Zaburzenia wodno-

Zaburzenia wodno-

elektrolitowe po

elektrolitowe po

przedawkowaniu

przedawkowaniu

alkoholu.

alkoholu.

Michał Rokicki

Michał Rokicki

Karol Madej

Karol Madej

•

Woda i elektrolity pełnią w organizmie

czynnościową całość. Elektrolity mają zasadniczy

wpływ na ilość wody w przestrzeni.

•

Woda stanowi u człowieka 70% masy ciała z tego

60% to woda zawarta w komórkach, a 10% to woda

wewnątrznaczyniowa.

•

Przestrzenie płynowe w organizmie człowieka:

•

Przestrzeń śródkomórkowa (największa ilość wody

65% wody w organizmie)

•

Przestrzeń pozakomórkowa (35% wody w

organizmie):

– Śródnaczyniowa 10% najmniejsza ilość ale zarazem

najważniejsza

– Śródmiąższowa 25%

•

Rodzaje zaburzeń wodno-elektrolitowych:

•

Niedobór płynu pozakomórkowego (odwodnienie)

•

Nadmiar płyny pozakomórkowego (przewodnienie)

Odwodnienie

Odwodnienie

Odwodnienie

•

Ubytek płynów widoczny jest przy utracie ok. 3 litrów, gdy utrata

większa – 4 litry wtedy mamy objawy oliguri (zmniejszenie

wydalania moczu), zaburzenia świadomości, spadek RR.

Kiedy do tego dochodzi:

– utrata płynu z przewodu pokarmowego: biegunki, wymioty, przetoki

– gromadzenie wody w trzeciej przestrzeni(wodobrzusze)

– zapalenie otrzewnej, jelit, dowóz płynów i sodu jest ograniczony

– rozległe oparzenia

– hiperwnetylacja

– obfite poty przy wysokiej gorączce (utrata 1,5 litra wody)

– urazy czaszkowo-mózgowe

Objawy odwodnienia:

•

suchość w jamie ustnej

•

uczucie pragnienia

•

spadek ciśnienia

•

spadek ilości wydalanego moczu –oliguria (ciężar właściwy moczu

wysoki)

Przewodnienie

Przewodnienie

Przewodnienia
Odwrotnością odwodnienia jest przewodnienie
Spowodowane przez:

•

zastój krążenia

•

marskość wątroby

•

nerczyca

•

niewydolność nerek

•

nadmierna ilość płynu u osób z niesprawnymi nerkami

•

głodzenie się

Objawy przewodnienia:

•

Przybytek wagi

•

Objawy przeciążenia układu oddechowego i krążeniowego

•

Obrzęki (3-4 litry)

Elektrolity

Elektrolity

•

Prawidłowe stężenie w surowicy:

•

Na+

135-145 mEq/l

•

K+

3,5 –4,5 mEq/l

•

Poziom Ca2+

2,1-2,5 mmol/l

•

Cl-

90-110 mEq/l

•

Prawidłowa ilość spożywanych płynów dla osoby

dorosłej, zdrowej, przy średniej temperaturze, bez

obciążeń pracą fizyczną i bodźców psychicznych,

na standardowej diecie to 2, 5 litra. Dobowa

utrata wody również wynosi 2,5 litra w tym 1,5

litra z moczem, 400ml przez płuca, 400ml przez

skórę.

Utrata wody przez skórę i płuca jest

niewyczuwalna i zachodzi również w stanach

dużego odwodnienia. Wzmaga się również przy

wzroście temperatury ciała. Na każdy 1°C

powyżej 37°C parowanie wzrasta aż o

500ml/dobę

W zależności od charakteru zaburzeń

elektrolitowych, wpływających
na osmolarność płynów ustrojowych,
wyróżnia się
zaburzenia izotoniczne, hipotoniczne 
i 

hipertoniczne.

•

Najczęstszymi zaburzeniami
elektrolitowymi związanymi z
nadmiernym spożywaniem alkoholu
jest niedobór Potasu (hipokaliemia),
Sodu (hiponatremia) oraz Magnezu
(hipomagnezemia).

Sód ( HIPONATREMIA )

Sód ( HIPONATREMIA )

Hiponatremia ( niedobór sodu we krw

i) – chorobowy stan obniżonego
poziomu sodu w surowicy krwi. U
ludzi, spadek poniżej normalnego
poziomu, wynoszącego 135-
145 mmol/l. Może być skutkiem
odwodnienia lub przewodnienia.

Objawy

Objawy

-poziom Na+ 120 – 125 mmol/l - bez objawów

klinicznych,

-poniżej 120 mmol/l z objawami:
-układ nerwowy: nudności, wymioty, ból głowy,

zaburzenia świadomości, niepokój, drgawki,
śpiączka

-układ mięśniowy: skurcze
-układ oddechowy: obrzęk płuc nie-sercowego

pochodzenia.

Hiponatremia

Hiponatremia

•

Spotyka się ją stosunkowo rzadko u ludzi po

spożyciu alkoholu. Najczęściej spotykana u

piwoszy wypijających ponad 15 l piwa

dziennie. Jest ona wyrazem zatrucia

wodnego spowodowanego ograniczoną

zdolnością do wydalania ,,wolnej” wody

przez nerki. Ponieważ piwo pozbawione jest

osmolitów efektywnych wydalanych w

moczu ( zawarte w piwie osmotycznie

czynne glukoza i alkohol ulegają przemianie

w CO2 i wodę lub też w glikogen i kwasy

tłuszczowe), spożycie nadmiernych jego

ilości może być przyczyną zatrucia wodnego.

Potas (HIPOKALIEMIA)

Potas (HIPOKALIEMIA)

•

Hipokaliemia – stężenie potasu w surowicy krwi 

mniejsze niż 3,6 mmol/l (u dzieci odpowiednio

3,2 mmol/l).

Do przyczyn hipokaliemii należą:

•

brak potasu w pożywieniu

•

z wymiotami

•

z biegunką

•

ze śluzotokiem

•

przez przetoki

•

przez nerki w przebiegu ich niektórych chorób

•

w wyniku leczenia lekami(diuretyki)

Objawy

Objawy

-osłabienie siły mięśniowej
-bolesne skurcze mięśni, zwłaszcza łydek
-zaparcia
-żabi brzucha
-porażenie mięśni (czasem)
-osłabienie albo brak odruchów ze ścięgien
w EKG:

•

załamek T jest spłaszczony

•

odcinek ST jest obniżony

•

może wystąpić załamek U

•

zasadowica nieoddechowa

Znaczny niedobór potasu, poniżej 3,5 mmol/l stwarza

zagrożenie wystąpienia migotania komór.

Hipokaliemia

Hipokaliemia

Często spotykana u osób nadużywających

alkoholu. Może ona być spowodowana

niedostateczną podażą potasu w pokarmach

lub jego utratą z wymiotami czy biegunką. U

osób nadmierne spożywających alkohol

hipokaliemia jest najczęściej następstwem

niedostatecznej podaży potasu lub utraty

witaminy K przez przewód pokarmowy.

Rzadziej przyczyną jest zasadowica

oddechowa, stymulacja układu beta-

adrenergicznego czy podanie insuliny z

glukozą osobie z poalkoholową ketozą.

Magnez (Hipomagnezemia)

Magnez (Hipomagnezemia)

•

Hipomagnezemia – stan obniżonego poziomu magnezu w organizmie.

Rozróżnia się 2 możliwości:

•

hipomagnezemia z jawnym niedoborem magnezu, gdy poziom

tego pierwiastka w surowicy krwi spada poniżej 0,7 mmol/l;

•

hipomagnezemia z utajonym niedoborem magnezu, gdy stężenie

magnezu w surowicy jest jeszcze prawidłowe, lecz w dożylnym teście

obciążenia magnezem (polegającym na dożylnym podaniu

roztworu MgSO4 i ocenie jego wydalania z moczem) wydalonych

zostaje poniżej 80% podanej dawki magnezu (czyli ponad 20% zostaje

zatrzymane i przyswojone przez organizm).

•

Magnez przyjęty z pożywieniem zostaje wchłaniany głównie w jelicie

cienkim. Na wchłanianie magnezu mają wpływ następujące substancje:

•

witamina B6

•

selen

•

dieta wysokobiałkowa;

•

kwaśne środowisko

•

laktuloza

•

kwasy tłuszczowe nienasycone.

•

Dobowe zapotrzebowanie na magnez wynosi 300–400 mg.

Hipomagnezemia

Hipomagnezemia

Przyczyny

•

nerki – we wzroście przesączu kłębuszkowego

(nadmierna podaż płynów, diuretyki osmotyczne,
tiazydowe i pętlowe), substancje działające toksycznie
na kanaliki nerkowe.

•

przewód pokarmowy - przewlekle biegunki, zespól tzw.

krótkiej pętli (po resekcji powyżej 75 cm jelita cienkiego)

•

oparzenie - nadmierna utrata płynu przez uszkodzona

skórę, towarzyszy jej hipokalcemia, hipokaliemia i
hiponatremia

Objawy

Objawy

•

Drżenia mięśniowe, drgawki , kurcze
mięśni.

•

Arytmie, poszerzenie zespołów QRS,
spłaszczenie załamka T (w EKG)

•

Ogólne osłabienie, oczopląs,
przejściowe zaburzenia widzenia

Himpomagnezemia

Himpomagnezemia

•

Niedobór magnezu u alkoholików może być

spowodowany niedostateczną podażą tego

elektrolitu w pokarmach, biegunkami, przewlekłą

niewydolnością trzustki wywołaną alkoholem,

wzmożonym wydalaniem magnezu z moczem,

niedoborem fosforu w ustroju, wytrącanie mydeł

magnezowych w tkankach okołotrzustkowych

spowodowane stanem zapalnym trzustki lub

zwiększonym napływem magnezu do komórek w

fazie wzmożonego odżywiania osób

nadużywających alkoholu. Najczęściej u

przewlekłych alkoholików w fazie odstawienia

alkoholu pojawia się hipomagnezemia.

KAC

KAC

•

złe samopoczucie występujące kilka godzin po spożyciu

nadmiernej ilości napojów alkoholowych. Etanol zawarty w

napojach alkoholowych odpowiada za stan tzw. upojenia

alkoholowego. Jego picie zmienia

jednak metabolizm organizmu, gdyż jest on wydalany

praktycznie w całości w postaci zmienionej. Najczęstszymi

dolegliwościami towarzyszącymi kacowi są ból głowy,

pragnienie, światłowstręt, nadwrażliwość na hałas, nudności,

biegunka, uczucie rozbicia, apatia, problemy z koncentracją,

bezsenność, osłabienie, brak łaknienia lub nadmierny apetyt,

dreszcze, potliwość, zaburzenie funkcji motorycznych

(drgawki, zaburzenia równowagi), depresja i rozdrażnienie. U

wielu osób cierpiących na kaca występuje wstręt przed

wypiciem lub wąchaniem alkoholu.

•

Jako przyczyny kaca wymieniane

są hipoglikemia, odwodnienie, zatrucie organizmu aldehydem

octowym, niedobór glutaminy i witaminy B12.

•

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ 