Reforma szkolnictwa zawodowego

24 października

2011r.

Zmiany w kształceniu zawodowym

Podstawa prawna

USTAWA

z dnia 19 sierpnia 2011 r.

o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz

niektórych innych ustaw

Ustawa o systemie oświaty

W zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów

szkolnictwa zawodowego wyodrębniono

kwalifikacje

Kwalifikacja w zawodzie to zasób wiadomości i zakres

umiejętności, pozwalający na samodzielne

wykonywanie konkretnego zadania lub zestawu

zadań zawodowych i umożliwiający podjęcie pracy.

Kwalifikacja w zawodzie

to wyodrębniony w danym zawodzie zestaw

oczekiwanych efektów kształcenia, których

osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane przez

okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu

egzaminu potwierdzającego daną kwalifikację.

Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa

programowa kształcenia w zawodach

Przykład wyodrębnienia kwalifikacji w

zawodzie

Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa

programowa kształcenia w zawodach

KWALIFIKACJE WYODRĘBNIONE W ZAWODZIE

ELEKTRYK

i. KWALIFIKACJA: E.8 Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń

elektrycznych

1. JEDNOSTKA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Montaż maszyn i urządzeń

elektrycznych

2. JEDNOSTKA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Konserwacja maszyn i

urządzeń elektrycznych

II. KWALIFIKACJA: E.9 Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych

1. JEDNOSTKA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Montaż instalacji

elektrycznych

2. JEDNOSTKA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Konserwacja instalacji

elektrycznych

Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa

programowa kształcenia w zawodach

Efekty kształcenia – stwierdzenie tego, co

uczący się wie, rozumie i potrafi wykonać.

Efekty kształcenia są ujęte w kategoriach

wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

personalnych i społecznych.

Jednostka efektów kształcenia – składnik

kwalifikacji, będący spójnym zbiorem wiedzy,

umiejętności i kompetencji personalnych i

społecznych, który może podlegać ocenie.

Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa

programowa kształcenia w zawodach

FRAGMENT PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ELEKTRYK

E.8 Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych
1. Montaż maszyn i urządzeń elektrycznych Uczeń:

1) rozpoznaje podzespoły oraz maszyny i urządzenia elektryczne na

podstawie oznaczeń na nich stosowanych, symboli graficznych,
parametrów katalogowych i wyglądu;

2) określa funkcje podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach

elektrycznych;

3) rozpoznaje na podstawie wyglądu narzędzia monterskie

4) dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych;
5) wykonuje montaż mechaniczny podzespołów elektrycznych i

elektronicznych oraz maszyn i urządzeń elektrycznych;

6) wykonuje montaż elektryczny podzespołów elektrycznych i

elektronicznych oraz maszyn i urządzeń elektrycznych;

7) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych;

Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa

programowa kształcenia w zawodach

KWALIFIKACJE WYODRĘBNIONE W ZAWODZIE

TECHNIK ELEKTRYK

1 KWALIFIKACJA: Montaż i konserwacja maszyn

i urządzeń elektrycznych

2. KWALIFIKACJA: Montaż i konserwacja

instalacji elektrycznych

3. KWALIFIKACJA:

Eksploatacja maszyn,

urządzeń i instalacji elektrycznych

Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa

programowa kształcenia w zawodach

Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach zawiera:

1. Efekty kształcenia (

umiejętności

) wspólne dla wszystkich zawodów

(

np. bhp

)

2. Efekty kształcenia wspólne dla danego zawodu i zawodów

zbliżonych

(

umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach

zbliżonych

)

3. Efekty kształcenia (

umiejętności

) właściwe dla zawodu, opisane

w kwalifikacjach wyodrębnionych w danym zawodzie

4. Warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w tym

- minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego,
- wyposażenie pracowni w pomoce dydaktyczne i sprzęt

5. Możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji w zawodach

zbliżonych

Projekt podstawy programowej kształcenia w zawodach – na stronie

KOWEZiU: http://www.koweziu.edu.pl/pp/rozpPP.pdf

Warunki realizacji kształcenia w zawodzie

1

. PRZYKŁAD: Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik

handlowiec powinna posiadać następujące pomieszczenia
dydaktyczne:

1)

pracownia technik sprzedaży, wyposażona w: stanowiska obsługi klienta (jedno
stanowisko dla każdego ucznia) wyposażone w urządzenia do rejestrowania sprzedaży
oraz komputer z drukarką i oprogramowaniem fakturująco-magazynowym; urządzenia
do przechowywania, eksponowania, transportu i znakowania towarów, przyrządy do
kontroli jakości i warunków przechowywania towarów oraz do określania masy i
wielkości towarów; atrapy towarów; druki dokumentów, itd;

2) pracownia techniki biurowej, wyposażona w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko

dla dwóch uczniów), pakiet programów biurowych, telefon z automatyczną sekretarką,
faks, drukarki, urządzenia pomocnicze: skanery, niszczarki, bindownice, dyktafon,
instrukcje obsługi biurowych urządzeń technicznych, materiały i środki biurowe, wzory
pism i graficznych układów tekstów, dziennik podawczy, instrukcje kancelaryjne, druki,
blankiety i formularze, wzory pism handlowych w języku polskim i obcym;

3) pracownia ekonomiki i rachunkowości handlowej wyposażona w: …..

KOMENTARZ: Na kształcenie zawodowe w technikum przeznaczonych będzie 1470

godzin, w tym:

- na kształcenie zawodowe teoretyczne – 735 godzin,
- na kształcenie zawodowe praktyczne – 735 godzin.

W obowiązujących obecnie programach nauczania kształcenie praktyczne

technika handlowca realizowane jest w oparciu o jedną pracownię, zwaną
pracownią ekonomiczno-informatyczną (w wymiarze ok. 120 godzin).

Warunki realizacji kształcenia w zawodzie

2. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego

Przykład: Minimalna liczba godzin kształcenia w zawodzie technik

handlowiec (

na kształcenie zawodowe technika przeznaczonych jest

łącznie 1470 godzin

)

Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (np. bhp,
podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej) oraz
wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego

360 godz.

Kwalifikacja: Prowadzenie sprzedaży

770 godz.

Kwalifikacja: Prowadzenie działalności handlowej

220 godz.

KOMENTARZ: W zawodzie technik handlowiec wyodrębniono dwie kwalifikacje:
„Prowadzenie sprzedaży” i „Prowadzenie działalności handlowej”. Kwalifikacja
„Prowadzenie sprzedaży” to jest zawód sprzedawca.

Szkoły ponadgimnazjalne

Trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa, której

ukończenie

umożliwia

uzyskanie

dyplomu

potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu

egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym

zawodzie, a także dalsze kształcenie począwszy od klasy

drugiej liceum ogólnokształcącego dla dorosłych.

Trzyletnie liceum ogólnokształcące, którego ukończenie

umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu

egzaminu maturalnego.

Czteroletnie technikum, którego ukończenie umożliwia

uzyskanie

dyplomu

potwierdzającego

kwalifikacje

zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających

kwalifikacje w danym zawodzie, a także uzyskanie

świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.

Szkoły – cd.

Trzyletnia szkoła specjalna przysposabiająca do

pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w

stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów

z

niepełnosprawnościami

sprzężonymi,

której

ukończenie

umożliwia

uzyskanie

świadectwa

potwierdzającego przysposobienie do pracy.

Trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych,

którego ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa

dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.

Szkoła

policealna

dla

osób

posiadających

wykształcenie

średnie,

umożliwiająca

uzyskanie

dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po

zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w

danym zawodzie.

Ustawa o systemie oświaty

Z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w
latach następnych kolejne klasy dotychczasowego

trzyletniego

liceum

profilowanego

dla

młodzieży

,

dwuletniego

uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla młodzieży

oraz

trzyletniego

technikum

uzupełniającego

dla

młodzieży

Z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w
latach następnych kolejne klasy dotychczasowej

zasadniczej

szkoły zawodowej dla dorosłych, technikum dla dorosłych,
liceum profilowanego dla dorosłych, uzupełniającego
liceum ogólnokształcącego dla dorosłych

.

Z dniem 1 września 2013 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w
latach następnych kolejne klasy dotychczasowego

technikum

uzupełniającego dla dorosłych

.

Zasadnicza szkoła zawodowa i co dalej

Od roku 2012 trzyletni okres kształcenia we wszystkich

zawodach na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej

Kształcenie ogólne: w klasie pierwszej ta sama podstawa

programowa

kształcenia

ogólnego

co

w

liceum

ogólnokształcącym i czteroletnim technikum.

Kształcenie zawodowe:
- kształcenie zawodowe teoretyczne – 630 godzin
- kształcenie zawodowe praktyczne – 970 godzin

Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej: trzyletnie

liceum ogólnokształcące dla dorosłych – zajęcia od klasy

drugiej (

dwa lata nauki w liceum, by przystąpić do matury

)

Zasadnicza szkoła zawodowa i co dalej – cd.

Dalsze kształcenie zawodowe absolwentów zsz: kwalifikacyjny

kurs zawodowy – kurs, którego program nauczania uwzględnia

podstawę programową kształcenia w zawodzie w zakresie jednej

kwalifikacji; ukończenie kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej

kwalifikacji;

Czas trwania kursu – nie krótszy niż czas określony w podstawie

programowej kształcenia dla potwierdzenia określonej kwalifikacji.

Po ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego i po zdaniu

egzaminu potwierdzającego określoną kwalifikację w zawodzie

(

przeprowadzonego przez okręgową komisję egzaminacyjną

),

zdający otrzyma świadectwo potwierdzające ten fakt.

Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe (

czyli tytuł technika

)

otrzyma osoba, która posiada świadectwa potwierdzające wszystkie

kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz posiada

wykształcenie średnie (

ukończone liceum ogólnokształcące dla

dorosłych w formach szkolnych lub eksternistycznie

).

17

Kształcenie zawodowe i ustawiczne w

systemie edukacji

Przedszkole
– dzieci
od 3 do 5 lat
– ostatni rok
obowiązkow
o

Szkoła
podstawow
a – 6 lat
nauki

Gimnazju
m – 3 lata
nauki

Gimnazjum
dla
dorosłych

Liceum
ogólnokształcą
ce – 3 lata
nauki

Technikum –
4 lata nauki

Zasadnicza
szkoła
zawodowa –
3 lata nauki

Liceum dla
dorosłych

Egzaminy
potwierdzające
kwalifikacje
zawodowe

Matura

Kursy
dające
kwalifikacj
e
zawodowe

Ustawa o systemie oświaty

Art. 64 otrzymuje brzmienie:

Art. 64. 1. Podstawowymi formami działalności dydaktyczno-

wychowawczej

szkoły są:
1) obowiązkowe zajęcia edukacyjne;
2) zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia

dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla
uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub
pomocy psychologiczno-pedagogicznej;

3) w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – praktyczna

nauka zawodu;

4) zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych;
5) zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacyjnych kursów

zawodowych.

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie

Egzamin zawodowy jest przeprowadzany dla:

uczniów (słuchaczy):

– trzyletnich zasadniczych szkół zawodowych

– czteroletnich techników

– szkół policealnych

osób, które ukończyły kwalifikacyjne kursy
zawodowe
osób, które ukończyły 18 lat i nie są uczniami
szkół – egzaminy eksternistyczne

Zasady przeprowadzania egzaminu

Egzamin przeprowadzany jest w szkole,
placówce

lub u pracodawcy

Egzaminy są organizowane w trakcie roku

szkolnego po zakończeniu kształcenia w danej
kwalifikacji

Liczba egzaminów = liczbie kwalifikacji w
zawodzie
Świadectwo kwalifikacyjne wydaje OKE

Minister Edukacji Narodowej wyda w rozporządzeniu o drukach
szkolnych nowy wzór dokumentu- świadectwo kwalifikacyjne

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie

Realizacja egzaminu

potwierdzającego określoną

kwalifikację w zawodzie

Test pisemny - bez zmian: zadania zamknięte - zdający

wskazuje odpowiedź spośród zaproponowanych

Test praktyczny:

Obecnie oceniany jest głównie przebieg wykonania

zadania

Po zmianie - oceniana będzie głównie jakość rezultatu

końcowego wykonanego zadania.

Przygotowanie szkół do egzaminu

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie

Przykład egzaminów dla zawodów handlowych

Uczeń szkoły kształcącej w zawodzie sprzedawca musi
potwierdzić kwalifikację:
1. Prowadzenie sprzedaży

Uczeń szkoły kształcącej w zawodzie technik handlowiec
musi potwierdzić dwie kwalifikacje, by uzyskać tytuł technika:
1. Prowadzenie sprzedaży
2. Prowadzenie działalności handlowej

UWAGA! Szkoły, które dotychczas kształciły tylko technika
handlowca muszą mieć również pracownię kas fiskalnych do
kształcenia i egzami-nowania w zakresie kwalifikacji Prowadzenie
sprzedaży (podobnie jak u sprzedawcy).

Przygotowanie szkół do egzaminu

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie

Ośrodki egzaminacyjne w zawodach sprzedawca i

technik handlowiec w sesji letniej 2011 r.

S z k o ły z d a ją c y c h

O ś r o d k i e g z a m i n a c y jn e

( s p r z e d a w c a )

O ś r o d k i e g z a m i n a c y jn e

( te c h n i k h a n d l o w ie c )

Z d a ją c y i o ś r o d k i e g z a m in a c y j n e w z a w o d a c h : s p r z e d a w c a i te c h n ik h a n d l o w ie c w s e s j i l e tn i e j 2 0 1 1 r .

S z k o ły z d a ją c y c h

O ś r o d k i e g z a m i n a c y jn e

24

Kalendarium zmian w systemie egzaminów

potwierdzających kwalifikacje zawodowe

Rok

Egzaminy

2012

Egzaminy na dotychczasowych zasadach

2013

Egzaminy na

dotychczasowych

zasadach

Potwierdzanie

wyodrębnionych

kwalifikacji

2014

Egzaminy na

dotychczasowych

zasadach

Potwierdzanie

wyodrębnionych

kwalifikacji

2015

Egzaminy na

dotychczasowych

zasadach

Potwierdzanie

wyodrębnionych

kwalifikacji

2016

Egzaminy na

dotychczasowych

zasadach

Potwierdzanie

wyodrębnionych

kwalifikacji

2017

Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji

2018

Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji

System doradztwa zawodowego

Doradztwo zawodowe to usługi, których celem

jest pomoc człowiekowi w każdym wieku, na

dowolnym etapie życia w dokonywaniu

wyborów w zakresie edukacji, szkoleń oraz

wyboru zawodu, a także pomoc w zarządzaniu

własną karierą zawodową.

Zakres usług powinien obejmować m.in.:

- doradztwo indywidualne,

- doradztwo grupowe,

- informację zawodową.

System informacji zawodowej

Usługi poradnictwa zawodowego w szkole

nie mogą być w pełni realizowane bez

zasobów informacji zawodowej, czyli

profesjonalnie tworzonych, aktualnych,

trafnych i rzetelnych zbiorów informacji m.in. o

możliwościach kształcenia, o świecie zawodów

i o rynku pracy.

System informacji zawodowej

Informacja zawodowa to wszelkie zbiory

danych potrzebne człowiekowi do

podejmowania kolejnych decyzji edukacyjnych,

wyboru zawodu oraz decyzji wejścia i

funkcjonowania na rynku pracy.

Informacja zawodowa to dla uczniów dostęp

do wiedzy o przyszłości – to szczegółowe

charakterystyki szkół i programów kształcenia,

to opisy zawodów przyszłości, to relacje z

trendów panujących na rynku pracy.

System informacji zawodowej

Bieżące oferty pracy zakładów pracy

Planowane inwestycje

Informacje o planowanych potrzebach

kadrowych na najbliższe lata

Zawody przyszłości

Opisy zawodów i stanowisk pracy

Możliwości kontynuacji nauki

Oferta ośrodków szkoleniowych

Jak skutecznie poszukiwać pracy

Prawa i możliwości bezrobotnego absolwenta

Zakładanie działalności gospodarczej

Pozyskiwanie funduszy unijnych

Forum dyskusyjne

Portal informacji zawodowej – szczebel

krajowy

dział „Zawody przyszłości” - wykaz zawodów oraz branż,

które będą się cieszyć największym zainteresowaniem

na rynku pracy za kilka – kilkanaście lat.

dział „Opisy zawodów i stanowisk pracy” - to

występujące relacje pomiędzy zawodami wg klasyfikacji

szkolnej a zawodami wg klasyfikacji gospodarczej,

dział „Jak skutecznie poszukiwać pracy” – informacje o

sposobach poszukiwania pracy, dokumentach

aplikacyjnych oraz o przygotowaniu się do rozmowy

kwalifikacyjnej. Wskaże również instytucje rynku pracy

realizujące zadania państwa w zakresie promowania

zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz

aktywizacji bezrobotnych.

Portal informacji zawodowej – szczebel

krajowy

dział „Prawa i możliwości bezrobotnego” –

informacja o formach pomocy ze strony

państwa i instytucji samorządowych, jakich

może oczekiwać osoba bezrobotna

dział „Zakładanie i prowadzenie działalności

gospodarczej” - informacja o formach

organizacyjno–prawnych, trybie rejestracji

działalności gospodarczej, przepisach

regulujących zakładanie i prowadzenie

działalności gospodarczej oraz przykłady

wypełniania druków rejestracyjnych.

Portal informacji zawodowej – szczebel

wojewódzki

dział „Informacje o planowanych potrzebach kadrowych

inwestorów w województwie na najbliższe lata” to

bardzo ważna i potrzebna informacja dla uczniów i ich

rodziców, dla dorosłych i dla władz każdego powiatu w

wybranym województwie. W oparciu o te dane uczniowie

mogą planować swoją dalszą ścieżkę edukacyjną, dorośli -

poszerzenie swoich kwalifikacji, korzystając z oferty

ośrodków szkoleniowych, a władze powiatów -

dostosowywać system kształcenia zawodowego do

planowanych potrzeb rynku pracy

dział „Pozyskiwanie i korzystanie z funduszy unijnych” –

informacje o rodzajach funduszy unijnych, możliwości ich

pozyskania i korzystania z nich.

dział „Oferta ośrodków szkoleniowych, zarejestrowanych

w województwie” – stale aktualizowana oferta kursów,

organizowanych przez ośrodki szkoleniowe

Portal informacji zawodowej – szczebel

powiatowy

dział „Bieżące oferty pracy Urzędów Pracy w

Polsce” - codziennie uaktualniane oferty pracy

zgłaszane do Powiatowych Urzędów Pracy w

Polsce (serwer portalu informacji zawodowej

każdego dnia będzie automatycznie pobierać

dane z serwera MPiPS).

dział „Możliwości kontynuacji nauki” umożliwi

wyszukiwanie szkół ponadgimnazjalnych,

policealnych i szkół wyższych; będzie zawierać

dane o kierunkach kształcenia i zasadach

rekrutacji. Będzie zawierać również informacje

o kontynuacji nauki w zakładach pracy.

System informacji zawodowej

Dziękuję za uwagę

Zdzisław Kolan