Anna Grajewska

Anna Grajewska

RCKiK Katowice

RCKiK Katowice

Kurs dla lekarzy stażystów

Kurs dla lekarzy stażystów

MATERIAŁY INFORMACYJNE

MATERIAŁY INFORMACYJNE

USTAWA

USTAWA

z dnia 22 sierpnia 1997 r.

z dnia 22 sierpnia 1997 r.

o publicznej służbie krwi.

o publicznej służbie krwi.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA

z dnia 11 grudnia 2012 r.

z dnia 11 grudnia 2012 r.

Organizacja leczenia krwią w pracowni

Organizacja leczenia krwią w pracowni

serologii tranfuzjologicznej szpitala

serologii tranfuzjologicznej szpitala

Zakres badań serologicznych

Zakres badań serologicznych

wykonywanych w pracowniach

wykonywanych w pracowniach

immunotransfuzjologicznych

immunotransfuzjologicznych

Określanie grup krwi układu ABO

Określanie grup krwi układu ABO

i antygenu RhD

i antygenu RhD

Przeglądowe badanie w kierunku

Przeglądowe badanie w kierunku

obecności

obecności

alloprzeciwciał odpornościowych

alloprzeciwciał odpornościowych

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej

Badania wykonywane w Pracowniach

Badania wykonywane w Pracowniach

Badań Konsultacyjnych RCKiK

Badań Konsultacyjnych RCKiK

Ustalanie grupy krwi układu ABO (słabe odmiany)

Ustalanie grupy krwi układu ABO (słabe odmiany)

Diagnostyka antygenu RhD obejmująca słabe odmiany

Diagnostyka antygenu RhD obejmująca słabe odmiany

i kategorie

i kategorie

Określanie fenotypu układu Rh, antygenu K z układu

Określanie fenotypu układu Rh, antygenu K z układu

Kell,

Kell,

u osób uodpornionych oraz w celu zapobiegania

u osób uodpornionych oraz w celu zapobiegania

alloimmunizacji,

alloimmunizacji,

u chorych wymagających długotrwałego leczenia krwią

u chorych wymagających długotrwałego leczenia krwią

Ustalenie swoistości nieregularnych alloprzeciwciał

Ustalenie swoistości nieregularnych alloprzeciwciał

Dobór krwi dla chorych w przypadkach obecności

Dobór krwi dla chorych w przypadkach obecności

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

Diagnostyka niedokrwistości autoimmunohemolitycznej

Diagnostyka niedokrwistości autoimmunohemolitycznej

Serologiczna analiza odczynów poprzetoczeniowych

Serologiczna analiza odczynów poprzetoczeniowych

Diagnostyka konfliktu matczyno-płodowego

Diagnostyka konfliktu matczyno-płodowego

Badania biorców i dawców do allogenicznego

Badania biorców i dawców do allogenicznego

przeszczepu szpiku

przeszczepu szpiku

Badania rodzinne w przypadku stwierdzenia rzadko

Badania rodzinne w przypadku stwierdzenia rzadko

występujących fenotypów i alloprzeciwciał skierowanych

występujących fenotypów i alloprzeciwciał skierowanych

do antygenów powszechnych

do antygenów powszechnych

Pracownia Badań Konsultacyjnych

Pracownia Badań Konsultacyjnych

RCKiK

RCKiK

–

–

przysyłanie

przysyłanie

próbek krwi

próbek krwi

Skierowanie wypisane przez lekarza

Skierowanie wypisane przez lekarza

Protokół z laboratorium (pacjenci

Protokół z laboratorium (pacjenci

pierwszorazowi)

pierwszorazowi)

Próbki krwi pacjenta

Próbki krwi pacjenta

•

10 cm

10 cm

3

3

„na skrzep”

„na skrzep”

•

5 cm

5 cm

3

3

„na antykoagulant”

„na antykoagulant”

Dobór krwi do przetoczenia dla noworodka

Dobór krwi do przetoczenia dla noworodka

próbki krwi matki

próbki krwi matki

•

10 cm

10 cm

3

3

„na skrzep”

„na skrzep”

•

5 cm

5 cm

3

3

„na antykoagulant”

„na antykoagulant”

próbki krwi dziecka

próbki krwi dziecka

•

1-1,5 cm

1-1,5 cm

3

3

krwi pobranej „na

krwi pobranej „na

antykoagulant”

antykoagulant”

Skierowanie do Pracowni

Skierowanie do Pracowni

Badań Konsultacyjnych RCKiK

Badań Konsultacyjnych RCKiK

Pieczątka szpitala i oddziału

Pieczątka szpitala i oddziału

Data wystawienia skierowania

Data wystawienia skierowania

Zlecenie odpowiednich badań

Zlecenie odpowiednich badań

Nazwisko i imię pacjenta

Nazwisko i imię pacjenta

Data urodzenia pacjenta lub

Data urodzenia pacjenta lub

PESEL

PESEL

Grupa krwi układu ABO i antygen RhD pacjenta

Grupa krwi układu ABO i antygen RhD pacjenta

Informacja o ewentualnym wykryciu w

Informacja o ewentualnym wykryciu w

przeszłości

przeszłości

nieregularnych alloprzeciwciał

nieregularnych alloprzeciwciał

Biorca: pierwszorazowy, wielokrotny, przebyte

Biorca: pierwszorazowy, wielokrotny, przebyte

ciąże

ciąże

Data ostatniego przetoczenia

Data ostatniego przetoczenia

Informacja o odczynach poprzetoczeniowych

Informacja o odczynach poprzetoczeniowych

w przeszłości

w przeszłości

Rozpoznanie choroby podstawowej

Rozpoznanie choroby podstawowej

Parametry hematologiczne

Parametry hematologiczne

Data i godzina pobrania próbki krwi

Data i godzina pobrania próbki krwi

Czytelny podpis osoby pobierającej krew

Czytelny podpis osoby pobierającej krew

Podpis i pieczątka lekarza zlecającego

Podpis i pieczątka lekarza zlecającego

Odczyn poprzetoczeniowy

Odczyn poprzetoczeniowy

–

–

wysyłanie do RCKiK

wysyłanie do RCKiK

Formularz zgłoszenia odczynu

Formularz zgłoszenia odczynu

poprzetoczeniowego (wypisuje lekarz)

poprzetoczeniowego (wypisuje lekarz)

Próbki krwi pacjenta pobrane przed

Próbki krwi pacjenta pobrane przed

przetoczeniem krwi (składnika krwi)

przetoczeniem krwi (składnika krwi)

Próbki krwi pacjenta pobrane po

Próbki krwi pacjenta pobrane po

przetoczeniu

przetoczeniu

krwi (składnika krwi)

krwi (składnika krwi)

•

10 cm

10 cm

3

3

krwi pobranej „na skrzep”

krwi pobranej „na skrzep”

•

5 cm

5 cm

3

3

krwi pobranej „na

krwi pobranej „na

antykoagulant”

antykoagulant”

Pojemnik z resztkami przetoczonej krwi

Pojemnik z resztkami przetoczonej krwi

(składnika krwi)

(składnika krwi)

Grupa krwi – definicja (G.

Grupa krwi – definicja (G.

Daniels)

Daniels)

Dziedziczna cecha

Dziedziczna cecha

powierzchni

powierzchni

krwinek czerwonych

krwinek czerwonych

wykrywana

wykrywana

przez swoiste przeciwciała.

przez swoiste przeciwciała.

Układ ABO

Układ ABO

Odkrycie grup krwi - 1901r. K. Landsteiner

Odkrycie grup krwi - 1901r. K. Landsteiner

Różna kombinacja antygenów lub ich brak

Różna kombinacja antygenów lub ich brak

daje

daje

4 podstawowe grupy krwi: O, A, B, AB

4 podstawowe grupy krwi: O, A, B, AB

Grupy krwi są cechami dziedzicznymi

Grupy krwi są cechami dziedzicznymi

Umiejscowienie genów układu ABO:

Umiejscowienie genów układu ABO:

chromosom 9

chromosom 9

Geny kodują enzymy: glikozylotransferazy

Geny kodują enzymy: glikozylotransferazy

Glikozylotransferazy przyłączają

Glikozylotransferazy przyłączają

odpowiedni

odpowiedni

cukier prosty do prekursorowego

cukier prosty do prekursorowego

łańcucha

łańcucha

oligosacharydowego

oligosacharydowego

Schemat budowy biochemicznej

Schemat budowy biochemicznej

antygenów układu ABO

antygenów układu ABO

L-fukoza (H)

L-fukoza (H)

Grupa krwi O

Grupa krwi O

N-acetylogalaktozamina

N-acetylogalaktozamina

Grupa krwi A

Grupa krwi A

D-galaktoza

D-galaktoza

Grupa krwi B

Grupa krwi B

Antygeny układu ABO

Antygeny układu ABO

Są to antygeny

Są to antygeny

oligosacharydowe

oligosacharydowe

(wielocukry)

(wielocukry)

Powstają wcześnie w życiu płodowym (6

Powstają wcześnie w życiu płodowym (6

miesiąc)

miesiąc)

Osiągają pełną dojrzałość około 2 roku

Osiągają pełną dojrzałość około 2 roku

życia

życia

Znajdują się również w tkankach

Znajdują się również w tkankach

(wyjątek tkanka nerwowa, hepatocyty)

(wyjątek tkanka nerwowa, hepatocyty)

U wydzielaczy są obecne w płynach

U wydzielaczy są obecne w płynach

ustrojowych

ustrojowych

(wyjątek płyn mózgowo-rdzeniowy)

(wyjątek płyn mózgowo-rdzeniowy)

Liczba determinant antygenowych na

Liczba determinant antygenowych na

krwince:

krwince:

powyżej 1 mln

powyżej 1 mln

Zmienna liczba determinant

Zmienna liczba determinant

antygenowych

antygenowych

prowadzi do różnych odmian antygenów A

prowadzi do różnych odmian antygenów A

i B

i B

Alloprzeciwciała układu

Alloprzeciwciała układu

ABO

ABO

Naturalne

Naturalne

Regularne

Regularne

Klasy IgM

Klasy IgM

Wiążą dopełniacz, który aktywują

Wiążą dopełniacz, który aktywują

(hemoliza wewnątrznaczyniowa)

(hemoliza wewnątrznaczyniowa)

Pojawiają się około trzeciego miesiąca

Pojawiają się około trzeciego miesiąca

życia

życia

U ludzi w wieku podeszłym miano może

U ludzi w wieku podeszłym miano może

być

być

niższe

niższe





UWAGA

UWAGA

U niektórych osób (zwłaszcza grupy O)

U niektórych osób (zwłaszcza grupy O)

występują alloprzeciwciała anty-A i anty-

występują alloprzeciwciała anty-A i anty-

B klasy IgG (np. konflikt

B klasy IgG (np. konflikt

immunologiczny)

immunologiczny)

Reguła Landsteinera

Reguła Landsteinera

Surowica każdej osoby

Surowica każdej osoby

zawiera

zawiera

przeciwciała skierowane

przeciwciała skierowane

przeciwko

przeciwko

antygenom nieobecnym na jej

antygenom nieobecnym na jej

własnych krwinkach.

własnych krwinkach.

Grupy

Grupy

krwi

krwi

Antygeny

Antygeny

na krwinkach

na krwinkach

Alloprzeciwciała

Alloprzeciwciała

w surowicy

w surowicy

O

O

A

A

B

B

AB

AB

A

A

B

B

A

A

B

B

BRAK

BRAK

Anty-A

Anty-A

Anty-B

Anty-B

Anty-B

Anty-B

Anty-A

Anty-A

Częstość występowania grup krwi

Częstość występowania grup krwi

układu ABO w Polsce (%)

układu ABO w Polsce (%)





19%

19%

B

B





A

A

40

40

%

%





O

O

32%

32%





8

8

%

%

AB

AB

Schemat oznaczania grup krwi

Schemat oznaczania grup krwi

układu ABO

układu ABO

Grup

Grup

a

a

krwi

krwi

Krwinki

Krwinki

wzorcowe

wzorcowe

O

O

A

A

1

1

B

B

Odczynniki

Odczynniki

monoklonal

monoklonal

ne

ne

Anty-

Anty-

A

A

O

O

A

A

B

B

A

A

B

B

Najważniejsze antygeny układu

Najważniejsze antygeny układu

Rh:

Rh:

RhD

RhD

RhC

RhC

Rhc

Rhc

RhE

RhE

Rhe

Rhe

antygen Rhd nie

antygen Rhd nie

istnieje

istnieje

Układ Rh

Układ Rh

Genetyka układu Rh

Genetyka układu Rh

allele

allele

RHCe, RHcE, RHce, RHCE

RHCe, RHcE, RHce, RHCE

RHD

RHD

Krótsze ramię

Krótsze ramię

chromosomu nr 1

chromosomu nr 1

Dwie pary genów sprzężonych

Dwie pary genów sprzężonych

Gen pierwszy koduje polipeptyd RhD

Gen pierwszy koduje polipeptyd RhD

Gen drugi koduje polipeptydy: RhC, Rhc, RhE,

Gen drugi koduje polipeptydy: RhC, Rhc, RhE,

Rhe

Rhe

(posiada 4 allele)

(posiada 4 allele)

Układ Rh

Układ Rh

RhDdodatni

RhDdodatni

RhD

RhD

ujemny

ujemny

gen

gen

RHD

RHD

gen

gen

RHCE

RHCE

lub

lub

allele

allele

hipotetyczny gen

hipotetyczny gen

RHd

RHd

85%

85%

15%

15%

Geny układu Rh: chromosom Nr 1 (krótsze

Geny układu Rh: chromosom Nr 1 (krótsze

ramię)

ramię)

Wskazania do oznaczania

Wskazania do oznaczania

fenotypu układu Rh

fenotypu układu Rh

Pacjenci, u których przewiduje się liczne

Pacjenci, u których przewiduje się liczne

transfuzje

transfuzje

Pacjenci, u których wykryto alloprzeciwciała

Pacjenci, u których wykryto alloprzeciwciała

odpornościowe

odpornościowe

Pacjenci

z

niedokrwistością

Pacjenci

z

niedokrwistością

autoimmunohemolityczną

autoimmunohemolityczną

Konflikt matczyno-płodowy

Konflikt matczyno-płodowy

Biorcy i dawcy szpiku

Biorcy i dawcy szpiku

Krwiodawcy

Krwiodawcy

Zapis fenotypowy układu Rh i

Zapis fenotypowy układu Rh i

Kell

Kell

–

–

przykłady

przykłady

DCcee

DCcee

Dccee

Dccee

DCCee

DCCee

K-

K-

DccEe

DccEe

K-

K-

DccEE

DccEE

K-

K-

dccee

dccee

K-

K-

dCcee

dCcee

K-

K-

dccEe

dccEe

K-

K-

Dccee

Dccee

DCcEe

DCcEe

DCcee

DCcee

K

K

+

+

Kk

Kk

KK

KK

K-

K-

kk

kk

Cechy antygenów układu

Cechy antygenów układu

Rh

Rh

Są obecne wyłącznie na krwinkach czerwonych

Są obecne wyłącznie na krwinkach czerwonych

Szybko dojrzewają w życiu płodowym

Szybko dojrzewają w życiu płodowym

(6-7 tydzień)

(6-7 tydzień)

Na krwince znajduje się 10.000-30.000

Na krwince znajduje się 10.000-30.000

miejsc antygenowych

miejsc antygenowych

Antygeny mają charakter

Antygeny mają charakter

białek

białek

Cząsteczka białka ma kształt wstęgi;

Cząsteczka białka ma kształt wstęgi;

przechodząc przez błonę komórkową

przechodząc przez błonę komórkową

przecina ją 12 razy tworząc 6 pętli

przecina ją 12 razy tworząc 6 pętli

Słaba ekspresja antygenu RhD

Słaba ekspresja antygenu RhD

Występują słabe reakcje z

Występują słabe reakcje z

odczynnikami

odczynnikami

anty-D

anty-D

BIORCY

BIORCY

Wynik: RhD ujemny

Wynik: RhD ujemny

(słaba ekspresja antygenu RhD)

(słaba ekspresja antygenu RhD)

Przetaczanie krwi: KKCz RhD ujemna

Przetaczanie krwi: KKCz RhD ujemna

DAWCY

DAWCY

Wynik: RhD dodatni

Wynik: RhD dodatni

(słaba ekspresja antygenu RhD)

(słaba ekspresja antygenu RhD)

Jako biorca RhD ujemny

Jako biorca RhD ujemny





UWAGA

UWAGA

Krew dawcy ze słabą ekspresją

Krew dawcy ze słabą ekspresją

antygenu RhD

antygenu RhD

przeznaczona dla biorców RhD dodatnich

przeznaczona dla biorców RhD dodatnich

Kobiety ze słabą ekspresją antygenu

Kobiety ze słabą ekspresją antygenu

RhD są

RhD są

objęte profilaktyką konfliktu

objęte profilaktyką konfliktu

serologicznego

serologicznego

Kobiety RhD ujemne, które urodziły

Kobiety RhD ujemne, które urodziły

dziecko

dziecko

z antygenem RhD wykazującym słabą

z antygenem RhD wykazującym słabą

ekspresję

ekspresję

również są objęte profilaktyką konfliktu

również są objęte profilaktyką konfliktu

serologicznego

serologicznego

Częstość występowania

Częstość występowania

poszczególnych

poszczególnych

grup krwi układu ABO i RhD

grup krwi układu ABO i RhD

Klasyfikacja antygenów

Klasyfikacja antygenów

grupowych krwi

grupowych krwi





Układy

Układy

antygenowe

antygenowe





Zbiory antygenów

Zbiory antygenów





Serie antygenów

Serie antygenów

Układy antygenowe

Układy antygenowe





Jeden lub więcej antygenów

Jeden lub więcej antygenów

kontrolowanych przez locus

kontrolowanych przez locus

pojedynczego genu lub przez

pojedynczego genu lub przez

kompleks

kompleks

ściśle ze sobą połączonych

ściśle ze sobą połączonych

homologicznych genów

homologicznych genów

(30 układów, powyżej 230

(30 układów, powyżej 230

antygenów)

antygenów)



Komplety antygenów pokrewnych

Komplety antygenów pokrewnych

genetycznie, biochemicznie lub

genetycznie, biochemicznie lub

serologicznie, które na razie

serologicznie, które na razie

nie spełniają kryterium układu

nie spełniają kryterium układu

(5 zbiorów, 9 antygenów)

(5 zbiorów, 9 antygenów)

Zbiory antygenów

Zbiory antygenów





Pojedyncze antygeny o niskiej

Pojedyncze antygeny o niskiej

częstotliwości występowania

częstotliwości występowania

tzw. antygeny prywatne (<1%)

tzw. antygeny prywatne (<1%)

np. antygen Js

np. antygen Js

a

a

(22 antygeny)

(22 antygeny)





Pojedyncze antygeny o wysokiej

Pojedyncze antygeny o wysokiej

częstotliwości występowania

częstotliwości występowania

tzw. antygeny powszechne (>99%)

tzw. antygeny powszechne (>99%)

np. antygen Js

np. antygen Js

b

b

(9 antygenów)

(9 antygenów)

Serie antygenów

Serie antygenów

Nazw

Nazw

a

a

układ

układ

u

u

Skrót

Skrót

nazw

nazw

y

y

Najważniejs

Najważniejs

ze antygeny

ze antygeny

Fenoty

Fenoty

py

py

Możliwości

Możliwości

wytworzenia

wytworzenia

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

Kell

Kell

-

-

K, k

K, k

KK

KK

Kk

Kk

kk

kk

anty-k

anty-k

-

-

antyK

antyK

Duffy

Duffy

Fy

Fy

Fy

Fy

a

a

, Fy

, Fy

b

b

Fy(a-

Fy(a-

b+)

b+)

Fy(a+b

Fy(a+b

+)

+)

Fy(a+b-

Fy(a+b-

)

)

anty-Fy

anty-Fy

a

a

-

-

anty-Fy

anty-Fy

b

b

Kidd

Kidd

Jk

Jk

Jk

Jk

a

a

, Jk

, Jk

b

b

Jk(a-b+)

Jk(a-b+)

Jk(a+b+

Jk(a+b+

)

)

Jk(a+b-)

Jk(a+b-)

anty-Jk

anty-Jk

a

a

-

-

anty-Jk

anty-Jk

b

b

Rh

Rh

-

-

D, C, c, E, e

D, C, c, E, e

DCCee

DCCee

DCcee

DCcee

dccee

dccee

DccEe

DccEe

DccEE

DccEE

dCcee

dCcee

anty-c, anty-E

anty-c, anty-E

anty-E

anty-E

anty-D, anty-C,

anty-D, anty-C,

anty-E

anty-E

anty-C

anty-C

anty-C, anty-e

anty-C, anty-e

anty-D, anty-E

anty-D, anty-E

Układy antygenowe

Układy antygenowe

”ciepłe”

”ciepłe”

krwinki

krwinki

czerwonej

czerwonej

Nazwa

Nazwa

układu

układu

Skrót

Skrót

nazwy

nazwy

Najważniejs

Najważniejs

ze

ze

antygeny

antygeny

Fenotyp

Fenotyp

y

y

Możliwości

Możliwości

wytworzenia

wytworzenia

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

MN

MN

-

-

M, N

M, N

MM

MM

MN

MN

NN

NN

anty-N

anty-N

-

-

anty-M

anty-M

Ss

Ss

-

-

S, s

S, s

SS

SS

Ss

Ss

ss

ss

anty-s

anty-s

-

-

anty-S

anty-S

P

P

-

-

P

P

1

1

P

P

1

1

P

P

2

2

-

-

anty-P

anty-P

1

1

Lewis

Lewis

Le

Le

Le

Le

a

a

, Le

, Le

b

b

Le(a-

Le(a-

b+)

b+)

Le(a-b-)

Le(a-b-)

Le(a+b-

Le(a+b-

)

)

anty-Le

anty-Le

a

a

anty-Le

anty-Le

a

a

, anty-

, anty-

Le

Le

b

b

anty-Le

anty-Le

b

b

Luther

Luther

an

an

Lu

Lu

Lu

Lu

a

a

, Lu

, Lu

b

b

Lu(a-

Lu(a-

b+)

b+)

Lu(a+b

Lu(a+b

+)

+)

Lu(a+b-

Lu(a+b-

)

)

anty-Lu

anty-Lu

a

a

-

-

anty-Lu

anty-Lu

b

b

Układy antygenowe

Układy antygenowe

”zimne”

”zimne”

krwinki czerwonej

krwinki czerwonej

Alloprzeciwciała naturalne

Alloprzeciwciała naturalne

Alloprzeciwciała

Alloprzeciwciała

odpornościowe

odpornościowe

Alloprzeciwciała

Alloprzeciwciała

przeciwerytrocytarne

przeciwerytrocytarne





UWAGA

UWAGA

Alloprzeciwciała odpornościowe

Alloprzeciwciała odpornościowe

są

są

zawsze istotne klinicznie

zawsze istotne klinicznie

Alloprzeciwciała naturalne

Alloprzeciwciała naturalne

Powstają samorzutnie

Powstają samorzutnie

Klasa przeciwciał: IgM

Klasa przeciwciał: IgM

Reagują z reguły w temp. niższej niż

Reagują z reguły w temp. niższej niż

+30ºC

+30ºC

Nie przechodzą przez łożysko

Nie przechodzą przez łożysko

Alloprzeciwciała

Alloprzeciwciała

odpornościowe

odpornościowe

anty-D

anty-D

anty-C

anty-C

anty-c

anty-c

anty-E

anty-E

anty-e

anty-e

anty-K

anty-K

anty-k

anty-k

anty-

anty-

Fy

Fy

a

a

anty-

anty-

Fy

Fy

b

b

anty-Jk

anty-Jk

a

a

anty-Jk

anty-Jk

b

b

anty-s

anty-s

Alloprzeciwciała

Alloprzeciwciała

odpornościowe

odpornościowe

Alloprzeciwciał

Alloprzeciwciał

a naturalne

a naturalne

anty-A

anty-A

anty-B

anty-B

anty-M

anty-M

anty-N

anty-N

anty-S

anty-S

anty-P

anty-P

1

1

anty-Le

anty-Le

a

a

anty-Le

anty-Le

b

b

anty-A

anty-A

1

1

anty-H

anty-H

Alloprzeciwciała przeciwerytrocytarne –

Alloprzeciwciała przeciwerytrocytarne –

podział

podział

Pierwotna odpowiedź

Pierwotna odpowiedź

immunologiczna

immunologiczna

Tygodni

Tygodni

e

e

Wykrywalny

Wykrywalny

poziom

poziom

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

4-6

4-6

12-14

12-14

IgM

IgM

Wtórna odpowiedź

Wtórna odpowiedź

immunologiczna

immunologiczna

12-14

12-14

Lata

Lata

4-6

4-6

Dni

Dni

1

1

Wykrywalny poziom

Wykrywalny poziom

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

Ig

Ig

G

G

Bezpośredni test antyglobulinowy

Bezpośredni test antyglobulinowy

(BTA)

(BTA)

BTA wykrywa globuliny związane z

BTA wykrywa globuliny związane z

krwinkami

krwinkami

in vivo

in vivo

Zastosowanie

Zastosowanie

BTA

BTA

Diagnostyka NAIH

Diagnostyka NAIH

Diagnostyka konfliktu matczyno-

Diagnostyka konfliktu matczyno-

płodowego

płodowego

Diagnostyka odczynów

Diagnostyka odczynów

poprzetoczeniowych

poprzetoczeniowych

1. Przetacza się KKCz zgodny w zakresie

1. Przetacza się KKCz zgodny w zakresie

antygenów

antygenów

układu ABO oraz antygenu

układu ABO oraz antygenu

RhD.

RhD.

2. Przetaczany KKCz nie może zawierać antygenu

2. Przetaczany KKCz nie może zawierać antygenu

reagującego z alloprzeciwciałami biorcy lub

reagującego z alloprzeciwciałami biorcy lub

antygenu,

antygenu,

który w przeszłości był

który w przeszłości był

odpowiedzialny za stwierdzoną

odpowiedzialny za stwierdzoną

u niego

u niego

alloimmunizację.

alloimmunizację.

3. Chorym, którzy wytworzyli alloprzeciwciała

3. Chorym, którzy wytworzyli alloprzeciwciała

odpornościowe lub autoprzeciwciała

odpornościowe lub autoprzeciwciała

reagujące

reagujące

w temperaturze

w temperaturze

+37ºC należy dobierać KKCz zgodny

+37ºC należy dobierać KKCz zgodny

fenotypowo

fenotypowo

w układzie Rh i Kell w celu zapobiegania

w układzie Rh i Kell w celu zapobiegania

dalszej immunizacji.

dalszej immunizacji.

4. Osobom płci żeńskiej do okresu menopauzy

4. Osobom płci żeńskiej do okresu menopauzy

należy

należy

podawać KKCz pozbawiony

podawać KKCz pozbawiony

antygenu K z układu Kell.

antygenu K z układu Kell.

Zasady stanowiące serologiczną

Zasady stanowiące serologiczną

podstawę krwiolecznictwa

podstawę krwiolecznictwa

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej

Zakres badań

Zakres badań

Weryfikacja grupy krwi układu ABO oraz

Weryfikacja grupy krwi układu ABO oraz

antygenu RhD

antygenu RhD

Przeglądowe badanie alloprzeciwciał u

Przeglądowe badanie alloprzeciwciał u

biorcy:

biorcy:

•

pośredni test antyglobulinowy (PTA-LISS)

pośredni test antyglobulinowy (PTA-LISS)

Właściwa próba zgodności serologicznej

Właściwa próba zgodności serologicznej

•

pośredni test antyglobulinowy (PTA-LISS)

pośredni test antyglobulinowy (PTA-LISS)





UWAGA

UWAGA

Jeżeli próba zgodności jest wykonywana dla

Jeżeli próba zgodności jest wykonywana dla

biorcy

biorcy

RhD dodatniego weryfikacja

RhD dodatniego weryfikacja

antygenu RhD

antygenu RhD

u dawcy

u dawcy

nie obowiązuje

nie obowiązuje

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej

Interpretacja wyniku próby

Interpretacja wyniku próby

zgodności

zgodności

serologicznej

serologicznej

Próba serologiczna - ZGODNA

Próba serologiczna - ZGODNA

Próba serologiczna - NIEZGODNA

Próba serologiczna - NIEZGODNA

PRÓBA SEROLOGICZNA NIEZGODNA

PRÓBA SEROLOGICZNA NIEZGODNA

(autoprzeciwciała)

(autoprzeciwciała)

FENOTYPOWO ZGODNA

FENOTYPOWO ZGODNA

KREW MOŻNA PRZETOCZYĆ

KREW MOŻNA PRZETOCZYĆ

CHOREMU

CHOREMU

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej jest

Próba zgodności serologicznej jest

ważna

ważna

48

48

godzin od momentu pobrania próbki

godzin od momentu pobrania próbki

Próbki krwi biorcy należy przechowywać

Próbki krwi biorcy należy przechowywać

przez

przez

okres

okres

5

5

dni

dni

Pojemniki zawierające resztki

Pojemniki zawierające resztki

przetoczonej

przetoczonej

krwi (składnika krwi) należy

krwi (składnika krwi) należy

przechowywać

przechowywać

przez

przez

72

72

godziny

godziny

Dobór KKCz grupy O chorym o innej

Dobór KKCz grupy O chorym o innej

grupie krwi

grupie krwi

Stany zagrażające życiu, gdy brak krwi

Stany zagrażające życiu, gdy brak krwi

jednoimiennej

jednoimiennej

Obecne alloprzeciwciała

Obecne alloprzeciwciała

odpornościowe, gdy

odpornościowe, gdy

brak krwi zgodnej jednoimiennej

brak krwi zgodnej jednoimiennej

Bardzo słaba ekspresja antygenów A

Bardzo słaba ekspresja antygenów A

lub

lub

B

B





UWAGA

UWAGA

Pacjentom z grupą krwi AB można

Pacjentom z grupą krwi AB można

przetoczyć

przetoczyć

KKCz grupy A lub B

KKCz grupy A lub B

Pisemne zlecenie lekarza

Pisemne zlecenie lekarza

prowadzącego

prowadzącego

leczenie

leczenie

Sprawdzenie antygenów układu ABO

Sprawdzenie antygenów układu ABO

i antygenu RhD u

i antygenu RhD u

dawcy i biorcy

dawcy i biorcy

Wydanie krwi przed wykonaniem

Wydanie krwi przed wykonaniem

próby

próby

zgodności serologicznej

zgodności serologicznej

Niezwłoczne przystąpienie do

Niezwłoczne przystąpienie do

wykonania

wykonania

próby zgodności

próby zgodności

serologicznej

serologicznej

Natychmiastowe powiadomienie

Natychmiastowe powiadomienie

lekarza

lekarza

o

o

ewentualnych niezgodnościach

ewentualnych niezgodnościach

Postępowanie w przypadku

Postępowanie w przypadku

uzasadnionego wskazania do

uzasadnionego wskazania do

natychmiastowego przetoczenia krwi

natychmiastowego przetoczenia krwi

Dobór KKCz do pilnej transfuzji

Dobór KKCz do pilnej transfuzji

Grupa krwi pacjenta nie jest znana

Grupa krwi pacjenta nie jest znana

W wyjątkowo nagłych przypadkach lekarz

W wyjątkowo nagłych przypadkach lekarz

może zadecydować o przetoczeniu KKCz

może zadecydować o przetoczeniu KKCz

grupy O bez badań grupy krwi u biorcy i

grupy O bez badań grupy krwi u biorcy i

dawcy

dawcy

Jeżeli pilna transfuzja dotyczy kobiet do

Jeżeli pilna transfuzja dotyczy kobiet do

okresu menopauzy należy podać KKCz

okresu menopauzy należy podać KKCz

grupy O RhD ujemnej

grupy O RhD ujemnej

Po wydaniu pojemników należy przystąpić

Po wydaniu pojemników należy przystąpić

do

do

oznaczenia grupy krwi i wykonania próby

oznaczenia grupy krwi i wykonania próby

zgodności serologicznej

zgodności serologicznej

(kolejne jednostki KKCz należy przetaczać

(kolejne jednostki KKCz należy przetaczać

zgodnie z grupą krwi pacjenta)

zgodnie z grupą krwi pacjenta)

Dobór KKCz do masywnych

Dobór KKCz do masywnych

przetoczeń

przetoczeń

Masywne przetoczenie

Masywne przetoczenie

Jeżeli chory w ciągu 24 godzin otrzymał

Jeżeli chory w ciągu 24 godzin otrzymał

ilość krwi równą objętości krwi krążącej

ilość krwi równą objętości krwi krążącej

(u dorosłego człowieka 4-5 litrów)

(u dorosłego człowieka 4-5 litrów)

Sprawdzenie zgodności w układzie ABO

Sprawdzenie zgodności w układzie ABO

dawców i biorcy (weryfikacja grup krwi)

dawców i biorcy (weryfikacja grup krwi)

Gdy biorca jest RhD ujemny należy

Gdy biorca jest RhD ujemny należy

sprawdzić

sprawdzić

antygen RhD dawców i u biorcy

antygen RhD dawców i u biorcy

Próby zgodności

Próby zgodności

NIE WYKONUJE SIĘ

NIE WYKONUJE SIĘ

Trwała dokumentacja grup

Trwała dokumentacja grup

krwi

krwi

Karty identyfikacyjne grup krwi

Karty identyfikacyjne grup krwi

Legitymacja honorowego

Legitymacja honorowego

dawcy krwi

dawcy krwi

Wyniki oznaczeń grupy krwi z kart

Wyniki oznaczeń grupy krwi z kart

wypisów ze szpitali nie są

wypisów ze szpitali nie są

wiarygodne !!!

wiarygodne !!!





WAŻNE

WAŻNE

Zasady trwałej dokumentacji

Zasady trwałej dokumentacji

wyniku badania grupy krwi

wyniku badania grupy krwi

Zakres badań

Zakres badań

Oznaczenie grupy krwi układu ABO

Oznaczenie grupy krwi układu ABO

Oznaczenie antygenu RhD

Oznaczenie antygenu RhD

Przeglądowe badanie w kierunku

Przeglądowe badanie w kierunku

obecności

obecności

alloprzeciwciał odpornościowych

alloprzeciwciał odpornościowych

Ustalenie swoistości wykrytych

Ustalenie swoistości wykrytych

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał





UWAGA

UWAGA

Wpisu można dokonać na podstawie

Wpisu można dokonać na podstawie

dwóch

dwóch

wyników badań – obowiązuje wpisanie

wyników badań – obowiązuje wpisanie

dwóch

dwóch

numerów i dat badań.

numerów i dat badań.

Dokumentacja serologiczna

Dokumentacja serologiczna

Mechanizm serologicznego konfliktu

Mechanizm serologicznego konfliktu

matczyno-płodowego

matczyno-płodowego

Matka

Matka

RhD

RhD

ujemna

ujemna

Dziecko RhD

Dziecko RhD

dodatnie

dodatnie

Bariera

Bariera

łożyskowa

łożyskowa

PIERWSZA

PIERWSZA

CIĄŻA

CIĄŻA

Matka

Matka

RhD

RhD

ujemna

ujemna

Dziecko RhD

Dziecko RhD

dodatnie

dodatnie

Bariera

Bariera

łożyskowa

łożyskowa

KOLEJNA CIĄŻA

KOLEJNA CIĄŻA

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Ig

Ig

M

M

Ig

Ig

G

G

Alloprzeciwciała

Alloprzeciwciała

obecne:

obecne:

•

i

i

dentyfikacja

dentyfikacja

•

systematyczna

systematyczna

kontrola miana

kontrola miana

•

badanie krwi ojca

badanie krwi ojca

dziecka

dziecka

Kwalifikacja do

Kwalifikacja do

wewnątrzmacicznej

wewnątrzmacicznej

diagnostyki

diagnostyki

Do

Do

12

12

tygodnia ciąży

tygodnia ciąży

- wszystkie kobiety

- wszystkie kobiety

•

grupa krwi ABO i

grupa krwi ABO i

RhD

RhD

•

alloprzeciwciała

alloprzeciwciała

odpornościowe

odpornościowe

28

28

tydzień ciąży

tydzień ciąży

- wszystkie kobiety

- wszystkie kobiety

•

alloprzeciwciała

alloprzeciwciała

odpornościowe

odpornościowe

Brak alloprzeciwciał

Brak alloprzeciwciał

Brak alloprzeciwciał

Brak alloprzeciwciał

Po porodzie

Po porodzie

Kobiety

Kobiety

RhD ujemne

RhD ujemne

, które urodziły

, które urodziły

dziecko Rh dodatnie:

dziecko Rh dodatnie: badania

badania

kwalifikacyjne do

kwalifikacyjne do

podania immunoglobuliny anty-RhD

podania immunoglobuliny anty-RhD

Diagnostyka

Diagnostyka

ChHP/N

ChHP/N

BADANIA SEROLOGICZNE U KOBIET W CIĄŻY

BADANIA SEROLOGICZNE U KOBIET W CIĄŻY

Wewnątrzmaciczna diagnostyka

Wewnątrzmaciczna diagnostyka

płodu

płodu

Amniopunkcja

Amniopunkcja

Miano alloprzeciwciał anty-D wyższe

Miano alloprzeciwciał anty-D wyższe

lub

lub

równe 16 (miano krytyczne)

równe 16 (miano krytyczne)

Obciążony wywiad położniczy

Obciążony wywiad położniczy





UWAGA

UWAGA

Miano krytyczne alloprzeciwciał o

Miano krytyczne alloprzeciwciał o

innej

innej

swoistości niż anty-D nie jest

swoistości niż anty-D nie jest

ustalone

ustalone

Wskazania

Wskazania

Immunoglobulina anty-RhD

Immunoglobulina anty-RhD

Mechanizm działania: tłumienie u matki

Mechanizm działania: tłumienie u matki

pierwotnej

pierwotnej

odpowiedzi immunologicznej

odpowiedzi immunologicznej

Podawanie: domięśniowe, do 72 godzin

Podawanie: domięśniowe, do 72 godzin

Kwalifikacja po porodzie:

Kwalifikacja po porodzie:

•

matka RhD ujemna, która urodziła dziecko

matka RhD ujemna, która urodziła dziecko

RhD dodatnie, i u której nie stwierdzono

RhD dodatnie, i u której nie stwierdzono

alloprzeciwciał anty-D

alloprzeciwciał anty-D

•

BTA u dziecka jest ujemny

BTA u dziecka jest ujemny

Kwalifikacja po poronieniu, amniopunkcji,

Kwalifikacja po poronieniu, amniopunkcji,

kodocentezie,

kodocentezie,

usunięciu ciąży pozamacicznej, zagrażającym

usunięciu ciąży pozamacicznej, zagrażającym

porodzie

porodzie

przedwczesnym z krwawieniem z dróg

przedwczesnym z krwawieniem z dróg

rodnych:

rodnych:

•

matka RhD ujemna, u której nie

matka RhD ujemna, u której nie

stwierdzono

stwierdzono

alloprzeciwciał anty-D

alloprzeciwciał anty-D

Choroba hemolityczna noworodka

Choroba hemolityczna noworodka

spowodowana niezgodnością w

spowodowana niezgodnością w

układzie ABO

układzie ABO

Do choroby hemolitycznej na tym tle

Do choroby hemolitycznej na tym tle

dochodzi znacznie rzadziej

dochodzi znacznie rzadziej

Niezgodność serologiczna w układzie ABO

Niezgodność serologiczna w układzie ABO

między matką a dzieckiem wynosi 20%,

między matką a dzieckiem wynosi 20%,

jednak tylko u 3% niezgodność ta prowadzi

jednak tylko u 3% niezgodność ta prowadzi

do zmian klinicznych

do zmian klinicznych

Etiologia choroby:

Etiologia choroby:

•

alloprzeciwciała anty-A i anty-B klasy IgG

alloprzeciwciała anty-A i anty-B klasy IgG

Najczęściej występuje u noworodków z

Najczęściej występuje u noworodków z

grupą krwi A lub B, których matki mają

grupą krwi A lub B, których matki mają

grupę krwi O

grupę krwi O





WAŻNE

WAŻNE

•

Choruje noworodek, nie choruje płód

Choruje noworodek, nie choruje płód

•

Może wystąpić już w pierwszej ciąży

Może wystąpić już w pierwszej ciąży

Dobór KKCz dla noworodków i

Dobór KKCz dla noworodków i

niemowląt do czwartego miesiąca

niemowląt do czwartego miesiąca

życia

życia

Zasada ogólna

Zasada ogólna

Przetaczany KKCz nie może

Przetaczany KKCz nie może

zawierać

zawierać

antygenu odpowiedzialnego za

antygenu odpowiedzialnego za

immunizację matki

immunizację matki

Przetaczanie osocza i KKP

Przetaczanie osocza i KKP

dla noworodków i niemowląt

dla noworodków i niemowląt

do czwartego miesiąca życia

do czwartego miesiąca życia

Przetaczane osocze nie może

Przetaczane osocze nie może

zawierać przeciwciał skierowanych

zawierać przeciwciał skierowanych

do antygenów krwinek dziecka:

do antygenów krwinek dziecka:

•

osocze jednoimienne z grupą

osocze jednoimienne z grupą

krwi

krwi

dziecka lub osocze grupy AB

dziecka lub osocze grupy AB

KKP jednoimienny z grupą krwi

KKP jednoimienny z grupą krwi

dziecka

dziecka

Badana immunohematologiczne

Badana immunohematologiczne

poprzedzające leczenie krwią

poprzedzające leczenie krwią

noworodków

noworodków

i niemowląt do czwartego miesiąca życia

i niemowląt do czwartego miesiąca życia

Badania wykonywane u

Badania wykonywane u

kobiet

kobiet

Grupa krwi układu ABO

Grupa krwi układu ABO

Antygen RhD

Antygen RhD

Alloprzeciwciała odpornościowe

Alloprzeciwciała odpornościowe

•

pośredni test antyglobulinowy (PTA-

pośredni test antyglobulinowy (PTA-

LISS)

LISS)

Badania wykonywane u dziecka

Badania wykonywane u dziecka

Grupa krwi układu ABO

Grupa krwi układu ABO

(antygeny układu ABO - metoda

(antygeny układu ABO - metoda

probówkowa)

probówkowa)

Antygen RhD

Antygen RhD

Bezpośredni test antyglobulinowy (BTA)

Bezpośredni test antyglobulinowy (BTA)

Rodzaje transfuzji w

Rodzaje transfuzji w

neonatologii

neonatologii

Dopłodowe

Dopłodowe

Wymienne

Wymienne

Uzupełniające

Uzupełniające





UWAGA

UWAGA

Dobór KKCZ do transfuzji

Dobór KKCZ do transfuzji

dopłodowych

dopłodowych

i wymiennych prowadzi Pracownia

i wymiennych prowadzi Pracownia

Badań

Badań

Konsultacyjnych RCKiK.

Konsultacyjnych RCKiK.

Dobór KKCz dla noworodków i

Dobór KKCz dla noworodków i

niemowląt

niemowląt

do czwartego miesiąca życia

do czwartego miesiąca życia

Zgodność w zakresie grup krwi układu ABO

Zgodność w zakresie grup krwi układu ABO

matki i dziecka

matki i dziecka

u matki nie stwierdza się alloprzeciwciał

u matki nie stwierdza się alloprzeciwciał

BTA u dziecka ujemny

BTA u dziecka ujemny

•

dobiera się KKCz zgodne z grupą krwi

dobiera się KKCz zgodne z grupą krwi

dziecka

dziecka

W przypadku niezgodności w układzie ABO;

W przypadku niezgodności w układzie ABO;

np. matka grupy O, dziecko A lub B

np. matka grupy O, dziecko A lub B

lub matka grupy A, dziecko B

lub matka grupy A, dziecko B

•

dobiera się KKCz grupy O transfuzja

dobiera się KKCz grupy O transfuzja

uzupełniająca

uzupełniająca

•

dobiera się KKCz grupy O zawieszone w

dobiera się KKCz grupy O zawieszone w

osoczu

osoczu

grupy AB (transfuzja wymienna, Ht ok. 45%)

grupy AB (transfuzja wymienna, Ht ok. 45%)

Zasady leczenia krwią noworodków

Zasady leczenia krwią noworodków

i niemowląt do czwartego

i niemowląt do czwartego

miesiąca życia

miesiąca życia

Próbę zgodności serologicznej można pominąć:

Próbę zgodności serologicznej można pominąć:

Próbę zgodności należy wykonać:

Próbę zgodności należy wykonać:



krew matki jest niedostępna

krew matki jest niedostępna

•

próba zgodności serologicznej z surowicą

próba zgodności serologicznej z surowicą

dziecka

dziecka

przed pierwszą

przed pierwszą

transfuzją

transfuzją



u dziecka wystąpiła choroba hemolityczna

u dziecka wystąpiła choroba hemolityczna

•

próba zgodności serologicznej z surowicą

próba zgodności serologicznej z surowicą

matki

matki

przed każdą

przed każdą

transfuzją

transfuzją





UWAGA

UWAGA

Zawsze należy przeprowadzić badania

Zawsze należy przeprowadzić badania

weryfikacyjne grupy krwi u dawcy

weryfikacyjne grupy krwi u dawcy

u matki nie stwierdza się

u matki nie stwierdza się

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

BTA u dziecka ujemny

BTA u dziecka ujemny

Dobór KKCz dla noworodków i

Dobór KKCz dla noworodków i

niemowląt

niemowląt

do czwartego miesiąca życia

do czwartego miesiąca życia

i do transfuzji dopłodowych

i do transfuzji dopłodowych

KKCz ubogoleukocytarny (filtrowany)

KKCz ubogoleukocytarny (filtrowany)

Napromieniowany - dawka 25 Gy

Napromieniowany - dawka 25 Gy

Świeży - do pięciu dni

Świeży - do pięciu dni

Pozbawiony antygenu K z układu Kell

Pozbawiony antygenu K z układu Kell





UWAGA

UWAGA

KKCz przeznaczony dla noworodków i

KKCz przeznaczony dla noworodków i

niemowląt musi zostać przetoczony w

niemowląt musi zostać przetoczony w

ciągu

ciągu

24 godzin

24 godzin

od

od

momentu napromieniowania

momentu napromieniowania

Niezgodność w zakresie grup

Niezgodność w zakresie grup

głównych

głównych

układu ABO

układu ABO

nie jest

nie jest

przeciwwskazaniem

przeciwwskazaniem

do przeszczepu szpiku

do przeszczepu szpiku

30-50% biorców otrzymuje szpik od

30-50% biorców otrzymuje szpik od

dawcy niezgodnego w układzie ABO

dawcy niezgodnego w układzie ABO





UWAGA

UWAGA

Duża (maior)

Duża (maior)





Biorca

Biorca





Dawca

Dawca

alloprzeciwciała

alloprzeciwciała

Mała (minor)

Mała (minor)





Biorca

Biorca





Dawca

Dawca

alloprzeciwciała

alloprzeciwciała

Duża i mała (maior-minor)

Duża i mała (maior-minor)





Biorca

Biorca





Dawca

Dawca

alloprzeciwciała

alloprzeciwciała

Niezgodność grupowa w przeszczepie

Niezgodność grupowa w przeszczepie

szpiku – rodzaje niezgodności

szpiku – rodzaje niezgodności

Przetaczanie składników krwi

Przetaczanie składników krwi

w okresie

w okresie

przedprzeszczepowym

przedprzeszczepowym

Krew (KKCz) i jej składniki:

Krew (KKCz) i jej składniki:

•

zgodne z grupą krwi

zgodne z grupą krwi

chorego

chorego

Dla biorców z jednoczesną

Dla biorców z jednoczesną

dużą

dużą

i małą niezgodnością zaleca

i małą niezgodnością zaleca

się:

się:

•

KKCz grupy O

KKCz grupy O

•

osocze i KKP grupy AB

osocze i KKP grupy AB

Przetaczanie KKCz, KKP i osocza we

Przetaczanie KKCz, KKP i osocza we

wczesnym okresie po przeszczepie szpiku

wczesnym okresie po przeszczepie szpiku

obcogrupowego

obcogrupowego

Grupa krwi

Grupa krwi

Rodzaj

Rodzaj

niezgodnoś

niezgodnoś

ci

ci

Przetaczanie we

Przetaczanie we

wczesnym okresie po

wczesnym okresie po

przeszczepie

przeszczepie

Biorc

Biorc

a

a

Dawca

Dawca

KKCz

KKCz

Osocze i

Osocze i

KKP

KKP

O

O

A, B, AB

A, B, AB

Duża

Duża

Jednoimienn

Jednoimienn

y z biorcą

y z biorcą

Jednoimienn

Jednoimienn

e z dawcą

e z dawcą

A

A

AB

AB

B

B

AB

AB

AB

AB

O, A, B

O, A, B

Mała

Mała

Jednoimienn

Jednoimienn

y z dawcą

y z dawcą

Jednoimienn

Jednoimienn

e z biorcą

e z biorcą

A

A

O

O

B

B

O

O

A

A

B

B

Duża i Mała

Duża i Mała

Grupa O

Grupa O

Grupa AB

Grupa AB

B

B

A

A

KKCz

KKCz

Osocze, KKP

Osocze, KKP

NIEZGODNOŚĆ DUŻA I MAŁA

NIEZGODNOŚĆ DUŻA I MAŁA

KKCz

KKCz

Osocze, KKP

Osocze, KKP

NIEZGODNOŚĆ MAŁA

NIEZGODNOŚĆ MAŁA

Początek

Początek

przygotowani

przygotowani

a

a

Przeszczep

Przeszczep

BTA ujemny

BTA ujemny

Przeciwciała do

Przeciwciała do

krwinek dawcy

krwinek dawcy

nie wykrywane

nie wykrywane

Antygeny biorcy

Antygeny biorcy

na krwinkach

na krwinkach

nie wykrywane

nie wykrywane

NIEZGODNOŚĆ DUŻA

NIEZGODNOŚĆ DUŻA

KKCz

KKCz

Osocze, KKP

Osocze, KKP

Zgodne z biorcą

Zgodne z biorcą

Zgodne z

Zgodne z

dawcą

dawcą

Grupa

Grupa

O

O

Grupa

Grupa

AB

AB

Dobór krwi w przypadku niezgodności

Dobór krwi w przypadku niezgodności

grupowej

grupowej

w układzie ABO między biorcą i dawcą

w układzie ABO między biorcą i dawcą

(wczesny okres po przeszczepie)

(wczesny okres po przeszczepie)

Przetaczanie składników krwi

Przetaczanie składników krwi

w okresie poprzeszczepowym

w okresie poprzeszczepowym

Przyjęcie przeszczepu:

Przyjęcie przeszczepu:

•

wykrywa się krwinki o fenotypie

wykrywa się krwinki o fenotypie

dawcy

dawcy

•

BTA ujemny, eluat ujemny

BTA ujemny, eluat ujemny

Przetacza się KKCz, KKP i osocze

Przetacza się KKCz, KKP i osocze

zgodne z aktualną grupą krwi

zgodne z aktualną grupą krwi

chorego

chorego

Przetaczanie KKCz a antygen

Przetaczanie KKCz a antygen

RhD

RhD

Przed przeszczepem

Przed przeszczepem

•

KKCz

KKCz

zgodne w antygenie RhD

zgodne w antygenie RhD

z biorcą

z biorcą

Wczesny okres po przeszczepie

Wczesny okres po przeszczepie

gdy:

gdy:

biorca lub/i dawca RhD

biorca lub/i dawca RhD

ujemny

ujemny

•

przetacza się KKCz RhD ujemny

przetacza się KKCz RhD ujemny





WAŻNE

WAŻNE

U pacjentów po przeszczepie

U pacjentów po przeszczepie

szpiku

szpiku

w celu zapobiegania zakażeniom

w celu zapobiegania zakażeniom

wirusem CMV oraz potransfuzyjnej

wirusem CMV oraz potransfuzyjnej

chorobie „przeszczep przeciw

chorobie „przeszczep przeciw

gospodarzowi”

gospodarzowi”

(TA-GvHD) stosuje się składniki

(TA-GvHD) stosuje się składniki

krwi:

krwi:

•

ubogoleukocytarne

ubogoleukocytarne

•

napromieniowane

napromieniowane

•

od dawców CMV- ujemnych

od dawców CMV- ujemnych

W wykładzie wykorzystano następujące materiały:
1. Fabijańska-Mitek J.: (red. praca zbiorowa): Immunologia krwinek czerwonych, OINPHARMA
Sp. z o.o. Warszawa 2007.
2. Fabijańska-Mitek J., Nowak J.: Immunogenetyczne podstawy doboru dawców oraz przeszczepiania
komórek krwiotwórczych i narządów, OINPHARMA Sp. z o.o. Warszawa 2007.
3. Grzywak-Kołodziejczyk T., Wieczorek K., Bochenek-Jantczak D., Grajewska A., Kozarska-Samek E.:
Serologia grup krwi w praktyce, 2006.
4. Łętowska M. (red. Praca zbiorowa): Medyczne zasady pobierania krwi, oddzielania składników
i wydawania, obowiązujące w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi.
Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa 2006.
5. Mintz P. (red.): Leczenie krwią, zasady postępowania klinicznego.; sekcja transfuzjologiczna PTHiT,
Warszawa 2001.
Materiały z kursów:

1. Kurs do specjalizacji, kierownik kursu M. Łętowska: Zasady Współczesnej Transfuzjologii Klinicznej,
13-24.11.2006 Warszawa.
2. Kurs doskonalący, kierownik kursu J. Fabijańka-Mitek: Immunogenetyczne podstawy doboru
dawców komórek krwiotwórczych i dawców narządów, 02-03. 04. 2007 Warszawa

GRAFIKA
http://www.dartmouthindependent.com/archives/giveblood.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Blut-EDTA.jpg/180px-Blut-EDTA.jpg
http://img209.imageshack.us/img209/7851/andiku0.jpg
http://images.google.pl/images?hl=pl&q=IgG%20IgM&lr=&um=1&ie=UTF-8&sa=N&tab=wi
http://www.pathology.leedsth.nhs.uk/Pathology/Portals/0/images/BloodTransfusion/RedCells.jpg
http://www.cartoonstock.com/lowres/aal0055l.jpg
http://images.google.pl/images?ndsp=20&um=1&hl=pl&lr=&q=blood+bank&start=40&sa=N
http://blog.ahmadghareeb.com/media/BloodBag.gif
http://www.cartoonstock.com/lowres/dre1449l.jpg
http://www.1worldglobes.com/1WorldGlobes/Old-World-Clock.gif
http://www.rckik.radom.pl/userfiles/rckik/contents/Image/krewkart_duze.jpg
http://2.bp.blogspot.com/_S9bZtIkHOwE/SN6SINRZV_I/AAAAAAAABYU/pquP7nW14bk/s200/MPj04096090000%
5B1%5D.jpg
http://www.jkalinka.pl/files/u1/zdjecia/zdjecie_2_2.jpg
http://www.wdfw.wa.gov/gallery2/main.php?
g2_view=core.DownloadItem&g2_itemId=9226&g2_serialNumber=2
http://www.wiz.pl/poprzednie_numery/wiz_01_06/obrazki/krew_3.jpg
http://www.muzisyenlerkulubu.com/haberler/cover/A6Z_cordblood.jpg
http://www.cartoonstock.com/lowres/ksm0737l.jpg

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę