System podatkowy w Polsce

Co to jest podatek?

Podatek jest powszechnie definiowany jako:



pieniężne,



przymusowe,



ogólne,



nieodpłatne,



bezzwrotne świadczenie pobierane przez

państwo lub inne związki publicznoprawne
(np. samorządy) na podstawie przepisów
prawa w celu uzyskania dochodów na
pokrycie wydatków publicznych.

Funkcje podatków:



FISKALNE – polegają na wykorzystaniu ich

do osiągnięcia celów gospodarczych i
społecznych.



REDYSTRYBUCJ – wiąże się ze świadomym

kształtowaniem pewnych wielkości
ekonomicznych na poziomie odbiegającym
od wynikającego z działania wolnego rynku.

Funkcje podatków:



STABILIZACYJNA – polega na wykorzystaniu

podatków do oddziaływania na koniunkturę
w celu zapewnienia zrównoważonego
wzrostu gospodarczego, bilansu
płatniczego i pełnego zatrudnienia.



ALOKACYJNA – podatki mogą być

wykorzystywane jako jedno z narzędzi
służących poprawie alokacji zasobów.

Postawy poboru podatków.

1.

Zasada ekwiwalentności (zasada korzyści)
opiera się na założeniu że podatnicy
powinni się przyczyniać do finansowania
działalności publicznej w takim wymiarze, w
jakim z działalności tej korzystają.

2.

Zasada zdolności płatniczej oznacza że
obciążenia podatkowe przeznaczone na
finansowanie działalności publicznej
powinny być nakładane przy uwzględnianiu
możliwości płatniczych obywateli.

Klasyfikacja podatków.

Najczęściej podstawię
podziału stanowi
PRZEDMIOT
OPODATKOWANIA oraz
STOSUNEK DO ŻRÓDŁA
PODATKU.

Klasyfikacja podatków.



Ze względu na PODMIOT OPODATKOWANIA,

można wyodrębnić podatki:



przychodowe,



dochodowe,



konsumpcyjne,



majątkowe.

Klasyfikacja podatków.

Często spotykane w literaturze przedmiotu podział na podatki

bezpośrednie i pośrednie nawiązuje do ŹRÓDŁA OPODATKOWANIA:

BEZPOŚREDNIE, czyli:



podatek dochodowy od osób fizycznych,



podatek dochodowy od osób prawnych,



podatek od spadków i darowizn,



podatek od czynności cywilnoprawnych,



podatek rolny,



podatek leśny,



podatek od nieruchomości,



podatek od środków transportowych,



podatek tonażowy.

POŚREDNIE:



podatek od towarów i usług,



podatek akcyzowy,



podatek od gier.

BEZPOŚREDNIE

Podatek dochodowy od osób
fizycznych.



PODMIOT OPODATKOWANIA:



osoby fizyczne,



osoby niepełnoletnie, które podlegają
opodatkowaniu lecz jako część składowa
podatku rodziców, opiekunów.



spółki nie będące osobami prawnymi
(spółka cywilna, spółka jawna, spółka
komandytowa)

Podatek dochodowy od osób
fizycznych.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej
niż jednego źródła, przedmiotem
opodatkowania w danym roku podatkowym
jest suma dochodów ze wszystkich źródeł
przychodów.

Podatek dochodowy od osób
fizycznych.



W podatku dochodowym od osób

fizycznych nie ma jednolitej taryfy
podatkowej. Podatek dochodowy
pobiera się od przyjętej w tym
przepisie skali, w której stawka
rośnie wraz ze wzrostem podstawy
opodatkowania.

Podatek dochodowy od osób
fizycznych.

Źródło: http://www.mf.gov.pl/index.php?
const=3&wysw=4&sgl=2&dzial=133

Sposoby obliczania
podatków. CD.



19% podatek od dochodów z pozarolniczej

działalności gospodarczej lub z działów
specjalnych produkcji rolnej,



ryczałty,



19% podatek od dochodów z kapitałów

pieniężnych, przykładowo z odpłatnego
zbycia papierów wartościowych lub
pochodnych instrumentów finansowych,



19% podatek od dochodu uzyskanego z

odpłatnego zbycia nieruchomości.

Podatek dochodowy od osób
prawnych.



PODMIOT OPODATKOWANIA:



osoby prawne czyli Skarb Państwa i
jednostki organizacyjne, którym przepisy
szczególne przyznają osobowość prawną
(spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe,
towarzystwa budownictwa społecznego).

•

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



przedmiotem opodatkowania podatkiem
dochodowym jest dochód (nadwyżka sumy
przychodów nad kosztami ich uzyskania)

Podatek dochodowy od osób
prawnych.



W podatku dochodowym od osób prawnych

przyjęto proporcjonalną stawkę podatkową
w wysokości 36% podstawe opodatkowania.



Stawka ta została systematycznie obniżona

w latach 1999-2000 odpowiednio do 34%
oraz 32%.

Podatek od spadków i
darowizn.



PODMIOT OPODATKOWANIA:



wyłącznie osoby fizyczne,



obowiązek podatkowy w podatku od spadków
i darowizn ciąży na nabywcy własności
rzeczy i praw majątkowych, a w przypadku
darowizny ciąży on solidarnie na
obdarowanym i darczyńcy.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



nabycie własności rzeczy znajdujących się w
kraju i praw majątkowych wykonywanych w
kraju.

Podatek rolny.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



grunty gospodarstwa rolnego.

•

PODMIOT OPODATKOWANIA:



właściciel,



posiadacz samoistny gruntów wchodzących
w skład gospodarstwa rolnego

Podatek rolny.



Stawki podatku rolnego



dla gruntów gospodarstwa rolnego:
równowartość pieniężna 2,5 q żyta - od 1
ha przeliczeniowego



dla pozostałych gruntów rolnych
podlegających podatkowi rolnemu:
równowartość pieniężna 5 q żyta - od 1 ha

Ustawowe przeliczniki hektarów
fizycznych dla celów opodatkowania
PODATKIEM ROLNYM w Polsce.

Rodzaje użytków

rolnych:

Grunty rolne

Łąki i pastwiska

Okręgi podatkowe

a

I

II

III

IV

I

II

III

IV

Klasy użytków rolnych

Przeliczniki

I

1,95

1,80

1,65

1,45

1,75

1,60

1,45

1,35

II

1,80

1,65

1,50

1,35

1,45

1,35

1,25

1,10

III a

1,65

1,50

1,40

1,25

III

1,25

1,15

1,05

0,95

III b

1,35

1,25

1,15

1,00

IV a

1,10

1,00

0,90

0,80

IV

0,75

0,70

0,60

0,55

IV b

0,80

0,75

0,65

0,60

V

0,35

0,30

0,25

0,20

0,20

0,20

0,15

0,15

VI

0,20

0,15

0,10

0,05

0,15

0,15

0,10

0,05

a – 4 okręgi podatkowe, do których zaliczona gminy, miasta oraz dzielnice
w miastach w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno –
klimatycznych.

Okręgi podatkowe

K
l
a
s
y

u
ż
y
t
k
ó
w

r
o
l
n
y
c
h

Grunty rolne

Łąki i pastwiska

Podatek leśny.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



lasy

•

PODMIOT OPODATKOWANIA:



właściciel lasów,



posiadacz samoistny lasów,



użytkownik wieczysty lasów,



posiadacz lasów, stanowiących własność
Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego.

Podatek leśny.



Stawki podatku leśnego



od 1 ha - równowartość pieniężna 0,220 m3

drewna obliczona według średniej ceny

sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa

za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego

rok podatkowy,



dla lasów ochronnych oraz lasów wchodzących

w skład rezerwatów przyrody i parków

narodowych - 50% stawki określonej wyżej.



Rada gminy może, w drodze uchwały, obniżyć

kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży

drewna przyjmowaną jako podstawa obliczenia

podatku leśnego na obszarze gminy.

Ustawowe przeliczniki hektarów
fizycznych lasów dla celów opodatkowania
PODATKIEM LEŚNYM w Polsce.

Główne

gatunki drzew

w

drzewostanac

h.

Klasy bonitacji drzewostanu dla głównych

gatunków drzew.

Ia

I

II

III

IV

V

Jodła, świerk,

daglezja

2,30

1,80

1,30

0,90

0,60

Dąb, jesion,

wiąz, klon

2,00

1,60

1,30

0,80

Buk

1,80

1,50

1,10

0,70

0,40

Sosna, modrzew 1,40

1,20

1,00

0,80

0,60

0,30

Grab

1,10

0,80

0,50

0,30

0,20

Brzoza

0,60

0,40

0,30

0,20

0,20

Osika

0,60

0,40

0,20

0,20

0,20

Olsza

0,50

0,30

0,30

0,30

0,30

Topola

0,50

0,30

0,30

0,30

0,30

G
ł
ó
w
n
e

G
a
t
u
n
k
i

d
r
z
e
w

w

d
r
z
e
w
o
s
t
a
n
a
c
h

Klasy bonitacji drzewostanu dla głównych gatunków drzew.

Podatek od nieruchomości.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



budynki lub ich części,



budowle lub ich części związane z prowadzeniem

działalności gospodarczej,



grunty nieobjęte przepisami o podatku rolnym lub

leśnym,



grunty objęte przepisami o podatku rolnym lub

leśnym.



PODMIOT OPODATKOWANIA:



właściciel ,



użytkownik wieczysty,



samoistny posiadacz nieruchomości,



posiadacz zależny nieruchomości.

Podatek od nieruchomości.



Stawki podatku od nieruchomości



od gruntów:



związanych z prowadzeniem działalności
gospodarczej – 0,74 zł od 1 m² powierzchni,



pod jeziorami – 3,90 zł od 1 ha powierzchni,



pozostałych – 0,37 zł od 1 m² powierzchni,

CD.



od budynków lub ich części:



mieszkalnych – 0,62 zł od 1 m² powierzchni
użytkowej,



związanych z prowadzeniem działalności
gospodarczej – 19,81 zł od 1 m² powierzchni
użytkowej,



zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej
w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych –
4,01 zł od 1 m² powierzchni użytkowej,



pozostałych, – 6,64 zł od 1 m² powierzchni
użytkowej,



od budowli – do 2% ich wartości.

Podatek od środków
transportowych.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



samochody ciężarowe,



ciągniki siodłowe i balastowe,



przyczepy i naczepy,



autobusy



PODMIOT OPODATKOWANIA:



właściciel środka transportowego,



jednostka organizacyjna nie mająca
osobowości prawnej.

Podatek od środków
transportowych.



Stawki podatku uchwala rada gminy oraz

może je różnicować.

Podatek od posiadania psów.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



fakt posiadania psa.



PODMIOT OPODATKOWANIA:



posiadacz psa.

Podatek od posiadania psów.



stawkę podatku od posiadania psa określa

co roku Minister Finansów na podstawie art.
20 w związku z art. 14 ustawy.

POŚREDNIE

Podatek od towarów i usług.



PODMIOT OPODATKOWANIA:



podmiot prawny



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



sytuacja faktyczna lub prawna, której
wystąpienie u danego podmiotu rodzi
obowiązek podatkowy

Podatek od towarów i usług.



Trzy zasadnicze stawki podatkowe:



stawka podstawowa w wysokości 22 %



stawka 0 % dla eksportu



stawka obniżona w wysokości 7 %

Podatek akcyzowy.



PODMIOT OPODATKOWANIA:



producenci wyrobów akcyzowych,



importerzy wyrobów akcyzowych.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



produkty energetyczne,



energia elektryczna,



napoje alkoholowe



wyroby tytoniowe

Podatek akcyzowy.



Stawki akcyzy wyrażone są w:



kwocie na jednostkę wyrobu (paliwa,
alkohol, energia elektryczna),



procencie maksymalnej ceny detalicznej
(wyroby tytoniowe),



procencie ceny wyrobu.

Podatek od gier.



PODMIOT OPODATKOWANIA:



podmioty urządzające gry i prowadzące
działalność w zakresie gier losowych i
zakładów wzajemnych.



PRZEDMIOT OPODATKOWANIA:



prowadzenie gier losowych i zakładów
wzajemnych.

Podatek od gier.



Obowiązujące obecnie stawki podatku od

gier wynoszą odpowiednio dla:

1)

loterii fantowych, gry bingo fantowe, gry

bingo pieniężne oraz zakładów wzajemnych
- 10%,

2)

loterii pieniężnej i gry telebingo - 15%,

3)

gier liczbowych - 20%,

4)

gier prowadzonych w kasynach gry i w

salonach gier na automatach oraz dla
wideoloterii - 45%.

Podatek od spadków i
darowizn.



Podstawę opodatkowania w podatku od

spadków i darowizn stanowi wartość
nabytych rzeczy i praw majątkowych po
potrąceniu długów i ciężarów, ustalona
według stanu rzeczy i praw majątkowych w
dniu nabycia i cen rynkowych z dnia
powstania obowiązku podatkowego, przy
czym roczną wartość użytkowania i
służebności ustala się w wysokości 4 %
czystej wartości rzeczy oddanej w
użytkowanie lub obciążonej służebnością.

Wpływy podatkowe w Polsce
na rok 2007.

Lp.

Wyszczególnienie

Wpływy

budżetowe

1.

2.

3.

1

Podatek dochodowy od osób

prawnych

32 165 456

2

Podatek dochodowy od osób
fizycznych

60 959 164

3

Podatek od towarów i usług

96 349 847

4

Podatek akcyzowy

49 025 521

5

Podatek od gier

1 106 725

6

Podatki zniesione

4 383

7

Cła

1 747 593

8

Ogółem

241 358 690

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Wpływy podatkowe w Polsce
na rok 2008.

Lp.

Wyszczególnienie

Wpływy

budżetowe

1.

2.

3.

1

Podatek dochodowy od osób
prawnych

34 635 014

2

Podatek dochodowy od osób

fizycznych

67 193 526

3

Podatek od towarów i usług

101 782 739

4

Podatek akcyzowy

50 490 116

5

Podatek od gier

1 404 861

6

Podatki zniesione

3 456

7

Cła

1 728 780

8

Ogółem

257 238 492

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Wpływy podatkowe w Polsce
na rok 2009.

Lp.

Wyszczególnienie

Wpływy

budżetowe

1.

2.

3.

1

Podatek dochodowy od osób
prawnych

30 774 318

2

Podatek dochodowy od osób

fizycznych

62 740 785

3

Podatek od towarów i usług

99 454 721

4

Podatek akcyzowy

53 926 887

5

Podatek od gier

1 576 073

6

Podatki zniesione

822

7

Cła

1 627 504

8

Ogółem

250 101 110

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Wpływy podatkowe w Polsce
na rok 2010.

Lp.

Wyszczególnenie

Wpływy

budżetowe

1.

2.

3.

1

Podatek dochodowy od osób
prawnych

27 891 932

2

Podatek dochodowy od osób
fizycznych

62 487 000

3

Podatek od towarów i usług

107 879 702

4

Podatek akcyzowy

55 684 476

5

Podatek od gier

1 624 843

6

Podatki zniesione

520

7

Cła

1 663 745

8

Ogółem

257 232 219

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Wpływy podatkowe w Polsce.

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Wpływy podatkowe w Polsce.

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Zaległości budżetowe w
Polsce na rok 2007.

Lp.

Wyszczególnienie

Zaległość ogółem

1.

2.

3.

1

Podatek dochodowy od osób

prawnych

1 118 856

2

Podatek dochodowy od osób
fizycznych

2 864 022

3

Podatek od towarów i usług

10 278 686

4

Podatek akcyzowy

3 998 414

5

Podatek od gier

14 317

6

Podatki zniesione

63 746

7

Cła

750 793

8

Grzywny mandaty

49 831

9

Opłata restrukturyzacji

1 937

10

Ogółem

19 114 601

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Zaległości budżetowe w
Polsce na rok 2008.

Lp.

Wyszczególnienie

Zaległość ogółem

1.

2.

3.

1

Podatek dochodowy od osób

prawnych

1 204 884

2

Podatek dochodowy od osób
fizycznych

3 284 474

3

Podatek od towarów i usług

10 511 523

4

Podatek akcyzowy

4 687 754

5

Podatek od gier

13 257

6

Podatki zniesione

50 304

7

Cła

659 345

8

Grzywny mandaty

471 157

9

Opłata restrukturyzacji

1 053

10 Ogółem

20 459 750

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Zaległości budżetowe w
Polsce na rok 2009.

Lp.

Wyszczególnienie

Zaległość ogółem

1.

2.

3.

1

Podatek dochodowy od osób

prawnych

1 125 179

2

Podatek dochodowy od osób
fizycznych

3 721 653

3

Podatek od towarów i usług

10 716 522

4

Podatek akcyzowy

4 980 665

5

Podatek od gier

47 985

6

Podatki zniesione

33 820

7

Cła

603 498

8

Grzywny mandaty

31 734

9

Opłata restrukturyzacji

397

10

Ogółem

21 261 452

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Zaległości budżetowe w
Polsce na rok 2010.

Lp.

Wyszczególnienie

Zaległość ogółem

1.

2.

3.

1

Podatek dochodowy od osób

prawnych

1 112 247

2

Podatek dochodowy od osób
fizycznych

4 072 333

3

Podatek od towarów i usług

11 609 309

4

Podatek akcyzowy

5 695 194

5

Podatek od gier

41 455

6

Podatki zniesione

23 902

7

Cła

560 955

8

Grzywny mandaty

22 449

9

Opłata restrukturyzacji

316

10

Ogółem

23 138 159

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Zaległości budżetowe w
Polsce.

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Zaległości budżetowe w
Polsce.

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Dłużnicy podatkowi.

Rok Ilość podmiotów

gosp.

posiadających

zaległości

podatkowe

Ogółem

zaległości

Zaległości

z

odsetkami

2007

4 078 11 286 585 23 081 177

2008

4 337 12 228 813 24 943 668

2009

4 419 12 219 865 23 317 890

2010

4 605 13 715 546 25 303 788

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Ilość podmiotów gosp.
posiadających zaległości
podatkowe.

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Zaległości ogółem.

Źródło: http://bip.mf.gov.pl/

Zaległości z odsetkami.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Podsumowanie.

Systemy podatkowe istniejące w różnych
krajach ukształtowały się pod wpływem
wielorakich uwarunkowań gospodarczych,
społecznych i politycznych. Często są one
obarczone wieloma wadami i wymagają
doskonalenia. Do zmiany bądź korygowania
systemów podatkowych w wielu krajach
skłaniają też procesy integracyjne oraz
postępująca globalizacja gospodarki.

Bibliografa:



Karpus Karolina „Systemy podatków
lokalnych w wybranych państwach
europejskich” Toruń 2003



Krajewska Anna „Podatki. Unia Europejska,
Polska i Kraje Nadbałtyckie” Warszawa 2004,



Mastalski Ryszard „Prawo podatkowe II.
Część szczegółowa” Warszawa 1998,



www.mf.gov.pl/dokument.php?
const=3&dzial=155&id=12092



http://bip.mf.gov.pl