Urazy narządu
Urazy narządu
ruchu
ruchu
Urazy narządu
Urazy narządu
ruchu
ruchu
Anatomia
Anatomia
narządu ruchu
narządu ruchu
Anatomia
Anatomia
narządu ruchu
narządu ruchu
Anatomia
Anatomia
narządu ruchu
narządu ruchu
Stawy
Stawy
Anatomia
Anatomia
narządu ruchu
narządu ruchu
Stawy
Stawy
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
objawy
objawy
Ból
Ból
Deformacja
Deformacja
Obrzęk
Obrzęk
Zniesienie ruchomości
Zniesienie ruchomości
Trzeszczenia
Trzeszczenia
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
utrata krwi
utrata krwi
Miednica – 500 ml w każdym
Miednica – 500 ml w każdym
złamanym miejscu
złamanym miejscu
–
Może dojść do poważnych krwotoków
Może dojść do poważnych krwotoków
wewnętrznych spowodowanych uszkodzeniem
wewnętrznych spowodowanych uszkodzeniem
głównych naczyń
głównych naczyń
Udo – 1000 ml
Udo – 1000 ml
Złamania wieloodłamowe mogą
Złamania wieloodłamowe mogą
wywołać krwawienie zagrażające życiu
wywołać krwawienie zagrażające życiu
–
Krwotok może być wewnętrzny
Krwotok może być wewnętrzny
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
podział
podział
Obrażenia mięśni
Obrażenia mięśni
Zwichnięcia
Zwichnięcia
Skręcenia
Skręcenia
Złamania
Złamania
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
zwichnięcia
zwichnięcia
Deformacja stawu może być
Deformacja stawu może być
spowodowana złamaniem lub
spowodowana złamaniem lub
zwichnięciem
zwichnięciem
Może spowodować uszkodzenie
Może spowodować uszkodzenie
nerwów i naczyń kończyny
nerwów i naczyń kończyny
Zawsze oceń
Zawsze oceń
–
Czucie obwodowe
Czucie obwodowe
–
Obwodowe funkcje motoryczne
Obwodowe funkcje motoryczne
–
Tętno na obwodzie i kolor skóry
Tętno na obwodzie i kolor skóry
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
zwichnięcia
zwichnięcia
Trwałe rozejście się powierzchni
Trwałe rozejście się powierzchni
stawowych z uszkodzeniem
stawowych z uszkodzeniem
torebki stawowej i aparatu
torebki stawowej i aparatu
wzmacniającego
wzmacniającego
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
skręcenia
skręcenia
Objawy podobne do złamania
Objawy podobne do złamania
RTG - niezbędne w diagnostyce
RTG - niezbędne w diagnostyce
różnicowej
różnicowej
Postępuj jak ze złamaniem
Postępuj jak ze złamaniem
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
skręcenia
skręcenia
Chwilowe rozejście się
Chwilowe rozejście się
powierzchni stawowych z
powierzchni stawowych z
uszkodzeniem torebki stawowej i
uszkodzeniem torebki stawowej i
aparatu wzmacniającego.
aparatu wzmacniającego.
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
złamania
złamania
Otwarte
Otwarte
–
Odłam kości wystaje z rany
Odłam kości wystaje z rany
–
Duże ryzyko infekcji
Duże ryzyko infekcji
Zamknięte
Zamknięte
–
Nie przerwana ciągłość skóry
Nie przerwana ciągłość skóry
Złamania mogą
Złamania mogą
–
Uszkodzić przylegające nerwy i naczynia
Uszkodzić przylegające nerwy i naczynia
–
Wywołać poważne krwawienie
Wywołać poważne krwawienie
–
Krwawienie może być wewnętrzne
Krwawienie może być wewnętrzne
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
zasady unieruchomienia
zasady unieruchomienia
W razie wątpliwości, unieruchom
W razie wątpliwości, unieruchom
Zasada unieruchamiania kości
Zasada unieruchamiania kości
:
:
złamana kończyna + co najmniej dwa
złamana kończyna + co najmniej dwa
sąsiednie stawy
sąsiednie stawy
Zasada unieruchamiania skręceń,
Zasada unieruchamiania skręceń,
zwichnięć
zwichnięć
:
:
uszkodzony staw + kości
uszkodzony staw + kości
tworzące ten staw
tworzące ten staw
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
zasady unieruchomienia
zasady unieruchomienia
Zranione miejsce powinno być widoczne
Zranione miejsce powinno być widoczne
Oceń i zanotuj tętno, czucie i motorykę
Oceń i zanotuj tętno, czucie i motorykę
przed i po unieruchomieniu
przed i po unieruchomieniu
Można zastosować lekki wyciąg
Można zastosować lekki wyciąg
złamanej kończyny
złamanej kończyny
Rany opatrz jałowym opatrunkiem
Rany opatrz jałowym opatrunkiem
Unieś złamaną kończyn
Unieś złamaną kończyn
ę
ę
Nie wprowadzaj wystającego odłamu
Nie wprowadzaj wystającego odłamu
kostnego pod skórę
kostnego pod skórę
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
unieruchomienie
unieruchomienie
–
Zmniejsza ból
Zmniejsza ból
–
Zapobiega
Zapobiega
dalszym urazom
dalszym urazom
–
Zmniejsza utratę
Zmniejsza utratę
krwi
krwi
Urazy i obrażenia narządu ruchu
Kontrola ABC
Uwidocznienie obrażeń
Mięśnie
Stawy
Kości długie
Rana
Bez rany
Deformacja
z pozycją
przymusową
(zwichnięcie)
Deformacja
z zachowaniem
ruchomości
(złamanie,
skręcenie)
Złamanie
otwarte
Złamanie
zamknięte
Opatrunek
na ranę
Tlenoterapia
100% tlenem
Tlenoterapia
100% tlenem
Tlenoterapia
100% tlenem
Tlenoterapia
100% tlenem
Tlenoterapia
100% tlenem
Stabilizacja
w pozycji zbliżonej
do fizjologicznej
w razie konieczności
w pozycji zastanej
Stabilizacja
w pozycji
zastanej
Stabilizacja
w pozycji
zbliżonej
do fizjologicznej
w razie
konieczności w
pozycji zastanej
Stabilizacja
w pozycji
zbliżonej
do fizjologicznej
w razie
konieczności w
pozycji zastanej
Stabilizacja
w pozycji
zbliżonej
do fizjologicznej
w razie
konieczności w
pozycji zastanej
Opatrunek
na ranę
Unieruchomienie
Unieruchomienie
Unieruchomienie
Postępowanie
w urazach
i obrażeniach
narządu ruchu
Urazy miednicy
Urazy miednicy
W 80% są nieskomplikowane, pozostałe
charakteryzują się 50% śmiertelnością
W dużej części przypadków powodują sporą
utratę krwi
Uraz miednicy
Kontrola ABC
Unieruchomienie na noszach
typu deska
Postępowanie przeciwwstrząsowe
Postępowanie
w urazach miednicy
Porażenie prądem
Porażenie prądem
(uraz elektryczny)
(uraz elektryczny)
Porażenie prądem:
Porażenie prądem:
o wysokim napięciu (> 1000 V,
o wysokim napięciu (> 1000 V,
głównie w pracy),
głównie w pracy),
o niskim napięciu (220 V, głównie w
o niskim napięciu (220 V, głównie w
domu),
domu),
porażenie piorunem (do 300 kV, krótki
porażenie piorunem (do 300 kV, krótki
okres ekspozycji – mikrosekundy).
okres ekspozycji – mikrosekundy).
Uraz elektryczny:
Uraz elektryczny:
1.
1.
bezpośredni,
bezpośredni,
2.
2.
pośredni – łuk elektryczny, wybuch,
pośredni – łuk elektryczny, wybuch,
pożar,
pożar,
zapalenie się
zapalenie się
ubrania
ubrania
(obrażenia
(obrażenia
i urazy
i urazy
cieplne).
cieplne).
Uszkodzenie tkanek:
Uszkodzenie tkanek:
1.
1.
natychmiastowe – śmierć komórkowa,
natychmiastowe – śmierć komórkowa,
2.
2.
opóźnione – niedokrwienie, martwica
opóźnione – niedokrwienie, martwica
mięśni,
mięśni,
zespół ciasnoty
zespół ciasnoty
wewnątrzpowięziowej
wewnątrzpowięziowej
.
.
Ciężkość urazu elektrycznego
Ciężkość urazu elektrycznego
zależy od:
zależy od:
rodzaju prądu
rodzaju prądu
(stały lub zmienny),
(stały lub zmienny),
Prąd stały a zmienny
Prąd stały a zmienny
p. zmienny o takim samym
p. zmienny o takim samym
napięciu jak p. stały wywołuje 3-
napięciu jak p. stały wywołuje 3-
krotnie większe zniszczenia,
krotnie większe zniszczenia,
p. zmienny – zjawisko „no-let-go”
p. zmienny – zjawisko „no-let-go”
– skurcz tężyczkowy,
– skurcz tężyczkowy,
p. stały o wysokim napięciu –
p. stały o wysokim napięciu –
odrzucenie ofiary od źródła prądu
odrzucenie ofiary od źródła prądu
(urazy).
(urazy).
Ciężkość urazu elektrycznego
Ciężkość urazu elektrycznego
zależy od:
zależy od:
rodzaju prądu
rodzaju prądu
(stały lub zmienny),
(stały lub zmienny),
napięcia
napięcia
(wpływa na wielkość zniszczeń),
(wpływa na wielkość zniszczeń),
Ciężkość urazu elektrycznego
Ciężkość urazu elektrycznego
zależy od:
zależy od:
rodzaju prądu
rodzaju prądu
(stały lub zmienny),
(stały lub zmienny),
napięcia
napięcia
(wpływa na wielkość zniszczeń),
(wpływa na wielkość zniszczeń),
natężenia
natężenia
(zależy od oporu, przy 60-120
(zależy od oporu, przy 60-120
mA VF),
mA VF),
elektrycznego zależy od:
elektrycznego zależy od:
rodzaju prądu
rodzaju prądu
(stały lub zmienny),
(stały lub zmienny),
napięcia
napięcia
(wpływa na wielkość
(wpływa na wielkość
zniszczeń),
zniszczeń),
natężenia
natężenia
(zależy od oporu, przy 60-
(zależy od oporu, przy 60-
120 mA VF),
120 mA VF),
oporu
oporu
(wilgotna skóra zmniejsza swój
(wilgotna skóra zmniejsza swój
opór 6 - 8-krotnie),
opór 6 - 8-krotnie),
Ciężkość urazu elektrycznego
Ciężkość urazu elektrycznego
zależy od:
zależy od:
rodzaju prądu
rodzaju prądu
(stały lub zmienny),
(stały lub zmienny),
napięcia
napięcia
(wpływa na wielkość zniszczeń),
(wpływa na wielkość zniszczeń),
natężenia
natężenia
(zależy od oporu, przy 60-120
(zależy od oporu, przy 60-120
mA VF),
mA VF),
oporu
oporu
(wilgotna skóra zmniejsza swój
(wilgotna skóra zmniejsza swój
opór 6 - 8-krotnie),
opór 6 - 8-krotnie),
czasu ekspozycji
czasu ekspozycji
,
,
Ciężkość urazu elektrycznego
Ciężkość urazu elektrycznego
zależy od:
zależy od:
rodzaju prądu
rodzaju prądu
(stały lub zmienny),
(stały lub zmienny),
napięcia
napięcia
(wpływa na wielkość zniszczeń),
(wpływa na wielkość zniszczeń),
natężenia
natężenia
(zależy od oporu, przy 60-120
(zależy od oporu, przy 60-120
mA VF),
mA VF),
oporu
oporu
(wilgotna skóra zmniejsza swój
(wilgotna skóra zmniejsza swój
opór 6 - 8-krotnie),
opór 6 - 8-krotnie),
czasu ekspozycji
czasu ekspozycji
,
,
drogi przepływu
drogi przepływu
(droga
(droga
z ręki do ręki
z ręki do ręki
jest bardziej niebezpieczna od drogi z ręki
jest bardziej niebezpieczna od drogi z ręki
do nogi),
do nogi),
Ciężkość urazu elektrycznego
Ciężkość urazu elektrycznego
zależy od:
zależy od:
rodzaju prądu
rodzaju prądu
(stały lub zmienny),
(stały lub zmienny),
napięcia
napięcia
(wpływa na wielkość zniszczeń),
(wpływa na wielkość zniszczeń),
natężenia
natężenia
(zależy od oporu, przy 60-120
(zależy od oporu, przy 60-120
mA VF),
mA VF),
oporu
oporu
(wilgotna skóra zmniejsza swój opór
(wilgotna skóra zmniejsza swój opór
6 - 8-krotnie),
6 - 8-krotnie),
czasu ekspozycji
czasu ekspozycji
,
,
drogi przepływu
drogi przepływu
(droga
(droga
z ręki do ręki
z ręki do ręki
jest
jest
bardziej niebezpieczna od drogi z ręki do
bardziej niebezpieczna od drogi z ręki do
nogi),
nogi),
powierzchni kontaktu
powierzchni kontaktu
.
.
Przyczyny NZK:
Przyczyny NZK:
1.
1.
oddechowa:
oddechowa:
–
porażenie ośrodka oddechowego,
porażenie ośrodka oddechowego,
–
porażenie mięśni oddechowych,
porażenie mięśni oddechowych,
2.
2.
krążeniowa:
krążeniowa:
–
migotanie komór (porażenie prądem
migotanie komór (porażenie prądem
zmiennym w fazie ranliwej),
zmiennym w fazie ranliwej),
–
asystolia pierwotnie lub wtórnie do
asystolia pierwotnie lub wtórnie do
asfiksji.
asfiksji.
Porażenie piorunem
Porażenie piorunem
efekt naskórkowy
efekt naskórkowy
(rozproszenie
(rozproszenie
energii po powierzchni ciała),
energii po powierzchni ciała),
figury Lichtenberga
figury Lichtenberga
(zanikają
(zanikają
samoistnie po 24 godzinach),
samoistnie po 24 godzinach),
miejsce kontaktu na głowie, szyi,
miejsce kontaktu na głowie, szyi,
barkach,
barkach,
towarzyszące urazy tępe (fala
towarzyszące urazy tępe (fala
uderzeniowa).
uderzeniowa).
Porażenie piorunem
Porażenie piorunem
śmiertelność ok. 30%,
śmiertelność ok. 30%,
zachorowalność ok. 70%.
zachorowalność ok. 70%.
NZK
NZK
w mechaniźmie asystolii, porażenia
w mechaniźmie asystolii, porażenia
ośrodków: oddechowego i ukł.
ośrodków: oddechowego i ukł.
współczulnego.
współczulnego.
Układ krążenia:
Układ krążenia:
tachykardia, nadciśnienie
tachykardia, nadciśnienie
tętnicze, martwica mięśnia sercowego,
tętnicze, martwica mięśnia sercowego,
zaburzenia rytmu serca.
zaburzenia rytmu serca.
Układ nerwowy:
Układ nerwowy:
uszkodzenie nerwów
uszkodzenie nerwów
obwodowych i ośrodkowych, krwawienie
obwodowych i ośrodkowych, krwawienie
śródmózgowe, obrzęk mózgu.
śródmózgowe, obrzęk mózgu.
Mechanizm powstawania
Mechanizm powstawania
obrażeń:
obrażeń:
1.
1.
bezpośrednie porażenie –
bezpośrednie porażenie –
80%
80%
śmiertelność, uszkodzenie mózgu, nerwów i
śmiertelność, uszkodzenie mózgu, nerwów i
serca (prąd wnika przez naturalne otwory: nos ,
serca (prąd wnika przez naturalne otwory: nos ,
uszy, jama ustna, oczy),
uszy, jama ustna, oczy),
2.
2.
kontaktowe,
kontaktowe,
3.
3.
rozpryskowe
rozpryskowe
(podobne do łuku
(podobne do łuku
elektrycznego),
elektrycznego),
4.
4.
napięcie krokowe
napięcie krokowe
(pole rażenia, różnica
(pole rażenia, różnica
napięć)
napięć)
,
,
5.
5.
porażenie wskutek przeniesienia
porażenie wskutek przeniesienia
(np.
(np.
poprzez telefonię stacjonarną).
poprzez telefonię stacjonarną).
Postępowanie
Postępowanie
ratunkowe
ratunkowe
BEZPIECZEŃSTWO!!!
BEZPIECZEŃSTWO!!!
ODŁĄCZ ŹRÓDŁO PRĄDU I
ODŁĄCZ ŹRÓDŁO PRĄDU I
PRZENIEŚ POSZKODOWANEGO
PRZENIEŚ POSZKODOWANEGO
W BEZPIECZNE MIEJSCE.
W BEZPIECZNE MIEJSCE.
Postępowanie
Postępowanie
ratunkowe:
ratunkowe:
wczesna intubacja
wczesna intubacja
(obrzęk tkanek
(obrzęk tkanek
miękkich) i wspomagana wentylacja
miękkich) i wspomagana wentylacja
(porażenie mięśni oddechowych),
(porażenie mięśni oddechowych),
migotanie komór, asystolia, zaburzenia
migotanie komór, asystolia, zaburzenia
rytmu serca – postępowanie wg
rytmu serca – postępowanie wg
standardów ALS,
standardów ALS,
usunięcie tlących się ubrań i butów
usunięcie tlących się ubrań i butów
(zapobieganie kolejnym urazom
(zapobieganie kolejnym urazom
termicznym),
termicznym),
Postępowanie
Postępowanie
ratunkowe:
ratunkowe:
agresywna płynoterapia
agresywna płynoterapia
(zapewnienie prawidłowej diurezy),
(zapewnienie prawidłowej diurezy),
unieruchomienie pacjenta z
unieruchomienie pacjenta z
podejrzeniem urazu głowy i
podejrzeniem urazu głowy i
kręgosłupa,
kręgosłupa,
do rozważenia wczesna interwencja
do rozważenia wczesna interwencja
chirurgiczna (ciężkie oparzenia).
chirurgiczna (ciężkie oparzenia).
Postępowanie
Postępowanie
ratunkowe:
ratunkowe:
PAMIĘTAJ!!!
PAMIĘTAJ!!!
EFEKT GÓRY LODOWEJ
EFEKT GÓRY LODOWEJ
Porażenie prądem może spowodować
Porażenie prądem może spowodować
ciężki uraz głębiej położonych
ciężki uraz głębiej położonych
tkanek miękkich
tkanek miękkich
przy
przy
jednoczesnym niewielkim
jednoczesnym niewielkim
uszkodzeniu skóry.
uszkodzeniu skóry.
Przeprowadź dokładną
Przeprowadź dokładną
ocenę wtórną
ocenę wtórną
pacjenta i często ją ponawiaj.
pacjenta i często ją ponawiaj.
RKO u osób porażonych
RKO u osób porażonych
prądem:
prądem:
może być skuteczna pomimo
może być skuteczna pomimo
długiego
długiego
czasu od zatrzymania krążenia,
czasu od zatrzymania krążenia,
szerokie lub niereagujące na
szerokie lub niereagujące na
światło źrenice
światło źrenice
nigdy nie powinny być
nigdy nie powinny być
wskaźnikiem rokowniczym (szczególnie
wskaźnikiem rokowniczym (szczególnie
w przypadku porażenia piorunem),
w przypadku porażenia piorunem),
przeżycie poszkodowanego występuje
przeżycie poszkodowanego występuje
nawet
nawet
po długim czasie trwania
po długim czasie trwania
resuscytacji
resuscytacji
.
.
Porażenie prądem -
Porażenie prądem -
kogo hospitalizujemy?
kogo hospitalizujemy?
Jeżeli w wywiadzie lub w badaniu
Jeżeli w wywiadzie lub w badaniu
stwierdzimy:
stwierdzimy:
1.
1.
zaburzenia sercowo – oddechowe,
zaburzenia sercowo – oddechowe,
2.
2.
utratę przytomności,
utratę przytomności,
3.
3.
zatrzymanie krążenia (sic!),
zatrzymanie krążenia (sic!),
4.
4.
nieprawidłowości w ekg,
nieprawidłowości w ekg,
5.
5.
uszkodzenia tkanek miękkich lub
uszkodzenia tkanek miękkich lub
oparzenia.+
oparzenia.+