Systemy walutowe po
II wojnie światowej.

System waluty złotej.
System powojenny: z Bretton Woods.
Funkcjonowanie systemu..
Ograniczenia systemu względnie
stałych kursów.
Kryzys systemu w latach 1968 – 1973
i jego upadek
Obecna różnorodność systemów
kursowych (kursy płynne, stałe,
względnie stałe)

System walutowy

zasady wymienialności walut
narodowych, dokonywania
płatności i utrzymywania
równowagi płatniczej.
równowaga BP: bilans obrotów
bieżących + rachunek finansowy i
kapitałowy z wyjątkiem salda
rezerw walutowych jest
zrównoważony.

System waluty złotej

System funkcjonował w latach 1870
– 1914
Parytety złote:

np.. 1 $ - 1,672 g złota; 1£ - 7,988; 1 F –
0,3222:
kursy: 4,77$ = 1£ ; 5,18 F – 1$; 24,7 F -
1£

Automatyczny mechanizm
zachowania równowagi
płatniczej:dostosowania cen i
przepływy kruszcu

Załamanie systemu waluty
złotej

I wojna światowa i wielki kryzys
Przyczyny: brak mechanizmu
utrzymywania względnie
pełnego zatrudnienia; brak
możliwości stosowania aktywnej
polityki pieniężnej; zmiana roli
państwa w gospodarce i
powstanie interwencjonizmu
państwowego

System z Bretton Woods oraz
MFW

Pierwszy system powołany poprzez

umowę międzynarodową;
Zasady: wymienialność

międzywalutowa minimum w

zakresie obrotów bieżących; kursy

walutowe względnie stałe (margines

wahań; możliwość dewaluacji lub

rewaluacji kursów);

odpowiedzialność banków

centralnych za utrzymanie stałych

kursów (mechanizm interwencji BC)

Międzynarodowy Fundusz
Walutowy

Funkcje: regulacyjne,
finansowe, forum współpracy
państw członkowskich (BC)
pożyczki MFW i uwarunkowania
MFW w zakresie polityki
makroekonomicznej
parytety dostosowawcze.

Opcje polityki gospodarczej
w systemie z Bretton Woods.

Podstawowym narzędziem
utrzymania wewnętrznej
równowagi była polityka fiskalna.
Podstawowymi narzędziami
utrzymania równowagi
zewnętrznej były pożyczki od
MFW, restrykcje dot. przepływów
finansowych i okazjonalne zmiany
kursu walutowego

Funkcjonowanie systemu.

„

głód dolarowy” pierwszych lat

powojennych;
problem deficytu bilansu obrotów

bieżących USA;
problemy polityki gospodarczej w

warunkach stałych kursów

walutowych; dylemat utrzymania

wewnętrznej i zewnętrznej

równowagi: niemożność pogodzenia

systemu stałych kursów walutowych,

swobody przepływów kapitału i braku

swobody prowadzenia niezależnej

polityki pieniężnej

.

Cele polityki gospodarczej

Równowaga wewnętrzna:
Y

P

= C(Y

P

– T) + I + G +

NX(eP*/P, Y

P

-T)

Równowaga zewnętrzna;
NX(eP*/P, Y

P

-T) = X

Problemy koordynacji
polityki gospodarczej

Ekspansja fiskalna
(G or T)

Kurs
waluto
wy
e

XX

II

1

Równowaga wewnętrzna
jest zachowana jeśli
produkt jest na poziomie
potencjalnym

Zewnętrzna równowaga jest utrzymana
jeśli NX jest na poziomie X

Problemy koordynacji
polityki gospodarczej

Ekspansja fiskalna
(G or T)

e

XX

II

1

3

Dewaluacja
prowadząca do
jednoczesnego
osiągnięcia
równowagi
wewnętrznej i
zewnętrznej:
dobra krajowe
tanieją co
zwiększa globalny
popyt, produkcję
oraz NX.

2

4

Polityka fiskalna pozwala osiągnąć równowagę
wewnętrzną lub zewnętrzną: poprzez ograniczenie
popytu na produkt i import lub wzrost popytu na
produkt i import.

W punkcie 2
gospodarka jest
poniżej XX oraz II
produkcja poniżej
potencjalnej deficyt
NX
większy od X

Kryzys systemu systemu i
jego upadek

zmiany w podejściu do równowagi
zewnętrznej: narastanie przepływów
finansowych (kapitałowych);
stopniowa liberalizacja przepływów
na rachunku finansowym
spekulacyjne przepływy kapitału i
kryzysy bilansu płatniczego;
inflacja i stałe kursy;
problem równowagi zewnętrznej USA

Kryzys systemu systemu i
jego upadek cd.

W systemie z BW stosowano

głównie politykę fiskalną.
Z politycznych względów

powstrzymywano się od zmian

kursów walutowych, co prowadziło

do narastania nierównowag

płatniczych (zewnętrznych).
Narastający deficyt NX w USA i

ataki spekulacyjne; podobnie we

Francji i W. Brytanii; nadwyżki w

RFN i JAponii

Funkcjonowanie systemu i
jego upadek cd.

1968: podwójna cena złota i zawieszenie

de facto wymienialności USD;
1971 masowy napływ USD do RFN; tzw.

Smithsonian Agreement ( 8% dewaluacj

USD,; 10% podatek importowy w USA;

wzrost ceny złota z 35 USD do 38 USD za

incję);
1973: ponowne ataki spekulacyjne i

wprowadzenie kursów płynnych (Japonia i

EWG);
1974 kryzys naftowy i jego skutki.
Światowa inflacja i ostateczne załamanie

systemu z Bretton Woods

Argumenty wspierające
system kursów płynnych

Autonomia polityki pieniężnej.

BC mają większą swobodę dostosowywania

podaży pieniądza, stopy procentowej do potrzeb

osiągnięcia stabilizacji wewnętrznej;
większa swoboda w reagowaniu na zakłócenia

zewnętrzne;

Symetria mechanizmów dostosowawczych.
Płynne kursy jako jako automatyczny

stabilizator gospodarki pozwalający osiągać

jednocześnie równowagę wewnętrzną i

zewnętrzną. Są elastycznym narzędziem

dostosowującym produkcję do zmian

popytu, co pozwala zmniejszyć negatywne

zmiany produktu i zatrudnienia;

Argumenty wspierające
system kursów płynnych cd.

System kursów względnie stałych nie

może przetrwać przy dużych

różnicach w polityce

makroekonomicznej i dużych szokach

jakie wystąpiły w gospodarce

światowej w ostatnich 30 latach;
Płynne kursy mogą zapobiegać

gwałtownym spekulacjom

prowadzącym do kryzysów

walutowych w sytuacji, gdy BC nie

mają dostatecznie dużych rezerw dla

obrony stałego kursu walutowego.

Negatywne strony systemu
kursów płynnych

Brak koordynacji polityki

gospodarczej

możliwość prowadzenia polityki

szkodliwej dla innych krajów;
brak koordynacji może prowadzić do

dużych wahań kursów walutowych;
niestabilność oczekiwań kursowych

(samospełniające się oczekiwania);
w rzeczywistości wahania kursów

walutowych są bardzo znaczne jednak

brak wyraźnych dowodów, że wpłynęło to

negatywnie na handel i przepływy

kapitałowe

Brak dyscypliny do prowadzenia pro-

inflacyjnej polityki przez BC

cele inflacyjne mogą być lepszym hamulcem dla

takiej polityki niż stałe kursy;

BC w dalszym ciągu prowadzą znaczne

interwencje na rynku walutowym

ograniczając nadmierne wahania kursów;
Szczególna odpowiedzialność „dużych”

krajów ponieważ ich polityka gospodarcza

ma znaczny wpływ na sytuację innych

krajów; rosnąca potrzeba międzynarodowej

koordynacji polityki gospodarczej dla

stabilizacji międzynarodowego rynku

walutowego.