OPAKOWANIA Z TWORZYW

SZTUCZNYCH

KLASYFIKACJA OPAKOWAŃ Z TWORZYW

SZTUCZNYCH I MOŻLIWOŚCI ICH STOSOWANIA

FOLIE OPAKOWANIOWE Z TWORZYW

SZTUCZNYCH

GIĘTKIE

• jednowarstwowe

jednorodne np. PELD

• wielowarstwowe

jednorodne np. OPP,
PE, PP, PS

• wielowarstwowe z

różnych polimerów
np. PE/PP

SZTYWNE

• jednowarstwowe

jednorodne z PS, PP,
PVC, PET

• wielowarstwowe z

różnych polimerów np.
PE/PS

cd.

• laminaty klejone
• współwytłaczane
• laminaty
• folie powlekane

Cechy

charakterystyczne

folii

giętkich

(miękkich):

• mają grubość do 0,25 mm
• stosowane do produkcji opakowań, które nie

zachowują własnego kształtu – przyjmują kształt
zawartości np. torebki

Cechy

charakterystyczne

folii

sztywnych

(twardych):

• mają grubość powyżej 0,25 mm
• utrzymują swój kształt w czasie użytkowania np.

tacki, tuby

• zwykle o pojemności do 0,5 dm

3

CHARAKTERYSTYKA WŁAŚCIWOŚCI I

MOŻLIWOŚCI STOSOWANIA PODSTAWOWYCH

RODZAJÓW FOLII OPAKOWANIOWYCH Z

TWORZYW SZTUCZNYCH

Rodzaj folii:
• POLIETYLENOWA (PE)
Właściwości:
• całkowita obojętność fizjologiczna
• bezwonność
• podatność do zgrzewania
• mała przenikliwość pary wodnej
• mała przenikliwość wilgoci
• duża odporność na działanie roztworów kwasów,

zasad i soli

• odporność na ujemną temperaturę (-70

0

C)

• duża miękkość i elastyczność
• duża odporność mechaniczna
• duża przepuszczalność gazów O

2

, CO

2

, aromatów

• brak odporności na działanie silnych utleniaczy i

stężonych kwasów

• mała odporność na oleje i tłuszcze

Zastosowanie:
• Do pakowania produktów spożywczych np.

Torebki do mleka

• w postaci laminatów do produkcji owinięć i

opakowań np. pudełek z PE/tektura/Al do mleka

• jako opakowania służące do gotowania w nich

zawartości np. ryżu, kaszy

• torebki

wewnętrzne

w

opakowaniach

tekturowych, chroniące wyroby wrażliwe na
wilgoć np. płatki kukurydziane

• folia rozciągliwa LD-PE zwana stretch, do

owijania ładunków na paletach

• LD-PE wraz z folią Al. Do produkcji tub

laminatowych

• HD-PE do produkcji butelek do płynnych

produktów mleczarskich np. śmietanki

Rodzaj folii:

•

POLIPROPYLENOWA (PP i OPP)

Właściwości:

•

mniejsza odporność na niskie temperatury w
porównaniu z folią PE (nie nadaje się do pakowania
mrożonek)

•

mniejsza odporność na przenikalność gazów i zapachów
w porównaniu z folią PE

•

folia orientowana (OPP) odznacza się niską
przenikliwością pary wodnej i gazów

•

odporna na wysokie temperatury (do pakowania
produktów poddawanych sterylizacji)

•

odporna na działanie tłuszczów (jeden z podstawowych
materiałów opakowaniowych do żywności)

Zastosowanie:
• folia (OPP) do pakowania sypkich lub sztywnych

produktów spożywczych np. cukierki, batony oraz
produktów poddanych sterylizacji

• jako składnik laminatów np. z Al. Do produktów

wrażliwych na UV takich jak chipsy, snacks
suszone, owoce, herbata

• do produkcji opakowań np. w postaci pudełek,

kubków i tub oraz bębnów i baniek

Rodzaj folii:
• POLISTYRENOWA (PS)
Właściwości:
• sztywna
• odporna chemicznie
• folie z PS wysokoudarowego (PS-HI) mają niską

gęstość

• odporne na wodę
• odporne na rozcieńczone kwasy i zasady
• są podatne na termoformowanie
• są nieprzeźroczyste
• są barwione na efektowne kolory

Zastosowanie:

•

do produkcji opakowań w postaci kubków na przetwory
z mleka np. jogurty, serki

•

do produkcji tacek i pudełek np. do mięsa porcjowanego

•

jako materiały wielowarstwowe np. z PE w postaci
owinięć

Rodzaj folii:

•

POLICHLOROWINYLOWA (PVC)

Właściwości:

•

wysoka wytrzymałość mechaniczna (dla folii twardych
3-4 razy większa od folii PE)

•

Folie twarde wykazują niską przenikalność gazów i
pary wodnej w odróżnieniu od folii miękkich

• folie twarde wykazują wysoką odporność na oleje

i tłuszcze w odróżnieniu od folii miękkich

• folie twarde i miękki wykazują podatność na

termoformowanie

• folie twarde i miękkie posiadają małą odporność

mechaniczną w niskich temperaturach

Zastosowanie:
• stosowane do pakowania żywności w postaci folii

termokurczliwych (folie giętkie)

• folie twarde stosowane są wyłącznie do

pakowania produktów przemysłowych np. butelki,
torby i pudełka do produkcji opakowań typu
bister-pack np. do leków

Rodzaj folii:
• TEREFTALOWA (PET)
Właściwości:
• wysoka wytrzymałość mechaniczna 130

0

C

• stabilna wymiarowo
• o niskiej przepuszczalności pary wodnej, gazów,

substancji aromatycznych i tłuszczów

• trudność zgrzewania dlatego poddawana jest

metalizacji lub laminowaniu

Zastosowanie:
• do pakowania produktów spożywczych, poddanych

obróbce termicznej w stanie zapakowanym

• laminaty PE/Al/PE, PET/OPP, PET/PE do produkcji

wodoszczelnych opakowań produktów wrażliwych

na wilgoć np. kawa mielona, koncentraty

Rodzaj folii:
• POLIAMIDOWA (PA)
Właściwości:
• odporna na działanie bakterii, pleśni i tłuszczów
• nietoksyczna
• przeźroczysta
• bezzapachowa
• o nieznacznej przenikliwości gazów
• o wysokiej przenikliwości pary wodnej
• odporna na wysokie i niskie temperatury (-70

0

C)

(150

0

C), co umożliwia obróbkę termiczną w

opakowaniu np. szybkie rozmrażanie przez

podgrzewanie, pasteryzację i sterylizację

• często

stosowana

w

postaci

laminatów

wielowarstwowych ze względu na trudność

zgrzewania

Zastosowanie:
• do pakowania produktów spożywczych, poddanych

obróbce termicznej w stanie zapakowanym np. w
postaci materiałów wielowarstwowych takich jak
PA/PE, PA/Al.

• do pakowania konfekcjonowanych produktów np.

serów, wędlin

Do najczęściej stosowanych na rynku opakowań

jednostkowych z tworzyw sztucznych należą:

• butelki
• kubki
• pudełka
• tacki
• torebki
• tuby

BUTELKI:
Produkowane są z:
• PE-LD
• PE-HD
• PP
• PVC
• PET

Wyróżniamy butelki o pojemnościach:
• 0,33 dm

3

• 0,5 dm

3

• 1 dm

3

• 1,5 dm

3

Kształt przekroju poprzecznego butelek może

być:

• kołowy
• owalny
• prostokątny
• sześciokątny
• prostokątno-owalny
Zastosowanie:
• do pakowania produktów spożywczych np. napojów
• środków piorących
• środków chemicznych
• artykułów kosmetycznych
• artykułów farmaceutycznych

KUBKI:
Produkowane są z:
• tworzyw termoplastycznych np. PE, PP
• ze styropianu
• PVC
Kształt przekroju kubków może być:
• kołowy
• owalny
• prostokątny
Kubki o zamknięciu:
• wciskanym
• nasadzanym

Zastosowanie:
• do pakowania produktów spożywczych
• artykułów kosmetycznych
• artykułów farmaceutycznych

W zależności od potrzeb wykorzystywane są

kubki:

• przeźroczyste
• barwione
• z nadrukiem
• bez nadruku

PUDEŁKA:
Produkowane są z:
• twardej folii (PVC)
• PS
• PA
• PP
• LD-PE
• HD-PE
Składają się z elementów:
• pobocznicy z dnem
• wieczka
• z dodatkowym wyposażeniem np. w postaci

membrany lub wkładki

* Pudełka z PP wykonane są wraz z wieczkiem

Kształt pudełek może być:
• prostokątny
• kołowy
• wieloboczny
• okrągły
Pudełka o zamknięciu:
• wciskanym
• nasadzanym
• nakręcanym
• przesuwanym
Zastosowanie:
• do pakowania artykułów kosmetycznych
• do pakowania artykułów farmaceutycznych

TACKI:
Produkowane są z:
• z polistyrenu
• PE
• PP
• PVC
Kształt tacek może być:
• prostokątny
• kołowy
• eliptyczny
• trójkątny

Tacki mogą być:
• otwarte
• zamykane
• przeźroczyste
• nieprzeźroczyste
• o równej powierzchni dna
• o ukształtowanej powierzchni dna

Zastosowanie:
• do pakowania produktów spożywczych np. mięso

porcjowane, wędliny, owoce, warzywa, mrożonki

TOREBKI:
Produkowane są z folii giętkich:
• polietylenowej
• polichlorowinylowej
• poliamidowej
• Polipropylenowej

Torebki mogą być:
• płaskie bez fałd
• z fałdami bocznymi

Zastosowanie:
• do pakowania produktów spożywczych w postaci

torebek płaskich

TUBY:
Tuby – są to opakowania giętkie zamknięte w taki

sposób, aby ich zawartość mogła być łatwo
pobrana w żądanej ilości i zabezpieczona przed
zanieczyszczeniem w czasie całego użytkowania

Produkowane są z:
• PE
• PP
• PVC
• z laminatów z ich udziałem
Wyróżniamy tuby:
• o różnych wielkościach
• o różnych pojemnościach

Podstawowe operacje związane z produkcją

tub laminatowych:

• produkcja laminatu w postaci taśmy (nadruk

następuje już na laminacie)

• zgrzew wzdłużny – formujący rurkę
• cięcie rurki na wymaganą długość
• zamontowanie główki

Rodzaje zamknięcia zależą od sposobu dozowania

produktu np. dla produktów farmaceutycznych

stosowane są zamknięcia zabezpieczające przed

otwarciem przez dzieci

Otwór główki może być:
• okrągły
• w kształcie szczeliny
• w kształcie gwiazdy
• zamknięty
• z membraną do usunięcia

Bobocznica może być:
• cylindryczna
• stożkowa

Zastosowanie:
• do pakowania produktów przemysłu spożywczego

o konsystencji pasty

• do

pakowania

produktów

przemysłu

farmaceutycznego o

konsystencji pasty
• do

pakowania

produktów

przemysłu

kosmetycznego o konsystencji pasty

Do opakowań transportowych z tworzyw

sztucznych zaliczamy:

• beczki
• skrzynki
Do opakowań transportowych i jednostkowych

z tworzyw sztucznych zaliczamy:

• bębny
• bańki
• kanistry
• worki

BECZKI:
Beczki

–

mają

kształt

elipsoidy

ściętej,

dostosowany do toczenia

Produkowane są z:

• PE

• PP

• Kopolimeru PE

• Kopolimeru PP
Beczki o pojemności:

• 55 dm

3

• 60 dm

3

• 70 dm

3

• 80 dm

3

• 115 dm

3

• 120 dm

3

• 160 dm

3

Beczki mogą być zamykane:
• pokrywką łączoną z korpusem za pomocą gwintu

lub pierścienia dociskowego

• nakrętką

Zamknięcia beczek wyposażone są w uszczelki:
• z gumy chemopodobnej
• elastycznego tworzywa termoplastycznego

Z tworzyw poliolefinowych wykonane są:
• korpus
• nakrętka
• pokrywka
• pierścień dokręcający
• wkładka uszczelniająca

Zastosowanie:
• jako opakowania wielokrotnego użytku do

transportu

produktów

spożywczych

i

przemysłowych

• przechowywania produktów spożywczych i

przemysłowych

SKRZYNKI:
Produkowane są z:
• kopolimeru PE
• kopolimeru PP

Skrzynki dzielą się na:
• przegrodowe
• bezprzegrodowe

Cechy charakterystyczne skrzynek

przegrodowych:

• stosowane do pakowania butelek szklanych
• o kształcie zbliżonym dom prostopadłościanu
• o zaokrąglonych pionowych krawędziach
• przegrody dzielą ich wnętrze na gniazda
• gniazda dostosowane wymiarami do średnicy

butelek

Cechy

charakterystyczne

skrzynek

bezprzegrodowych:

• o ścianach ażurowych
• stosowane do pakowania produktów spożywczych np.

chleb, warzywa, owoce

Zalety skrzynek:
• mała masa
• odporność mechaniczna
• odporność chemiczna
• odporność termiczna
• odporność na starzenie
• odporność na działanie czynników atmosferycznych
• wysokie walory higieniczne
• wysokie walory reklamowe
• przystosowanie do zmechanizowanego pakowania
• przystosowanie do transportu

Wady skrzynek:
• mała odporność na wysokie temperatury

BĘBNY:
Produkowane są z:
• kopolimeru PE
• kopolimeru PP
Bębny o pojemności:
• 20 dm

3

• 25 dm

3

• 120 dm

3

• 210 dm

3

• 220 dm

3

• 225 dm

3

Bębny mogą mieć wieko:
• stałe z otworem nalewowym
• zdejmowane

Zastosowanie:
• do pakowania produktów sypkich
• do pakowania produktów półpłynnych
• do pakowania produktów ciekłych

BAŃKI:
Produkowane są z:
• tworzyw poliolefinowych (PE, PP)

Bańki o pojemności:
• 60 dm

3

Bańki mogą być:
• z dwoma otworami wlewowymi zamykanych

nakrętkami z tworzyw sztucznych

• z jednym otworem wlewowym zamykanym

nakrętkom z tworzyw sztucznych

Zastosowanie:
• do pakowania produktów sypkich
• do pakowania produktów ciekłych
* z wyjątkiem substancji łatwopalnych

KANISTRY:
Kanistry:
Produkowane są z:
• PE

Kanistry o pojemności:
• 5-20 dm

3

Cechy charakterystyczne kanistra
• przekrój poprzeczny zbliżony do prostokąta
• wyposażone są w uchwyt lub uchwyty
• Otwory wlewowe zamykane są gwintowanymi

nakrętkami

Zastosowanie:
• do pakowania produktów ciekłych
* z wyjątkiem substancji łatwopalnych i

wybuchowych

WORKI:
Worki – wykonywane są z folii w postaci rękawa

przez zgrzewanie

Produkowane są z:
• LD-PE

Worki o pojemności:
• powyżej 10 dm

3

Zalety worków:
• odporność na działanie czynników atmosferycznych
• o walorach estetyczno - reklamowych
• są śliskie – trudność układania w stosy

Ze względu na konstrukcję wyróżnia się

następujące typy worków:

• worki otwarte
• worki wentylowe

Najczęściej stosowane są worki:
• polietylenowe
• otwarte
• płaskie
• bez fałd bocznych

Zastosowanie:
• do przechowywania i transportu nawozów

sztucznych

• do przechowywania i transportu środków ochrony

roślin

• do przechowywania i transportu barwników
• do pakownia owoców i warzyw – wykorzystuje się

worki tkane z tasiemek z folii polietylenowych z
konieczności oddychania produktu