Podstawowe

czynności pomiarowe

w geodezji.

Pomiary liniowe. Tyczenie

prostych.

Tyczki, taśmy i sprzęt

pomocniczy.

Rodzaje pomiarów.

Podstawowymi mierzonymi wielkościami są

elementy geometryczne: długości i kąty.

Stąd podział na:

- pomiary liniowe
- pomiary kątowe

Oprócz tych dwóch elementarnych wielkości

mierzymy jeszcze wartości m.in.: ciśnienia

barometrycznego, temperatury i innych.

Pomiary liniowe. Tyczenie
prostych.

Dwa zastabilizowane w terenie
punkty wyznaczają linię prostą.

Tyczenie prostej

to czynność

polegająca na zasygnalizowaniu
takiej prostej poprzez ustawienie na
niej tyczek mierniczych.

Metody tyczenia

prostej:

- tyczenie w przód
- tyczenie wstecz
- tyczenie ze środka

Tyczenie prostej w przód.

Tyczenie polega na wyznaczeniu
położenia i sygnalizowaniu punktów
pośrednich na prostej, między danymi
punktami A i B.

Obserwator ustawia się za tyczką A i
naprowadza pośrednią tyczkę
pomocnika na wytyczaną prostą.

Tyczenie zaczynamy od punktu
położonego najdalej od
obserwatora, tak aby tyczki
wytyczone nie przesłaniały tyczek
już wytyczonych.

W przypadku toczenia prostej przez
wąwóz lub dolinę obserwator zmienia
swoją pozycję, ustawiając się za aktualnie
wytyczoną tyczką. Wyznaczając punkty
pośrednie, na przemian z jednej i drugiej
strony, stopniowo schodzi na dno
przeszkody.

Tyczenie prostej wstecz.

Tyczenie polega na wyznaczeniu
położenia punktów pośrednich na
prostej, na zewnątrz odcinka AB (jego
przedłużeniu).

Obserwator ustawia się za tyczką
sygnalizującą jeden z punktów znanych
lub za tyczką wytyczaną.

Naprowadza on tyczkę pomocnika
na prostą AB. Ze względu na
dokładność tyczenia odcinek nie
powinien być przedłużony o więcej
niż 1/3 jego długości.

Tyczenie prostej ze środka.

Stosuje się, gdy na skutek przeszkód
terenowych punkty A i B są wzajemnie
niewidoczne lub gdy są punktami
ściennymi. W zależności od warunków
wprowadza się 2 lub 3 tyczki pośrednie.
Tyczenie za pomocą 2 tyczek prowadzi
się następująco. Tyczki 1 i 2 ustawia się
w przybliżeniu na prostej. Obserwator
ustawiony za tyczką 1 naprowadza 2 na
prostą 1B. Następnie zza 2 naprowadza
1 na prostą 2’A. Ustawiony za 1, w jej
aktualnym położeniu 1’, naprowadza 2
na prostą 1’B.

Kolejne tyczenie odbywa się zza tyczki
nr 2 na przemian do momentu, kiedy
trzy kolejne tyczki, obserwowane zza
jednej, jak i drugiej tyczki pośredniej,
leżą na prostej.

Gdy przeszkoda jest duża stosujemy trzy
tyczki pośrednie. Zza tyczki 1 lub 3
wytycza się tyczkę 2 na prostą 1-3.
Obserwator zza tyczki 2 wprowadza 1 na
prostą 2A i tyczkę 3 na prostą 2 B.
Powtarzamy to do momentu, aż trzy
kolejne tyczki będą leżały na prostej.

Przyrządy do bezpośredniego

pomiaru długości.

Do najczęściej stosowanych

należą:

- taśma stalowa
- ruletka

Taśma stalowa.

Długość od 20 do 50 m
Dokładność 1 cm
Błąd względny pomiaru
długości 1:2000-1:5000
Do każdej taśmy:
komplet szpilek
(10-11 sztuk)

Ruletka.

Długość od 5 do 30 m
Dokładność 1 cm
Do pomiarów
długości zwykle
nie większych od
samej ruletki