Choroby trzustki
Andrzej Paprocki
Choroby trzustki
Andrzej Paprocki
Anatomia trzustki
Najczęstsze choroby trzustki
Ostre zapalenie trzustki
Przewlekłe zapalenie trzustki
Rak trzustki
Cysty trzustki
Przyczyny O.Z.T.
Najczęstszą przyczyną ostrego
zapalenia trzustki jest :
nadużycie alkoholu (50%),
(30%)
lub uraz.
Przyczyny c.d.
Gallstones - kamica żółciowa
Ethanol - etanol
Trauma - uraz
Steroids - stosowanie
glikokortykosteroidów
C.D.
Mumps -
,
oraz inne
choroby wirusowe
Autoimmune, Ascaris - choroby
autoimmunologiczne, zakażenie
Scorpion - jad skorpiona
Hypertriglyceridemia,
Hyperchylomicronaemia
C.D.
ECPW - ERCP - endoskopowa
cholepankreatografia wsteczna
Drugs - leki
Objawy
bardzo silne bóle zlokalizowane w
środkowej i górnej części brzucha,
mogące promieniować do pleców,
lub bóle opasujące, nie ustępujące
po środkach przeciwbólowych
ulgi
OBJAWY C.D.
wzdęcie brzucha, często zatrzymanie
gazów i stolca
silna gorączka, często przekraczająca
40°C, czasem dreszcze
bóle mięśniowe
Choremu ulgę przynosi przyjęcie
pozycji siedzącej lub skulonej.
Objawy w ciężkich postaciach
W ciężkich postaciach – spadek
,
, zatrzymanie
i ostra
. W
skrajnych przypadkach ostre
zapalenie trzustki może nawet
kończyć się śmiercią.
Skala ciężkości Glasgow
1.
<60 mmHg
2.
w surowicy krwi<3,2 g/dl
3.
<8 mg/dl
4.liczba
>15 tys/mm³
5.
>200 IU/l
6.
>600 IU/l
7.
>180 mg/dl
8.
>115 mg/dl
Ocena wg skali Glasgow
Oceny dokonuje się dwukrotnie - po
24 i 48 godzinach od początku
objawów. Ciężkie zapalenie
rozpoznaje się, gdy spełnione są co
najmniej 3 z poniższych kryteriów.
Leczenie cd.
Początkowo konieczne jest
zastosowanie diety ścisłej, następnie
włączenie
czy
rzadziej
,
Leczenie cd.
Oraz dokładna kontrola wszystkich
funkcji życiowych, w tym czynności
nerek
i wydolności układu oddechowego.
Zasady leczenia O.Z.T
dożylne leczenie przeciwwstrząsowe
monitorowanie czynności serca i nerek
kontrolę morfologii krwi.
leczenie przeciwbólowe, gdyż silny ból brzucha jest
przyczyną dużego cierpienia chorego. Ból najlepiej
znosi się opioidowymi lekami przeciwbólowymi –
tramadolem lub petydyną. Morfina jest
przeciwwskazana w OZT, gdyż może nasilać skurcz
zwieracza Oddiego.
wczesne wdrażanie antybiotykoterapii, która ma na
celu zapobiegać zakażeniu martwicy w trzustce
Żywienie chorego z O.Z.T.
w pierwszej kolejności choremu
wprowadza się na krótko głodówkę, która
ma na celu zahamowanie wydzielania
soku trzustkowego przez trzustkę
po kilkudniowej głodówce wraz z
obserwacją i rozpoznaniem u chorego
postaci OZT podejmuje się decyzję o
włączeniu odżywiania.
Żywienie c.d.
U chorych z obrzękową postacią OZT jest to
odżywianie doustne,
a u chorych z ciężkim OZT rozważa się całkowite
odżywianie dojelitowe czyli enteralne za pomocą
sondy dojelitowej,
a jeżeli chory źle je toleruje, to wdraża się
żywienie pozajelitowe czyli parenteralne dożylne.
Odżywienie to prowadzone jest specjalnymi
dietami zapewniającymi właściwą podaż
wszystkich składników odżywczych oraz
odpowiednią kaloryczność.
Leczenie inwazyjne
W przypadku zapalenia trzustki
wywołanego zablokowaniem
przewodów żółciowych dobre rezultaty,
przynoszące natychmiastową poprawę,
daje wczesne (w ciągu 72 godzin od
wystąpienia symptomów) nacięcie
w ujściu
i udrożnienie tych przewodów.
Powikłania
Zabiegu tego dokonuje się za pomocą
endoskopu. Niektóre postaci ostrego
zapalenia trzustki mogą wymagać
skomplikowanego leczenia
operacyjnego. W około 5%
przypadków, a w ciężkich postaciach w
ok. 10-40%, mimo prawidłowego
leczenia nie udaje się opanować
choroby i kończy się ona śmiercią
Leczenie operacyjne
Gdy dochodzi do zakażenia martwicy, o
czym może świadczyć brak poprawy
klinicznej w trakcie leczenia lub pogorszenie
stanu chorego pomimo prowadzonego przez
pewien czas leczenia zachowawczego, to
konieczne staje się leczenie operacyjne.
Wskazaniami do leczenia operacyjnego są
również powikłania miejscowe martwiczego
OZT takie, jak: torbiele rzekome trzustki,
ropnie, martwaki, krwotoki z przewodu
pokarmowego
Powikłania systemowe
Powikłania systemowe obejmują
zespół ostrej niewydolności oddechowej
,
zespół niewydolności wielonarządowej,
zespół rozsianego wykrzepiania
śródnaczyniowego,
hipokalcemię (z powodu zmydlania
tłuszczów),
hiperglikemię i cukrzycę insulinozależną
(spowodowana uszkodzeniem trzustkowych
komórek beta produkujących insulinę)
Powikłania miejscowe
torbiel trzustki,
wytworzenie ropowicy lub ropnia,
tętniaków rzekomych tętnicy śledzionowej,
krwotok z uszkodzonych tętnic i żył śledzionowych,
zakrzepica żyły śledzionowej, górnej żyły krezkowej i żyły
wrotnej (kolejność o malejącej częstości),
niedrożność dwunastnicy, niedrożność przewodu
żółciowego wspólnego,
progresja do przewlekłego zapalenia trzustki
Definicja
przewlekła
nienowotworowa
, charakteryzująca się
postępującym włóknieniem z
towarzyszącym zanikiem
, prowadzącym w różnych
okresach do upośledzenia czynności
zewnątrzwydzielniczej i
wewnątrzwydzielniczej trzustki
Etiologia
Do uszkodzenia trzustki dochodzi
najczęściej w wyniku nadużywania
alkoholu
lub w przypadku zatkania
przez
Objawy PZT
nawracający, uporczywy ból o
zróżnicowanym nasileniu występujący
głównie po jedzeniu i zlokalizowany w
postępująca utrata masy ciała;
podwyższony poziom cukru we krwi -
nieprawidłowa tolerancja glukozy
i
stopniowo rozwijająca się
;
Objawy PZT cd
uporczywa biegunka zwykle o
charakterze tłuszczowym, będąca
wynikiem niepełnego trawienia
pokarmów wskutek niedoboru
enzymów trzustkowych;
niewielkiego stopnia żółtaczka;
świąd skóry.
Rozpoznanie
Enzymy trzustkowe w surowicy
Badania obrazowe TK, MNR, USG
ERCP
Różnicowanie b. trudne z rakiem !!!
Leczenie
Głównie ma znaczenie substytucja
farmakologiczna enzymów
trzustkowych
Leczenie żywieniowe
Dieta zbilansowana, ubogo tłuszczowa
Ewentualnie odżywki jako dodatki
Cysty trzustki
Patogeneza
Torbiele rzekome, pozapalne
Torbiele prawdziwe
