BEZROBOCIE

BEZROBOCIE

Bezrobocie

Bezrobocie



oznacza taką sytuację

oznacza taką sytuację

na rynku pracy, kiedy to

na rynku pracy, kiedy to

nie wszyscy zdolni do

nie wszyscy zdolni do

pracy a chcący pracować

pracy a chcący pracować

znajdują zatrudnienie.

znajdują zatrudnienie.



W różnych krajach stosuje się jeszcze

W różnych krajach stosuje się jeszcze

wiele dodatkowych kryteriów

wiele dodatkowych kryteriów

określających kogo można zaliczyć

określających kogo można zaliczyć

do grona bezrobotnych,

do grona bezrobotnych,



Np. w Polsce przyjmuje się, że są to

Np. w Polsce przyjmuje się, że są to

osoby, które:

osoby, które:

zarejestrowały się we właściwym

zarejestrowały się we właściwym

dla miejsca zamieszkania

dla miejsca zamieszkania

powiatowym urzędzie pracy,

powiatowym urzędzie pracy,

ukończyły 18 lat,

ukończyły 18 lat,

nie ukończyły: kobieta 60 lat, a

nie ukończyły: kobieta 60 lat, a

mężczyzna 65 lat

mężczyzna 65 lat

nie nabyły prawa do emerytury,

nie nabyły prawa do emerytury,

nie są właścicielami lub posiadaczami

nie są właścicielami lub posiadaczami

gospodarstwa rolnego,

gospodarstwa rolnego,

nie prowadzą pozarolniczej działalności

nie prowadzą pozarolniczej działalności

gospodarczej,

gospodarczej,

nie uczą się w szkołach różnego typu.

nie uczą się w szkołach różnego typu.



Ta część społeczeństwa, która

Ta część społeczeństwa, która

znajdując się w wieku

znajdując się w wieku

produkcyjnym i będąca zdolna

produkcyjnym i będąca zdolna

do pracy, jest zaliczana do

do pracy, jest zaliczana do

całkowitych

całkowitych

zasobów siły

zasobów siły

roboczej

roboczej

w danym kraju w

w danym kraju w

określonym czasie.

określonym czasie.

Do grona zatrudnionych

Do grona zatrudnionych

zalicza się:

zalicza się:



wszystkich tych, którzy

wszystkich tych, którzy

są pracownikami

są pracownikami

najemnymi oraz tych ,

najemnymi oraz tych ,

którzy są właścicielami

którzy są właścicielami

przedsiębiorstw

przedsiębiorstw

własności indywidualnej.

własności indywidualnej.

Do grona bezrobotnych

Do grona bezrobotnych

będzie się zaliczać:

będzie się zaliczać:



Tę część zasobów siły roboczej która

Tę część zasobów siły roboczej która

poszukuje pracy.

poszukuje pracy.



Bezrobocie = zasoby siły

Bezrobocie = zasoby siły

roboczej - zatrudnieni.

roboczej - zatrudnieni.

Zmiany w poziomie

Zmiany w poziomie

bezrobocia zalezą od:

bezrobocia zalezą od:

zmian w zasobach

zmian w zasobach

siły roboczej,

siły roboczej,

zmian w rozmiarach

zmian w rozmiarach

zatrudnienia.

zatrudnienia.

Zmiany w zasobach siły

Zmiany w zasobach siły

roboczej wynikają z:

roboczej wynikają z:



rachunku

rachunku

dopływu

dopływu

i

i

odpływu

odpływu

ludności do

ludności do

oraz z grona osób

oraz z grona osób

aktywnych

aktywnych

zawodowo.

zawodowo.

Podstawowym źródłem

Podstawowym źródłem

dopływów są:

dopływów są:



absolwenci różnego typu

absolwenci różnego typu

szkół zwiększają oni zasoby

szkół zwiększają oni zasoby

nie tylko ilościowo, lecz także

nie tylko ilościowo, lecz także

stanowią zmianie ich

stanowią zmianie ich

struktury z punktu widzenia

struktury z punktu widzenia

określonych kwalifikacji.

określonych kwalifikacji.



Kolejne źródło dopływów

Kolejne źródło dopływów

stanowią te osoby, które nie

stanowią te osoby, które nie

były aktywne zawodowo,

były aktywne zawodowo,

lecz w pewnym momencie z

lecz w pewnym momencie z

różnych powodów

różnych powodów

zdecydowały się na

zdecydowały się na

poszukiwanie pracy.

poszukiwanie pracy.

Podstawowym kanałem

Podstawowym kanałem

odpływu

odpływu



Przechodzenie części zatrudnionych oraz

Przechodzenie części zatrudnionych oraz

poszukujących pracy w stan spoczynku

poszukujących pracy w stan spoczynku

(emerytury, renty inwalidzkie),

(emerytury, renty inwalidzkie),



Dobrowolna rezygnacja z dalszego

Dobrowolna rezygnacja z dalszego

zatrudnienia ze starań o poszukiwanie

zatrudnienia ze starań o poszukiwanie

pracy.

pracy.



W wielu krajach, także w Polsce istotną

W wielu krajach, także w Polsce istotną

przyczyną zmniejszania się grupy osób

przyczyną zmniejszania się grupy osób

aktywnych zawodowo jest emigracją.

aktywnych zawodowo jest emigracją.

Zmiany w rozmiarach

Zmiany w rozmiarach

zatrudnienia wynikają z:

zatrudnienia wynikają z:



jego przyrostu oraz

jego przyrostu oraz

redukcji.

redukcji.

Podstawowym źródłem

Podstawowym źródłem

wzrostu zatrudnienia są:

wzrostu zatrudnienia są:



Nowe inwestycje w wyniku

Nowe inwestycje w wyniku

których tworzone są nowe

których tworzone są nowe

miejsca pracy- przy danym

miejsca pracy- przy danym

poziomie nakładów

poziomie nakładów

inwestycyjnych ilość tych miejsc

inwestycyjnych ilość tych miejsc

zależeć będzie od rodzaju

zależeć będzie od rodzaju

zastosowanej techniki produkcji.

zastosowanej techniki produkcji.



Podstawową przyczyną

Podstawową przyczyną

redukcji

redukcji

rozmiarów

rozmiarów

zatrudnienia

zatrudnienia

jest

jest

ograniczanie rozmiarów

ograniczanie rozmiarów

produkcji w okresie

produkcji w okresie

recesji gospodarczej.

recesji gospodarczej.

Rodzaje

Rodzaje

bezrobocia

bezrobocia



Bezrobocie klasyczne,

Bezrobocie klasyczne,



Bezrobocie strukturalne,

Bezrobocie strukturalne,



Bezrobocie frykcyjne,

Bezrobocie frykcyjne,



Bezrobocie przymusowe,

Bezrobocie przymusowe,



Bezrobocie cykliczne

Bezrobocie cykliczne

(koniunkturalne),

(koniunkturalne),



Sezonowe.

Sezonowe.

Bezrobocie klasyczne

Bezrobocie klasyczne



Występuje ono wówczas,

Występuje ono wówczas,

gdy płace utrzymywane

gdy płace utrzymywane

są na poziomie wyższym

są na poziomie wyższym

od poziomu równowagi

od poziomu równowagi

na rynku pracy.

na rynku pracy.

Bezrobocie

Bezrobocie

strukturalne

strukturalne



wynika ono ze zmian w

wynika ono ze zmian w

strukturze gospodarki

strukturze gospodarki

narodowej sprawiających, że

narodowej sprawiających, że

pewne przedsiębiorstwa lub

pewne przedsiębiorstwa lub

nawet całe gałęzie gospodarki

nawet całe gałęzie gospodarki

przestają istnieć , a pojawiają

przestają istnieć , a pojawiają

się nowe.

się nowe.

Bezrobocie

Bezrobocie

frykcyjne

frykcyjne



jest ono wynikiem nie dopasowań na

jest ono wynikiem nie dopasowań na

rynku pracy, w rozumieniu braku na

rynku pracy, w rozumieniu braku na

nim równowag cząstkowych.

nim równowag cząstkowych.



występuje ono także wtedy, gdy

występuje ono także wtedy, gdy

ludzie przechodzą z jednego miejsca

ludzie przechodzą z jednego miejsca

pracy na drugie wymagające

pracy na drugie wymagające

podobnych kwalifikacji.

podobnych kwalifikacji.

Bezrobocie

Bezrobocie

przymusowe

przymusowe



rozumiemy jako taką sytuację

rozumiemy jako taką sytuację

na rynku pracy, kiedy to część

na rynku pracy, kiedy to część

siły roboczej gotowa jest podjąć

siły roboczej gotowa jest podjąć

pracę za obowiązująca płacę

pracę za obowiązująca płacę

oraz akceptuje pozostałe

oraz akceptuje pozostałe

warunki pracy, a mimo to nie

warunki pracy, a mimo to nie

może znaleźć zatrudnienia.

może znaleźć zatrudnienia.



Przyczyną bezrobocia

Przyczyną bezrobocia

przymusowego jest

przymusowego jest

niedostateczny popyt

niedostateczny popyt

globalny na rynku

globalny na rynku

towarowym ( popyt

towarowym ( popyt

konsumpcyjny oraz popyt

konsumpcyjny oraz popyt

inwestycyjny).

inwestycyjny).

Bezrobocie cykliczne

Bezrobocie cykliczne



to sytuacja, w której spadek

to sytuacja, w której spadek

globalnego popytu powoduje

globalnego popytu powoduje

spadek produkcji i zatrudnienia.

spadek produkcji i zatrudnienia.

Wynika ono z niedostosowania

Wynika ono z niedostosowania

płac i cen do zmniejszonego

płac i cen do zmniejszonego

popytu.

popytu.

Bezrobocie sezonowe

Bezrobocie sezonowe

-

-

dotyczy osób wykonujących

dotyczy osób wykonujących

prace charakteryzujące się

prace charakteryzujące się

sezonowością (np.

sezonowością (np.

budownictwo, sadownictwo).

budownictwo, sadownictwo).

Osoby te o ile mnie mają innej

Osoby te o ile mnie mają innej

możliwości pracy, pozostają

możliwości pracy, pozostają

okresowo bez pracy.

okresowo bez pracy.

Metody pomiaru

Metody pomiaru

bezrobocia

bezrobocia

W praktyce statystycznej stosuje się

W praktyce statystycznej stosuje się

kilka podstawowych metod obliczania

kilka podstawowych metod obliczania

bezrobocia. Obejmują one:

bezrobocia. Obejmują one:



rejestrację bezrobotnych przez

rejestrację bezrobotnych przez

urzędy pracy,

urzędy pracy,



rejestrację osób ubiegających się o

rejestrację osób ubiegających się o

zasiłki dla bezrobotnych,

zasiłki dla bezrobotnych,



badania ankietowe reprezentacyjnej

badania ankietowe reprezentacyjnej

grupy ludności.

grupy ludności.



Najbardziej znana

Najbardziej znana

metoda jest metoda

metoda jest metoda

badania aktywności

badania aktywności

ekonomicznej

ekonomicznej

ludności (BAEL).

ludności (BAEL).



Badania ankietowe reprezentacyjnej próby

Badania ankietowe reprezentacyjnej próby

ludności kraju są szeroko stosowaną w

ludności kraju są szeroko stosowaną w

świecie metodą obliczania liczby

świecie metodą obliczania liczby

bezrobotnych. Metoda ta ma już swoją długą

bezrobotnych. Metoda ta ma już swoją długą

historię.

historię.



W Stanach Zjednoczonych stosowana jest od

W Stanach Zjednoczonych stosowana jest od

lat czterdziestych XX wieku, choć w innych

lat czterdziestych XX wieku, choć w innych

krajach wprowadzono ją później.

krajach wprowadzono ją później.



Od 1992 r. znajduje ona również zastosowanie

Od 1992 r. znajduje ona również zastosowanie

w Polsce, gdzie jest znana pod nazwą badania

w Polsce, gdzie jest znana pod nazwą badania

aktywności ekonomicznej ludności (BAEL).

aktywności ekonomicznej ludności (BAEL).



Zgodnie z definicją przyjętą w BAEL, do

Zgodnie z definicją przyjętą w BAEL, do

kategorii bezrobotnych zaliczone są osoby

kategorii bezrobotnych zaliczone są osoby

w wieku 15 lat i więcej, które spełniają

w wieku 15 lat i więcej, które spełniają

jednocześnie następujące warunki:

jednocześnie następujące warunki:



nie pracowały w okresie badanego

nie pracowały w okresie badanego

tygodnia, tzn. nie wykonywały przez co

tygodnia, tzn. nie wykonywały przez co

najmniej 1 godzinę pracy przynoszącej

najmniej 1 godzinę pracy przynoszącej

zarobek lub dochód bądź też nie miały

zarobek lub dochód bądź też nie miały

formalnie pracy jako pracownicy najemni

formalnie pracy jako pracownicy najemni

względnie pracujący na własny rachunek,

względnie pracujący na własny rachunek,



aktywnie poszukiwały pracy w

aktywnie poszukiwały pracy w

ciągu ostatnich czterech

ciągu ostatnich czterech

tygodni,

tygodni,



były zdolne i gotowe podjąć

były zdolne i gotowe podjąć

pracę w tygodniu badanym i

pracę w tygodniu badanym i

następnym.

następnym.

Ekonomiczne i

Ekonomiczne i

społeczne skutki

społeczne skutki

bezrobocia

bezrobocia

Ekonomiczne skutki

Ekonomiczne skutki

bezrobocia

bezrobocia



przejawiają się w kosztach

przejawiają się w kosztach

wynikających z:

wynikających z:



różnicy pomiędzy tym, co bezrobotny

różnicy pomiędzy tym, co bezrobotny

mógłby wyprodukować, gdyby

mógłby wyprodukować, gdyby

pracował a sytuacją kiedy pozostaje

pracował a sytuacją kiedy pozostaje

bez pracy,

bez pracy,



podstawowym makroekonomicznym

podstawowym makroekonomicznym

skutkiem bezrobocia jest utrata

skutkiem bezrobocia jest utrata

produkcji wynikająca z niepełnego

produkcji wynikająca z niepełnego

wykorzystania siły roboczej,

wykorzystania siły roboczej,



z pozostawania w stanie

z pozostawania w stanie

bezczynności maszyn i urządzeń

bezczynności maszyn i urządzeń

na nieobsadzonych stanowiskach

na nieobsadzonych stanowiskach

pracy,

pracy,



obniżonego popytu bezrobotnych

obniżonego popytu bezrobotnych

na środki konsumpcji- zasiłek dla

na środki konsumpcji- zasiłek dla

bezrobotnego jest przecież niższy

bezrobotnego jest przecież niższy

od przeciętnej płacy.

od przeciętnej płacy.



Konieczności wydatkowania

Konieczności wydatkowania

środków finansowych na zasiłki dla

środków finansowych na zasiłki dla

bezrobotnych przy danych zasobach

bezrobotnych przy danych zasobach

budżetu państwa przeznaczanie ich

budżetu państwa przeznaczanie ich

na ten cel oznacza konieczność

na ten cel oznacza konieczność

uszczuplenia tych środków na inne

uszczuplenia tych środków na inne

ważne cele (np.. Na rozbudowę

ważne cele (np.. Na rozbudowę

infrastruktury )

infrastruktury )



Źródło finansowania tego typu

Źródło finansowania tego typu

wydatków są podatki pobierane od

wydatków są podatki pobierane od

pracujących w gospodarce. Zbyt

pracujących w gospodarce. Zbyt

wysokie podatki mogą stanowić

wysokie podatki mogą stanowić

antybodziec do wzrostu produkcji i

antybodziec do wzrostu produkcji i

zmniejszyć aktywność w gospodarce.

zmniejszyć aktywność w gospodarce.



Konsekwencja tego może być dalszy

Konsekwencja tego może być dalszy

wzrost bezrobocia i napięcia

wzrost bezrobocia i napięcia

społeczne.

społeczne.



Tutaj 30-05-2009 r

Tutaj 30-05-2009 r

Społeczne skutki

Społeczne skutki

bezrobocia

bezrobocia



Wiążą się z powstawaniem tzw.

Wiążą się z powstawaniem tzw.

1.

1.

nowego ubóstwa,

nowego ubóstwa,

2.

2.

brakiem szans na awans społeczny,

brakiem szans na awans społeczny,

3.

3.

wzrostem zagrożenia ryzykiem

wzrostem zagrożenia ryzykiem

utraty miejsca pracy.

utraty miejsca pracy.



Powstanie tzw. nowego ubóstwa pociąga

Powstanie tzw. nowego ubóstwa pociąga

za sobą – szczególnie w krajach, gdzie

za sobą – szczególnie w krajach, gdzie

dotychczasowy poziom życia jest i tak

dotychczasowy poziom życia jest i tak

już niski – konsekwencje w postaci:

już niski – konsekwencje w postaci:



braku środków na właściwe odżywianie

braku środków na właściwe odżywianie

co może pociągnąć za sobą obniżenie

co może pociągnąć za sobą obniżenie

przeciętnego okresu życia, wzrost

przeciętnego okresu życia, wzrost

śmiertelności niemowląt, spadek

śmiertelności niemowląt, spadek

kondycji fizycznej i psychicznej

kondycji fizycznej i psychicznej

młodzieży.

młodzieży.



braku środków finansowych na kupno

braku środków finansowych na kupno

mieszkania oraz jego wyposażenie, co

mieszkania oraz jego wyposażenie, co

naturalnie zakłóca tok życia rodziny i

naturalnie zakłóca tok życia rodziny i

uniemożliwia właściwie jej

uniemożliwia właściwie jej

funkcjonowanie.

funkcjonowanie.



braku środków finansowych na

braku środków finansowych na

uczestnictwo w życiu kulturalnym, co

uczestnictwo w życiu kulturalnym, co

wpłynie na duchowe zubożenie

wpłynie na duchowe zubożenie

społeczeństwa,

społeczeństwa,



wzrost rozmiarów tych

wzrost rozmiarów tych

form patologii społecznych,

form patologii społecznych,

które wynikają miedzy

które wynikają miedzy

innymi z ubóstwa ( np.

innymi z ubóstwa ( np.

kradzieży, prostytucji).

kradzieży, prostytucji).

Brak szans na awans

Brak szans na awans

społeczny prowadzi do:

społeczny prowadzi do:



spadku aktywnego uczestnictwa w życiu

spadku aktywnego uczestnictwa w życiu

społecznym, co może stanowić realne

społecznym, co może stanowić realne

zagrożenie dla rozwoju procesu demokracji

zagrożenie dla rozwoju procesu demokracji

w danym kraju,

w danym kraju,



braku motywacji do zdobywania kwalifikacji

braku motywacji do zdobywania kwalifikacji

i ich dalszego pogłębiania,

i ich dalszego pogłębiania,



wzrostu rozmiarów tych form patologii

wzrostu rozmiarów tych form patologii

społecznych, które wynikają z braku

społecznych, które wynikają z braku

realnych perspektyw ( np. alkoholizm,

realnych perspektyw ( np. alkoholizm,

narkomania)

narkomania)

wzrost zagrożenia ryzykiem

wzrost zagrożenia ryzykiem

utraty miejsca pracy pociąga

utraty miejsca pracy pociąga

za sobą:

za sobą:



Pogorszenie pozycji zatrudnionych

Pogorszenie pozycji zatrudnionych

wobec pracodawców w zakresie płac,

wobec pracodawców w zakresie płac,



Dobrowolne rezygnowanie

Dobrowolne rezygnowanie

pracowników z niektórych uprawnień

pracowników z niektórych uprawnień

(np. zwolnień lekarskich w sytuacjach

(np. zwolnień lekarskich w sytuacjach

rzeczywistej choroby) w obawie

rzeczywistej choroby) w obawie

przed utratą pracy.

przed utratą pracy.



Wymienienie wszystkich , negatywnych

Wymienienie wszystkich , negatywnych

skutków ( ekonomicznych, społecznych)

skutków ( ekonomicznych, społecznych)

bezrobocia ,jest niemożliwe.

bezrobocia ,jest niemożliwe.



Bezrobocie wywiera również skutki

Bezrobocie wywiera również skutki

pozytywne, jeżeli prowadzi do

pozytywne, jeżeli prowadzi do

zachowania elastyczności podaży siły

zachowania elastyczności podaży siły

roboczej , umacniania dyscypliny pracy,

roboczej , umacniania dyscypliny pracy,

podwyższania kwalifikacji oraz

podwyższania kwalifikacji oraz

hamowania nadmiernego wzrostu płac.

hamowania nadmiernego wzrostu płac.



Stopa bezrobocia

Stopa bezrobocia

= U/AZ x 100,

= U/AZ x 100,

-

gdzie: u- oznacza rozmiary

gdzie: u- oznacza rozmiary

bezrobocia,

bezrobocia,

Az- oznacza rozmiary ludności

Az- oznacza rozmiary ludności

aktywnej zawodowo w danym czasie

aktywnej zawodowo w danym czasie

Przyczyny bezrobocia

Przyczyny bezrobocia



Znajomość przyczyn bezrobocia jest

Znajomość przyczyn bezrobocia jest

istotnym elementem, w analizie zjawiska

istotnym elementem, w analizie zjawiska

bezrobocia. Przyczyny mogą być różne.

bezrobocia. Przyczyny mogą być różne.



Począwszy od indywidualnych decyzji (tzw.

Począwszy od indywidualnych decyzji (tzw.

bezrobocie dobrowolne),

bezrobocie dobrowolne),



Uwarunkowanie makroekonomiczne ,

Uwarunkowanie makroekonomiczne ,

wynikające z określonego w danym

wynikające z określonego w danym

momencie, stanu gospodarki.

momencie, stanu gospodarki.



Przyczyny bezrobocia są podstawą jego

Przyczyny bezrobocia są podstawą jego

klasyfikacji z którą zapoznaliśmy się

klasyfikacji z którą zapoznaliśmy się

wcześniej.

wcześniej.



W każdym kraju wielkość bezrobocia

W każdym kraju wielkość bezrobocia

oraz przyczyny jego powstania mogą

oraz przyczyny jego powstania mogą

się różnić.

się różnić.



Zależy to nie tylko od stanu

Zależy to nie tylko od stanu

gospodarki , ale również od tego w

gospodarki , ale również od tego w

jakiej sytuacji ekonomicznej czy

jakiej sytuacji ekonomicznej czy

politycznej znajduje się dany kraj.

politycznej znajduje się dany kraj.

Bezrobocie w Polsce

Bezrobocie w Polsce



W całym okresie 1990- 2008 osiągnęło ono wysoki

W całym okresie 1990- 2008 osiągnęło ono wysoki

poziom.

poziom.



Szczególną datą w historii polskiego bezrobocia jest

Szczególną datą w historii polskiego bezrobocia jest

rok 1990, związany z zapoczątkowaniem głębokich

rok 1990, związany z zapoczątkowaniem głębokich

zmian ustrojowych i gospodarczych kraju.

zmian ustrojowych i gospodarczych kraju.



Do końca lat 80. problemem rynku pracy były raczej

Do końca lat 80. problemem rynku pracy były raczej

niewykorzystane miejsca pracy i niedobór

niewykorzystane miejsca pracy i niedobór

pracowników. Na 10 tys. poszukujących pracę było

pracowników. Na 10 tys. poszukujących pracę było

ponad 250 tys. ofert pracy.

ponad 250 tys. ofert pracy.



Wprowadzenie w Polsce zasad gospodarki rynkowej

Wprowadzenie w Polsce zasad gospodarki rynkowej

zmieniło tę sytuację. Obecnie charakterystyczna

zmieniło tę sytuację. Obecnie charakterystyczna

jest nadwyżka liczby osób poszukujących pracy nad

jest nadwyżka liczby osób poszukujących pracy nad

liczbą miejsc pracy.

liczbą miejsc pracy.

Nasilenie tego zjawiska

Nasilenie tego zjawiska

nastąpiło w latach:

nastąpiło w latach:



1992- 2246 tys. osób bezrobotnych

1992- 2246 tys. osób bezrobotnych



1994- 2836 tys. osób bezrobotnych

1994- 2836 tys. osób bezrobotnych



2001- 3115,1 tys. osób bezrobotnych

2001- 3115,1 tys. osób bezrobotnych

Z badań M. Kabaja wynika że już na

Z badań M. Kabaja wynika że już na

samym początku transformacji

samym początku transformacji

widoczny był znaczny ubytek miejsc

widoczny był znaczny ubytek miejsc

pracy. Tylko w latach 1990-2001

pracy. Tylko w latach 1990-2001

ubyło 2,6mln miejsc pracy

ubyło 2,6mln miejsc pracy

Przyczyny bezrobocia w Polsce

Przyczyny bezrobocia w Polsce

w okresie transformacji

w okresie transformacji

systemowej gospodarki są to:

systemowej gospodarki są to:



Zmiana gospodarki z centralnie planowanej na

Zmiana gospodarki z centralnie planowanej na

rynkową, a w związku z tym odejście od modelu

rynkową, a w związku z tym odejście od modelu

pełnego zatrudnienia.

pełnego zatrudnienia.



Recesja gospodarcza w początkowym okresie

Recesja gospodarcza w początkowym okresie

transformacji gospodarczej spowodowała

transformacji gospodarczej spowodowała

ograniczenie produkcji, co w konsekwencji

ograniczenie produkcji, co w konsekwencji

doprowadziło do zmniejszenia zatrudnienia,

doprowadziło do zmniejszenia zatrudnienia,



Szybsze tempo likwidowania sektora

Szybsze tempo likwidowania sektora

uspołecznionego niż rozwój sektora prywatnego.

uspołecznionego niż rozwój sektora prywatnego.



Opóźnienie w rozwoju gospodarczym całych

Opóźnienie w rozwoju gospodarczym całych

regionów, zwłaszcza tzw. ściany wschodniej.

regionów, zwłaszcza tzw. ściany wschodniej.



Prywatyzacja : zatrudnienie w prywatnych firm

Prywatyzacja : zatrudnienie w prywatnych firm

ulega z reguły redukcji

ulega z reguły redukcji



Restrukturyzacja gospodarki- zmiana struktury

Restrukturyzacja gospodarki- zmiana struktury

gospodarczej.

gospodarczej.



Zniesienie bądź osłabienie barier celnych na

Zniesienie bądź osłabienie barier celnych na

początku transformacji spowodowało tzw.

początku transformacji spowodowało tzw.

„zalanie” Polski, zagranicznymi towarami, które

„zalanie” Polski, zagranicznymi towarami, które

stanowiły dużą konkurencję dla towarów

stanowiły dużą konkurencję dla towarów

polskich.

polskich.

Formy łagodzenia i sposoby

Formy łagodzenia i sposoby

przeciwdziałania bezrobociu

przeciwdziałania bezrobociu



Aby podjąć skuteczne działania w

Aby podjąć skuteczne działania w

walce z bezrobociem , należy

walce z bezrobociem , należy

odpowiedzieć na następujące pytania:

odpowiedzieć na następujące pytania:



ilu jest bezrobotnych?

ilu jest bezrobotnych?



kim są bezrobotni ?

kim są bezrobotni ?



Jak długo trwa okres bez pracy ?

Jak długo trwa okres bez pracy ?



Jaka jest przyczyna bezrobocia?

Jaka jest przyczyna bezrobocia?

1) Instrumenty polityki rządu w walce z

1) Instrumenty polityki rządu w walce z

bezrobociem o interesy pracowników musi

bezrobociem o interesy pracowników musi

zadbać państwo, (czyli rząd RP).

zadbać państwo, (czyli rząd RP).

Rząd powinien w pierwszej kolejności starać

Rząd powinien w pierwszej kolejności starać

się ograniczyć bezrobocie oraz następnie,

się ograniczyć bezrobocie oraz następnie,

w nie mniejszym stopniu, powinny to robić

w nie mniejszym stopniu, powinny to robić

samorządy lokalne.

samorządy lokalne.

( ważna jest właściwa współpraca tych

( ważna jest właściwa współpraca tych

dwóch organów)

dwóch organów)

Działania rządu:

Działania rządu:



ograniczenie biurokracji związanej z

ograniczenie biurokracji związanej z

otwieraniem nowych firm,

otwieraniem nowych firm,



wspieranie drobnych i średnich

wspieranie drobnych i średnich

przedsiębiorstw,

przedsiębiorstw,



polityka proexportowa państwa prowadząca

polityka proexportowa państwa prowadząca

do zwiększenia produkcji i zatrudnienia,

do zwiększenia produkcji i zatrudnienia,



zwolnienia z płatności VAT przy eksporcie

zwolnienia z płatności VAT przy eksporcie



skracanie czasu pracy, upusty w podatkach

skracanie czasu pracy, upusty w podatkach

dla pracodawców uruchamiających nowe

dla pracodawców uruchamiających nowe

stanowiska pracy, itp.

stanowiska pracy, itp.

Działania samorządów

Działania samorządów



przyciąganie kapitału ( głównie

przyciąganie kapitału ( głównie

zagranicznego),

zagranicznego),



stawiane na drobne i średnie przedsiębiorstwa

stawiane na drobne i średnie przedsiębiorstwa

oraz współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami,

oraz współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami,



stwarzanie dogodnych warunków do rozwoju

stwarzanie dogodnych warunków do rozwoju

firm na swoim terenie,

firm na swoim terenie,



walka z odpływem ludzi na Zachód powinna

walka z odpływem ludzi na Zachód powinna

przybrać w konkretnym wymiarze: to nie

przybrać w konkretnym wymiarze: to nie

robotnicy powinni wyjeżdżać np.: do Niemiec ,

robotnicy powinni wyjeżdżać np.: do Niemiec ,

tylko zakłady pracy z udziałem niemieckiego

tylko zakłady pracy z udziałem niemieckiego

kapitału powinny instalować się w Polsce.

kapitału powinny instalować się w Polsce.

Działania bezrobotnych:

Działania bezrobotnych:



muszą być bardziej elastyczni,

muszą być bardziej elastyczni,

chętniej korzystać z kursów

chętniej korzystać z kursów

kwalifikacyjnych,

kwalifikacyjnych,



muszą uczyć się nowego zawodu,

muszą uczyć się nowego zawodu,

dzisiaj nie ma już pracy dla osób

dzisiaj nie ma już pracy dla osób

niewykwalifikowanych.

niewykwalifikowanych.

2) Polityka makroekonomiczna

2) Polityka makroekonomiczna

i mikroekonomiczna

i mikroekonomiczna

a)

a)

Polityka makroekonomiczna

Polityka makroekonomiczna

polega na wykorzystaniu

polega na wykorzystaniu

instrumentów fiskalnych (podatków,

instrumentów fiskalnych (podatków,

wydatków budżetowych) i

wydatków budżetowych) i

pieniężnych ( stopy procentowej,

pieniężnych ( stopy procentowej,

podaży pieniądza) do oddziaływania

podaży pieniądza) do oddziaływania

na rozmiary agregatywnego popytu

na rozmiary agregatywnego popytu

na towary.

na towary.

Do makroekonomicznych

Do makroekonomicznych

środków przeciwdziałania

środków przeciwdziałania

bezrobociu należą:

bezrobociu należą:



zahamowanie procesu likwidacji miejsc

zahamowanie procesu likwidacji miejsc

pracy,

pracy,



stymulowanie inwestycji,

stymulowanie inwestycji,



promowanie eksportu i optymalizacja

promowanie eksportu i optymalizacja

importu,

importu,



obniżenie podatków i stóp procentowych,

obniżenie podatków i stóp procentowych,



obniżenie obciążeń składkowych ( ZUS),

obniżenie obciążeń składkowych ( ZUS),



Dostęp do chłonnych rynków zbytu.

Dostęp do chłonnych rynków zbytu.

b) Polityka

b) Polityka

mikroekonomiczna

mikroekonomiczna

obejmuje zespół instrumentów mających

obejmuje zespół instrumentów mających

na celu poprawę funkcjonowania rynku

na celu poprawę funkcjonowania rynku

pracy oraz redukcję bezrobocia w

pracy oraz redukcję bezrobocia w

określonych grupach siły roboczej.

określonych grupach siły roboczej.

Polityka ta nastawiona jest przede

Polityka ta nastawiona jest przede

wszystkim na zmniejszenie bezrobocia

wszystkim na zmniejszenie bezrobocia

frykcyjnego i strukturalnego.

frykcyjnego i strukturalnego.

Wśród jej instrumentów należy

Wśród jej instrumentów należy

wymienić:

wymienić:

1) publiczne programy zatrudnienia

1) publiczne programy zatrudnienia

polegające na tworzeniu przez

polegające na tworzeniu przez

państwo dodatkowych miejsc pracy

państwo dodatkowych miejsc pracy

dla określonych grup bezrobotnych,

dla określonych grup bezrobotnych,

2) polityka subsydiowania zatrudnienia,

2) polityka subsydiowania zatrudnienia,

polegająca na udzielaniu subsydiów

polegająca na udzielaniu subsydiów

tym przedsiębiorstwom, które

tym przedsiębiorstwom, które

utworzą nowe miejsca pracy,

utworzą nowe miejsca pracy,

3) istotną rolę odgrywają organizowane

3) istotną rolę odgrywają organizowane

przez państwo szkolenia zawodowe,

przez państwo szkolenia zawodowe,

umożliwiające bezrobotnym zdobywanie i

umożliwiające bezrobotnym zdobywanie i

zmianę kwalifikacji zawodowych.

zmianę kwalifikacji zawodowych.

4) rozwijane są usługi pośrednictwa pracy

4) rozwijane są usługi pośrednictwa pracy

świadczone przez biura pracy, zwłaszcza

świadczone przez biura pracy, zwłaszcza

dotyczące udzielania informacji o wolnych

dotyczące udzielania informacji o wolnych

miejscach pracy,

miejscach pracy,

3) Aktywna i pasywna polityka

3) Aktywna i pasywna polityka

Państwa

Państwa

a

a

) aktywna polityka rządowa

) aktywna polityka rządowa

przejawiająca się m.in. w organizowaniu
prac interwencyjnych, publicznych i
sezonowych. Bezrobotni uczestniczą np.
przy budowie czy porządkowaniu dróg,
ulic, parków, budynków publicznych, a
jednocześnie dają pracę i zarobki
bezrobotnym.

Oprócz tych działań do

Oprócz tych działań do

środków aktywnej polityki

środków aktywnej polityki

zalicza się:

zalicza się:



organizowanie kursów dokształcających

organizowanie kursów dokształcających

lub zmieniających kwalifikacje,

lub zmieniających kwalifikacje,



udzielanie pożyczek na rozpoczęcie przez

udzielanie pożyczek na rozpoczęcie przez

bezrobotnych własnej działalności,

bezrobotnych własnej działalności,



organizację zatrudnienia u pracodawców

organizację zatrudnienia u pracodawców

zagranicznych.

zagranicznych.

b) Pasywna polityka państwa

b) Pasywna polityka państwa

Na rynku pracy obejmuje różnorodne formy

Na rynku pracy obejmuje różnorodne formy

pomocy finansowej dla bezrobotnych.

pomocy finansowej dla bezrobotnych.

Należy tu wymienić:

Należy tu wymienić:



zasiłki dla bezrobotnych,

zasiłki dla bezrobotnych,



jednorazowe odszkodowania dla osób

jednorazowe odszkodowania dla osób

zwalnianych z pracy,

zwalnianych z pracy,



dodatki związane z wcześniejszym

dodatki związane z wcześniejszym

przechodzeniem na emeryturę,

przechodzeniem na emeryturę,



promowanie pracy w niepełnym wymiarze

promowanie pracy w niepełnym wymiarze

godzin.

godzin.

DZIĘKUJĘ PAŃSTWU

DZIĘKUJĘ PAŃSTWU

ZA UWAGĘ

ZA UWAGĘ