ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI
SPOŁECZNEJ
1)
z dnia 7 stycznia 2009 r.
w sprawie statystycznej karty
wypadku przy pracy
(Dz. U. z dnia 29 stycznia 2009 r.)
Nr 14, poz. 80
Statystyczny model wypadku
Przyjęty statystyczny model wypadku przy pracy wyróżnia 2 fazy,
mianowicie:
fazę przedwypadkową,
fazę wypadku.
Zasady sporządzania karty
statystycznej
Statystyczną kartę sporządza się:
- na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i
przyczyn wypadku przy pracy, zwanego dalej "protokołem
powypadkowym",
- na podstawie karty wypadku, w których stwierdzono, że wypadek
jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z
wypadkiem przy pracy.
Statystyczną kartę sporządza się w dwóch egzemplarzach.
Część l - sporządza się nie później niż w terminie 14 dni
roboczych od dnia, w którym został zatwierdzony protokół
powypadkowy lub w którym sporządzono kartę wypadku.
Część II, uzupełniającą - pracodawca przekazuje do urzędu
statystycznego nie później niż z upływem 6 miesięcy od dnia
zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub od dnia sporządzenia
karty wypadku.
Statystyczną kartę przekazuje się w formie pisemnej.
Drugi egzemplarz statystycznej karty wypadku przy pracy
pracodawca przechowuje przez 10 lat w dokumentacji dotyczącej
wypadków przy pracy.
Informacje zbierane za pomocą
statystycznej karty wypadku
Podzielone są na 4 części i dotyczą:
1) pracodawcy, u którego zdarzył się wypadek przy pracy,
2) osoby poszkodowanej,
3) skutków wypadku,
4) przebiegu i okoliczności wypadku przy pracy,
Dane dotyczące pracodawcy
Dane dotyczące pracodawcy zamieszcza się w pierwszej części karty
statystycznej wypadku.
Obejmują one:
pieczątkę pracodawcy,
liczbę pracujących i oznaczenia kodowe tej liczby wpisane
zgodnie z objaśnieniami do wypełniania statystycznej karty wypadku,
zawartymi w załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Gospodarki i
Pracy z 8 grudnia 2004 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy
pracy,
klasyfikację czy dany wypadek to wypadek przy pracy, czy
wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy,
numer identyfikacyjny – REGON,
Liczba pracujących (bez przeliczenia na
pełny etat).
Pracujący (bez umów zleceń) są to:
1) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (tj. umowy o pracę,
powołania, wyboru lub mianowania) łącznie z sezonowymi i
zatrudnionymi dorywczo;
2) pracodawcy i pracujących na własny rachunek:
a) właściciele i współwłaściciele (łącznie z pomagającymi członkami
ich rodzin) jednostek prowadzących działalność gospodarczą (z
wyłączeniem wspólników spółek, którzy nie pracują w spółce),
b) osoby pracujące na własny rachunek, np. osoby wykonujące
wolne zawody;
3) agenci pracujący na podstawie umów agencyjnych i umów na
warunkach zlecenia (łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin oraz
osobami zatrudnionymi przez agentów);
4) osoby wykonujące pracę nakładczą;
5) członkowie spółdzielni produkcji rolniczej i członkowie spółdzielni
kółek rolniczych;
6) duchowni pełniących obowiązki duszpasterskie.
Dane dotyczące poszkodowanego
Dane dotyczące poszkodowanego obejmują pkt 01–07 karty i dotyczą
jego:
płci,
roku urodzenia,
obywatelstwa,
statusu zatrudnienia,
wykonywanego zawodu, Zawód wykonywany - (pytanie 05),
Informację o zawodzie (specjalności) wykonywanym przez osoby
poszkodowane w wypadkach przy pracy, opisujemy pełnym kodem
tego zawodu (specjalności), tj. 6 cyframi oraz przypisanym do tego
kodu określeniem słownym.
stażu na zajmowanym stanowisku pracy w firmie,
liczby godzin przepracowanych od podjęcia pracy do chwili
wypadku.
Dane dotyczące skutków wypadku
Dane dotyczące skutków wypadku obejmują pkt 08–14 karty i
dotyczą:
rodzaju urazu;
umiejscowienia urazu;
liczby osób poszkodowanych;
skutków wypadku, czyli czy wypadek spowodował:
śmierć,
ciężkie uszkodzenia ciała,
inne skutki u poszkodowanego
liczby dni niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem;
straty czasu pracy innych osób (w roboczogodzinach);
szacunkowe straty materialne spowodowane wypadkiem,
bez strat związanych ze stratami czasu pracy (wartość
uszkodzonych
maszyn,
urządzeń,
narzędzi,
surowców,
wyrobów, budynków i ich wyposażenia).
Dane dotyczące rodzaju urazu i jego
umiejscowienia
Rodzaj urazu
Jeżeli wypadek spowodował więcej niż jeden rodzaj
urazu (np. wypadek komunikacyjny, który spowodować
złamania i urazy wewnętrzne) powinno się zakodować
rodzaj urazu, którego skutki dla poszkodowanego są
najpoważniejsze.
Jeżeli takiego urazu nie można jednoznacznie wskazać, rodzaj
urazu należy zakwalifikować jako „liczne urazy” (kod 120 w
statystycznej karcie wypadku).
Umiejscowienie urazu
Umiejscowienie urazu (pytanie 09 w statystycznej karcie
wypadku) dotyczy podania, która część ciała doznała urazu w
wyniku wypadku przy pracy, począwszy od głowy przez szyję,
grzbiet, tułów, organy wewnętrzne i kończyny.
Podawana informacja powinna dotyczyć umiejscowienia
najpoważniejszego urazu, czyli tego którego rodzaj został
podany wcześniej.
Faza przedwypadkowa
W fazie przedwypadkowej należy określić:
miejsce powstania wypadku (pytanie 18),
wykonywany przez poszkodowanego proces pracy (pytanie 19),
rodzaj miejsca wypadku (pytanie 20),
czynność wykonywaną przez poszkodowanego w chwili wypadku
(pytanie 21),
czynnik materialny związany z czynnością wykonywaną przez
poszkodowanego w chwili wypadku (pytanie 22).
Miejsce powstania wypadku – pyt. 18
Wypadek pracownika remontującego salę wykładową w szkole:
Teren budowy – obiekt
remontowany
Placówka naukowa, szkoła
przedszkole
Wypadek pracownika usuwającego azbest w supermarkecie:
Teren budowy – obiekt
remontowany
Miejsce handlu
Wypadek pracownika w hali produkcyjnej podczas naprawy lub
konserwacji maszyny:
Miejsce konserwacji i
napraw
Miejsce produkcji
Wypadek pracownika w warsztacie naprawczym samochodów:
Miejsce konserwacji i
napraw
Zakład usługowy
Wykonywany przez poszkodowanego proces pracy
(pyt. 19)
To podstawowy rodzaj pracy wykonywanej w czasie kiedy miał miejsce
wypadek.
Procesu pracy nie należy mylić z działalnością przedsiębiorstwa ani z
zawodem poszkodowanego.
Określając kategorię procesu pracy, należy znaleźć taką, która
możliwie najlepiej charakteryzuje zadanie realizowane przez
poszkodowanego w chwili wypadku.
Produkcja, wytwarzanie, przetwarzanie magazynowanie (kod 11-19).
Są to wszystkie prace:
- w wyniku których powstaje wyrób
- oraz te związane z jego przechowywaniem, łacznie z załadunkiem i
wyładunkiem.
Położenie geograficzne miejsca wypadku (pytanie 15) – wpisać
miejscowość, kod wpisuje US.
Miejsce powstania wypadku (pytanie 18) to miejsce, w którym
przebywał poszkodowany w chwili wypadku (może to być zarówno
pomieszczenie pracy jak i inne miejsce).
Proces pracy (pytanie 19) to podstawowy rodzaj pracy wykonywanej
przez poszkodowanego w czasie, kiedy wypadek miał miejsce.
Rodzaj miejsca wypadku (pytanie 20) określa miejsce zdarzenia ze
względu na lokalizację stanowiska pracy w zakładzie pracy lub poza
nim.
Jednostka lokalna zakładu pracy jest to zorganizowana całość
(zakład, oddział, filia itp.) położona w miejscu zidentyfikowanym
odrębnym adresem, pod którym lub z którego jest prowadzona
działalność co najmniej przez jedną osobę pracującą, przy czym:
1) zakłady samodzielnie bilansujące zlokalizowane pod jednym
adresem są odrębnymi jednostkami lokalnymi;
2) objęte odrębną rejestracją prawną organizacyjne części podmiotów
są jednostkami lokalnymi;
3) jednostki prowadzące działalność w zakresie transportu są
jednostkami lokalnymi według miejsc, z których są wydawane
polecenia lub jest organizowana praca;
4) jednostki prowadzące działalność w zakresie budownictwa są
jednostkami lokalnymi według miejsc, w których są przyjmowane
zlecenia na wykonawstwo robót budowlanych i pomocniczych albo są
wykonywane prace zarządu, albo jest prowadzona organizacja pracy
budowlanej i pomocniczej; place realizacji poszczególnych budów nie
są jednostkami lokalnymi;
5) sprzedaż obwoźna, obnośna oraz punkt sprzedaży detalicznej bez
stałej lokalizacji, jak również prowadzenie usług wyłącznie u klienta jest
jedną jednostką lokalną w miejscu zamieszkania osoby fizycznej,
miejscu siedziby osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej
osobowości prawnej.
Idea karty statystycznej
Przyczyn
y
źródłowe
Działanie
Środowis
ko pracy
Odchyle
nie
Kontakt
Wypadek
Czynność wykonywana przez poszkodowanego w chwili
wypadku (pytanie 21).
- to czynność wykonywana przez poszkodowanego w sposób
zamierzony, bezpośrednio przed wypadkiem.
Czynnik materialny związany z czynnością wykonywaną przez
poszkodowanego w chwili wypadku (pytanie 22) to maszyna,
narzędzie lub inny obiekt, używany przez poszkodowanego w chwili,
gdy uległ on wypadkowi.
Czynnik materialny związany z odchyleniem (pytanie 24) to
maszyna, narzędzie, inny obiekt lub czynnik środowiska, który ma
bezpośredni związek z wydarzeniem będącym odchyleniem od stanu
normalnego. Jeśli z odchyleniem jest związanych kilka czynników
materialnych, to wówczas musi być wskazany ostatni z tych
czynników materialnych.
Czynnik materialny będący źródłem urazu (pytanie 26) to
maszyna, narzędzie, inny obiekt lub czynnik środowiska, z którym
kontakt stał się przyczyną urazu (fizycznego lub psychicznego).
Źródło urazu
Źródło urazu
to obiekt, z
którym kontakt
stał się przyczyną
urazu (fizycznego
lub psychicznego)
W przypadku wystąpienia kilku czynników
materialnych stanowiących źródło urazu powinien
zostać zarejestrowany czynnik powodujący
najpoważniejsze obrażenia.
Czynnik materialny będący źródłem urazu
pyt. 26
Czynnik materialny będący źródłem urazu należy
określić na podstawie wcześniej dobrze zidentyfikowanego
wydarzenia powodującego uraz.
W znacznym stopniu ułatwi to zidentyfikowanie źródła urazu.
Wszystkie 3 czynniki materialne:
•
związany
z
czynnością
wykonywaną
przez
poszkodowanego w chwili wypadku,
• związany z odchyleniem,
• będący źródłem urazu,
mają wspólną klasyfikację i w zależnościom zaistniałego
wypadku mogą mieć miejsce takie sytuacje, że:
będą to 3 różne czynniki,
będzie to jeden czynnik, który powinniście wpisać
kodami w pytaniach 22, 24 i 26,
będą to 2 czynniki jednakowe, a trzeci inny,
Może zaistnieć sytuacja, że któryś z czynników nie wystąpi.
Wydarzenie będące odchyleniem od stanu normalnego
(pytanie 23) to wydarzenie niezgodne z właściwym
przebiegiem procesu pracy, które wywołało wypadek.
Jeżeli wypadek nastąpił w wyniku szeregu następujących po
sobie wydarzeń, to powinno zostać zarejestrowane ostatnie z
tych wydarzeń.
Wydarzenie powodujące uraz (pytanie 25) opisuje, w jaki
sposób poszkodowany doznał urazu (fizycznego lub
psychicznego) spowodowanego przez czynnik materialny.
Przyczyny wypadku (pytanie 27) są to wszelkie braki i
nieprawidłowości, które bezpośrednio lub pośrednio
przyczyniły się do powstania wypadku, związane z czynnikami
materialnymi (technicznymi), z ogólną organizacją pracy w
zakładzie lub organizacją stanowiska pracy oraz związane z
pracownikiem.