Zaburzenia okresu 
późnej dorosłości

Poznanie i nastrój

 

 

Wiek podeszły – fakty i 
mity



„starzejące się” społeczeństwa



brak „normy” starzenia się



podeszły wiek nie oznacza automatycznie 

gorszego przystosowania czy mniejszej 

sprawności



wiek metrykalny jest złym predykatorem 

fizycznego i psychicznego zdrowia



zróżnicowane osłabianie się 

poszczególnych funkcji



znaczenie różnic indywidualnych



stan zdrowia, negatywny wpływ chorób

 

 

Wiek podeszły a stadia 
cyklu życia rodziny



rodzina „początkująca”



rodzina „rodząca” (child bearing)



rodzina „wychowująca”



rodzina z nastolatkami



rodzina „opuszczana”



rodzina w średnim wieku



rodzina starzejąca się

 

 

Późna dorosłość – obraz 
kliniczny



Zmiany somatyczne:



ruchy



siła fizyczna



odporność



zmysły



mózg



hormony



Zmiany psychiczne:



funkcje intelektualne



wsparcie społeczne



osobowość

 

 

Demencja (otępienie)



Ogólny i postępujący proces 
deterioracji czynności poznawczych, 
któremu często towarzyszą 
negatywne zmiany psychiczne 
(depresja, pobudzenie, agresja, 
apatia)

 

 

Demencja – cechy ogólne



Pogorszenie funkcjonowania pamięciowego



Zaburzenia poznawcze:



afazja



apraksja



agnozja



Zmiany stopniowe i postępujące, nie nagłe



Znaczne pogorszenie poziomu dotychczasowego 

funkcjonowania



W dalszym okresie pogorszenie zdolności 

planowania zachowania oraz hamowania 

niewłaściwych zachowań



Częste współwystępowanie symptomów 

psychotycznych i depresyjnych

 

 

Typy demencji 
(występujące po 60 rż.)



Choroba Alzheimera



Demencja naczyniowa



Demencja płata czołowego



Demencja wynikająca z choroby 
Parkinsona

 

 

Choroba Alzheimera



Najpowszechniejszy rodzaj demencji



Deficyty pamięciowe i poznawcze



Znaczne upośledzenie funkcjonowania 

społecznego i zawodowego



Zaburzenia snu (wędrowanie), 

zanieczyszczanie się, trudności z 

równowagą i chodzeniem



Częste występowanie urojeń i halucynacji



Stopniowy przebieg, zazwyczaj po 65 rż., 

pierwsze symptomy i postępująca 

deterioracja



Charakterystyczne zmiany w mózgu

 

 

Demencja naczyniowa



Deficyty pamięciowe i poznawcze



Ogniskowe objawy neurologiczne 
(odruchy, poruszanie się)



Często efekt udaru mózgu lub 
choroby naczyniowo mózgowej



Częste objawy depresji

 

 

Demencja płata czołowego



Zwyrodnienie neuronów w płatach 
czołowych (przede wszystkim)



Niewielkie zaburzenia pamięci



Zmiany osobowościowe



Wraz z postępem choroby 
symptomy poznawcze



Pojawia się pomiędzy 50 i 60 rż.

 

 

Demencja wynikająca 
z choroby Parkinsona



Ch. Parkinsona (neurologiczna) – 
nieprawidłowości ruchowe



Demencja pojawia się w 20 do 60 % 
przypadków choroby



Deficyty pamięciowe i poznawcze

 

 

Delirium



Zaburzenie nagłe i zmienne



Deficyty poznawcze



Zaburzenia świadomości



Zaburzenia uwagi



Efekt ogólnego stanu somatycznego 
albo substancji psychoaktywnych

 

 

Inne zaburzenia 
występujące w wieku 
podeszłym



Depresja



Lęk uogólniony



Nadużywanie substancji



Zaburzenie urojeniowe



Późna schizofrenia

 

 

Diagnoza (nozologiczna) a 
opis



diagnoza nozologiczna - 
zaklasyfikowanie zaburzeń 
starszego pacjenta do określonej 
kategorii diagnostycznej



opis - określenie profilu 
funkcjonowania psychologicznego 
starszego pacjenta, układu 
umiejętności i deficytów

 

 

Opis funkcjonowania 
starszych pacjentów



ocena poszczególnych funkcji 
psychicznych i ich zmian



ustalenie „normy” starzenia się



zróżnicowane osłabianie się 
poszczególnych funkcji



znaczenie różnic indywidualnych



stan zdrowia, negatywny wpływ 
chorób 

 

 

Kategorie opisu 
funkcjonowania starszych 
pacjentów



inteligencja



pamięć i uczenie się



szybkość pracy



mowa i język



sprawności „neurologiczne”



przystosowanie, zadowolenie z życia