Koncepcja kształcenia

wielostronnego

Wincentego Okonia

Teoria kształcenia wielostronnego

jest wewnętrznie spójną koncepcją

dydaktyczną, bazującą na

osiągnięciach współczesnej

psychologii i pedagogiki

Teza: Proces kształcenia winien być

wszechstronny i wielostronny,

a zatem opierać się na

komplementarnych

względem siebie

rodzajach i drogach nauczania i

uczenia się.

Treści dotyczące teorii kształcenia

wielostronne obejmują:

1.

Założenia: podstawy fizjologiczne i

psychologiczne teorii

2.

Opis teorii

 opis drogi uczenia się przez poznawanie

i strategii informacyjnej

 opis drogi uczenia się przez odkrywanie

i strategii problemowej

 opis drogi uczenia się przez

przeżywanie i strategii emocjonalnej

 opis drogi uczenia się przez działanie i

strategii operacyjnej

Przesłanki fizjologiczne i

psychologiczne

Lewa półkula

:

lewa część

ciała,
ośrodki poczucia rytmu, rymu,
zdolności muzyczne, spostrzeganie
obrazów, przestrzeni, wyobraźnia,
odczuwanie i intuicja.

Prawa półkula

:

prawa część ciała człowieka,

ośrodki mowy,

języka,
zdolności matematyczne i logicznego myślenia.

Człowiek jest harmonijnie

funkcjonującą całością, która

poznaje

,

odczuwa

i

działa

w

świecie.

Proces kształcenia, jeśli ma na celu

rozwój całej osobowości

człowieka, jego różnorodnych

potencjałów, winien bazować na

harmonijnej interakcji obu półkul

mózgowych każdego ucznia

.

Zdaniem W.Okonia kształcenie

musi być

wielostronne

tzn.

uwzględniać trzy podstawowe

rodzaje ludzkiej aktywności:

1. aktywność poznawczą
2. aktywność emocjonalną
3. aktywność praktyczną

Aktywność intelektualna,

poznawcza człowieka może zostać

uruchomiona w dwóch ważnych i

uzupełniających się kierunkach:

asymilacji wiedzy

czyli

przyswajania

gotowych

wiadomości

odkrywania wiedzy
angażujące procesy

myślenia

produktywnego.

Aktywność emocjonalna

polega na

poznawaniu,

przeżywaniu i tworzeniu

wartości

poznawczych, moralnych,

estetycznych i wszelkich innych.

Aktywność praktyczna

polega na

działaniu i zmienianiu

świata

, wymaga z jednej strony

poznania wiedzy o rzeczywistości

i wzorów jej przekształcania, z

drugiej wiedzy bezpośrednio

użytecznej w rozwiązywaniu

problemów.

Sfery aktywności

–

drogi uczenia

się

Sfera

aktywności

Droga uczenia się

poznawcza

 przez przyswajanie

 przez odkrywanie

emocjonalna

 przez działanie

praktyczna

 przez działanie

Uczenie się przez przyswajanie

polega na:

• czerpaniu przez ucznia wiedzy o kulturze,

społeczeństwie, przyrodzie i technice

bezpośrednio z otaczającej

rzeczywistości

• asymilacji wiedzy gotowej głównie ze

źródeł drukowanych oraz ustnych przekazów.

Poprzez uczenie się przez przyswajanie

uczeń uczy się

odbierać, selekcjonować,

przetwarzać oraz zapamiętywać

informacje.

Uczenie się przez odkrywanie

droga uczenia się przez

odkrywanie

wiedzie nie przez myślenie

produktywne wymagające

samodzielnej aktywności i

najczęściej twórczego myślenia.

Uczenie się przez przeżywanie

polega na tworzeniu takich sytuacji, w

których pod wpływem eksponowanych

wartości ma miejsce wywoływanie

przeżyć emocjonalnych u

wychowanków.

Istotą uczenia się przez przeżywanie ich

podmiotowe poznawanie, przeżywanie

angażujące szczególnie sferę uczuć

wyższych oraz tworzenie wartości.

Uczenie się przez działanie

Zadaniem szkoły musi być tworzenie

takich sytuacji, w których uczeń

postawiony zostanie przed

koniecznością praktycznego

wykorzystania wiedzy

teoretycznej w rozwiązywaniu

problemów praktycznych oraz w

aktywności wytwórczej.

Cztery drogi uczenia

Proces kształcenia winien zatem

dokonywać się za pomocą

czterech

dróg kształcenia

, które są podstawą

budowania dydaktycznych układów

czynności nauczyciela i ucznia czyli

strategii kształcenia.

Teoria kształcenia
wielostronnego podkreśla

komplementarność

dróg

kształcenia, ich wzajemne związki,
przenikanie i dopełnianie się.

Strategie kształcenia

uczenie się przez

przyswajanie

strategia

informacyjna

uczenie się przez

przeżywanie

strategia

emocjonalna

uczenie się przez

odkrywanie

strategia

problemowa

uczenia się przez

działanie

strategia

operacyjna

A teraz strategie ….