background image

1

DETERMINANTY 

DOCHODU 

NARODOWEGO. 

ANALIZA 

KRÓTKOOKRESOWA

background image

2

Rodzaje produkcji

• Produkcja potencjalna

 to produkcja, którą 

można by wytworzyć w gospodarce, gdyby 

racjonalnie wykorzystać wszystkie czynniki 

produkcji, tj. zasoby pracy, kapitału i ziemi. 

– Rozmiary produkcji potencjalnej zależą od wielkości 

zasobów czynników produkcji występujących w 

gospodarce oraz od efektywności ich wykorzystania.

• Produkcja faktyczna

 oznacza produkcję 

rzeczywiście wytwarzaną w gospodarce. 

– W gospodarce rynkowej, w której produkty 

wytwarzają przedsiębiorstwa nastawione na zysk, jej 

poziom wyznaczony jest przez możliwości opłacalnej 

sprzedaży.

background image

3

Agregatowy popyt, agregatowa 

podaż

• Agregatowy popyt

 to łączna ilość 

towarów, jaką nabywcy decydują się 
zakupić w danych warunkach. 

• Agregatowa podaż

 oznacza łączną 

ilość towarów, jaką producenci 
decydują się wytworzyć w danych 
warunkach i dostarczyć na rynek. 

background image

4

Determinanty popytu

• Agregatowy popyt

 

zależy przede 

wszystkim od dwóch czynników:

 

– od ogólnego poziomu cen towarów i 
– od wysokości dochodów ludności 

(jako wskaźnik tych dochodów można 

przyjąć dochód narodowy na 1 

mieszkańca). 

• Agregatowy 

popyt

 jest malejącą 

funkcją ogólnego poziomu cen i 

rosnącą funkcją dochodów ludności.

background image

5

Determinanty podaży

• Agregatowa podaż zależy przede 

wszystkim od trzech czynników: 

– od zasobów czynników produkcji i 

– efektywności ich wykorzystania, 

– od ogólnego poziomu cen towarów oraz 

– od kosztów produkcji ponoszonych przy 

wytwarzaniu towarów.

• Wielkość zasobów czynników produkcji i 

efektywność ich wykorzystania wyznaczają 

maksymalne rozmiary agregatowej 

podaży, odpowiadające poziomowi 

produkcji potencjalnej.

background image

6

Krzywa agregatowego 

popytu

• Krzywa agregatowego popytu

 

ukazuje zależność agregatowego 

popytu od ogólnego poziomu cen 

towarów (zakładamy, że pozostałe 

czynniki determinujące agregatowy 

popyt są niezmienne). 

• Krzywa ta określa łączne ilości 

towarów, jakie nabywcy decydują się 

zakupić przy poszczególnych 

poziomach ich cen. 

background image

7

Kształt krzywej agregatowego 

popytu

• Kształt krzywej agregatowego 

popytu

 nie budzi istotnych 

kontrowersji w literaturze.

• Przedstawiciele różnych kierunków 

i teorii przyjmują na ogół, że 

krzywa ta opada, co oznacza, że 

przy niższych poziomach cen 

wielkości agregatowego popytu są 

wyższe.

 

background image

8

Krzywa agregatowej 

podaży

• Krzywa agregatowej podaży

 

określa zależność agregatowej podaży 

od ogólnego poziomu cen (przy 

założeniu niezmienności pozostałych 

determinantów agregatowej podaży). 

• Krzywa ta określa łączne ilości 

towarów, jakie producenci decydują 

się wytworzyć i dostarczyć na rynek 

przy różnych poziomach cen.

background image

9

Kształt krzywej agregatowej 

podaży

• Kształt krzywej agregatowej podaży

 

wywołuje dosyć ostre spory w teorii ekonomii. 
Wyróżniamy dwas główne stanowiska:

– ekstremalne stanowisko neoklasyczne

zakładające pionową krzywą agregatowej 
podaży,

– ekstremalne stanowisko 

keynesistowskie

, zakładające poziomy 

przebieg krzywej w typowej sytuacji 
gospodarczej.

background image

10

Ekstremalne stanowisko 

neoklasyczne

background image

11

Ekstremalne stanowisko 

keynesistowskie

background image

Podejścia w sprawie 

determinantów DN

• Podejście podażowe 

(zgodne ze stanowiskiem 

neoklasycznym) - faktyczny DN określony jest przez zasoby 
czynników produkcji i efektywność ich wykorzystania. 
Determinantów DN upatruje się w czynnikach określających 
maksymalne rozmiary podaży. Gospodarka opisywana jest 
tutaj w warunkach pełnego wykorzystania czynników 
produkcji. Akcentuje się tutaj analizy długookresowe.

• Podejście popytowe 

(zgodne ze stanowiskiem 

keynesistowskim) – faktyczny DN zdeterminowany jest 
przez wielkość agregatowego popytu na towary. Akcentuje 
się tutaj popytowe determinanty DN i analizy 
krótkookresowe. Opisywana jest tutaj gospodarka w 
warunkach niepełnego wykorzystania czynników.

12

background image

13

Zadania

background image

14

Zadanie 1

     Załóżmy, że funkcja konsumpcji w gospodarce 

zamkniętej z udziałem państwa ma postać:

     C = C

a

 + k

sk

 (Y - T).

     Konsumpcja autonomiczna, inwestycje i wydatki 

rządowe wynoszą odpowiednio: C

a

 = 200, I = 200, 

G  =  120.  Krańcowa  skłonność  do  konsumpcji 
kształtuje się na poziomie k

sk

 = 0,6, a przychody z 

podatków  wynoszą  T  =  tY,  gdzie  stopa 
opodatkowania t = 0,2.

a) Jaki jest poziom produkcji w stanie równowagi?
b) O ile zmieni się produkcja zapewniająca 

równowagę, jeśli wydatki rządowe zmienią się 

G  =  - 52?

c) Jak zmienią się przychody z podatków, jeśli 

stopa opodatkowania wzrośnie o 

t?

background image

15

Zadanie 2

    Przyjmijmy następujące warunki 

funkcjonowania gospodarki zamkniętej z 
udziałem sektora państwowego:

    Y = C + I

a

 + G,

    C = C

a

 + k

sk

 (Y – T

a

),

    C

a

 = 100, I

a

 = 100, G = 100, k

sk

 = 0,5, T

a

 

= 100.

Wyznacz:
a) Dochód narodowy zapewniający 

równowagę.

b)Mnożnik wydatków budżetowych (m

g

).

c) Mnożnik podatkowy (m

t

).

d)Zmianę dochodu narodowego 

zapewniającego równowagę, jeśli 
przychody z podatków wzrosną o 

T = 

100.

background image

16

Zadanie 3

    Przyjmijmy następujące warunki 

funkcjonowania gospodarki zamkniętej z 
udziałem sektora państwowego:

    Y = C + I + G,
    C = C

a

 + k

sk

 (Y – T)

    C

a

 = 20, k

sk

 = 0,8, I = I

a

 = 60, G = 100, T = 

tY, 

     t = 0,2. 

Wyznacz:
a) Dochód narodowy zapewniający 

równowagę.

b)Mnożnik wydatków budżetowych.
c) Mnożnik stopy opodatkowania.
d)Zmianę dochodu narodowego 

zapewniającego równowagę, jeśli 
wydatki rządowe wzrosną o 

G = 50.

background image

17

Zadanie 4

    Dochód narodowy w stanie równowagi Y= 

1000, krańcowa skłonność do konsumpcji k

sk

 

= 0,8. Wydatki rządowe zmieniły się o G = - 

50. 

a) O ile musi się zmienić stopa 

opodatkowania, aby dochód narodowy 
zapewniający równowagę nie zmienił się?

background image

18

Zadanie 5

    Dany jest następujący model gospodarki 

otwartej:

    Y= C

a

 + k

sk

 (Y - tY) + I

a

 + G + X

a

 - k

si

Y,

    C

a

 = 100, G = 100, I

a

 = 100, X

a

 = 60 

(autonomiczny składnik funkcji eksportu 
netto), k

sk

 = 0,8, k

si

 = 0,2 (krańcowa 

skłonność do importu), t = 0,25.

a) Ile wynosi dochód narodowy 

zapewniający równowagę?

b)Jaką wartość przyjmuje mnożnik 

eksportowy?

background image

19

 

Zadanie 6

   Oblicz poziom dochodu w równowadze, 

gdy popyt inwestycyjny I = 400, a 

funkcja konsumpcji ma postać 

   C = 0,8Y. 
   Jeżeli funkcja konsumpcji przybierze 

postać 

   C = 100 + 0,7Y, 
   to produkcja będzie wyższa czy niższa?

background image

20

Zadanie 7

   Załóżmy, że funkcja konsumpcji ma 

postać C = 100 + 0,7Y, planowane 
inwestycje wynoszą I = 200. 

   

a)

 

Narysuj wykres ukazujący 

kształtowanie się popytu globalnego. 

   b) Jaki jest poziom produkcji 

zapewniający równowagę?

background image

21

Zadanie 8

   Załóżmy, że planowane inwestycje 
   I = 200, ludzie decydują się na wzrost 

oszczędności i funkcja konsumpcji 

zmienia się z C = 100 + 0,7Y na 

   C = 100 + 0,5Y. 
   

a) Co stanie się z poziomem dochodu 

w równowadze? Przedstaw 

zachodzące zmiany na wykresie.

background image

22

Zadanie 9

   Dla kraju A dane są następujące informacje: 

funkcja konsumpcji C = 150 + 0,8Y

d

   funkcja inwestycji I = 80,
   wydatki państwa G = 120, 
   a stopa podatkowa t = 0,25.
   

a)

 

Oblicz poziom konsumpcji w warunkach 

równowagi;

   b) Jeżeli dodatkowo wiadomo, że eksport 

netto równa się 60, oblicz dochód 

równoważący gospodarkę otwartą.

background image

23

Zadanie 10

    Dla pewnej gospodarki dane są 

informacje: funkcja konsumpcji C = 50 + 
0,8Y

d

 , funkcja inwestycji I = 100, wydatki 

państwa G = 200, a stopa podatkowa t = 
0,25.

   a) Oblicz poziom dochodu w równowadze;
   b) Korzystając z mnożnika, określ zmianę 

dochodu w równowadze, gdy wydatki 
rządowe zmniejszą się o 20.

background image

24

Zadanie 11

    Gospodarka opisana jest następującymi 

zależnościami:

Y = C +I +G,
C = Ca + k

sk

(Y –T),

T = tY,
I = I

a

,

G = G

a

,

    gdzie: konsumpcja autonomiczna C

a

 = 100, 

inwestycje autonomiczne I

a

 = 800, wydatki 

państwa G

a

 = 900, krańcowa skłonność do 

konsumpcji k

sk

 = 0,8, zaś stopa podatkowa netto t 

= 0,15.

    a) oblicz poziom dochodu narodowego, przy 

którym istnieje równowaga w gospodarce,

    b) oblicz deficyt/nadwyżkę budżetową dla poziomu 

dochodu narodowego zapewniającego równowagę,

    c) przy jakim poziomie dochodu narodowego 

budżet będzie zrównoważony?


Document Outline