Reedukacja chodu

Reedukacja chodu

W zakres pojęcia nauka chodu

W zakres pojęcia nauka chodu

wchodzi wiele działań mających na

wchodzi wiele działań mających na

celu naukę lub przywrócenie funkcji

celu naukę lub przywrócenie funkcji

sprawnego i wydolnego

sprawnego i wydolnego

przemieszczania się chorego. Należy

przemieszczania się chorego. Należy

jednak pamiętać, że jakość chodu jaką

jednak pamiętać, że jakość chodu jaką

chory będzie mógł docelowo uzyskać,

chory będzie mógł docelowo uzyskać,

zależna będzie od stanu pacjenta.

zależna będzie od stanu pacjenta.

Reedukacja chodu, rozumiana jako

Reedukacja chodu, rozumiana jako

przywrócenie utraconej funkcji chodu,

przywrócenie utraconej funkcji chodu,

dotyczyć będzie pacjentów:

dotyczyć będzie pacjentów:

Z przejściową utratą funkcji chodu (np.

Z przejściową utratą funkcji chodu (np.

złamania kończyn dolnych)

złamania kończyn dolnych)

Z niedowładami lub porażeniami kończyn

Z niedowładami lub porażeniami kończyn

dolnych

dolnych

Po amputacjach w obrębie nóg

Po amputacjach w obrębie nóg

Chorych po długotrwałym

Chorych po długotrwałym

unieruchomieniu w łóżku

unieruchomieniu w łóżku

Metodyka nauki chodu obejmuje trzy

Metodyka nauki chodu obejmuje trzy

etapy:

etapy:

Przygotowanie do nauki chodzenia

Przygotowanie do nauki chodzenia

Właściwa nauka chodu

Właściwa nauka chodu

Doskonalenie chodu

Doskonalenie chodu

Przygotowanie do nauki chodzenia

Przygotowanie do nauki chodzenia

Etap ten obejmuje ćwiczenia w pozycjach

Etap ten obejmuje ćwiczenia w pozycjach

niskich (również w obrębie łóżka chorego)

niskich (również w obrębie łóżka chorego)

oraz pionizację. Ćwiczenia mają na celu

oraz pionizację. Ćwiczenia mają na celu

zarówno zapobieganie wtórnym skutkom

zarówno zapobieganie wtórnym skutkom

choroby jak i przygotowanie do nauki

choroby jak i przygotowanie do nauki

chodzenia. Część ćwiczeń wykonujemy

chodzenia. Część ćwiczeń wykonujemy

przed pionizacją, inne równolegle z nią.

przed pionizacją, inne równolegle z nią.

Przygotowanie za pomocą odpowiednich

Przygotowanie za pomocą odpowiednich

ćwiczeń ma na celu:

ćwiczeń ma na celu:

Wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za

Wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za

utrzymanie pionowej postawy oraz za

utrzymanie pionowej postawy oraz za

poruszanie kończynami dolnymi.

poruszanie kończynami dolnymi.

W niektórych przypadkach wzmocnić

W niektórych przypadkach wzmocnić

należy również mięśnie obręczy barkowej

należy również mięśnie obręczy barkowej

i kończyn górnych, aby umożliwić

i kończyn górnych, aby umożliwić

częściowe przejęcie funkcji podporowej

częściowe przejęcie funkcji podporowej

kończynom górnym (np. chodzenie

kończynom górnym (np. chodzenie

o kulach, chód w poręczach)

o kulach, chód w poręczach)

Doskonalenie równowagi w każdej,

Doskonalenie równowagi w każdej,

stopniowo coraz wyższej, pozycji.

stopniowo coraz wyższej, pozycji.

Reedukacja wstawania i siadania
-Cwiczenia ułatwiajace wstawanie

- W pozycji siedzacej prawa kd lub silniejsza
wysunieta do przodu nauka przenoszenia

ciężaru na kd , nacisk na kolano

- Nauka przenoszenia tułowia w przód
„ hustanie”
- W p.w jak wyej stapniecie na piete ( palce w
góre, stopa zgieta grzbietowo ) unoszenie

kd i powolne opuszczanie

Cwiczenie to można wykonywac na wałku,
piłce.

- Reedukacja siadu

Podchodzimy do krzesła, obracamy się
tyłem do krzesła, tak aby kończyna mogła
dotknąć brzegu siedziska.
Jedną kończynę górną opieramy o poręcz
boczną krzesła dla zapewnienia lepszej
stabilności, kończynę dolną słabszą
przesuwamy w przód, tułów pochylamy
do przód i zginamy silniejszą kd w
kolanie.

Pionizacja

Pionizacja

Dzięki stopniowej pionizacji

Dzięki stopniowej pionizacji

przystosowujemy układ krążenia do

przystosowujemy układ krążenia do

pracy w zmienionych warunkach,

pracy w zmienionych warunkach,

z czym mamy do czynienia właśnie

z czym mamy do czynienia właśnie

w sytuacji długotrwałego

w sytuacji długotrwałego

unieruchomienia.

unieruchomienia.

Rozróżniamy pionizację czynną i bierną.

Rozróżniamy pionizację czynną i bierną.

Cwiczenia w pozycji stojacej
- nauka utrzymania prawidłowej
postawy
- przenoszenie ciearu ciała z jednej
nogi na druga
- wychylanie tułowia na boki
- zapoczątkowanie chodu

( pieta,stopa,przodostopie)

Właściwa nauka chodu

Właściwa nauka chodu

Etap właściwej nauki chodzenia jest

Etap właściwej nauki chodzenia jest

bardzo zróżnicowany. Wynika to ze

bardzo zróżnicowany. Wynika to ze

zróżnicowanego stanu pacjentów.

zróżnicowanego stanu pacjentów.

W niektórych przypadkach konieczne jest

W niektórych przypadkach konieczne jest

odciążenie (częściowe lub całkowite) lub

odciążenie (częściowe lub całkowite) lub

dodatkowe punkty podparcia

dodatkowe punkty podparcia

zabezpieczające stabilność postawy.

zabezpieczające stabilność postawy.

Naukę chodu poprzedza ocena stanu pacjenta.

Naukę chodu poprzedza ocena stanu pacjenta.

Polecamy pacjentowi wykonać ruch kończyną

Polecamy pacjentowi wykonać ruch kończyną

dolną w różnych kierunkach, następnie na

dolną w różnych kierunkach, następnie na

przemian obciążać jedną i drugą kończynę oraz

przemian obciążać jedną i drugą kończynę oraz

wykonać chód w miejscu. Wspomniana ocena

wykonać chód w miejscu. Wspomniana ocena

pomoże nam w ustaleniu problemów

pomoże nam w ustaleniu problemów

lokomocyjnych pacjenta oraz zlokalizowaniu

lokomocyjnych pacjenta oraz zlokalizowaniu

przyczyn zaburzeń, by poprzez odpowiednio

przyczyn zaburzeń, by poprzez odpowiednio

dobrane działanie terapeutyczne móc je usunąć.

dobrane działanie terapeutyczne móc je usunąć.

U pacjentów neurologicznych, na tym etapie

U pacjentów neurologicznych, na tym etapie

nauki chodu, zaistnieje potrzeba ułatwienia

nauki chodu, zaistnieje potrzeba ułatwienia

niektórych ruchów, a u pacjentów

niektórych ruchów, a u pacjentów

ortopedycznych zastosowania pewnego

ortopedycznych zastosowania pewnego

odciążenia.

odciążenia.

Na pierwszych etapach reedukacji

Na pierwszych etapach reedukacji

chodu, podczas wykorzystywania

chodu, podczas wykorzystywania

pomocy ułatwiających chód, jakimi

pomocy ułatwiających chód, jakimi

są kule, balkoniki, poręcze,

są kule, balkoniki, poręcze,

stosujemy typ chodu - cztero-, trój-

stosujemy typ chodu - cztero-, trój-

lub dwutaktowy.

lub dwutaktowy.

Podczas nauki można zastosowac

różne pomoce :
- poręcze
- laski
- kule
- balkonik
- lustra
- chodziki

Następnie, na kolejnych etapach usprawniania, stosuje się

Następnie, na kolejnych etapach usprawniania, stosuje się

coraz to mniej punktów podparcia. Wyjątek stanowi „chód

coraz to mniej punktów podparcia. Wyjątek stanowi „chód

kangurowy” stosowany jako jedyny możliwy

kangurowy” stosowany jako jedyny możliwy

u paraplegików, gdzie zawsze występować będą dwa

u paraplegików, gdzie zawsze występować będą dwa

punkty podparcia (obie nogi lub obie kule).

punkty podparcia (obie nogi lub obie kule).

Punkty podparcia podczas chodu o kulach, stanowić mają,

Punkty podparcia podczas chodu o kulach, stanowić mają,

bądź odciążenie dla jednej nogi, bądź zapewnienie lepszej

bądź odciążenie dla jednej nogi, bądź zapewnienie lepszej

stabilności.

stabilności.

W pierwszym przypadku, jako zasadę przyjmuje się, że

W pierwszym przypadku, jako zasadę przyjmuje się, że

odciążana kończyna przy podparciu, powinna być wsparta

odciążana kończyna przy podparciu, powinna być wsparta

przynajmniej dwoma dodatkowymi punktami podparcia

przynajmniej dwoma dodatkowymi punktami podparcia

(rozłożenie ciężaru na 3 punkty), natomiast zdrowa noga

(rozłożenie ciężaru na 3 punkty), natomiast zdrowa noga

może być stawiana bez dodatkowego podparcia.

może być stawiana bez dodatkowego podparcia.

Z kolei w drugim przypadku każda z kończyn ma dwa

Z kolei w drugim przypadku każda z kończyn ma dwa

punkty podparcia w fazie obciążenia, na ogół z pewnym

punkty podparcia w fazie obciążenia, na ogół z pewnym

powiększeniem płaszczyzny podparcia.

powiększeniem płaszczyzny podparcia.

Po udarze

Po udarze

Nauka wchodzenia i schodzenia ze stopni

Ważne aby pacjent aktywował

naprzemiennie obie nogi.
Pacjent trzyma sie poreczy,podnoszac

zdrową noge w przód na stopien.
Prostowanie nogi i dostawienie na stopien

poraonej konczyny.
Lekkie ugiecie kolan i zestawienie

poraonej nogi z powrotem na podłoge.
Podczas schodzenia terapeuta powinien

stac z przodu (przed) pacjenta.

Wchodzenie i schodzenie ze stopni
powinno sie cwiczyc w ten sposób,
bu jako pierwsza stawiana była na
stopniu konczyna ZDROWA.

Po endoprotezie st.

Po endoprotezie st.

biodrowego

biodrowego

Podczas zmiany pozycji z leżacej do siedzacej
, operowana kd powinna byc wyprostowana.
Nie mona obciażac operowanej konczyny,
dlatego zawsze wysuwany kd w przód tak
aby nie zwisała z łóka.
Krawędź łóka nie powinna uciskac uda
4.W łóżku unikac obracania na prawa , lewa
strone.
5.Najłatwiej przejsc do pozycji siedzacej,
poprzez przejscie z pozycji leżącej do siadu
prostego, postawic zdrową kd na podłożu i i
zsuwać sie posladkami na brzeg łóżka.

Pozycja siedzaca

Siadac i wstawac trzeba w sposób okreslony :
- zawsze wysuwac operowana kd do przodu
- w pierwszej kolejnosci przysuwamy sie
blisko krzesła tak aby tyłem kd wyczuwac
siedzisko
- jedna reka trzymamy sie balkonika, kuli a
druga reke przenosimy na porecz krzesła
- wysuwamy operowana kd w przód i siadamy

Nauka chodu
Nauke chodu rozpoczyna sie w 3,4 dniu po

operacji, kd operowana powinna byc

całkowicie
odciążona. Wpierw uczymy pacjenta chodu z

balkonikiem, a nastepnie o kulach.
Na pełne obciążenie operowanego stawu

można pozwolić po 3-4 miesiacach od

operacji i to wyłacznie po spełnieniu

nastepujacych warunków:
• bezbolesnosc operowanego biodra,
• dobry zakres ruchów w operowanym stawie,
• ujemny objaw Trendelenburga,
• prawidłowy obraz RTG operowanego biodra

Schematy chodu o balkoniku np.
• balkonik – operowana kd –
zdrowa kd
• balkonik + operowana kd –
zdrowa kd

Nauka chodu po schodach
Wchodzenie :
1) Zdrowa
2) Operowana
Schodzenie :
1) Operowana
2) Zdrowa

Chodzenie po schodach po

Chodzenie po schodach po

amputacji kd

amputacji kd

Wejście na stopień między poręczami

Wejście na stopień między poręczami

:

:

przenieść masę ciała na jedną nogę,

przenieść masę ciała na jedną nogę,

zgiąć kikut w biodrze drugiej nogi i

zgiąć kikut w biodrze drugiej nogi i

postawić ją na stopień między

postawić ją na stopień między

poręczami; przesunąć ręce na poręczy ku

poręczami; przesunąć ręce na poręczy ku

przodowi i przenieść masę ciała na nogę

przodowi i przenieść masę ciała na nogę

umieszczoną na stopniu; wyprostować

umieszczoną na stopniu; wyprostować

protezę w stawie kolanowym przez

protezę w stawie kolanowym przez

cofnięcie kikuta w tył i ustawić drugą

cofnięcie kikuta w tył i ustawić drugą

nogę (protezę) na stopniu.

nogę (protezę) na stopniu.

Zejście ze stopnia między poręczami

Zejście ze stopnia między poręczami

:

:

ręce oparte na poręczach, masa ciała

ręce oparte na poręczach, masa ciała

spoczywa na obydwu stopach, palce stóp

spoczywa na obydwu stopach, palce stóp

wystają nieco poza brzeg stopnia;

wystają nieco poza brzeg stopnia;

przenieść masę ciała na prawą protezę, a

przenieść masę ciała na prawą protezę, a

lewą poprzez zgięcie kikuta w stawie

lewą poprzez zgięcie kikuta w stawie

biodrowym przesunąć poza stopień;

biodrowym przesunąć poza stopień;

przesunąć masę ciała ku przodowi i

przesunąć masę ciała ku przodowi i

opierając się na rękach zgiąć kolano

opierając się na rękach zgiąć kolano

prawej protezy z równoczesnym

prawej protezy z równoczesnym

zaczepieniem jej obcasem o stopień; w

zaczepieniem jej obcasem o stopień; w

tym czasie lewą protezę ustawić na ziemi

tym czasie lewą protezę ustawić na ziemi

i zablokować staw kolanowy przez

i zablokować staw kolanowy przez

wyprost kikuta w stawie biodrowym;

wyprost kikuta w stawie biodrowym;

dostawić prawą protezę do lewej.

dostawić prawą protezę do lewej.

Wejście przodem na schody z

Wejście przodem na schody z

użyciem jednej poręczy

użyciem jednej poręczy

;

;

z jednej

z jednej

strony amputowany trzyma się poręczy,

strony amputowany trzyma się poręczy,

a z drugiej podpiera się kulą; kiedy

a z drugiej podpiera się kulą; kiedy

masa ciała spoczywa na jednej protezie

masa ciała spoczywa na jednej protezie

i na ręce opartej o poręcz, drugą nogę

i na ręce opartej o poręcz, drugą nogę

zgina w stawie biodrowym i przenosi

zgina w stawie biodrowym i przenosi

obcas nogi protezowancj ustawia się na

obcas nogi protezowancj ustawia się na

samym brzegu stopnia niżej

samym brzegu stopnia niżej

położonego.

położonego.

Wejście na schody. Protezowany zawsze

Wejście na schody. Protezowany zawsze

wchodzi nogą zdrową o stopień wyżej i

wchodzi nogą zdrową o stopień wyżej i

dostawia kończynę protezowaną.

dostawia kończynę protezowaną.

Zejście ze schodów:

Zejście ze schodów:

a

a

— protezowany

— protezowany

schodzi nogą protezowaną, dostawia nogę

schodzi nogą protezowaną, dostawia nogę

zdrową;

zdrową;

b

b

— sposób dla zaawansowanych, zejście

— sposób dla zaawansowanych, zejście

naprzemienne, a nic dostawne. W

naprzemienne, a nic dostawne. W

pierwszej fazie

pierwszej fazie

W pierwszej fazie obcas

W pierwszej fazie obcas

nogi protezowanej ustawia się na samym

nogi protezowanej ustawia się na samym

brzegu stopnia niżej położonego. W fazie

brzegu stopnia niżej położonego. W fazie

drugiej przy pochyleniu tułowia w przód

drugiej przy pochyleniu tułowia w przód

protezowany przenosi masę ciała na

protezowany przenosi masę ciała na

protezę i nogę zdrową ustawia o stopień

protezę i nogę zdrową ustawia o stopień

niżej. Ten sposób zejścia jest szybki i

niżej. Ten sposób zejścia jest szybki i

zbliżony do naturalnego.

zbliżony do naturalnego.

W fazie drugiej przy pochyleniu

W fazie drugiej przy pochyleniu

tułowia w przód protezowany

tułowia w przód protezowany

przenosi masę ciała na protezę i

przenosi masę ciała na protezę i

nogę zdrową ustawia o stopień

nogę zdrową ustawia o stopień

niżej. Ten sposób zejścia jest

niżej. Ten sposób zejścia jest

szybki i zbliżony do naturalnego.

szybki i zbliżony do naturalnego.

Doskonalenie chodu

Doskonalenie chodu

W ramach doskonalenia chodu pacjent

W ramach doskonalenia chodu pacjent

wykonuje przejścia po pochylni,

wykonuje przejścia po pochylni,

schodach, po różnego rodzaju

schodach, po różnego rodzaju

nawierzchni, pokonuje przeszkody

nawierzchni, pokonuje przeszkody

terenowe itp. Kolejny etap to utrudnianie

terenowe itp. Kolejny etap to utrudnianie

chodzenia, poprzez zmienianie warunków

chodzenia, poprzez zmienianie warunków

treningu (trudniejsze zadania,

treningu (trudniejsze zadania,

likwidowanie ułatwień). W tym względzie

likwidowanie ułatwień). W tym względzie

pomocne wydają się wszelkie tory

pomocne wydają się wszelkie tory

przeszkód.

przeszkód.

Pracować można również nad

Pracować można również nad

pewnymi parametrami chodu, jak

pewnymi parametrami chodu, jak

prędkość i długość kroku. Osiąga się

prędkość i długość kroku. Osiąga się

to poprzez poprawę ogólnej

to poprzez poprawę ogólnej

wydolności.

wydolności.

Podczas tej fazy likwiduje się też

Podczas tej fazy likwiduje się też

drobne błędy chodu, np. poprzez

drobne błędy chodu, np. poprzez

zmianę aparatu, protezy, butów lub

zmianę aparatu, protezy, butów lub

wkładki do obuwia. W przypadku,

wkładki do obuwia. W przypadku,

kiedy nie jest możliwe pełne

kiedy nie jest możliwe pełne

przywrócenie funkcji chodu, dąży się

przywrócenie funkcji chodu, dąży się

do utrzymania uzyskanego poziomu

do utrzymania uzyskanego poziomu

sprawności i wydolności chodu.

sprawności i wydolności chodu.

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę