mgr Aneta Strzelecka
aneta.st@poczta.onet.pl
Wstęp
Dziecko posiada
niezaspokojony głód wyżycia
się ruchowo.
Wychowanie w duchu kultury
fizycznej jest tak samo ważne
jak dbałość o rozwój
umysłowy dziecka.
Zadania wychowania
fizycznego
1. Zdrowotne
2. Wychowawcze
3. Sprawnościowo - praktyczne
Cele wychowania
fizycznego
• Harmonijny rozwój dziecka
• Kształtowanie psychomotoryki
• Kształtowanie charakteru i cech
społecznych
• Kształtowanie estetyki ruchu
Cele wychowania
fizycznego
• Dziecko kończące przedszkole i
rozpoczynające naukę w szkole
– Dba o swoje zdrowie, zaczyna orientować się w
zasadach zdrowego żywienia
– Dostrzega związek pomiędzy chorobą a
leczeniem bez sprzeciwu
– Jest sprawne ruchowo wg norm dla
sześciolatków (lub jest sprawne na swoje
możliwości, jeśli jest dzieckiem z zaburzeniami
ruchowymi.)
– Jest na tyle zahartowane, aby uczestniczyć w
zajęciach, zabawach i grach w ogrodzie, parku.
Tak więc obecna podstawa
programowa przewiduje :
• Co najmniej 1/5 czasu ( w
przypadku młodszych dzieci ¼
czasu) aby dzieci spędzały w
ogrodzie przedszkolnym, na
boisku, w parku, gdzie
organizowane będą gry i zabawy
ruchowe, zajęcia sportowe.
Cele wychowania
zdrowotnego
• Dziecko kończące przedszkole:
–
Wie, jak należy zachować się w sytuacji
zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie
o nią poprosić;
–
Orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po
drogach i korzystaniu ze środków transportu;
–
Zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin
oraz zwierząt i unika ich;
–
Wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i
stosować środków chemicznych;
–
Próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować
sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma
rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a
gdzie nie.
Grupa I – cele kształtujące
• Dotyczą one biologicznej strony osobowości człowieka
• Prowadzą do wzbogacenia zasobu umiejętności ruchowych
• Modyfikują budowę i postawę ciała
• Prowadzą do większej wydolności i odporności organizmu.
• Do Celi kształtujących zaliczamy:
– Kształtowanie struktury koścca, połączeń
stawowych, układu mięśni szkieletowych
– Doskonalenie sposobów wykonywania różnych
czynności
– Kształtowanie motoryki – w zakresie koordynacji,
szybkości.
– Wyrabianie wydolności i odporności organizmu
Grupa II – Cele
wychowawcze
• Dotyczą postaw moralno-społecznych
• Prowadzą do wytworzenia pozytywnej
motywacji do udziału w zabawach i
zajęciach z wychowania fizycznego.
• Wpływają na prawidłową postawę oraz
nawyki higieniczno-zdrowotne
• Maja wpływ na rozwój inwencji twórczej
dziecka. Poczucie piękna, harmonii i rytmu
• Wdrażanie samodzielności i samokontroli.
Rozwój motoryczny
dziecka
Rozwój fizyczny w ciągu 4-letniego
okresu przedszkolnego przebiega w
sposób zróżnicowany.
Między 3-4 a 5-6 rokiem życia tempo i
rytm zmian rozwojowych jest w miarę
umiarkowane, ale największe nasilenie
procesów rozwojowych obserwuje się
po między 4-5 rokiem życia
Rozwój motoryczny
dziecka 3 letniego
• Dziecko w tym wieku nie panuje nad ruchami w
sposób skoordynowany mimo że przyswoiło już
podstawowe formy ruchu
• Charakterystyczna jest dla tego wieku
R o z r z u t n o ś ć r u c h o w a
Przy wykonywaniu czynności takich jak skok czy
rzut dziecko włącza do pracy mięśnie, które są
zbędne wykonując przy tym wiele ruchów
niepotrzebnych
To tzw.:
p r z y r u c h y
W tym wieku najlepszą formą wspomagającą rozwój jest:
Z A B A W A
Dziecko 4 letnie
• Dzieci w tym wieku odczuwają
większą potrzebę ruchu i dążenie do
wspólnej zabawy z rówieśnikami
• lepiej reagują na sygnały dźwiękowe
• potrafią dłużej skupić uwagę na
danym zadaniu
• Mają potrzebę ciągłego ruchu
Dzieci 5 letnie
• Przyspieszenie procesów rozwojowych
tzw. : s k o k r o z w o j o w y
-
przyrost mięśniowy
-
Doskonalenie się koordynacji, uwagi, pamięci
-
Wyraźniej zaznaczają się takie cechy jak: odwaga,
ambicja, chęć wykazania się sprawnością
Następuje rozłam w rozwoju motorycznym w
szczególności między dziewczynkami a chłopcami
- Chłopcy dominują w biegach, rzutach, skokach
- Dziewczynki za to lepiej radzą sobie ze skakanką,
są staranniejsze w ćwiczeniach na równoważni
oraz w ćwiczeniach rytmicznych
Tak więc w tej grupie wiekowej należy
starać się
• Zaspokoić zwiększoną i ciągle rosnącą
potrzebę wysiłku fizycznego chłopców
• Aktywizować i otaczać opieką dzieci mniej
zdolne, ociężałe, mało sprawne ruchowo;
• Zachęcać dziewczynki do intensywnych
wysiłków i wzbudzać w nich zamiłowanie do
ruchu;
• Dla tej grupy wiekowej wprowadzamy bardziej
złożone zadania np.: bieg ze skokiem, chód z
podrzutem i chwytem;
• Z A B A W A + Ć W I C Z E N I A
Dzieci 6 letnie
• Dalszy szybszy postęp rozwoju motorycznego
• Wzrasta wytrzymałość
• W czynnościach ruchowych obserwuje się płynność i swobodę;
• Ruchy bardziej celowe przystosowane do zadania;
• Można zaobserwować zjawisko przewidywania
ruchowego;
np. pochylenie ciała wyciągnięcia rąk by uchwycić piłkę
• Zadania muszą stawiać wyzwania zbyt łatwe powodują
nudę i zniechęcenie.
• Sześciolatkom wprowadzamy elementy
współzawodnictwa zarówno indywidualnego jak i
grupowego
• Ćwiczenia Metodą zadaniową np.: Kto potrafi to
zrobić?
• Należy wprowadzić : podział na zastępy, metodę zadań
dodatkowych, tor przeszkód, metodę stacyjną
Cele wychowania fizycznego i
zdrowotnego w szkole
• Uczeń kończący klasę I:
– Uczestniczy w zajęciach rozwijających sprawność
fizyczną, zgodnie z regułami;
– Potrafi:
• Chwytać piłkę, rzucać nią do celu i na odległość, toczyć ją i
kozłować;
• Pokonywać przeszkody naturalne i sztuczne;
• Wykonywać ćwiczenia równoważne;
• Dba o to, aby prawidłowo siedzieć w ławce, przy stole.;
– Wie, że choroby są zagrożeniem dla zdrowia i że
można im zapobiegać poprzez:
• Szczepienia ochronne, właściwe odżywianie, przestrzeganie
higieny, aktywność fizyczną
– Wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i
stosować środków chemicznych
– Wie, że dzieci niepełnosprawne znajdują się w trudnej
sytuacji i pomagają im
Dziecko w wieku 7-9 lat:
• Dziecko 7 – 8 letnie posiada nie w pełni jeszcze
rozwiniętą koordynację ruchów, podczas tych dwóch
lat w szkole doskonali je i uczy się nowych;
• Jest „głodne ruchu”
• Dzieci w tych latach charakteryzują działania
ruchowe, które są spontaniczne;
• Dziecko w trzeciej klasie wchodzi w szczególny
okres dla motoryki w tzw. okres dziecka doskonałego
• Dziecko jest chętne by uzyskiwać coraz lepsze
rezultaty, a jego ruchy są coraz bardziej celowe i
świadome w tym okresie występuje niezwykła
łatwość w opanowaniu nowych nawyków ruchowych.
Cele wychowania
fizycznego dziecka
kończącego III klase
1) w zakresie sprawności fizycznej:
• a) realizuje marszobieg trwający co najmniej 15
minut,
• b) umie wykonać próbę siły mięśni brzucha oraz
próbę gibkości dolnego odcinka kręgosłupa’
2) w zakresie treningu zdrowotnego:
• a) przyjmuje pozycje wyjściowe i ustawienia do
ćwiczeń oraz wykonuje przewrót w przód
• b) skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki
jednonóż i obunóż nad niskimi przeszkodami,
• c) wykonuje ćwiczenia równoważe bez przyboru, z
przyborem i na przyrządzie;
cd.
3) w zakresie sportów całego życia i wypoczynku:
a) posługuje się piłką: rzuca, chwyta, kozłuje, odbija i prowadzi ją,
b) jeździ np. na rowerze, wrotkach; przestrzega zasad poruszania się
po drogach,
c) bierze udział w zabawach, minigrach i grach terenowych,
zawodach sportowych, respektujc reguły i podporządkowując się
decyzjom sędziego,
4) w zakresie bezpieczeństwa i edukacji zdrowotnej:
a) dba o higienę osobistą i czystość odzieży,
b) wie, jakie znaczenie dla zdrowia ma właściwe odżywianie się oraz
aktywność fizyczna,
c) wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować
środków chemicznych niezgodnie z przeznaczeniem,
d) dba o prawidłową postawę, np. siedząc w ławce, przy stole,
e) przestrzega zasad bezpiecznego zachowania się w trakcie zajęć
ruchowych; posługuje się przyborami sportowymi zgodnie z ich
przeznaczeniem,
f) potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych; wie,
do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub
życia.
Przybory i pomoce
• Szarfy w czterech
podstawowych kolorach
• Woreczki – jw
• Krążki z tektury – jw
• Obręcze kolorowe
• Skakanki do zabaw
skocznych
• Kółka ringo
• Różnego rodzaju piłki
• Piłki lekarskie
• Laski kolorowe
• Deskorolki
• Chorągiewki
• Długa lina
• Plastikowe butelki
• Kręgle
• Gazety
• Chusty
• Wstążki
• Znaczki
• Wstążki na
patyczkach
• Tuby tekturowe
BHP
• Bezpieczeństwo dzieci ponad wszystko
• Przestrzeganie zasady zdrowotności
• Dokładnie sprawdzamy i zabezpieczamy
miejsce do ćwiczeń, przyrządy i sprzęt;
• Dobrze przygotowane zajęcia – organizacja
czasowa, dobór materiału ćwiczebnego;
• Stosować pomoc i ochronę przy
wykonywaniu trudniejszych ćwiczeń;
• Przestrzegać porządku i dyscypliny;
• Przestrzegać odpowiedniego stroju do zajęć.
• Ciągłe przypominanie zasad bezpieczeństwa
obowiązujących w sali jak i w ogrodzie
http://www.dmwf.republika.pl/akty_prawn
e.html
http://www.bhp.iq.pl/przep40.
htm
Metody odtwórcze
• Metoda zabawowo –
naśladowcza
• Metoda bezpośredniej celowości
ruchu – zadaniowa
• Metoda ścisła
Metody twórcze
• Metoda opowieści ruchowej
• Metoda ruchowej ekspresji twórczej –
Rudolfa Labana
• Metoda Carla Orffa
• Gimnastyka rytmiczna A. i M.
Kniessów
• Metoda ruchu rozwijającego Weroniki
Sherborn
Zasady budowy zajęć ruchowych:
- zasada zmienności pracy mięśniowej
- zasada wszechstronności;
- zasada racjonalnego natężenia wysiłku;
- zasady doboru treści i organizacji kształcenia i
wychowania
(podmiotowe traktowanie ucznia, integracja
kształcenia i wychowania, łączenie teorii z praktyką,
różnicowanie treści i formy kształcenia)
- zasady nauczania
(świadomy i aktywny udział w zajęciach, poglądowość,
systemowość, dostępność, trwałość).
Formy podziału uczniów:
Formy podziału uczniów:
zastępy stałe;
zastępy stałe;
zastępy sprawnościowe;
zastępy sprawnościowe;
zastępy sprawnościowe
zastępy sprawnościowe
zmienne;
zmienne;
drużyny;
drużyny;
grupy;
grupy;
pary.
pary.
Formy porządkowe:
- ustawienia podstawowe:
szereg, dwuszereg, rząd, dwurząd, szyk
marszowy itp.;
- ustawienia ćwiczebne:
luźna gromadka, półkole, koło czołem
do wewnątrz, czworobok, trójkąt;
- odliczanie oraz zwroty w miejscu i w
ruchu itp.;
Tok lekcji
składa się z 3 części
1. Wstępna
2. Główna
3. Końcowa
Część wstępna
Celem
jej
jest
przygotowanie
organizmu ucznia do intensywnego
wysiłku, do zadań zawartych w części
głównej lekcji. W skład tej części
wchodzą następujące grupy ćwiczeń:
• 1. Ćwiczenia porządkowe
• 2. Ćwiczenia sprawności ogólnej
• 3. Gra i zabawa
Część główna
• W tej części nauczyciel realizuje zasadniczy
temat lekcji.
• Powinny wystąpić tu ćwiczenia o
największym obciążeniu fizycznym i
psychicznym
• Zadaniem tej części jest nauczyć
zasadniczych ćwiczeń lub doskonalenie ich
techniki, a także kształtowanie określonych
nawyków ruchowych użytecznych w życiu
codziennym
Część końcowa
• Występują tu ćwiczenia uspokajające o stopniowo
malejącym natężeniu.
• Celem tej części lekcji jest doprowadzenie
organizmu ucznia do pozycji wyjściowej.
• W skład tej części wchodzą następujące
elementy:
• 1. Ćwiczenia korektywne,
• 2. Ćwiczenia uspokajające,
• 3. Omówienie lekcji,
• 4. Pożegnanie.
•
Elementy składowe
konspektu/scenariusza
• Temat zajęć
• Kto prowadzi
• Dla jakiej grupy wiekowej
• Miejsce
• Cele ogólne
• Cele operacyjne
• Metody
• Formy
• Środki
• Treść przebiegu zajęć