczowej, jak i miejscowej;

3. zachowanie przewidzianego

trybu

i określonej

formy

przy dawaniu aktu administracyjnego.

Postępowanie

administracyjne

Postępowanie administracyjne, czyli tryb

postępowania organów administracji, można

podzielić na:



postępowanie administracyjne ogólne, jest to

tryb postępowania organów administracji przy

rozstrzyganiu spraw, którego celem jest ich

załatwienie i wydanie decyzji administracyjnej.



postępowanie egzekucyjne w administracji,



postępowanie sądowe w sprawach

administracyjnych,



szczególne postępowania administracyjne.

Zasady postępowania



Kodeks postępowania administracyjnego określa podstawowe

zasady postępowania Najważniejsze z nich to:

zasada legalności, praworządności I pogłębiania

zaufania do organów

państwa, która wyraża się tym, że

podstawą postępowania administracyjnego, które powinno

przyczyniać się do pogłębiania zaufania obywateli do organów

państwa, mogą być tylko obowiązujące przepisy prawa, a

ponadto organy administracji powinny strzec przestrzegania

praworządności przez wszystkich uczestników postępowania

administracyjnego;

- zasada prawdy obiektywnej,

zgodnie z którą organy

administracji są zobowiązane do dokładnego wyjaśnienia

sprawy będącej przedmiotem postępowania;

- zasada udziału stron w postępowaniu

, zgodnie z którą

organy administracji są zobowiązane do należytego i

wyczerpującego informowania stron postępowania

administracyjnego o okolicznościach faktycznych i prawnych,

które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków,

zasada szybkości i wnikliwości

działania organów

administracji

Przebieg postępowania



Na wniosek, lub z urzędu,



Organ sprawdza swoją właściwość,



Zawiadomienie stron,



Postępowanie dowodowe,



Ograniczenie czasu załatwiania

spraw,



Wydanie decyzji.

Decyzja

Decyzja jest aktem administracyjnym. który zawiera

rozstrzygnięcie w danej sprawie; może ona dotyczyć całości

sprawy lub jej części, może również w inny sposób kończyć

postępowanie w danej instancji w określonej sprawie. Decyzja

administracyjna powinna zawierać wymienione w k.p.a. elementy:

- oznaczenie organu administracji;

- datę wydania;

- oznaczenie strony lub stron postępowania;

- powołanie podstawy prawnej zawartego w decyzji rozstrzygnięcia

sprawy;

- rozstrzygnięcie sprawy, w której toczyło się postępowanie;

- uzasadnienie faktyczne i prawne rozstrzygnięcia (wskazanie

faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których

się oparł przy wydawaniu rozstrzygnięcia, wyjaśnienie podstawy

prawnej decyzji);

- pouczenie o tym, czy od decyzji przysługuje odwołanie, a jeżeli

przysługuje, to w jakim trybie;

- podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska

służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji;

-pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa do sądu

powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego — jeżeli takie

możliwości przysługują.

Odwołanie

Zgodnie z zasadą dwuinstancyjności

postępowania administracyjnego strona

może odwołać się do drugiej instancji od

decyzji wydanej przez organ pierwszej

instancji. Odwołanie nie wymaga

szczegółowego uzasadnienia i wnosi się je za

pośrednictwem organu, który wydał decyzję

w ciągu 14 dni od jej dostarczenia. Za

wyjątkiem określonych w kodeksie sytuacji

wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie

decyzji

Wznowienie postępowania

Jeżeli postępowanie w określonej sprawie zostało zakończone

ostateczną decyzją czyli taką od której nie przysługuje

odwołanie, możliwe jest jego wznowienie, jeżeli zajdą określone

przepisami kodeksu okoliczności, z których najważniejsze to:

· fałszywość dowodów, na podstawie których ustalono istotne

dla sprawy okoliczności;

· wydanie decyzji w wyniku przestępstwa;

· wydanie decyzji przez organ lub urzędnika, który powinien być

wyłączony z postępowania w sprawie;

· nieuczestniczenie strony w postępowaniu — bez jej winy;

· wyjście na jaw nowych okoliczności istotnych dla sprawy lub

nowych dowodów.

Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na wniosek

strony.

Sądowa kontrola decyzji



Ostateczna decyzja organu administracji (po

wyczerpaniu toku instancyjnego w administracji)

może być zaskarżona do sądu.



Zaskarżenie decyzji polega na wniesieniu skargi.

Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto

ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik

Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w

zakresie jej statutowej działalności w sprawach

dotyczących interesów prawnych innych osób.



Skargę wnosi się bezpośrednio do sądu w

terminie 30 dni od daty ogłoszenia lub doręczenia

ostatecznej decyzji organu administracji.

Document Outline