BUDOWA USTAWY
ELEMENTY OBLIGATORYJNE:
TYTUŁ
PRZEPISY MERYTORYCZNE
PRZEPISY O WEJŚCIU USTAWY W
ŻYCIE
BUDOWA USTAWY-kolejność
TYTUŁ
PRZEPISY MERYTORYCZNE:
- ogólne,
- szczegółowe,
PRZEPISY ZMIENIAJĄCE
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I DOSTOSOWUJĄCE
PRZEPISY KOŃCOWE:
- uchylające,
- o wejściu ustawy w życie,
- o wygaśnięciu mocy obowiązującej ustawy;
TYTUŁ USTAWY
USTAWA
z dnia 12 września 1990 r.
o szkolnictwie wyższym.
USTAWA
z dn. 12.09.1990 roku
o szkolnictwie wyższym.
Określenie przedmiotu
ustawy
• rzeczowe:
USTAWA
z dnia 19 listopada 1999 r.
Prawo działalności
gospodarczej.
• opisowe:
USTAWA
z dnia 19 listopada 1999 r.
o podejmowaniu i
prowadzeniu działalności
gospodarczej.
OZNACZANIE PRZEPISÓW I ICH
SYSTEMATYZACJA
Oznaczanie przepisów w tekście ustawy:
¬
Art. 1.
–
artykuł
– akapit, skrót „art.”, cyfra arabska z
kropką z prawej strony;
¬
1.
–
ustęp
– akapit, cyfra arabska z kropką z prawej
strony;
¬
§ 1.
–
paragraf
– (tylko w kodeksach), akapit, symbol
„§”, cyfra arabska z kropką z prawej strony;
1)
–
punkt
– cyfra arabska z nawiasem z prawej
strony (bez kropki);
a
)
–
litera
– mała litera alfabetu łacińskiego,
oprócz liter właściwych wyłącznie językowi polskiemu
(ą, ę, ś, ć, ł, ń, ó, ź, ż) z nawiasem z prawej strony;
–
-
tiret
– pozioma kreska;
OZNACZANIE PRZEPISÓW I ICH
SYSTEMATYZACJA
Oznaczanie przepisów przy ich powoływaniu:
art. 1
– skrót „art.” bez względu na liczbę i przypadek
+ cyfra arabska z prawej strony bez kropki;
ust. 1
– skrót „ust.” bez względu na liczbę i przypadek
+ cyfra arabska bez kropki;
§ 1
–
symbol „§” bez względu na liczbę i przypadek +
cyfrą arabską bez kropki;
pkt 1
– skrót „pkt” (bez kropki!) bez względu na liczbę
i przypadek + cyfra arabska bez nawiasu;
lit. a
– skrót „lit.” bez względu na liczbę i przypadek +
litera alfabetu łacińskiego bez nawisu;
tiret pierwsze
– wyraz „tiret” + wyrażony słownie
numer porządkowy tego tiret (w rodzaju nijakim);
OZNACZANIE PRZEPISÓW I ICH
SYSTEMATYZACJA
(przykład)
Art. 14.
1. Zwalnia się od podatku podatników:
(...)
1b.
Zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie
stosuje się:
1)
od 1 stycznia 2001 r., w przypadku
podatników:
a)
wykonujących czynności w zakresie handlu, w
tym również obnośnego i obwoźnego, oraz
wykonujących usługi w zakresie:
- gastronomii,
-
mechaniki precyzyjnej,
- mechaniki maszyn biurowych;
Powoływanie:
„w art. 14 ust. 1b pkt 1 lit. a
tiret drugie ...”
ARTYKUŁ
(zasady redagowania)
§ 55:
• Każdą samodzielną myśl ujmuje się w
oddzielny artykuł;
• Artykuł powinien być w miarę
możliwości jednozdaniowy;
§ 7
:
• Zdania w ustawie redaguje się zgodnie
z powszechnie przyjętymi regułami
składni języka polskiego, unikając
zdań wielokrotnie złożonych;
ARTYKUŁ
(przykłady)
Art. 42.
W postępowaniu dotyczącym egzekucji
należności pieniężnej osoba, która żąda wyłączenia
rzeczy lub prawa majątkowego, może wpłacić do
depozytu organu egzekucyjnego kwotę, na jaką
zostały one oszacowane, albo kwotę równą
należności pieniężnej łącznie z kosztami
egzekucyjnymi.
Organ egzekucyjny uchyli wówczas
czynności egzekucyjne odnośnie do rzeczy lub prawa,
których żądanie wyłączenia dotyczy, co nie wpływa
na dalszy tok postępowania o wyłączenie.
W razie
uwzględnienia żądania wyłączenia, kwota złożona do
depozytu podlega zwrotowi.
Jeżeli żądanie
wyłączenia nie zostanie uwzględnione, egzekucję
prowadzi się do kwoty złożonej do depozytu.
(86 wyrazów!)
JEDNOSTKI SYSTEMATYZACYJNE
WYŻSZEGO STOPNIA
c z ę ś c i
k s i ę g i
t y t u ł y
d z i a ł y
rozdziały
artykuły
JEDNOSTKI SYSTEMATYZACYJNE
WYŻSZEGO STOPNIA
(oznaczanie)
C z ę ś ć
I
K s i ę g a
II
T y t u ł
III
D z i a ł
IV
Rozdział
5
OZNACZANIE ROZDZIAŁÓW
Rozdział 8
?
Art. 50. Lasy Państwowe prowadzą
działalność na zasadzie samodzielności
finansowej i pokrywają koszty działalności z
własnych przychodów.
Art. 51. Rokiem obrachunkowym w Lasach
Państwowych jest rok kalendarzowy.
Art. 52. 1. Lasy Państwowe sporządzają
corocznie
raport
o
stanie
lasów
oraz
sprawozdanie
finansowo-gospodarcze
z
działalności Lasów Państwowych.
Gospodarka finansowa w
Lasach Państwowych
Przepisy ogólne
przepisy określające zakres spraw regulowanych
ustawą (
zakres przedmiotowy ustawy
);
przepisy określające podmioty, których ustawa
dotyczy (
zakres podmiotowy ustawy
);
objaśnienia użytych w ustawie określeń i skrótów
(
definicje legalne
);
inne postanowienia wspólne dla wszystkich albo
dla większości przepisów merytorycznych
zawartych w ustawie (
np. zasady ogólne
);
Przepisy ogólne
(zakres przedmiotowy - przykłady)
Art. 1. Ustawa reguluje zapobieganie i
zwalczanie nieuczciwej konkurencji w
działalności gospodarczej, w szczególności
produkcji przemysłowej i rolnej,
budownictwie, handlu i usługach - w
interesie publicznym, przedsiębiorców oraz
klientów, a zwłaszcza konsumentów.
Przepisy ogólne
(zakres podmiotowy – przykłady)
Art..
Art. 1. Ustawa dotyczy osób, których stan
fizyczny lub umysłowy trwale lub okresowo
utrudnia bądź uniemożliwia wypełnianie ról
społecznych, a w szczególności zdolności do
wykonywania pracy zawodowej, jeżeli uzyskały
orzeczenie:
2) o całkowitej lub częściowej niezdolności
do pracy - na podstawie odrębnych przepisów
lub
3)
o
niepełnosprawności
przed
ukończeniem 16 roku życia, zwanych dalej
"osobami niepełnosprawnymi".
PRZEPISY DEFINICYJNE
SŁOWNICZEK
USTAWA
z dnia 6 czerwca 1997 r.
Kodeks karny.
Rozdział XIV
Objaśnienie wyrażeń ustawowych
Art. 115. § 1. Czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach
określonych w ustawie karnej.
(...)
§ 4. Korzyścią majątkową lub osobistą jest korzyść zarówno dla
siebie, jak i dla kogo innego.
§ 5. Mieniem znacznej wartości jest mienie, którego wartość w chwili
popełnienia czynu zabronionego przekracza dwustukrotną wysokość
najniższego miesięcznego wynagrodzenia.
(...)
§ 10. Młodocianym jest sprawca, który w chwili popełnienia czynu
zabronionego nie ukończył 21 lat i w czasie orzekania w pierwszej
instancji 24 lat.
PRZEPISY DEFINICYJNE
DEFINICJA AGREGATOWA
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) najniższym wynagrodzeniu – oznacza to
najniższe wynagrodzenie pracowników określane przez
ministra właściwego do spraw pracy na podstawie
Kodeksu pracy;
2) osobie niepełnosprawnej bezrobotnej lub
niepełnosprawnej poszukującej pracy – oznacza to osobę
niepełnosprawną bezrobotną lub niepełnosprawną
poszukującą
pracy w rozumieniu przepisów o
zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu;
3) organizacjach pozarządowych – oznacza to
stowarzyszenia,
związki,
izby
oraz
organizacje
pracodawców
i pracobiorców w szczególności
działające na rzecz
osób niepełnosprawnych,
tworzone na podstawie
odrębnych przepisów.
PRZEPISY DEFINICYJNE
DEFINICJA NAWIASOWA
Art. 46. § 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej
stanowiące odrębny przedmiot własności
(grunty)
, jak również
budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków,
jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu
przedmiot własności.
Art. 81. § 1. Jeżeli ustawa uzależnia ważność albo określone skutki
czynności
prawnej
od
urzędowego
poświadczenia
daty,
poświadczenie takie jest skuteczne także względem osób nie
uczestniczących w dokonaniu tej czynności prawnej
(data pewna)
.
Art. 89. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo
wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub
ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia
przyszłego i niepewnego
(warunek)
.
Art. 172. § 1. Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem
nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat
dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w
złej wierze
(zasiedzenie)
.
Przepisy ogólne
(zasady ogólne - przykłady)
Rozdział 2
Zasady ogólne
Art. 6. Organy administracji publicznej działaj
ą
na podstawie
przepisów prawa.
Art. 7. W toku post
ę
powania organy administracji publicznej
stoją na stra
ż
y praworz
ą
dności i podejmują wszelkie kroki
niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz
do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i
słuszny interes obywateli.
Art. 8. Organy administracji publicznej obowiązane s
ą
prowadzić post
ę
powanie w taki sposób, aby pog
łę
biać zaufanie
obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kultur
ę
prawn
ą
obywateli.
PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE
(
§
24 - KOLEJNOŚĆ)
przepisy prawa materialnego;
przepisy o organach (przepisy
ustrojowe);
przepisy o postępowaniu przed
organami (przepisy proceduralne);
przepisy o odpowiedzialności karnej
(przepisy karne);
Przepisy prawa
materialnego
Przepis podstawowy:
- kto?
- w jakich okolicznościach?
- jak powinien się zachować?
Przepisy prawa
materialnego
Art. 19. 1.
Lekarz,
który podejrzewa
wystąpienie niepożądanego odczynu
poszczepiennego,
ma
obowiązek
niezwłocznego zgłoszenia takiego
przypadku
do
powiatowego
inspektora sanitarnego, właściwego
ze względu na miejsce udzielania
świadczenia zdrowotnego przez tego
lekarza.
PRZEPIS PODSTAWOWY
(możliwość redukcji treści)
§ 25 ust.2
Przepis podstawowy może wyjątkowo
wskazywać
tylko zachowanie
nakazywane
lub zakazywane jego adresatowi, jeżeli:
- adresat lub okoliczności tego nakazu lub
zakazu są wskazane w sposób niewątpliwy
w innej ustawie;
- adresat lub okoliczności zostały określone
w części ogólnej tej samej ustawy;
- powszechność zakresu adresatów lub
okoliczności jest oczywista;
PRZEPISY KARNE
Zamieszcza się tylko wtedy, gdy
łącznie spełnione są dwa warunki:
naruszenie przepisów ustawy nie
kwalifikuje się jako naruszenia przepisów
Kodeksu karnego
,
Kodeksu karnego
skarbowego
lub
Kodeksu wykroczeń
;
czyn wymagający zagrożenia karą jest
związany z treścią danej ustawy;
Przepisy karne
(przykład -
Kodeks karny
)
Art. 270. § 1. Kto, w celu użycia za
autentyczny, podrabia lub przerabia
dokument lub takiego dokumentu jako
autentycznego używa, podlega grzywnie,
karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wypełnia
blankiet, opatrzony cudzym podpisem,
niezgodnie z wolą podpisanego i na jego
szkodę albo takiego dokumentu używa
Przepisy karne
(przykład -
Kodeks pracy
)
Art. 282. § 1. Kto, wbrew obowiązkowi:
1) nie
wypłaca
w
ustalonym
terminie
wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia
przysługującego pracownikowi, wysokość tego
wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie
obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń,
2) nie udziela przysługującego pracownikowi
urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie
obniża wymiar tego urlopu,
3) nie wydaje pracownikowi świadectwa pracy,
podlega karze grzywny.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew
obowiązkowi nie wykonuje orzeczenia sądu pracy.
PRZEPISY KOŃCOWE
KOLEJNOŚĆ:
• przepisy uchylające;
• przepisy o wejściu ustawy w życie;
• przepisy o wygaśnięciu mocy ustawy;
PRZEPISY UCHYLAJĄCE
§ 39:
„
W przepisie uchylającym
wyczerpująco
wymienia się ustawy lub poszczególne
przepisy, które ustawa uchyla;
nie
poprzestaje się na domyślnym
uchyleniu
poprzedniej ustawy ani jej przepisów
przez odmienne uregulowanie danej
sprawy w nowej ustawie.”
PRZEPISY UCHYLAJĄCE
Art. 99. Tracą moc:
1) dekret z dnia 2 sierpnia
1951
r.
o targach i
targowiskach (Dz. U. Nr 41, poz. 312, z 1990 r.
Nr 34, poz. 198 i z 1998 r. Nr 121, poz. 770),
2) ustawa z dnia 23 grudnia
1988
r.
o
działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz.
324, z 1990 r. Nr 26, poz. 149 i Nr 34, poz.
198, z 1991 r. Nr 31, poz. 128 oraz z 1999 r.
Nr 41, poz. 412),
3) ustawa z dnia 14 czerwca
1991
r.
o spółkach
z udziałem zagranicznym (Dz. U. z 1997 r. Nr
26, poz. 143, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063 i z
1999 r. Nr 49, poz. 484), z wyjątkiem art. 42.
PRZEPISY O WEJŚCIU W
ŻYCIE (§ 45)
„Ustawa wchodzi w życie po upływie
14 dni od dnia ogłoszenia”
13 kwietnia + 14 dni
13-14-15-16-17-18-19-20-21-22-23-24-25-26-27-28
PRZEPISY O WEJŚCIU W
ŻYCIE (§ 45)
„Ustawa wchodzi w życie po
upływie miesiąca od dnia
ogłoszenia”
14
kwietnia
+ miesiąc
14
maja
– ostatni dzień vacatio legis
Ustawa wchodzi w życie 15 maja
PRZEPISY O WEJŚCIU W
ŻYCIE (§ 45)
„Ustawa wchodzi w życie
trzeciego dnia
czwartego
miesiąca
następującego po
miesiącu ogłoszenia”.
Ustawa wejdzie w życie
3
sierpnia
.
Dzień ogłoszenia:
13 kwietnia
.
PRZEPISY O WEJŚCIU W
ŻYCIE (§ 45)
Art. 33. Ustawa
wchodzi
w
życie
w
dniu
pierwszych
wyborów
do
Rady
m.st.
Warszawy i do rad dzielnic w
m.st. Warszawie utworzonych na
podstawie przepisów niniejszej.