PowerPoint Presentation

Biologia

Kierunek: Lekarsko-

dentystyczny

Prof. dr hab. n. biol. Elżbieta Kalisińska

Katedra i Zakład Biologii i Parazytologii Medycznej

WYDZIAŁ LEKARSKO-BIOTECHNOLOGICZNY I MEDYCYNY

LABORATORYJNEJ, PAM

Szczecin 2008/2009

Adres i kontakt:

Al. Powstańców Wielkopolskich 72 (blok IV, II piętro)

70-111 Szczecin, tel. 091 466 1672

Wykład 12

Temat:

Biologia rozwoju i ontogeneza

człowieka

Rozmnażanie a proces płciowy,

determinacja płci

Stadia rozwojowe człowieka

Ontogeneza

Ontogeneza Homo sapiens

Wszystkie nieodwracalne zmiany organizmu od syngamii

do śmierci to

proces ontogenezy

– rozwoju.

Terminy wzrastanie i rozwój oznaczają procesy, w wyniku których

zapłodniona kom. jajowa staje się dorosłym osobnikiem.

Wzrastanie

: głównie zmiany rozmiarów ciała i poszczególnych

jego części.

Rozwój

: różnicowanie się budowy i funkcji organizmu, w tym

zachodzących pod wpływem czynników środowiskowych, które

powodują zmiany strukturalne, emocjonalne i/lub społeczne.

Auksologia –

nauka zajmująca się rozwojem

Ontogenetycznym i oddziaływaniem środowiska

Na rozwijające się dziecko. U człowieka możliwość

samodzielnej egzystencji Jest wynikiem długiego

(20. letniego, stanowiącego ¼ życia), wieloetapowego

procesu przemian – od zygoty do skomplikowanego,

dojrzałego organizmu.

Okresy ontogenezy człowieka

wyróżniane w pediatrii (medycynie wieku

rozwojowego)

I okres prenatalny

(wewnątrzłonowy, śródmaciczny)

trwa 38-42 tygodnie; dzieli się go na dwie fazy:

zarodkową = embrionalną (do 8 tyg. życia) i płodową (9-

40 tyg.)

Wg Inst. Carnaige

(Waszyngton)

wyróżnia się 23 embrionalne

stadia (łącznie 56 dni)

Okresy ontogenezy człowieka

wyróżniane w pediatrii (medycynie wieku

rozwojowego)

II okres postnatalny

(pozamaciczny) z 8 podokresami:



noworodkowym (pierwsze 28 dni życia),



niemowlęcym (pierwszy rok życia),



wczesnego dzieciństwa (poniemowlęcy) 2-3 rok życia,



przedszkolnym (4-6 rok życia),



szkolnym (7-15 rok życia), w tym faza obojętnopłciowa

(7 – 10/12 roku życia) i dojrzewania płciowego (10/12

–

15/16 rok życia),



młodzieńczy (16 – 20 rok życia),



dojrzałości (20/25 – 40/50 rok życia).



starzenia się (od 40/50 roku życia, indywidualne

różnice).

Okresy ontogenezy człowieka

wyróżniane w pediatrii (medycynie wieku

rozwojowego)

Okres rozwoju postnatalnego dzieli się niekiedy na 3

podokresy:



rozwoju progresywnego

(0 – 25 lat) – charakteryzuje się

on przewagą procesów anabolicznych nad katabolicznymi;



stabilizacji

(20/25 – 40/50 roku życia), tzw. pełnia życia

cechująca się równowagą procesów anabolicznych i

katabolicznych;



starzenia się i starości

(od ok. 50 roku życia i powyżej) –

procesy kataboliczne przeważają nad anabolicznymi (masa

tzw. aktywnych tkanek maleje, zmniejsza się zdolność

adaptacyjna); zwykle po 70 roku życia następuje czas

starczej wegetacji biologicznej.

Okresy ontogenezy człowieka

Rozwój zębów w okresie prenatalnym

tydz. powstaje listewka zębowa (pierwotna), z której tworzą

się zawiązki zębów mlecznych (pierwsze powstają zawiązki

zębów przednich w żuchwie, nieco później w szczęce);

7 tydz. na listewce zębowej pierwotnej pojawia się 20 zgrubień

pączki zębowe), dając początek zębom mlecznym; pączki

zębów mlecznych zajmują pozycję wargową w stosunku do

zębów stałych umiejscowionych językowo (podniebiennie);

4 mies. (16 tydz.) – mineralizacja zębów mlecznych rozpoczyna

się od siekaczy przyśrodkowych.

Okresy ontogenezy człowieka

Rozwój zębów w okresie postnatalnym

W 6 mies. życia wyrzynają się pierwsze zęby mleczne, a zakończenie tego

procesu przypada na 20-30 miesiąc życia.

W 4 roku życia rozpoczyna się resorbcja korzeni zębów mlecznych (są one

normalnej długości do czasu, gdy zaczyna się rozwijać zawiązek zęba

stałego). Pod wpływem nacisku zęba stałego, rozpoczyna się resorbcja

korzeni zęba mlecznego aż do ich całkowitego zniknięcia. Dlatego

mleczne zęby wypadając nie mają już korzeni.

W 6 roku życia rozpoczyna się wyrzynanie zębów stałych i trwa ono do

dojrzałości.

Document Outline