 
mgr Aneta Strzelecka
aneta.st@poczta.onet.pl
 
Wstęp
Dziecko posiada
niezaspokojony głód wyżycia
się ruchowo.
Wychowanie w duchu kultury
fizycznej jest tak samo ważne
jak dbałość o rozwój
umysłowy dziecka.
 
Zadania wychowania
fizycznego
1. Zdrowotne
2. Wychowawcze
3. Sprawnościowo - praktyczne 
 
Cele wychowania
fizycznego
• Harmonijny rozwój dziecka
• Kształtowanie psychomotoryki
• Kształtowanie charakteru i cech 
społecznych
• Kształtowanie estetyki ruchu
 
Cele wychowania
fizycznego
• Dziecko kończące przedszkole i
rozpoczynające naukę w szkole
– Dba o swoje zdrowie, zaczyna orientować się w
zasadach zdrowego żywienia
– Dostrzega związek pomiędzy chorobą a
leczeniem bez sprzeciwu
– Jest sprawne ruchowo wg norm dla
sześciolatków (lub jest sprawne na swoje
możliwości, jeśli jest dzieckiem z zaburzeniami
ruchowymi.)
– Jest na tyle zahartowane, aby uczestniczyć w
zajęciach, zabawach i grach w ogrodzie, parku.
 
Tak więc obecna podstawa
programowa przewiduje :
• Co najmniej 1/5 czasu ( w
przypadku młodszych dzieci ¼ 
czasu) aby dzieci spędzały w 
ogrodzie przedszkolnym, na 
boisku, w parku, gdzie 
organizowane będą gry i zabawy 
ruchowe, zajęcia sportowe.
 
Cele wychowania
zdrowotnego
• Dziecko kończące przedszkole:
–
Wie, jak należy zachować się w sytuacji
zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie
o nią poprosić;
–
Orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po
drogach i korzystaniu ze środków transportu;
–
Zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin
oraz zwierząt i unika ich;
–
Wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i
stosować środków chemicznych;
–
Próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować
sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma
rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a
gdzie nie.
 
Grupa I – cele kształtujące
• Dotyczą one biologicznej strony osobowości człowieka 
• Prowadzą do wzbogacenia zasobu umiejętności ruchowych
• Modyfikują budowę i postawę ciała 
• Prowadzą do większej wydolności i odporności organizmu.
• Do Celi kształtujących zaliczamy:
– Kształtowanie struktury koścca, połączeń
stawowych, układu mięśni szkieletowych
– Doskonalenie sposobów wykonywania różnych
czynności
– Kształtowanie motoryki – w zakresie koordynacji,
szybkości.
– Wyrabianie wydolności i odporności organizmu
 
Grupa II – Cele
wychowawcze
• Dotyczą postaw moralno-społecznych
• Prowadzą do wytworzenia pozytywnej 
motywacji do udziału w zabawach i
zajęciach z wychowania fizycznego.
• Wpływają na prawidłową postawę oraz
nawyki higieniczno-zdrowotne
• Maja wpływ na rozwój inwencji twórczej
dziecka. Poczucie piękna, harmonii i rytmu
• Wdrażanie samodzielności i samokontroli.
 
Rozwój motoryczny
dziecka
Rozwój fizyczny w ciągu 4-letniego
okresu przedszkolnego przebiega w 
sposób zróżnicowany.
Między 3-4 a 5-6 rokiem życia tempo i
rytm zmian rozwojowych jest w miarę 
umiarkowane, ale największe nasilenie 
procesów rozwojowych obserwuje się 
po między 4-5 rokiem życia
 
Rozwój motoryczny
dziecka 3 letniego
• Dziecko w tym wieku nie panuje nad ruchami w
sposób skoordynowany mimo że przyswoiło już
podstawowe formy ruchu
• Charakterystyczna jest dla tego wieku
R o z r z u t n o ś ć r u c h o w a
Przy wykonywaniu czynności takich jak skok czy
rzut dziecko włącza do pracy mięśnie, które są 
zbędne wykonując przy tym wiele ruchów
niepotrzebnych 
To tzw.:    
p r z y r u c h y
W tym wieku najlepszą formą wspomagającą rozwój jest:
          
Z A B A W A
 
Dziecko 4 letnie
• Dzieci w tym wieku odczuwają
większą potrzebę ruchu i dążenie do 
wspólnej zabawy z rówieśnikami 
• lepiej reagują na sygnały dźwiękowe
• potrafią dłużej skupić uwagę na 
danym zadaniu
• Mają potrzebę ciągłego ruchu
 
Dzieci 5 letnie
• Przyspieszenie procesów rozwojowych
tzw. : s k o k r o z w o j o w y
-
przyrost mięśniowy
-
Doskonalenie się koordynacji, uwagi, pamięci
-
Wyraźniej zaznaczają się takie cechy jak: odwaga,
ambicja, chęć wykazania się sprawnością
Następuje rozłam w rozwoju motorycznym w
szczególności między dziewczynkami a chłopcami
- Chłopcy dominują w biegach, rzutach, skokach
- Dziewczynki za to lepiej radzą sobie ze skakanką, 
są staranniejsze w ćwiczeniach na równoważni
oraz w ćwiczeniach rytmicznych
 
Tak więc w tej grupie wiekowej należy
starać się
• Zaspokoić zwiększoną i ciągle rosnącą
potrzebę wysiłku fizycznego chłopców
• Aktywizować i otaczać opieką dzieci mniej
zdolne, ociężałe, mało sprawne ruchowo;
• Zachęcać dziewczynki do intensywnych
wysiłków i wzbudzać w nich zamiłowanie do
ruchu;
• Dla tej grupy wiekowej wprowadzamy bardziej
złożone zadania np.: bieg ze skokiem, chód z
podrzutem i chwytem;
• Z A B A W A + Ć W I C Z E N I A
 
Dzieci 6 letnie
• Dalszy szybszy postęp rozwoju motorycznego 
• Wzrasta wytrzymałość 
• W czynnościach ruchowych obserwuje się płynność i swobodę;
• Ruchy bardziej celowe przystosowane do zadania;
• Można zaobserwować zjawisko przewidywania
ruchowego;
np. pochylenie ciała wyciągnięcia rąk by uchwycić piłkę
• Zadania muszą stawiać wyzwania zbyt łatwe powodują
nudę i zniechęcenie.
• Sześciolatkom wprowadzamy elementy
współzawodnictwa zarówno indywidualnego jak i
grupowego
• Ćwiczenia Metodą zadaniową np.: Kto potrafi to
zrobić?
• Należy wprowadzić : podział na zastępy, metodę zadań
dodatkowych, tor przeszkód, metodę stacyjną
 
Cele wychowania fizycznego i
zdrowotnego w szkole
• Uczeń kończący klasę I:
– Uczestniczy w zajęciach rozwijających sprawność
fizyczną, zgodnie z regułami;
– Potrafi:
• Chwytać piłkę, rzucać nią do celu i na odległość, toczyć ją i
kozłować;
• Pokonywać przeszkody naturalne i sztuczne;
• Wykonywać ćwiczenia równoważne;
• Dba o to, aby prawidłowo siedzieć w ławce, przy stole.; 
– Wie, że choroby są zagrożeniem dla zdrowia i że
można im zapobiegać poprzez:
• Szczepienia ochronne, właściwe odżywianie, przestrzeganie
higieny, aktywność fizyczną
– Wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i
stosować środków chemicznych
– Wie, że dzieci niepełnosprawne znajdują się w trudnej
sytuacji i pomagają im
 
Dziecko w wieku 7-9 lat:
• Dziecko 7 – 8 letnie posiada nie w pełni jeszcze
rozwiniętą koordynację ruchów, podczas tych dwóch
lat w szkole doskonali je i uczy się nowych;
• Jest „głodne ruchu”
• Dzieci w tych latach charakteryzują działania 
ruchowe, które są spontaniczne;
• Dziecko w trzeciej klasie wchodzi w szczególny
okres dla motoryki w tzw. okres dziecka doskonałego
• Dziecko jest chętne by uzyskiwać coraz lepsze
rezultaty, a jego ruchy są coraz bardziej celowe i
świadome w tym okresie występuje niezwykła
łatwość w opanowaniu nowych nawyków ruchowych.
 
Cele wychowania
fizycznego dziecka
kończącego III klase
1) w zakresie sprawności fizycznej:
• a) realizuje marszobieg trwający co najmniej 15
minut,
• b) umie wykonać próbę siły mięśni brzucha oraz
próbę gibkości dolnego odcinka kręgosłupa’
2) w zakresie treningu zdrowotnego:
• a) przyjmuje pozycje wyjściowe i ustawienia do
ćwiczeń oraz wykonuje przewrót w przód
• b) skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki
jednonóż i obunóż nad niskimi przeszkodami,
• c) wykonuje ćwiczenia równoważe bez przyboru, z
przyborem i na przyrządzie;
 
cd.
3) w zakresie sportów całego życia i wypoczynku:
a) posługuje się piłką: rzuca, chwyta, kozłuje, odbija i prowadzi ją,
b) jeździ np. na rowerze, wrotkach; przestrzega zasad poruszania się 
po drogach,
c) bierze udział w zabawach, minigrach i grach terenowych,
zawodach sportowych, respektujc reguły i podporządkowując się
decyzjom sędziego,
4) w zakresie bezpieczeństwa i edukacji zdrowotnej:
a) dba o higienę osobistą i czystość odzieży,
b) wie, jakie znaczenie dla zdrowia ma właściwe odżywianie się oraz 
aktywność fizyczna,
c) wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować
środków chemicznych niezgodnie z przeznaczeniem,
d) dba o prawidłową postawę, np. siedząc w ławce, przy stole,
e) przestrzega zasad bezpiecznego zachowania się w trakcie zajęć 
ruchowych; posługuje się przyborami sportowymi zgodnie z ich
przeznaczeniem,
f) potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych; wie,
do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub
życia.
 
Przybory i pomoce
• Szarfy w czterech
podstawowych kolorach
• Woreczki – jw
• Krążki z tektury – jw
• Obręcze kolorowe 
• Skakanki do zabaw 
skocznych
• Kółka ringo
• Różnego rodzaju piłki
• Piłki lekarskie 
• Laski kolorowe 
• Deskorolki
• Chorągiewki
• Długa lina
• Plastikowe butelki
• Kręgle
• Gazety
• Chusty
• Wstążki
• Znaczki 
• Wstążki na 
patyczkach
• Tuby tekturowe
 
BHP
• Bezpieczeństwo dzieci ponad wszystko
• Przestrzeganie zasady zdrowotności
• Dokładnie sprawdzamy i zabezpieczamy 
miejsce do ćwiczeń, przyrządy i sprzęt;
• Dobrze przygotowane zajęcia – organizacja
czasowa, dobór materiału ćwiczebnego;
• Stosować pomoc i ochronę przy
wykonywaniu trudniejszych ćwiczeń;
• Przestrzegać porządku i dyscypliny;
• Przestrzegać odpowiedniego stroju do zajęć.
• Ciągłe przypominanie zasad bezpieczeństwa 
obowiązujących w sali jak i w ogrodzie
 
http://www.dmwf.republika.pl/akty_prawn
e.html
http://www.bhp.iq.pl/przep40.
htm
 
Metody odtwórcze
• Metoda zabawowo –
naśladowcza
• Metoda bezpośredniej celowości
ruchu – zadaniowa
• Metoda ścisła
 
Metody twórcze
• Metoda opowieści ruchowej
• Metoda ruchowej ekspresji twórczej – 
Rudolfa Labana
• Metoda Carla Orffa
• Gimnastyka rytmiczna A. i M. 
Kniessów
• Metoda ruchu rozwijającego Weroniki
Sherborn
 
Zasady budowy zajęć ruchowych:
- zasada zmienności pracy mięśniowej
- zasada wszechstronności;
- zasada racjonalnego natężenia wysiłku;
- zasady doboru treści i organizacji kształcenia i
wychowania
(podmiotowe traktowanie ucznia, integracja
kształcenia i wychowania, łączenie teorii z praktyką,
różnicowanie treści i formy kształcenia)
- zasady nauczania
(świadomy i aktywny udział w zajęciach, poglądowość,
systemowość, dostępność, trwałość).
 
Formy podziału uczniów:
Formy podziału uczniów:
zastępy stałe;
zastępy stałe;
zastępy sprawnościowe;
zastępy sprawnościowe;
zastępy sprawnościowe
zastępy sprawnościowe
zmienne;
zmienne;
drużyny;
drużyny;
grupy;
grupy;
pary.
pary.
 
Formy porządkowe:
- ustawienia podstawowe: 
szereg, dwuszereg, rząd, dwurząd, szyk 
marszowy itp.; 
      
 - ustawienia ćwiczebne: 
luźna gromadka, półkole, koło czołem 
do wewnątrz, czworobok, trójkąt;
 
 - odliczanie oraz zwroty w miejscu i w 
ruchu itp.;
 
Tok lekcji
składa się z 3 części
1. Wstępna
2. Główna
3. Końcowa
 
Część wstępna
Celem
jej
jest
przygotowanie
organizmu ucznia do intensywnego
wysiłku, do zadań zawartych w części
głównej lekcji. W skład tej części
wchodzą następujące grupy ćwiczeń:
• 1. Ćwiczenia porządkowe 
• 2. Ćwiczenia sprawności ogólnej 
• 3. Gra i zabawa 
 
Część główna
• W tej części nauczyciel realizuje zasadniczy
temat lekcji.
• Powinny wystąpić tu ćwiczenia o
największym obciążeniu fizycznym i 
psychicznym
• Zadaniem tej części jest nauczyć
zasadniczych ćwiczeń lub doskonalenie ich 
techniki, a także kształtowanie określonych 
nawyków ruchowych użytecznych w życiu 
codziennym
 
Część końcowa
• Występują tu ćwiczenia uspokajające o stopniowo
malejącym natężeniu.
• Celem tej części lekcji jest doprowadzenie
organizmu ucznia do pozycji wyjściowej.
• W skład tej części wchodzą następujące
elementy:
• 1. Ćwiczenia korektywne, 
• 2. Ćwiczenia uspokajające, 
• 3. Omówienie lekcji, 
• 4. Pożegnanie. 
•  
 
Elementy składowe
konspektu/scenariusza
• Temat zajęć
• Kto prowadzi
• Dla jakiej grupy wiekowej
• Miejsce
• Cele ogólne
• Cele operacyjne
• Metody
• Formy
• Środki
• Treść przebiegu zajęć