Organizacje zajmujące
się opracowywaniem
regulacji prawnych w
zakresie rachunkowości
Organizacje zajmujące
się opracowywaniem
regulacji prawnych w
zakresie rachunkowości
2
Komitet Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości (ang. International Accounting
Standards Committee, IASC)
• niezależna, prywatna
organizacja, założona w
29.06.1973 roku, w Londynie, na
mocy porozumienia 16
zawodowych organizacji
księgowych m. in. z Australii,
Francji, Holandii, Irlandii, Japonii,
Kanady, Meksyku, Niemiec, USA i
Wlk. Brytanii.
3
Komitet Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości (ang. International Accounting
Standards Committee,
IASC
)
• W 2001 r. Komitet zrzeszał 153
organizacje zawodowe ze 113 krajów, w
tym SKwP (1989).
• Komitet zajmował się formułowaniem i
publikowaniem standardów
rachunkowości, a ponadto tworzył
działania głównie na rzecz rozwijania i
harmonizacji regulacji rachunkowości i
sprawozdawczości finansowej.
• Na 1 czerwca 2002 r. Komitet wydał 41
standardów (MSR), 24 interpretacje MSR
(SIC) oraz ramy koncepcyjne
opracowywania sprawozdań finansowych.
4
Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
International Accounting Standards Board
IASB
• Na mocy postanowienia IASB
MSR
oraz
dotyczące
ich
Interpretacje, mające taką samą
rangę co MSSF opracowywane
przez IASB,
mają zastosowanie
do momentu wprowadzenia w
nich poprawek lub ich wycofania.
5
Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
International Accounting Standards Board
IASB
• rozpoczęła działalność w
01.04. 2001
roku jako
organ Fundacji Komitetu Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości (IASC) – od 2002 roku
wydaje MSSF.
• IASB jest organem Fundacji IASC, który ustanawia
standardy. Począwszy od lipca 2009 roku IASB
składa się z 15 członków, a nie później niż od
1 lipca 2012 roku będzie liczyć szesnastu
członków. Trzech członków IASB może być
zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin.
IASB odpowiada za zatwierdzanie
Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej (MSSF, w tym
Interpretacji) oraz związanych z nimi
dokumentów, takich jak Założenia koncepcyjne
sporządzania i prezentacji sprawozdań
finansowych, projekty standardów i dokumenty
dyskusyjne.
6
IASB
• Na pełen zestaw Międzynarodowych
Standardów Sprawozdawczości
Finansowej składają się:
• 29 obowiązujących spośród 41
wydanych MSR oraz ich 11
obowiązujących spośród 32 wydanych
interpretacji SIC,
• 9 MSSF oraz wydanych do nich 16
interpretacji KIMSF
7
Fundacja Międzynarodowego Komitetu
Rachunkowości IASCF
Sprawowanie nadzoru nad Fundacją
powierzono 22 wybranym Mężom Zaufania
• Zadania:
- wybór członków powiązanych rad i komitetu
- zapewnienie środków finansowania tych
organizacji
8
Zatwierdzanie MSSF przez
IASB
9
Komitet ds. Interpretacji
Sprawozdawczości Finansowej
• IFRIC
International Financial Reporting
Interpretations Commitee - działa od 2002 r.
• Skład (
powoływany przez Mężów Zaufania)
:
- 12 członków z prawem głosowania
- Przewodniczący bez prawa głosu
• Zadania:
-
Przedkładanie do zatwierdzenia IASB interpretacji MSSF
- Przygotowanie w szybkim trybie zgodnych z założeniami
koncepcyjnymi zagadnień odnośnie sprawozdań
finansowych
10
Podstawy prawne
• Konstytucja Fundacji IASC – za której kształt i aktualizację oraz
nadzór nad wprowadzeniem odpowiada organ Mężów Zaufania
została znowelizowana i po zmianie weszła w życie 1.VI.2005r.
• Zakres Konstytucji i cel: Organizacja techniczna i personalna
obsługi procedur wdrożenia MSSF
– VI 2005r. zakończenie przeglądu i aktualizacji Konstytucji
– VII 2005r. Sprawozdanie „Zmiany w Konstytucji FKMSR”
Dostępność internetowa: www.iascfoundation.org
11
Rada Standardów Rachunkowości
Finansowej (Financial Accounting
Standards Board,
FASB
)
• Amerykańskie Stowarzyszenie
Rachunkowości (American Accounting
Association, AAA) - opublikowanie w
1936 r. wstępnej deklaracji zasad
rachunkowości => początki tworzenia
US GAAP.
• Powołanie, w 1959 r. Rady ds. Zasad
Rachunkowości (Accounting Principles
Board, APB); => Deklaracja nr 4 Rady
ds. Zasad Rachunkowości (APB) w 1970 r.
– jest to pierwsza próba całościowego
sformułowania założeń koncepcyjnych
rachunkowości finansowej w USA
12
Rada Standardów Rachunkowości
Finansowej (Financial Accounting
Standards Board,
FASB
)
• powołanie w 1973 r., w miejsce APB,
Rady Standardów
Rachunkowości Finansowej
(Financial Accounting Standards
Board, FASB), która działa do dziś.
• • W latach 1978-2000 FASB
wydała
siedem
deklaracji pojęć
rachunkowości finansowej
(Statements of Financial
Accounting Concepts, SFAC)
13
Rada Standardów Rachunkowości
Finansowej (Financial Accounting
Standards Board,
FASB
)
• SFAC nr 1: cele rachunkowości organizacji typu profit
(Objectives of Financial Reporting by Business Enterprises),
• SFAC nr 2: cechy jakościowe informacji finansowej (Qualitative
Characteristics of Accounting Information),
• SFAC nr 3: elementy sprawozdań finansowych organizacji typu
profit (Elements of Financial Statements of Business
Enterprises);
• SFAC nr 4: cele rachunkowości dla jednostek typu non profit
(Objectives of Financial Reporting for Nonbusiness Enterprises),
• SFAC nr 5: definicje pojęć uznanie, realizacji, pomiaru dla
jednostek typu profit (Recognition and Measurement in
Financial Statements in Business Enterprises),
• SFAC nr 6 (zastąpiła SFAC nr 3): definicje elementów sprawozdań
finansowych wszystkich rodzajów organizacji i jednostek
(Elements of Financial Statements),
• SFAC nr 7: wykorzystanie informacji o przepływach pieniężnych i
wartości bieżącej w rachunkowości (Using Cash Flow Information
and Present Value in Accounting Measurements).
14
Rada Standardów Rachunkowości
Finansowej (Financial Accounting
Standards Board,
FASB
)
• (
FASB) wydała też 150 standardów
rachunkowości finansowej (Statements of
Financial Accounting Standards, SFAS),
będących uszczegółowieniem deklaracji.
• dokumenty FASB, są uzupełnione m.in. o
opinie wydawane przez APB (APB Opinions),
biuletyny wydawane przez AICPA (Accounting
Research Bulletins, ARB), biuletyny techniczne
(Technical Bulletins) opracowywane przez
FASB, deklaracje o przyjętym stanowisku
(Statements of Positions) wydawane przez
AICPA i zatwierdzane przez FASB itd. => całość
tworzy
US GAAP -
ogólnie akceptowane
zasady rachunkowości
15
Rada Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości (International
Accounting Standards Board –
IASB
)
a Rada Standardów Rachunkowości
Finansowej (Financial Accounting Standards
Board,
FASB
)
• Rada Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości (Accounting
Standards Board – IASB) – publikuje
MSSF (International Financial
Accounting Standards – IFAS),
wcześniej Międzynarodowe Standardy
Rachunkowości (International
Accounting Standards – IAS)
16
Rada Standardów Rachunkowości
Finansowej (Financial Accounting
Standards Board,
FASB
)
• Rada Standardów Sprawozdawczości
Finansowej (Financial Accounting
Standards Board –
FASB
) – publikuje
Komunikaty w sprawie Standardów
Rachunkowości Finansowej
(Statements of Financial Accounting
Standards – SFAS), które
powszechnie nazywane są
amerykańskimi Ogólnie
Akceptowanymi Zasadami
Rachunkowości (Generalny Accepted
Accounting Principles -
GAAP
)
17
IASB czy FASB ?
• Wydaje się, że ostatnio szala
zwycięstwa przechyla się na
stronę IASB -
Rady
Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości
.
18
Dyrektywy UE
• IV Dyrektywa Rady 78/660/EWG z 25.07.1978
roku w sprawie sprawozdań rocznych spółek
kapitałowych
• VII Dyrektywa Rady 83/349/EWG z 13.06.1983
roku w sprawie sprawozdań skonsolidowanych
• Dyrektywa ósma z 10 kwietnia 1984 roku
odnośnie kwalifikacji i uprawnień biegłych
rewidentów
• Dyrektywa z 8 grudnia 1986 roku
• Dyrektywa z 13 lutego 1989 roku
• Dyrektywa z 19 grudnia 1991 roku
19
Dyrektywy UE
• IV Dyrektywa Rady 78/660/EWG z 25.07.1978 roku
w sprawie sprawozdań rocznych spółek
kapitałowych
• Obejmuje zasady:
• - prowadzenia ksiąg,
• - sporządzania sprawozdań,
• - zamknięć rocznych,
• - dokonywania badania przez biegłych
niezależnych,
• - ujawniania rocznych zamknięć,
• - inwentaryzacji,
• - wyceny, tak w trakcie działalności, jak i przy
zamknięciach rocznych
.
20
Dyrektywy UE
• VII Dyrektywa Rady 83/349/EWG z
13.06.1983 roku w sprawie
sprawozdań skonsolidowanych
Konsolidacja sprawozdań
finansowych jednostek grupy
kapitałowej (bilansów, rachunków
zysków i strat, załączników), ich
przygotowanie, publikacja i
weryfikacja (rewizja).
21
Dyrektywy UE
• Dyrektywa ósma z 10 kwietnia
1984 roku odnośnie kwalifikacji i
uprawnień biegłych rewidentów
Zatwierdzanie osób
odpowiedzialnych za
prowadzenie statutowej rewizji
(badań i weryfikacji) ksiąg
rachunkowych.
22
Dyrektywy UE
• Dyrektywa z 8 grudnia 1986 roku
Roczne zamknięcia rachunkowe i
skonsolidowane sprawozdania
rachunkowości banków i innych
instytucji finansowych.
23
Dyrektywy UE
• Dyrektywa z 13 lutego 1989 roku
Obowiązki oddziałów (filii)
instytucji kredytowych i
finansowych (utworzonych w
krajach członkowskich, których
centrale znajdują się poza danym
krajem członkowskim Unii
Europejskiej) odnoszące się do
publikacji sprawozdań.
24
Dyrektywy UE
• Dyrektywa z 19 grudnia 1991
roku
Skonsolidowane sprawozdania
finansowe towarzystw
ubezpieczeniowych.
25
Normy prawne Parlamentu Europejskiego i Rady UE
Rozporządzenie nr 1606/2002 z 19 lipca 2002r
. w
sprawie stosowania Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości
(Dz. U. WE nr L 243 z 11.09.2002r).
• Ustanowienie przepisów prawnych
regulujących zasady rachunkowości w
ramach krajów unijnych jako unormowanie
skomplikowanych procesów
• Złożoność, różnorodność i niejednolitość
przepisów o rachunkowości w ramach
państw Unii Europejskiej
• Odrębność norm finansowo-księgowych od
przepisów podatkowych
26
Normy prawne Parlamentu Europejskiego i Rady UE
Rozporządzenie nr 1606/2002 z 19 lipca 2002r
. w
sprawie stosowania Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości
(Dz. U. WE nr L 243 z 11.09.2002r).
• Celem Rozporządzenia jest przyjęcie i
stosowanie międzynarodowych standardów
rachunkowości we Wspólnocie w dążeniu do
harmonizacji informacji finansowych
prezentowanych przez spółki w celu
zapewnienia wysokiego poziomu
przejrzystości i porównywalności
sprawozdań finansowych, a tym samym
sprawnego funkcjonowania rynku kapitałowego
Wspólnoty oraz Rynku Wewnętrznego
27
Etapy procesu zatwierdzania MSSF
przez UE
1. Eksperci merytoryczni należący do
Europejskiej Grupy Doradczej ds.
Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG)
przeprowadzają przegląd standardów.
Następnie EFRAG doradza Komisji Europejskiej,
czy dany standard nadaje się do przyjęcia.
2. Rady EFRAG są oceniane przez kolejny organ,
Grupę ds. Przeglądów Standardów i Doradztwa
(SARG). Ta grupa ekspertów nie prowadzi
analiz merytorycznych, tylko przeprowadza
przegląd procesu i przedstawia KE i państwom
członkowskim niezależną opinię, czy
stanowisko EFRAG jest obiektywne i
zrównoważone.
28
Etapy procesu zatwierdzania MSSF
przez UE
3. KE przygotowuje rekomendację dla
Komitetu Regulacyjnego ds. Rachunkowości
(ARC), który składa się z przedstawicieli
państw członkowskich.
4. ARC głosuje nad rekomendacją KE, co
przekształca ją w obowiązujące prawo,
chyba że Parlament zwróci się do KE i ARC o
ponowne rozważenie projektu.
5. Standard zatwierdzony przez KE
ostatecznie staje się prawem określoną
liczbę dni po opublikowaniu w Dzienniku
Urzędowym UE.
29
Rozporządzenie nr 1606/2002 z 19 lipca 2002r
. w
sprawie stosowania Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości
• Od stycznia 2005 r. unijne
przedsiębiorstwa notowane na giełdzie
mają obowiązek stosować w swoich
skonsolidowanych sprawozdaniach
finansowych międzynarodowe standardy
rachunkowości. Są one opracowywane
przez prywatną organizację (Fundację
Komitetu ds. Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości/Radę
Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości) z siedzibą w Londynie.
W drodze zatwierdzania standardy te są
przekształcane w prawo unijne.
30
Rozporządzenie nr 1606/2002 z 19 lipca 2002r
. w
sprawie stosowania Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości
• Oprócz tego Komisja Europejska i amerykańska
Komisja Papierów Wartościowych i Giełdy
wprowadziły mapę drogową na rzecz
konwergencji i równoważności
międzynarodowych standardów rachunkowości
z amerykańskimi standardami rachunkowości.
W tym kontekście organizacja z siedzibą w
Londynie jest zobowiązana do współpracy ze
swoim amerykańskim odpowiednikiem w
kwestii osiągnięcia konwergencji technicznej
standardów rachunkowości. Równolegle
Komisja Europejska jest zobowiązana do
zapewnienia spójnego stosowania
międzynarodowych standardów rachunkowości
w Unii Europejskiej.
31
Rozporządzenie nr 1606/2002 z 19 lipca 2002r
. w
sprawie stosowania Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości
• Obowiązek stosowania MSR dla
skonsolidowanych sprawozdań
finansowych spółek notowanych
na rynkach regulowanych od 2005
roku
stosuje się bezpośrednio i
nie wymaga on formalnego
wprowadzenia do prawa
krajowego
32
MSR/MSSF w Polsce
• Patrz prezentacja z ostatniego
wykładu o MSR/MSSF
33
SEC
(Komisja Papierów Wartościowych i
Giełdy – amerykański organ
regulacyjny)
• US Securities and Exchange Commission (SEC) –
amerykańska komisja
i giełd.
Jest niezależną agencją państwową. Jej obowiązkiem
jest sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem
federalnego prawa obrotu papierami wartościowymi
oraz regulowanie i kontrolowanie rynku papierów
wartościowych w
. Została
powołana w 1934 roku w następstwie załamania na
giełdzie w 1929 roku i trwającej
. W
skład komisji wchodzi pięciu członków wyznaczanych
przez
prezydenta Stanów Zjednoczonych
, za zgodą
senatu
• Określa zakres informacji ujawnianych przez spółki
notowane na giełdzie i odpowiada za stosowanie przez
nie opracowanych przez FASB standardów
34
Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów
Wartościowych
(IOSCO)
(International Organization of Securities
Commissions)
• organizacja zrzeszająca instytucje regulujące i
nadzorujące rynki finansowe z różnych krajów.
Powstała w 1984 roku z transformacji
wewnątrz amerykańskiego stowarzyszenia w
ogólnoświatowe. Polski organ nadzorujący jest
członkiem tej organizacji od roku 1991 (
1991-2006;
od 2006).
• Obecnie w skład IOSCO wchodzi
188 członków, którzy dzielą się na
członków zwykłych,
stowarzyszonych i afiliowanych.
35
IOSCO
Do głównych celów IOSCO należy:
• współpraca w zakresie ustanawiania wspólnych
standardów regulacyjnych mających na celu
wspieranie uczciwego i sprawnego funkcjonowania
rynków finansowych,
• wzajemna wymiana doświadczeń i informacji w celu
doskonalenia funkcjonowania krajowych rynków
papierów wartościowych
• wspólne działania na rzecz ustanowienia
standardów i efektywnego nadzoru nad
międzynarodowymi transakcjami papierami
wartościowymi,
• wzajemna pomoc w zakresie zapewnienia
bezpieczeństwa rynków papierów wartościowych
poprzez rygorystyczne przestrzeganie standardów i
przeciwdziałanie przestępstwom finansowym
36
Pozostałe
Międzynarodowe
Wytyczne
do
Rewizji
Finansowej wydane przez Międzynarodowy
Komitet Zawodowych Norm Rewizji Finansowej
(International Auditing Practices Committee -
IAPC).
•Organizacja ds. Współpracy Gospodarczej i
Rozwoju (OECD) - Grupa Robocza Ekspertów
Rachunkowości
•The International Federation of Accountants
(IFAC) Międzynarodowa Federacja Księgowych
- jest
zaangażowana w świadczenie najwyższej
jakości profesjonalnych usług przez osoby
wykonujące zawody związane z
rachunkowością (księgowych) na całym
świecie
37
Mapa drogowa na rzecz konwergencji i
równoważności
• Globalna konwergencja
standardów rachunkowości
postępuje w coraz szybszym
tempie. Obecnie ponad 100
państw dopuszcza stosowanie
MSSF lub wręcz go wymaga.