Charakterystyka 
poszczególnych gałęzi 
transportu

Aneta Krasińska

 

 

Definicja transportu



Transport to działalność, która polega na 
odpłatnym świadczeniu usług, których 
efektem jest przemieszczanie osób i/lub 
ładunków z punktu nadania do punktu 
odbioru oraz świadczenie usług 
pomocniczych, bezpośrednio z tymi usługami 
związanych

.

 

 

Wyróżniamy następujące gałęzie transportu:



kolejowy



morski



wodny śródlądowy



lotniczy



multimodalny



samochodowy

 

 

Udział (%) poszczególnych gałęzi transportu w 
pracy przewozowej wyrażonej w 
tonokilometrach (tkm) w krajach Unii  
Europejskiej w roku 2005

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

40,00%

45,00%

transport

samochodowy
transport morski

transport kolejowy

transport rurociągowy

Transport wodny

śródlądowy
Transport lotniczy

 

 

Transport samochodowy



Transport 

samochodowy polega 

na przewożeniu ludzi 

lub towarów za pomocą 

pojazdów 

samochodowych.Zaletą 

tej gałęzi transportu 

jest możliwość 

dowiezienia ładunku 

bezpośrednio do 

miejsca przeznaczenia. 

Jego wadą zaś 

szkodliwy wpływ na 

środowisko naturalne.

 

 

Transport samochodowy ma następujące cechy:



najlepsza dostępność przestrzenna wynikająca z największej 

spośród wszystkich gałęzi transportu gęstości i spójności 

sieci,



najkorzystniejsze dostosowanie sieci dróg do rozmieszczenia 

rynków zaopatrzenia i zbytu,



bardzo korzystna oferta z punktu widzenia czasu transportu,



specjalistyczny tabor przystosowany do przewozu ładunków o 

zróżnicowanej podatności transportowej,



najlepsze możliwości dowozu do przewoźników innych gałęzi 

transportu,



możliwość wykonywania przewozów typu „dom-dom”, bez 

czasochłonnych pośrednich czynności przeładunkowych,



przystosowanie środków transportu do przewozu prawie 

wszystkich rodzajów ładunków.

 

 

Transport kolejowy



Transport kolejowy 
polega na 
przewożeniu osób 
i/lub towarów przy 
pomocy zestawów 
składających się z 
lokomotywy oraz 
wagonów lub 
zespołów 
trakcyjnych.

 

 

Transport kolejowy ma następujące cechy

:



zdolność do przewozów masowych

,



niskie stawki przewozowe przy dostawach na średnie i duże 
odległości,



specjalistyczny tabor przystosowany do przewozów 
ładunków o zróżnicowanej podatności transportowej,



możliwość dowozu do przewoźników innych gałęzi 
transportu,



stosunkowo rozległą sieć połączeń kolejowych dobrze 
dostosowaną do lokalizacji głównych rynków zaopatrzenia i 
zbytu,



transport kolejowy stanowi najbardziej ekologiczną formę 
przewozu, dzięki czemu w znaczący sposób wpływa na 
ochronę środowiska naturalnego.

 

 

Transport lotniczy



Transport lotniczy jest 
najszybciej 
rozwijającą się gałęzią 
transportu na świecie, 
ale wymaga dużych 
nakładów 
kapitałowych i wysoko 
wykwalifikowanej 
kadry. Na jego rozwój 
i stale postępującą 
modernizację stać 
tylko bogate kraje.

 

 

Transport lotniczy ma następujące cechy:



zdolność do przewozu relatywnie niewielkich partii 
produktów o specyficznej podatności naturalnej, 
technicznej i ekonomicznej,



najkorzystniejsza oferta czasowa, szczególnie na 
trasach dłuższych,



bardzo wysokie bezpieczeństwo przemieszczania 
ładunków, szczególnie produktów wrażliwych na czas 
przewozu, wilgoć czy wstrząsy,



konieczność wykorzystania usług dowozowo-
odwozowych w związku ze stosunkowo niską 
dostępnością przestrzenną portów lotniczych,



wysokie koszty przemieszczania.

 

 

Transport morski



Transport morski 

oznacza przewóz 

statkami, w celach 

zarobkowych, 

pasażerów i ładunków, 

przez wody morskie.

Żegluga morska uznawana 

jest za najbardziej 

uniwersalną formę 

przewozów ze względu 

na możliwość 

przewożenia 

praktycznie każdego 

rodzaju ładunku.

 

 

Transport morski ma następujące cechy:



zdolność do masowych przewozów ładunków o 
najszerszym wachlarzu podatności przewozowej,



światowy zasięg obsługiwanych szlaków przewozowych, 



najkorzystniejsze ceny przewozu na dużych odległościach,



niewielka prędkość eksploatacyjna statków oraz niska 
częstotliwość i punktualność połączeń morskich,



relatywnie niskie bezpieczeństwo ładunków wrażliwych na 
wilgoć, dłużej trwający czas dostaw czy przeładunki,



konieczność korzystania z usług dowozowo-odwozowych w 
związku z niską dostępnością przestrzenną portów 
morskich.

 

 

Transport wodny śródlądowy



Transport wodny 
śródlądowy polega 
na przewozie ludzi i 
ładunków po 
zbiornikach 
śródlądowych i 
ciekach wodnych.

 

 

Transport wodny śródlądowy ma następujące 
cechy:



zdolność do masowych przewozów ładunków o 

niskiej wartości,



niskie koszty przewozowe przy przewozach dużych 

partii ładunków na duże i średnie odległości,



długi czas dostawy, uzależniony od warunków 

pogodowych i klimatycznych,



słaba dostępność przestrzenna portów rzecznych,



relatywnie niskie bezpieczeństwo ładunków 

wrażliwych na wilgoć, dłużej trwający czas dostaw 

czy przeładunki,



nieregularność przewozów spowodowanych 

wpływem czynników naturalnych.

 

 

Transport multimodalny



Transport 
multimodalny 
należy do złożonych 
procesów 
transportowych, w 
których ładunki są 
przemieszczane 
środkami 
przewozowymi 
różnych gałęzi 
transportu.

 

 

Transport multimodalny ma następujące cechy:



możliwość osiągnięcia niższych kosztów przewozu przy 
akceptowalnym wydłużeniu czasu przewozu,



możliwość skrócenia czasu transportu przy akceptowalnym 
podniesieniu kosztów dodatkowych,



na niektórych trasach konkuruje ze sobą wielu operatorów, 
co sprawia, że ceny mogą być niższe w wyniku walki 
konkurencyjnej o klienta,



występuje skomplikowana dokumentacja spedycyjna,



istnieją ograniczone możliwości przewozu przesyłek 
specjalnych.



transport multimodalny przejmuje część ładunków 
transportu drogowego i stanowi zarazem jedną z 
najbardziej ekologicznych form przewozu ładunków.

 

 

Literatura:



„Transport i spedycja”

M. Stajniak, M. Hajdul, M. Foltyńska, A. Krupa