Pobieranie
Pobieranie
materiałów z worka
materiałów z worka
napletkowego do
napletkowego do
badań
badań
Kampylobakterioza –
Kampylobakterioza –
choroba mętwikowa
choroba mętwikowa
Choroba rzęsistkowa
Choroba rzęsistkowa
Pobieranie
Pobieranie
materiałów z worka
materiałów z worka
napletkowego do
napletkowego do
badań
badań
Kampylobakterioza –
Kampylobakterioza –
choroba mętwikowa
choroba mętwikowa
Choroba rzęsistkowa
Choroba rzęsistkowa
1
1
, Schorzenia zwalczane z
, Schorzenia zwalczane z
urzędu (powodujące
urzędu (powodujące
niepłodność)
niepłodność)
2
2
Schorzenia weneryczne
Schorzenia weneryczne
przenoszone drogą płciową
przenoszone drogą płciową
w czasie aktu krycia i AI
w czasie aktu krycia i AI
3
3
Przeżywają mrożenie
Przeżywają mrożenie
Rodzina : Spirillaceae
Rodzina : Spirillaceae
Rodzaj: Campylobacter
Rodzaj: Campylobacter
Gatunek
Gatunek
Camp.foetus Camp.sputorum Camp. faecalis
Camp.foetus Camp.sputorum Camp. faecalis
Podgatunek
Podgatunek
C. foetus C. sputorum
C. foetus C. sputorum
1. C. foetus foetus 1. C. sputorum sputorum
1. C. foetus foetus 1. C. sputorum sputorum
2.C. foetus intestinalis 2.C. sputorum bubulus
2.C. foetus intestinalis 2.C. sputorum bubulus
3.C. foetus jejuni 3.C. sputorum mucosalis
3.C. foetus jejuni 3.C. sputorum mucosalis
4. C. sp. faecalis
4. C. sp. faecalis
Kampylobakterioza (choroba
Kampylobakterioza (choroba
mętwikowa,dawniej wibrioza)
mętwikowa,dawniej wibrioza)
Patogeneza
Patogeneza
zakażenie w czasie kopulacji i AI
zakażenie w czasie kopulacji i AI
Buhaje zakażone na całe życie
Buhaje zakażone na całe życie
Po 6 dniach są w szyjce macicy
Po 6 dniach są w szyjce macicy
Po 20 dniach w jajowodach (powodują
Po 20 dniach w jajowodach (powodują
stany zalne błony śluzowej = niedrożność
stany zalne błony śluzowej = niedrożność
jajowodów i niepłodność
jajowodów i niepłodność
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
Objawy u samic
Objawy u samic
1
1
nieregularny cykl płciowy (28 35 dni)
nieregularny cykl płciowy (28 35 dni)
obumieranie zarodków w jajowodach
obumieranie zarodków w jajowodach
2
2
późne ronienia od 4 do 7 mca ciąży
późne ronienia od 4 do 7 mca ciąży
Objawy u samców
Objawy u samców
Drobnoustruj bytuje na błonie śluzowej
Drobnoustruj bytuje na błonie śluzowej
prącia i napletka (zachyłki bdb dla
prącia i napletka (zachyłki bdb dla
beztlenowców)
beztlenowców)
Bardzo wrażliwe samce po 3 roku
Bardzo wrażliwe samce po 3 roku
U 20% smców i samic jest wrodzona
U 20% smców i samic jest wrodzona
odporność, u byków nie ma objawów
odporność, u byków nie ma objawów
klinicznych wyraźnych
klinicznych wyraźnych
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
U krów dochodzi do samowyleczenia po 50
U krów dochodzi do samowyleczenia po 50
dni
dni
Krowy które roniły = samowyleczenie po 3-6
Krowy które roniły = samowyleczenie po 3-6
m-cach
m-cach
Odporność trwa 5-6 lat, niektóre później
Odporność trwa 5-6 lat, niektóre później
pomyślnie rodzą cielęta, niektóre niepłodne
pomyślnie rodzą cielęta, niektóre niepłodne
ZWALCZANIE
ZWALCZANIE
Wszystkie samce są rutynowo badane w
Wszystkie samce są rutynowo badane w
kierunku kamylobakteriozy
kierunku kamylobakteriozy
Badanie polega na pobraniu wypłuczyn worka
Badanie polega na pobraniu wypłuczyn worka
napletkowego
napletkowego
Do worka wlewa się 100 ml płynu
Do worka wlewa się 100 ml płynu
fizjologicznego wlewnikiem z kateterem
fizjologicznego wlewnikiem z kateterem
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
Masowanie worka napletkowego przez 5 minut
Masowanie worka napletkowego przez 5 minut
Zawartość zlać z powrotem do butelki
Zawartość zlać z powrotem do butelki
Butelkę oznaczyć literą
Butelkę oznaczyć literą
C
C
i przesłać do
i przesłać do
badania
badania
Materiał musi być zbadany w ciągu 8 godzin
Materiał musi być zbadany w ciągu 8 godzin
Wypłuczyny wiruje się 30 minut 3,5 tyś.
Wypłuczyny wiruje się 30 minut 3,5 tyś.
obrotów na minutę
obrotów na minutę
Pobiera się kroplę pipetą z 1/3 dolnej
Pobiera się kroplę pipetą z 1/3 dolnej
supernatantu na szkiełko i ogląda pod
supernatantu na szkiełko i ogląda pod
mikroskopem 400*
mikroskopem 400*
Ziarenka, spirale przecinki ze zdolnością ruchu
Ziarenka, spirale przecinki ze zdolnością ruchu
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
materiał do posiewów pobiera się z osadu i
materiał do posiewów pobiera się z osadu i
posiewa:
posiewa:
1
1
posiew
posiew
na 2 pożywki stałe: agar z krwią (2
na 2 pożywki stałe: agar z krwią (2
krople)
krople)
2
2
posiew
posiew
na 2 półpłynne pożywki Bartletta
na 2 półpłynne pożywki Bartletta
(masa jajeczna zalana płynem Ringera – 4
(masa jajeczna zalana płynem Ringera – 4
krople)
krople)
Na 72 godziny w warunkach mikroaerofilnych
Na 72 godziny w warunkach mikroaerofilnych
85% N, 10% CO2, 5% O2
85% N, 10% CO2, 5% O2
Po 72h – oglądamy pożywkę stałą –
Po 72h – oglądamy pożywkę stałą –
obserwujemy kolonie Campylobacter
obserwujemy kolonie Campylobacter
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
Formy patogenne foetus: okrągłe,
Formy patogenne foetus: okrągłe,
wypukłe, błyszczące,
wypukłe, błyszczące,
szaro-białe
szaro-białe
Formy niepatogenne sputorum: płaskie,
Formy niepatogenne sputorum: płaskie,
szaro-zielone,
szaro-zielone,
mogą hemolizować
mogą hemolizować
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
Do dokładnej diagnozy potrzeba czystych
Do dokładnej diagnozy potrzeba czystych
hodowli:
hodowli:
Zanieczyszczone pożywki stałe: wszystkie
Zanieczyszczone pożywki stałe: wszystkie
kolonie przepuścić przez filtr bakteriolog. i
kolonie przepuścić przez filtr bakteriolog. i
ostatnie krople posiać na pożywki stałe i
ostatnie krople posiać na pożywki stałe i
Bartletta
Bartletta
Zanieczyszczone pożywki Bartletta:
Zanieczyszczone pożywki Bartletta:
rozcieńczyć 10 krotnie płynem,
rozcieńczyć 10 krotnie płynem,
odwirować przy 10 tyś obrotów, i z 1/3
odwirować przy 10 tyś obrotów, i z 1/3
dolnej pobrać materiał na pożywki stałe i
dolnej pobrać materiał na pożywki stałe i
Bartletta
Bartletta
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
Z czystych hodowli przeprowadza się
Z czystych hodowli przeprowadza się
doświadczenia:
doświadczenia:
1 Próba katalazowa
1 Próba katalazowa
:
:
2 cm 3% wody utlenionej + 2 cm czystej
2 cm 3% wody utlenionej + 2 cm czystej
hodowli Bartletta
hodowli Bartletta
Całość do probówki z korkiem z kapilarą,
Całość do probówki z korkiem z kapilarą,
której koniec sięga do dolnej powierzchni
której koniec sięga do dolnej powierzchni
korka, probówkę odwracamy, jeżeli jest
korka, probówkę odwracamy, jeżeli jest
wytwarzana katalaza, z kapilary wypływa
wytwarzana katalaza, z kapilary wypływa
płyn
płyn
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
Próba siarkowodorowa H2S
Próba siarkowodorowa H2S
Pożywkę Bartletta zakażamy 6-8 kroplami
Pożywkę Bartletta zakażamy 6-8 kroplami
72 h czystej hodowli z pożywki Bartletta.
72 h czystej hodowli z pożywki Bartletta.
Zamykamy korkiem, nad pożywką
Zamykamy korkiem, nad pożywką
znajduje się bibułka nasączona octanem
znajduje się bibułka nasączona octanem
ołowiawym – z H2S tworzy się siarczek Pb
ołowiawym – z H2S tworzy się siarczek Pb
– barwiący bibułę na kolor
– barwiący bibułę na kolor
czarny
czarny
– próba
– próba
dodatnia
dodatnia
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza
1% glicyna
1% glicyna
Podłoże + glicyna + kropla z hodowli
Podłoże + glicyna + kropla z hodowli
Kontrola wzrostu po 72h w warunkach
Kontrola wzrostu po 72h w warunkach
beztlenowych
beztlenowych
3,5% NaCl
3,5% NaCl
Podłoże + NaCl + 6 kropli w warunkach
Podłoże + NaCl + 6 kropli w warunkach
beztlenowych 72h
beztlenowych 72h
Temperatura 25
Temperatura 25
Podłoże tioglicerynowe + 6 kropli hodowli
Podłoże tioglicerynowe + 6 kropli hodowli
i po 72h wzrost
i po 72h wzrost
katala
za
H2S
1%
glicyn
a
3.5
%
NaC
l
Temp
.
25
Tem
p
42
C.F.Foetus
+
-
-
-
+
-
C.F.Intestinal
is
+
+
+
-
+
+
C.F.jejuni
+
+
+
-
-
+
C.S.sputorum
-
+
+
-
+
-
C.S.bubulus
-
+
+
+
+-
+-
C.S.mucosali
s
-
+
-
-
?
?
C.S.faecalis
+
+
+
+-
_
?
Różnicowanie podgatunków na
Różnicowanie podgatunków na
podstawie szeregu
podstawie szeregu
biochemicznego
biochemicznego
W oparciu o ten szereg ustala się czy
W oparciu o ten szereg ustala się czy
buhaj jest nosicielem form
buhaj jest nosicielem form
patogennych czy nie.
patogennych czy nie.
Rzęsistnica
Rzęsistnica
Rzęsistek
Rzęsistek
– Trichomonas foetus,
– Trichomonas foetus,
pierwotniak dług. 10 -25 mikrometrów,
pierwotniak dług. 10 -25 mikrometrów,
kształt owalny lub cytryny, z przodu ma 3
kształt owalny lub cytryny, z przodu ma 3
wicie, błonę falującą z wicią skierowana
wicie, błonę falującą z wicią skierowana
do tyłu, wykonuje pląsające ruchy (pod
do tyłu, wykonuje pląsające ruchy (pod
mikroskopem)
mikroskopem)
Rzęsistnica
Rzęsistnica
Buhaje
Buhaje
- nosiciele na całe życie, beztlenowiec
- nosiciele na całe życie, beztlenowiec
bytuje i rozmnaża się w fałdach bł. śluzowej
bytuje i rozmnaża się w fałdach bł. śluzowej
prącia i dna worka napletkowego.
prącia i dna worka napletkowego.
Objawy
Objawy
- brak typowych, u 5% osobników
- brak typowych, u 5% osobników
zapalenie, wysięk, guzki, nadżerki wywołane
zapalenie, wysięk, guzki, nadżerki wywołane
florą warunkowo – patogenną
florą warunkowo – patogenną
Zakażenie – przez brudny sprzęt, ściółkę,
Zakażenie – przez brudny sprzęt, ściółkę,
ptaki
ptaki
Krowy jałówki
Krowy jałówki
– 60-70% ulega zakażeniu,
– 60-70% ulega zakażeniu,
inne mogą być odporne
inne mogą być odporne
Rzęsistnica
Rzęsistnica
Po 20 dniach
Po 20 dniach
od wniknięcia są w macicy
od wniknięcia są w macicy
tutaj wywołują ropne procesy zapalne
tutaj wywołują ropne procesy zapalne
Błonę śluzową
Błonę śluzową
uszkadzają w małym
uszkadzają w małym
stopniu, jednak wywołują wysięk, który
stopniu, jednak wywołują wysięk, który
jest dobrą pożywką dla bakterii
jest dobrą pożywką dla bakterii
Zarodk
Zarodk
i obumierają i dochodzi do ronień w
i obumierają i dochodzi do ronień w
2 – 4 miesiącu ciąży (później też)
2 – 4 miesiącu ciąży (później też)
Powstaje
Powstaje
ropomacicze, kilka litrów płynu,
ropomacicze, kilka litrów płynu,
jak zupa grochowa o ckliwym zapachu
jak zupa grochowa o ckliwym zapachu
Rzęsistnica
Rzęsistnica
Po 8 – 9 tyg
Po 8 – 9 tyg
wytwarzane przeciwciała na
wytwarzane przeciwciała na
błonie śluzowej powodują samowyleczenie,
błonie śluzowej powodują samowyleczenie,
powraca normalny cykl płciowy
powraca normalny cykl płciowy
Rozpoznanie
Rozpoznanie
Pobieranie zeskrobin + wypłuczyn z worka
Pobieranie zeskrobin + wypłuczyn z worka
napl
napl
Wypłuczyny
Wypłuczyny
można pobierać przy okazji
można pobierać przy okazji
pobierania materiału w kierunku
pobierania materiału w kierunku
kampylobakteriozy – odlać 5 ml płynu, dodać
kampylobakteriozy – odlać 5 ml płynu, dodać
antybiotyki, bo rzęsistek jest niewrażliwy na
antybiotyki, bo rzęsistek jest niewrażliwy na
antybiotyki
antybiotyki
Rzęsistnica
Rzęsistnica
Probówkę oznaczyć literą
Probówkę oznaczyć literą
T
T
i w ciągu 84h trzeba
i w ciągu 84h trzeba
materiał zbadać
materiał zbadać
Zeskrobiny posiewane na płynie Rick’a
Zeskrobiny posiewane na płynie Rick’a
Pożywka Rick’a
Pożywka Rick’a
1g agaru
1g agaru
10g peptonu
10g peptonu
30g NaCl
30g NaCl
10g maltoza
10g maltoza
1g chlorowodorek cysteiny
1g chlorowodorek cysteiny
Dopełnić do 1000g bulionu mięsnego
Dopełnić do 1000g bulionu mięsnego
Ampułkuje się w w probówkach: 4,5 i 5 ml
Ampułkuje się w w probówkach: 4,5 i 5 ml
Rzęsistnica
Rzęsistnica
Ampułki 5 ml
Ampułki 5 ml
- otworzyć i wlać do
- otworzyć i wlać do
probówki z antybiotykami – jest to płyn do
probówki z antybiotykami – jest to płyn do
zeskrobin
zeskrobin
Płyn
Płyn
zassać gruszką z rurką 45 cm,
zassać gruszką z rurką 45 cm,
średnicy 1 cm o grubych ścianach
średnicy 1 cm o grubych ścianach
Rurka
Rurka
do worka napletkowego i
do worka napletkowego i
zeskrobujemy na lewej ręce – kilkanaście
zeskrobujemy na lewej ręce – kilkanaście
razy – i płyn z gruszki wylewamy przez
razy – i płyn z gruszki wylewamy przez
rurkę do probówki z płynem do zeskrobin
rurkę do probówki z płynem do zeskrobin
czy z płynem fizjologicznym
czy z płynem fizjologicznym
Przesłanie
Przesłanie
do laboratorium
do laboratorium
Rzęsistnica
Rzęsistnica
W laboratorium
W laboratorium
: wirowanie – osad na
: wirowanie – osad na
szkiełka – pod mikroskop 400* -z
szkiełka – pod mikroskop 400* -z
kontrastem fazowym – i można wykryć
kontrastem fazowym – i można wykryć
pierwotniaki
pierwotniaki
Próba ujemna
Próba ujemna
nie świadczy o braku
nie świadczy o braku
choroby; w tym przypadku
choroby; w tym przypadku
do 4,5 ml pożywki Rick’a + 0,5 ml
do 4,5 ml pożywki Rick’a + 0,5 ml
surowicy końskiej + 0,1-0,8% kwasu
surowicy końskiej + 0,1-0,8% kwasu
askorbinowego
askorbinowego
Dodać kilka kropli osadu po odwirowaniu
Dodać kilka kropli osadu po odwirowaniu
materiału pobranego z worka
materiału pobranego z worka
Rzęsistnica
Rzęsistnica
Przez 1 tydzień co 12, a później co 6h
Przez 1 tydzień co 12, a później co 6h
kontrola wzrostu rzęsistków na pożywce
kontrola wzrostu rzęsistków na pożywce
Gdy po 2 tyg nie stwierdza się wzrostu
Gdy po 2 tyg nie stwierdza się wzrostu
pierwotniaka = buhaj jest wolny od
pierwotniaka = buhaj jest wolny od
rzęsistka
rzęsistka