LEKI

LEKI

PSYCHOSTYMULUJĄCE

PSYCHOSTYMULUJĄCE

(PSYCHOANALEPTYKI)

(PSYCHOANALEPTYKI)



Leki psychostymulujące

Leki psychostymulujące

zwiększają

zwiększają

psychiczną aktywność,

psychiczną aktywność,

usuwają uczucie

usuwają uczucie

zmęczenia, zwiększają zdolność

zmęczenia, zwiększają zdolność

koncentracji i wydolność psychiczną

koncentracji i wydolność psychiczną



W przypadku przedawkowania stają się

W przypadku przedawkowania stają się

trucizną drgawkową

trucizną drgawkową



Zmniejszają zapotrzebowanie na sen,

Zmniejszają zapotrzebowanie na sen,

powstaje w ten sposób

powstaje w ten sposób

niebezpieczeństwo deficytu snu i

niebezpieczeństwo deficytu snu i

wynikające z tego całkowite

wynikające z tego całkowite

wyczerpanie

wyczerpanie

Kofeina

Kofeina



Pochodne ksantynowe:

Pochodne ksantynowe:

teofilina, kofeina,

teofilina, kofeina,

teobromina –

teobromina –

kofeina posiada najsilniejsze

kofeina posiada najsilniejsze

działanie polegające na ośrodkowej

działanie polegające na ośrodkowej

stymulacji

stymulacji



W zwykłych dawkach (50-200mg) kofeina

W zwykłych dawkach (50-200mg) kofeina

działa głównie na korę półkul mózgowych

działa głównie na korę półkul mózgowych



U osób zmęczonych objawy zmęczenia

U osób zmęczonych objawy zmęczenia

ustępują na skutek

ustępują na skutek

blokowania receptorów

blokowania receptorów

adenozynowych

adenozynowych



U osób w pełni czujnych i przebudzonych

U osób w pełni czujnych i przebudzonych

spożycie kofeiny praktycznie nie prowadzi do

spożycie kofeiny praktycznie nie prowadzi do

jakiejkolwiek poprawy sprawności psychicznej

jakiejkolwiek poprawy sprawności psychicznej



W większych dawkach kofeina pobudza

W większych dawkach kofeina pobudza

ośrodek naczynioruchowy i oddechowy

ośrodek naczynioruchowy i oddechowy



Mimo to nie dochodzi do wzrostu ciśnienia,

Mimo to nie dochodzi do wzrostu ciśnienia,

gdyż równocześnie naczynia krwionośne w

gdyż równocześnie naczynia krwionośne w

skórze, nerkach i wieńcowe ulegają

skórze, nerkach i wieńcowe ulegają

rozszerzeniu w wyniku działania

rozszerzeniu w wyniku działania

obwodowego

obwodowego



Kofeina nasila ponadto procesy

Kofeina nasila ponadto procesy

glikogenolizy i lipolizy

glikogenolizy i lipolizy



Duże dawki kofeiny wywołują wzmożenie

Duże dawki kofeiny wywołują wzmożenie

aktywności ruchowej, gonitwę myśli i

aktywności ruchowej, gonitwę myśli i

drżenia mięśniowe, jak również

drżenia mięśniowe, jak również

m.in.zaburzenia rytmu serca

m.in.zaburzenia rytmu serca



W eksperymentach na zwierzętach

W eksperymentach na zwierzętach

duże dawki kofeiny charakteryzowały

duże dawki kofeiny charakteryzowały

się działaniem teratogennym

się działaniem teratogennym



W przypadku kobiet ciężarnych

W przypadku kobiet ciężarnych

spożywanie ponad 600mg kofeiny

spożywanie ponad 600mg kofeiny

dziennie zwiększa ryzyko poronienia

dziennie zwiększa ryzyko poronienia

oraz przedwczesnego porodu

oraz przedwczesnego porodu

Amfetamina i jej pochodne

Amfetamina i jej pochodne



Do grupy amin budzących (cucących) zalicza

Do grupy amin budzących (cucących) zalicza

się

się

amfetaminę, metamfetaminę, metylfenidat

amfetaminę, metamfetaminę, metylfenidat



Działanie ich opiera się przede wszystkim na

Działanie ich opiera się przede wszystkim na

wywołaniu uwalniania katecholamin, a tym

wywołaniu uwalniania katecholamin, a tym

samym substancje te są pośrednio działającymi

samym substancje te są pośrednio działającymi

sympatykomimetykami

sympatykomimetykami



Objawy ośrodkowego pobudzenia są

Objawy ośrodkowego pobudzenia są

szczególnie nasilone

szczególnie nasilone



Ta grupa leków stosowana jest w zespole

Ta grupa leków stosowana jest w zespole

nadpobudliwości ruchowej u dzieci i młodzieży,

nadpobudliwości ruchowej u dzieci i młodzieży,

jak również w narkolepsji (nie prowadzą do

jak również w narkolepsji (nie prowadzą do

uzależnienia)

uzależnienia)



Są też niejednokrotnie nadużywane jako

Są też niejednokrotnie nadużywane jako

narkotyk lub środek dopingujący, w tym

narkotyk lub środek dopingujący, w tym

przypadku charakteryzują się dużym

przypadku charakteryzują się dużym

potencjałem uzależniającym

potencjałem uzależniającym



Stąd też amfetaminy podlegają

Stąd też amfetaminy podlegają

przepisom odpowiedniej ustawy o

przepisom odpowiedniej ustawy o

przeciwdziałaniu narkomanii

przeciwdziałaniu narkomanii



W przypadku terapii dzieci

W przypadku terapii dzieci

hiperkinetycznych za pomocą leków

hiperkinetycznych za pomocą leków

psychostymulujących leczenie powinno

psychostymulujących leczenie powinno

być zindywidualizowane i prowadzone

być zindywidualizowane i prowadzone

pod zgodnie ze ścisłymi zaleceniami

pod zgodnie ze ścisłymi zaleceniami



Ze względu na anorektyczne działanie

Ze względu na anorektyczne działanie

amin wskazane jest okresowe

amin wskazane jest okresowe

przeprowadzenie kontroli masy ciała

przeprowadzenie kontroli masy ciała



Amfetaminy są szybko i dobrze

Amfetaminy są szybko i dobrze

wchłaniane (ponad 90%) z przewodu

wchłaniane (ponad 90%) z przewodu

pokarmowego i wydalanie następuje

pokarmowego i wydalanie następuje

głównie przez nerki

głównie przez nerki



Ze względu na największe

Ze względu na największe

doświadczenie związane z klinicznym

doświadczenie związane z klinicznym

stosowaniem uprzywilejowane miejsce

stosowaniem uprzywilejowane miejsce

zajmuja

zajmuja

metylfenidat

metylfenidat



Dzialania niepożądane:

Dzialania niepożądane:

lęk, bóle

lęk, bóle

głowy, drżenia mięśniowe, brak

głowy, drżenia mięśniowe, brak

apetytu, suchość w ustach,

apetytu, suchość w ustach,

tachykardia, spadek ciśnienia krwi i

tachykardia, spadek ciśnienia krwi i

reakcje alergiczne

reakcje alergiczne



Przeciwskazania:

Przeciwskazania:

w średnio

w średnio

nasilonych i ciężkich postaciach

nasilonych i ciężkich postaciach

nadciśnienia, nadczynności tarczycy,

nadciśnienia, nadczynności tarczycy,

w jadłowstręcie psychicznym,

w jadłowstręcie psychicznym,

tachykardii, schizofrenii,

tachykardii, schizofrenii,

zaburzeniach lękowych

zaburzeniach lękowych

Substancje psychomimetyczne

Substancje psychomimetyczne

(psychosyleptyczne,

(psychosyleptyczne,

halucynogenne)

halucynogenne)



Substancje psychomimetyczne u zdrowej

Substancje psychomimetyczne u zdrowej

osoby wywołują – w sposób ostry lub

osoby wywołują – w sposób ostry lub

przewlekły – stan podobny do ostrej psychozy

przewlekły – stan podobny do ostrej psychozy

paranoidalnej. Oprócz zaburzeń w zakresie

paranoidalnej. Oprócz zaburzeń w zakresie

relacji z otoczeniem i poczucia jaźni –

relacji z otoczeniem i poczucia jaźni –

występują doznania omamowe; rzeczywistości

występują doznania omamowe; rzeczywistości

nie można odróżnić od spostrzeżeń

nie można odróżnić od spostrzeżeń

złudzeniowych

złudzeniowych



Substancje tego typu nie mają jakiegokolwiek

Substancje tego typu nie mają jakiegokolwiek

znaczenia terapeutycznego, nadużywanie

znaczenia terapeutycznego, nadużywanie

takich środków jest znaczące

takich środków jest znaczące

SUBSTANCJE PSYCHOMIMETYCZNE (HALUCYNOGENY)

Nazwa Występowanie

I. Pochodne indolu

Bufotenina

N-dwumetylotryptamina

Lizergid

Psylocyna

Psylocybina

Wydzielina ropuch

Środek syntetyczny

Środek częściowo syntetyczny

Pscilocybe mexicana – grzyb

Pscilocybe mexicana – grzyb

II. Pochodne fenyloetyloaminy

Metylenodioksymetamfetamina

(MDMA –”ekstazy”)

meskalina

Środek syntetyczny

Lopphophora williamsii – kaktus

meksykański



Pochodne indolu różnią się między sobą w

Pochodne indolu różnią się między sobą w

zakresie siły działania

zakresie siły działania

- np.do wywołania stanu psychotycznego potrzeba

- np.do wywołania stanu psychotycznego potrzeba

0,5-1

0,5-1

μ

μ

g/kg

g/kg

lizergidu

lizergidu

(dietyloamid kwasu

(dietyloamid kwasu

lizergowego= LSD) i aż 30-100

lizergowego= LSD) i aż 30-100

μ

μ

g/kg

g/kg

psylocynbiny

psylocynbiny

-

charakterystyczne jest zniesienie poczucia czasu,

charakterystyczne jest zniesienie poczucia czasu,

ujawniają się omamy słuchowe i wzrokowe

ujawniają się omamy słuchowe i wzrokowe

-

Nastrój może się zmieniać od euforytycznego do

Nastrój może się zmieniać od euforytycznego do

dysforycznego

dysforycznego

-

Działanie środka utrzymuje się zwykle prze 6-8h

Działanie środka utrzymuje się zwykle prze 6-8h

-

Za pomocą neuroleptyków można szybko i

Za pomocą neuroleptyków można szybko i

calkowicie opanować objawy psychotyczne

calkowicie opanować objawy psychotyczne

-



Meskalina

Meskalina

–

–

związek o działaniu

związek o działaniu

podobnym do lizergidu, jednak działanie

podobnym do lizergidu, jednak działanie

jest 10000 razy słabsze

jest 10000 razy słabsze

-

Ze względu na pokrewieństwo z

Ze względu na pokrewieństwo z

noradrenaliną objawy wegetatywne są

noradrenaliną objawy wegetatywne są

podobne, należą do nich: nudności,

podobne, należą do nich: nudności,

zawroty głowy, rozszerzenie źrenic i

zawroty głowy, rozszerzenie źrenic i

zlewne poty.

zlewne poty.



Do pochodnych

Do pochodnych

meskaliny ,

meskaliny ,

należą

należą

narkotyki artystów

narkotyki artystów

np.”ekstazy”

np.”ekstazy”



Z

Z

konopii indyjskich

konopii indyjskich

(Cannabis sativa)

(Cannabis sativa)

pozyskuje się

pozyskuje się

marihuanę

marihuanę

oraz

oraz

haszysz. \

haszysz. \

-

Marihuana

Marihuana

składa się z wysuszonych

składa się z wysuszonych

kwiatostanów i końcówek lodyżek

kwiatostanów i końcówek lodyżek

-

Haszysz

Haszysz

jest wysuszoną żywicą kwiatową

jest wysuszoną żywicą kwiatową

(wydzielaną przez kwitnące szczyty

(wydzielaną przez kwitnące szczyty

żeńskich kwiatów)

żeńskich kwiatów)

-

1mg marihuany odpowiada 200mg

1mg marihuany odpowiada 200mg

haszyszu

haszyszu

-

Substancją działającą zawartą w nich jest

Substancją działającą zawartą w nich jest

tetrahydrokannabinol,

tetrahydrokannabinol,

który działa jako

który działa jako

agonista

agonista

obu podtypów receptorów

obu podtypów receptorów

kannabinoidowych

kannabinoidowych



Marihuanę i haszysz zażywa się głównie przez

Marihuanę i haszysz zażywa się głównie przez

palenie

palenie



Ich działanie jest silnie warunkowane

Ich działanie jest silnie warunkowane

czynnikami zewnętrznymi (wpływ grupy

czynnikami zewnętrznymi (wpływ grupy

środowiskowej), strukturą osobowości

środowiskowej), strukturą osobowości

zażywającego, sposobem zażywania i dawką

zażywającego, sposobem zażywania i dawką



Po fazie uczucia pobudzenia lub odprężenia

Po fazie uczucia pobudzenia lub odprężenia

następuje zwykle stan rzekomo zwiększonej

następuje zwykle stan rzekomo zwiększonej

zdolności postrzegania połączony z

zdolności postrzegania połączony z

urojeniowymi wyobrażeniami

urojeniowymi wyobrażeniami



Objawami somatycznymi – obserwowanymi u

Objawami somatycznymi – obserwowanymi u

osób często palących haszysz- są:zapalenie

osób często palących haszysz- są:zapalenie

spojówek, nieżyt oskrzeli, dolegliwości

spojówek, nieżyt oskrzeli, dolegliwości

astmatyczne, drżenia mięśniowe

astmatyczne, drżenia mięśniowe



Największym zagrożeniem ze strony

Największym zagrożeniem ze strony

haszyszu jest to, że może służyć jako

haszyszu jest to, że może służyć jako

„narkotyk wejściowy”, który pomaga

„narkotyk wejściowy”, który pomaga

„przesiąść się” na silniejsze substancje

„przesiąść się” na silniejsze substancje



Terapeutyczne stosowanie

Terapeutyczne stosowanie

konopii lub

konopii lub

tetrahydrokannabinoli m.in. w leczeniu

tetrahydrokannabinoli m.in. w leczeniu

bólów, ludzi chorych na stwardnienie

bólów, ludzi chorych na stwardnienie

rozsiane czy AIDS

rozsiane czy AIDS

jest dyskutowane i wzbudza kontrowersje

jest dyskutowane i wzbudza kontrowersje



Naukowcy z londyńskiego instytutu

Naukowcy z londyńskiego instytutu

neurologii twierdzą, że narkotyk opóźnia

neurologii twierdzą, że narkotyk opóźnia

rozwój chorób Alzheimera i Parkinsona.

rozwój chorób Alzheimera i Parkinsona.

Skutecznie zapobiega też innym

Skutecznie zapobiega też innym

schorzeniom układu motorycznego, które

schorzeniom układu motorycznego, które

doprowadzają do kalectwa i śmierci.

doprowadzają do kalectwa i śmierci.



Marihuana według londyńskich naukowców

Marihuana według londyńskich naukowców

ma tak zbawienne właściwości, ponieważ

ma tak zbawienne właściwości, ponieważ

chroni przed zużyciem połączenia

chroni przed zużyciem połączenia

nerwowe: potrafi regulować częstotliwość,

nerwowe: potrafi regulować częstotliwość,

z jaką przepływają przez nie impulsy.

z jaką przepływają przez nie impulsy.