PRAWO KARNE
O. Lissowski
PRAWO KARNE
O. Lissowski
PRAWO KARNE -
PODZIAŁ
Prawo karne materialne
Zespół norm określających jakie czyny są
przestępstwami, ustalających kary za te przestępstwa
oraz określających ogólne zasady odpowiedzialności
karnej
Prawo karne procesowe
Zespól norm regulujących tryb prowadzenia i
rozstrzygania spraw karnych przez organy wymiaru
sprawiedliwości
Prawo karne wykonawcze
Zespól norm regulujących wykonywanie prawomocnych
orzeczeń sądów i innych organów
Prawo karne powszechne i szczególne
wojskowe, post. z nieletnimi, skarbowe, wykroczenia
ŹRÓDŁA PRAWA
KARNEGO
Kodeks karny
Kodeks karny skarbowy
Kodeks postępowania karnego
Kodeks karny wykonawczy
Kodeks wykroczeń
Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia
Ustawodawstwo pozakodeksowe
NAUKI ZWIĄZANE Z PRAWEM
KARNYM
Kryminologia
Wiktymologia
Kryminalistyka
Medycyna sądowa
Psychiatria sądowa
Psychologia sądowa
TEORIE
KRYMINOLOGICZNE
Koncepcje średniowieczne
Szkoła klasyczna
Szkoła antropologiczna
Szkoła socjologiczna
Różne teorie współczesne
ZASADY PRAWA
KARNEGO
Nullum crimen sine lege–nie ma przestępstwa bez
ustawy
Nullum crimen sine periculo sociali – nie ma
przestępstwa bez szkodliwości społecznej
Nullum crimen sine culpa – nie ma przestępstwa
bez winy
Nulla poena sine lege – nie ma kary bez ustawy
Lex retro not agit – ustawa nie działa wstecz
Zasada humanitaryzmu – uwzględnienie zasad
humanitaryzmu, godności człowieka
ZASADY PROCEDURY
KARNEJ
Zasada prawdy materialnej
Zasada obiektywizmu
Zasada współdziałania ze społeczeństwem i
instytucjami w ściganiu przestępstw
Zasada domniemania niewinności
Zasada swobodnej oceny dowodów
Zasada bezpośredniości
Zasady skargowości i ścigania z urzędu
Zasady kontradyktoryjności i inkwizycyjności
Zasada legalizmu
Zasada prawa do obrony
Zasada publiczności
Zasada kontroli procesu
Zasada uczciwego procesu
ELEMENTY
PROCEDURALNE
Postępowanie przygotowawcze
Zawiadomienie o przestępstwie – wstępne sprawdzenie
Postanowienie o wszczęciu / odmowie wszczęcia postępowania
Dochodzenie lub śledztwo w sprawie
Przedstawienie zarzutów - śledztwo p-ko osobie
Środki przymusu
Zamknięcie postępowania , zapoznanie z materiałami
Akt oskarżenia lub umorzenie (warunkowe) postępowania
Postępowanie przed sądem I i II instancji (głowne i apelacyjne )
Otwarcie rozprawy i odczytanie aktu oskarżenia
Postępowanie dowodowe
Zamknięcie rozprawy
Wyrokowanie
Środki odwoławcze : apelacje i zażalenia
Postępowanie wykonawcze
Skierowanie do odbycia kary (ew. wyrok w zawieszeniu)
Różne rygory
Sąd penitencjarny
PRZESTĘPSTWO
czyn człowieka,
społecznie szkodliwy,
zabroniony,
bezprawny,
karalny,
o znamionach ustawowych,
zawiniony
Zasady
odpowiedzialności karnej
Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem
Przestępstwo materialne i formalne
Przestępstwo umyślne i nieumyślne
Postać zasadnicza, kwalifikowana, uprzywilejowana
Ścigane z urzędu, na wniosek, z oskarżenia
prywatnego
Granice 17 i 15 lat
Sprawstwo, usiłowanie, przygotowanie,
podżeganie, pomocnictwo
Wyłączenie odpowiedzialności karnej: obrona
konieczna, stan wyższej konieczności,
eksperyment, błąd, nieświadomość bezprawności,
niepoczytalność
KARY I ŚRODKI KARNE
Grzywna
Ograniczenie wolności
Pozbawienie wolności
25 lat pozbawienia
wolności
Dożywotnie pozbawienie
wolności
Nadzwyczajne
obostrzenia albo
obniżenia kary
Pozbawienie praw publicznych
Zakaz zajmowania
stanowiska, wykonywania
zawodu, działalności
gospodarczej
Zakaz prowadzenia
działalności związanej z
wychowaniem
Zakaz przebywania w
określonych miejscach
Zakaz prowadzenia pojazdów
Przepadek
Obowiązek naprawienia szkody
Nawiązka
Świadczenie pieniężne
Podanie wyroku do publicznej
wiadomości
KARA KRYMINALNA
Def. - przewidziana w ustawie, stosowana
przez sądy, ujemna reakcja na popełnione
przestępstwo, polegająca na zadaniu
sprawcy osobistej dolegliwości mającej na
celu zadośćuczynienie społecznemu
poczuciu sprawiedliwości oraz wypełniające
cele prewencyjne.
Cele kary: sprawiedliwościowy, prewencja
szczególna, prewencja ogólna,
kompensacja.
WYMIAR KARY
Dyrektywy ogólne
Sąd wymierz karę według swojego uznania ,
w granicach przewidzianych przez ustawę,
bacząc by jej dolegliwość nie przekraczała
stopnia winy, uwzględniając stopień
społecznej szkodliwości czynu, oraz biorąc
pod uwagę cele zapobiegawcze i
wychowawcze, które ma osiągnąć w
stosunku do skazanego, a także potrzeby
w zakresie kształtowania świadomości
prawnej społeczeństwa (art.53 § 1)
OKOLICZNOŚCI
WPŁYWAJĄCE NA WYMIAR
KARY
Okoliczności szczegółowe
- Wymierzając karę sąd uwzględnia w
szczególności motywację i sposób zachowania się
sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z
nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących
na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar
ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i
warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed
popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po
jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o
naprawienie szkody, lub zadośćuczynienie w
innej formie społecznemu poczuciu
sprawiedliwości, a także zachowanie się
pokrzywdzonego (art.53 § 2)
Przestępstwa p-ko życiu i
zdrowiu
Rozdział XIX, art. 148-162 kk
Zabójstwo
Dzieciobójstwo
Eutanazja
Namowa i pomoc do
samobójstwa
Przerwanie ciąży za zgodą
- ze skutkiem śmiertelnym
Przerwanie ciąży bez zgody
- ze skutkiem śmiertelnym
Nieumyślne spowodowanie
śmierci
Ciężki uszczerbek na
zdrowiu
Inne uszkodzenie ciała
Uszkodzenie prenatalne
Bójka i pobicie
Użycie w bójce niebezpiecznego
narzędzia
Narażenie na
niebezpieczeństwo
Narażenie na zarażenie
Nieudzielenie pomocy
Przestępstwa p-ko
bezpieczeństwu w
komunikacji
Rozdział XXI,
art. 173-180 kk
Katastrofa
Sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy
Wypadek w komunikacji
Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości
Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego
pojazdu
Pełnienie czynności związanych z
zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu w
stanie nietrzeźwości
PRZESTEPSTWA P-KO MIENIU
Rozdział XXV kk, art.278-295
Kradzież
- znacznej wartości (K)
Kradzież z włamaniem
Rozbój
Kradzież rozbójnicza
Wymuszenie rozbójnicze
Przywłaszczenie
- znacznej wartości (K)
Nielegalne podłączenie do
urządzenia
telekomunikacyjnego
- znacznej wartości (K)
Oszustwo
- znacznej wartości (K)
Oszustwo komputerowe
- znacznej wartości (K)
Uszkodzenie rzeczy
- znacznej wartości (K)
Zabór pojazdu
Wyrąb drzewa
Paserstwo
- znacznej wartości (K)
Czynny żal – dobrowolne
naprawienie szkody
Przestępstwa p-ko obrotowi
gospodarczemu
Rozdz.
XXXVI, art.296-309
Nadużycie zaufania
(niegospodarność )
Przekupstwo menedżerskie
(bierne i czynne)
Przekupstwo sportowe
(bierne i czynne)
Oszustwo kapitałowe
(kredytowe)
Oszustwo ubezpieczeniowe
(asekuracyjne)
Pranie brudnych pieniędzy
Utrudnianie dochodzenia
roszczeń /wykonania orzeczeń
Pozorne bankructwo
(firma „bis”)
Dowolne zaspokajanie
wierzycieli
Nierzetelna dokumentacja
Wyzysk (lichwa)
Utrudnianie przetargu
publicznego
Fałszowanie znaków
identyfikacyjnych
(fałszerstwo handlowe)
Przestępstwa p-ko działalności
instytucji państwowych i
samorządu terytorialnego
Rozdz. XXIX art.222-231
Naruszenie
nietykalności
funkcjonariusza
Czynna napaść
Wymuszenie
Udaremnianie kontroli
ekologicznej
Znieważenie
funkcjonariusza
Przywłaszczenie
funkcji
Łapownictwo
(sprzedajność)
Przekupstwo
Płatna protekcja
Przekroczenie
uprawnień przez
funkcjonariusza