background image

Anna Grajewska

Anna Grajewska

RCKiK Katowice

RCKiK Katowice

Kurs dla lekarzy stażystów

Kurs dla lekarzy stażystów

MATERIAŁY INFORMACYJNE  

MATERIAŁY INFORMACYJNE  

background image

USTAWA 

USTAWA 

z dnia 22 sierpnia 1997 r.

z dnia 22 sierpnia 1997 r.

o publicznej służbie krwi.

o publicznej służbie krwi.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 

z dnia 11 grudnia 2012 r.

z dnia 11 grudnia 2012 r.

Organizacja leczenia krwią w pracowni 

Organizacja leczenia krwią w pracowni 

serologii tranfuzjologicznej szpitala

serologii tranfuzjologicznej szpitala

background image

Zakres badań serologicznych 

Zakres badań serologicznych 

wykonywanych w pracowniach 

wykonywanych w pracowniach 

immunotransfuzjologicznych

immunotransfuzjologicznych

 

 

Określanie grup krwi układu ABO

Określanie grup krwi układu ABO

   

   

i antygenu RhD 

i antygenu RhD 

 

 

Przeglądowe badanie w kierunku 

Przeglądowe badanie w kierunku 

obecności

obecności

   

   

alloprzeciwciał odpornościowych

alloprzeciwciał odpornościowych

 

 

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej

background image

Badania wykonywane w Pracowniach 

Badania wykonywane w Pracowniach 

Badań Konsultacyjnych RCKiK

Badań Konsultacyjnych RCKiK

 

Ustalanie grupy krwi układu ABO (słabe odmiany)

Ustalanie grupy krwi układu ABO (słabe odmiany)

 

 

Diagnostyka antygenu RhD obejmująca słabe odmiany 

Diagnostyka antygenu RhD obejmująca słabe odmiany 

   

   

i kategorie

i kategorie

 

 

Określanie fenotypu układu Rh, antygenu K z układu 

Określanie fenotypu układu Rh, antygenu K z układu 

Kell,

Kell,

   

   

u osób uodpornionych oraz w celu zapobiegania 

u osób uodpornionych oraz w celu zapobiegania 

alloimmunizacji,

alloimmunizacji,

   

   

u chorych wymagających długotrwałego leczenia krwią

u chorych wymagających długotrwałego leczenia krwią

 

 

Ustalenie swoistości nieregularnych alloprzeciwciał

Ustalenie swoistości nieregularnych alloprzeciwciał

 

 

Dobór krwi dla chorych w przypadkach obecności 

Dobór krwi dla chorych w przypadkach obecności 

   

   

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

 

 

Diagnostyka niedokrwistości autoimmunohemolitycznej

Diagnostyka niedokrwistości autoimmunohemolitycznej

 

 

Serologiczna analiza odczynów poprzetoczeniowych

Serologiczna analiza odczynów poprzetoczeniowych

 

 

Diagnostyka konfliktu matczyno-płodowego

Diagnostyka konfliktu matczyno-płodowego

 

 

Badania biorców i dawców do allogenicznego 

Badania biorców i dawców do allogenicznego 

przeszczepu szpiku

przeszczepu szpiku

 

 

Badania rodzinne w przypadku stwierdzenia rzadko 

Badania rodzinne w przypadku stwierdzenia rzadko 

   

   

występujących fenotypów i alloprzeciwciał skierowanych

występujących fenotypów i alloprzeciwciał skierowanych

   

   

do antygenów powszechnych

do antygenów powszechnych

  

  

background image

Pracownia Badań Konsultacyjnych 

Pracownia Badań Konsultacyjnych 

RCKiK

RCKiK

 – 

 – 

przysyłanie 

przysyłanie 

próbek krwi

próbek krwi

 

 

Skierowanie wypisane przez lekarza

Skierowanie wypisane przez lekarza

 

 

Protokół z laboratorium (pacjenci 

Protokół z laboratorium (pacjenci 

pierwszorazowi)

pierwszorazowi)

 

 

Próbki krwi pacjenta

Próbki krwi pacjenta

 

 

10 cm

10 cm

3

3

 „na skrzep”

 „na skrzep”

 

 

5 cm

5 cm

3

3

 „na antykoagulant” 

 „na antykoagulant” 

 

 

Dobór krwi do przetoczenia dla noworodka

Dobór krwi do przetoczenia dla noworodka

  

  

próbki krwi matki

próbki krwi matki

 

 

10 cm

10 cm

3

3

 „na skrzep”

 „na skrzep”

 

 

5 cm

5 cm

3

3

 „na antykoagulant”

 „na antykoagulant”

  

  

próbki krwi dziecka

próbki krwi dziecka

 

 

1-1,5 cm

1-1,5 cm

3

3

 krwi pobranej „na 

 krwi pobranej „na 

antykoagulant” 

antykoagulant” 

background image

Skierowanie do Pracowni 

Skierowanie do Pracowni 

Badań Konsultacyjnych RCKiK

Badań Konsultacyjnych RCKiK

 

 

Pieczątka szpitala i oddziału

Pieczątka szpitala i oddziału

 

 

Data wystawienia skierowania 

Data wystawienia skierowania 

 

 

Zlecenie odpowiednich badań

Zlecenie odpowiednich badań

 

 

Nazwisko i imię pacjenta

Nazwisko i imię pacjenta

 

 

Data urodzenia pacjenta lub 

Data urodzenia pacjenta lub 

PESEL

PESEL

 

 

Grupa krwi układu ABO i antygen RhD pacjenta

Grupa krwi układu ABO i antygen RhD pacjenta

 

 

Informacja o ewentualnym wykryciu w 

Informacja o ewentualnym wykryciu w 

przeszłości

przeszłości

 

 

nieregularnych alloprzeciwciał

nieregularnych alloprzeciwciał

 

 

Biorca: pierwszorazowy, wielokrotny, przebyte 

Biorca: pierwszorazowy, wielokrotny, przebyte 

ciąże

ciąże

 

 

Data ostatniego przetoczenia

Data ostatniego przetoczenia

 

 

Informacja o odczynach poprzetoczeniowych 

Informacja o odczynach poprzetoczeniowych 

 

 

w przeszłości

w przeszłości

 

 

Rozpoznanie choroby podstawowej

Rozpoznanie choroby podstawowej

 

 

Parametry hematologiczne

Parametry hematologiczne

 

 

Data i godzina pobrania próbki krwi

Data i godzina pobrania próbki krwi

 

 

Czytelny podpis osoby pobierającej krew

Czytelny podpis osoby pobierającej krew

 

 

Podpis i pieczątka lekarza zlecającego

Podpis i pieczątka lekarza zlecającego

background image

Odczyn poprzetoczeniowy

Odczyn poprzetoczeniowy

 – 

 – 

wysyłanie do RCKiK

wysyłanie do RCKiK

 

 

Formularz zgłoszenia odczynu 

Formularz zgłoszenia odczynu 

  

  

   

   

poprzetoczeniowego (wypisuje lekarz)

poprzetoczeniowego (wypisuje lekarz)

 

 

Próbki krwi pacjenta pobrane przed 

Próbki krwi pacjenta pobrane przed 

   

   

przetoczeniem krwi (składnika krwi)

przetoczeniem krwi (składnika krwi)

 

 

Próbki krwi pacjenta pobrane po 

Próbki krwi pacjenta pobrane po 

przetoczeniu 

przetoczeniu 

   

   

krwi (składnika krwi)

krwi (składnika krwi)

 

 

10 cm

10 cm

3

3

 krwi pobranej „na skrzep”

 krwi pobranej „na skrzep”

  

  

5 cm

5 cm

3

3

 krwi pobranej „na 

 krwi pobranej „na 

antykoagulant”

antykoagulant”

 

 

Pojemnik z resztkami przetoczonej krwi 

Pojemnik z resztkami przetoczonej krwi 

(składnika krwi)

(składnika krwi)

background image

Grupa krwi – definicja (G. 

Grupa krwi – definicja (G. 

Daniels)

Daniels)

 

 

Dziedziczna cecha 

Dziedziczna cecha 

powierzchni 

powierzchni 

 

 

krwinek czerwonych 

krwinek czerwonych 

wykrywana 

wykrywana 

 

 

przez swoiste przeciwciała. 

przez swoiste przeciwciała. 

background image

Układ ABO

Układ ABO

 

 Odkrycie grup krwi - 1901r. K. Landsteiner

Odkrycie grup krwi - 1901r. K. Landsteiner

 

 

Różna kombinacja antygenów lub ich brak 

Różna kombinacja antygenów lub ich brak 

daje

daje

   

   

4 podstawowe grupy krwi: O, A, B, AB 

4 podstawowe grupy krwi: O, A, B, AB 

 

 

Grupy krwi są cechami dziedzicznymi

Grupy krwi są cechami dziedzicznymi

 

 

Umiejscowienie genów układu ABO: 

Umiejscowienie genów układu ABO: 

chromosom 9

chromosom 9

 

 

Geny kodują enzymy: glikozylotransferazy

Geny kodują enzymy: glikozylotransferazy

 

 

Glikozylotransferazy przyłączają 

Glikozylotransferazy przyłączają 

odpowiedni

odpowiedni

   

   

cukier prosty do prekursorowego 

cukier prosty do prekursorowego 

łańcucha

łańcucha

   

   

oligosacharydowego      

oligosacharydowego      

background image

Schemat budowy biochemicznej 

Schemat budowy biochemicznej 

antygenów układu ABO

antygenów układu ABO

L-fukoza    (H)    

L-fukoza    (H)    

Grupa krwi O

Grupa krwi O

 

N-acetylogalaktozamina

N-acetylogalaktozamina

Grupa krwi A

Grupa krwi A

D-galaktoza

D-galaktoza

Grupa krwi B

Grupa krwi B

background image

Antygeny układu ABO

Antygeny układu ABO

 

 Są to antygeny 

Są to antygeny 

oligosacharydowe 

oligosacharydowe 

(wielocukry)

(wielocukry)

 

 

Powstają wcześnie w życiu płodowym (6 

Powstają wcześnie w życiu płodowym (6 

miesiąc)

miesiąc)

 

 

Osiągają pełną dojrzałość około 2 roku 

Osiągają pełną dojrzałość około 2 roku 

życia

życia

 

 

Znajdują się również w tkankach 

Znajdują się również w tkankach 

   

   

(wyjątek tkanka nerwowa, hepatocyty)

(wyjątek tkanka nerwowa, hepatocyty)

 

 

U wydzielaczy są obecne w płynach 

U wydzielaczy są obecne w płynach 

ustrojowych

ustrojowych

   

   

(wyjątek płyn mózgowo-rdzeniowy)

(wyjątek płyn mózgowo-rdzeniowy)

 

 

Liczba determinant antygenowych na 

Liczba determinant antygenowych na 

krwince:

krwince:

   

   

powyżej 1 mln 

powyżej 1 mln 

 

 

Zmienna liczba determinant 

Zmienna liczba determinant 

antygenowych 

antygenowych 

   

   

prowadzi do różnych odmian antygenów A 

prowadzi do różnych odmian antygenów A 

i B              

i B              

                                              

background image

Alloprzeciwciała układu 

Alloprzeciwciała układu 

ABO

ABO

 

 Naturalne

Naturalne

 

 

Regularne

Regularne

 

 

Klasy IgM

Klasy IgM

 

 

Wiążą dopełniacz, który aktywują

Wiążą dopełniacz, który aktywują

   

   

(hemoliza wewnątrznaczyniowa)

(hemoliza wewnątrznaczyniowa)

 

 

Pojawiają się około trzeciego miesiąca 

Pojawiają się około trzeciego miesiąca 

życia

życia

 

 

U ludzi w wieku podeszłym miano może 

U ludzi w wieku podeszłym miano może 

być

być

 

 

niższe

niższe

 

 

UWAGA

UWAGA

U niektórych osób (zwłaszcza grupy O) 

U niektórych osób (zwłaszcza grupy O) 

występują alloprzeciwciała anty-A i anty-

występują alloprzeciwciała anty-A i anty-

B klasy IgG (np. konflikt 

B klasy IgG (np. konflikt 

immunologiczny) 

immunologiczny) 

  

  

background image

Reguła Landsteinera

Reguła Landsteinera

 

Surowica każdej osoby 

Surowica każdej osoby 

zawiera  

zawiera  

   

   

przeciwciała skierowane 

przeciwciała skierowane 

przeciwko  

przeciwko  

   

   

antygenom nieobecnym na jej 

antygenom nieobecnym na jej 

   

   

własnych krwinkach.

własnych krwinkach.

background image

Grupy 

Grupy 

krwi

krwi

Antygeny 

Antygeny 

na krwinkach

na krwinkach

Alloprzeciwciała 

Alloprzeciwciała 

w surowicy

w surowicy

O

O

A

A

B

B

AB

AB

A

A

B

B

A

A

B

B

BRAK

BRAK

Anty-A

Anty-A

Anty-B

Anty-B

Anty-B

Anty-B

Anty-A

Anty-A

background image

Częstość występowania grup krwi 

Częstość występowania grup krwi 

układu ABO w Polsce (%)

układu ABO w Polsce (%)

19%

19%

B

B

A

A

40

40

%

%

O

O

32%

32%

8

8

%

%

AB

AB

background image

Schemat oznaczania grup krwi 

Schemat oznaczania grup krwi 

układu ABO

układu ABO

Grup

Grup

krwi

krwi

Krwinki 

Krwinki 

wzorcowe

wzorcowe

O

O

A

A

1

1

B

B

Odczynniki 

Odczynniki 

monoklonal

monoklonal

ne

ne

Anty-

Anty-

A

A

O

O

A

A

B

B

A

A

B

B

background image

Najważniejsze antygeny układu 

Najważniejsze antygeny układu 

Rh:

Rh:

 

 

RhD 

RhD 

 

 

RhC 

RhC 

 

 

Rhc 

Rhc 

 

 

RhE 

RhE 

 

 

Rhe  

Rhe  

antygen Rhd nie 

antygen Rhd nie 

istnieje

istnieje

Układ Rh

Układ Rh

background image

Genetyka układu Rh

Genetyka układu Rh

 

allele 

allele 

RHCe, RHcE, RHce, RHCE

RHCe, RHcE, RHce, RHCE

 

 

 

 

 RHD

RHD

  

Krótsze ramię 

Krótsze ramię 

chromosomu nr 1 

chromosomu nr 1 

 

 Dwie pary genów sprzężonych 

Dwie pary genów sprzężonych 

 

 

Gen pierwszy koduje polipeptyd RhD

Gen pierwszy koduje polipeptyd RhD

 

 

Gen drugi koduje polipeptydy: RhC, Rhc, RhE, 

Gen drugi koduje polipeptydy: RhC, Rhc, RhE, 

Rhe

Rhe

   

   

(posiada 4 allele) 

(posiada 4 allele) 

background image

Układ Rh

Układ Rh

 

RhDdodatni

RhDdodatni

RhD 

RhD 

ujemny

ujemny

gen 

gen 

RHD

RHD

gen 

gen 

RHCE

RHCE

 lub 

 lub 

allele

allele

hipotetyczny gen

hipotetyczny gen

 

 

RHd

RHd

85%

85%

15%

15%

Geny układu Rh: chromosom Nr 1 (krótsze 

Geny układu Rh: chromosom Nr 1 (krótsze 

ramię) 

ramię) 

background image

Wskazania do oznaczania 

Wskazania do oznaczania 

fenotypu układu Rh

fenotypu układu Rh

 

 

Pacjenci, u których przewiduje się liczne

Pacjenci, u których przewiduje się liczne

   

   

transfuzje

transfuzje

 

 

Pacjenci, u których wykryto alloprzeciwciała

Pacjenci, u których wykryto alloprzeciwciała

   

   

odpornościowe

odpornościowe

 

 

Pacjenci 

niedokrwistością 

Pacjenci 

niedokrwistością 

autoimmunohemolityczną

autoimmunohemolityczną

 

 

Konflikt matczyno-płodowy

Konflikt matczyno-płodowy

 

 

Biorcy i dawcy szpiku

Biorcy i dawcy szpiku

 

 

Krwiodawcy 

Krwiodawcy 

background image

Zapis fenotypowy układu Rh i 

Zapis fenotypowy układu Rh i 

Kell 

Kell 

– 

– 

przykłady   

przykłady   

          

          

DCcee

DCcee

      

      

Dccee

Dccee

        

        

    

    

DCCee

DCCee

 

 

K-

K-

 

 

DccEe

DccEe

 

 

K-

K-

    

    

DccEE

DccEE

 

 

K-   

K-   

dccee

dccee

 

 

K-

K-

   

   

dCcee 

dCcee 

K-   

K-   

dccEe 

dccEe 

K-

K-

Dccee

Dccee

      

      

DCcEe

DCcEe

      

      

DCcee

DCcee

K

K

+

+

Kk

Kk

KK

KK

K-

K-

kk

kk

background image

Cechy antygenów układu 

Cechy antygenów układu 

Rh

Rh

 Są obecne wyłącznie na krwinkach czerwonych

Są obecne wyłącznie na krwinkach czerwonych

 

 

Szybko dojrzewają w życiu płodowym 

Szybko dojrzewają w życiu płodowym 

   

   

(6-7 tydzień)

(6-7 tydzień)

 

 

Na krwince znajduje się 10.000-30.000 

Na krwince znajduje się 10.000-30.000 

   

   

miejsc antygenowych   

miejsc antygenowych   

 

 

Antygeny mają charakter 

Antygeny mają charakter 

białek

białek

 

 

Cząsteczka białka ma kształt wstęgi;

Cząsteczka białka ma kształt wstęgi;

   

   

przechodząc przez błonę komórkową 

przechodząc przez błonę komórkową 

   

   

przecina ją 12 razy tworząc 6 pętli

przecina ją 12 razy tworząc 6 pętli

background image

Słaba ekspresja antygenu RhD 

Słaba ekspresja antygenu RhD 

Występują słabe reakcje z 

Występują słabe reakcje z 

odczynnikami 

odczynnikami 

   

   

  

  

anty-D

anty-D

BIORCY 

BIORCY 

 

 

      

      Wynik: RhD ujemny 

Wynik: RhD ujemny 

               

               

(słaba ekspresja antygenu RhD)

(słaba ekspresja antygenu RhD)

      

      

Przetaczanie krwi: KKCz RhD ujemna

Przetaczanie krwi: KKCz RhD ujemna

 

 

DAWCY

DAWCY

 

 

      

      Wynik: RhD dodatni 

Wynik: RhD dodatni 

            

            

(słaba ekspresja antygenu RhD)

(słaba ekspresja antygenu RhD)

            

            

  

  

Jako biorca RhD ujemny

Jako biorca RhD ujemny

background image

  

  

 

 

UWAGA

UWAGA

Krew dawcy ze słabą ekspresją 

Krew dawcy ze słabą ekspresją 

antygenu RhD  

antygenu RhD  

   

   

 

 

przeznaczona dla biorców RhD dodatnich

przeznaczona dla biorców RhD dodatnich

Kobiety ze słabą ekspresją antygenu 

Kobiety ze słabą ekspresją antygenu 

RhD są 

RhD są 

   

   

objęte profilaktyką konfliktu 

objęte profilaktyką konfliktu 

serologicznego 

serologicznego 

Kobiety RhD ujemne, które urodziły 

Kobiety RhD ujemne, które urodziły 

dziecko 

dziecko 

   

   

z antygenem RhD wykazującym słabą 

z antygenem RhD wykazującym słabą 

ekspresję 

ekspresję 

   

   

również są objęte profilaktyką konfliktu 

również są objęte profilaktyką konfliktu 

   

   

serologicznego

serologicznego

background image

Częstość występowania 

Częstość występowania 

poszczególnych 

poszczególnych 

grup krwi układu ABO i RhD

grup krwi układu ABO i RhD

background image

Klasyfikacja antygenów 

Klasyfikacja antygenów 

grupowych krwi

grupowych krwi

 

 Układy 

Układy 

antygenowe

antygenowe

 

 

Zbiory antygenów

Zbiory antygenów

 

 

Serie antygenów

Serie antygenów

background image

Układy antygenowe

Układy antygenowe

 

 Jeden lub więcej antygenów  

Jeden lub więcej antygenów  

    

    

kontrolowanych przez locus 

kontrolowanych przez locus 

    

    

pojedynczego genu lub przez 

pojedynczego genu lub przez 

kompleks 

kompleks 

    

    

ściśle ze sobą połączonych 

ściśle ze sobą połączonych 

    

    

homologicznych genów 

homologicznych genów 

    

    

(30 układów, powyżej 230 

(30 układów, powyżej 230 

antygenów)

antygenów)

background image

 

 

Komplety antygenów pokrewnych 

Komplety antygenów pokrewnych 

 

 

    

    

genetycznie, biochemicznie lub   

genetycznie, biochemicznie lub   

    

    

serologicznie, które na razie 

serologicznie, które na razie 

    

    

nie spełniają kryterium układu  

nie spełniają kryterium układu  

    

    

(5 zbiorów, 9 antygenów)

(5 zbiorów, 9 antygenów)

Zbiory antygenów

Zbiory antygenów

background image

 

 

Pojedyncze antygeny o niskiej  

Pojedyncze antygeny o niskiej  

   

   

częstotliwości występowania 

częstotliwości występowania 

   

   

tzw. antygeny prywatne (<1%) 

tzw. antygeny prywatne (<1%) 

   

   

np. antygen Js

np. antygen Js

   

   

(22 antygeny)

(22 antygeny)

 

 

 

 

Pojedyncze antygeny o wysokiej 

Pojedyncze antygeny o wysokiej 

    

    

częstotliwości występowania 

częstotliwości występowania 

    

    

tzw. antygeny powszechne (>99%) 

tzw. antygeny powszechne (>99%) 

   

   

    

    

np. antygen Js

np. antygen Js

b

b

 

 

    

    

(9 antygenów)

(9 antygenów)

Serie antygenów

Serie antygenów

background image

Nazw

Nazw

układ

układ

u

u

Skrót 

Skrót 

nazw

nazw

y

y

Najważniejs

Najważniejs

ze antygeny

ze antygeny

Fenoty

Fenoty

py 

py 

Możliwości 

Możliwości 

wytworzenia 

wytworzenia 

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

Kell

Kell

K, k

K, k

KK

KK

Kk

Kk

kk

kk

anty-k

anty-k

-

-

antyK

antyK

Duffy

Duffy

Fy

Fy

Fy

Fy

a

a

, Fy

, Fy

b

b

Fy(a-

Fy(a-

b+)

b+)

Fy(a+b

Fy(a+b

+)

+)

Fy(a+b-

Fy(a+b-

)

)

anty-Fy

anty-Fy

a

a

-

-

anty-Fy

anty-Fy

b

b

Kidd

Kidd

Jk

Jk

Jk

Jk

a

a

, Jk

, Jk

b

b

Jk(a-b+)

Jk(a-b+)

Jk(a+b+

Jk(a+b+

)

)

Jk(a+b-)

Jk(a+b-)

anty-Jk

anty-Jk

a

a

-

-

anty-Jk

anty-Jk

b

b

Rh

Rh

D, C, c, E, e 

D, C, c, E, e 

DCCee

DCCee

DCcee

DCcee

dccee

dccee

DccEe

DccEe

DccEE

DccEE

dCcee

dCcee

anty-c, anty-E

anty-c, anty-E

anty-E

anty-E

anty-D, anty-C, 

anty-D, anty-C, 

anty-E

anty-E

anty-C

anty-C

anty-C, anty-e

anty-C, anty-e

anty-D, anty-E

anty-D, anty-E

Układy antygenowe 

Układy antygenowe 

”ciepłe” 

”ciepłe” 

krwinki 

krwinki 

czerwonej

czerwonej

background image

Nazwa 

Nazwa 

układu

układu

Skrót 

Skrót 

nazwy

nazwy

Najważniejs

Najważniejs

ze 

ze 

antygeny

antygeny

Fenotyp

Fenotyp

Możliwości 

Możliwości 

wytworzenia 

wytworzenia 

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

MN

MN

-

-

M, N

M, N

MM

MM

MN

MN

NN

NN

anty-N

anty-N

-

-

anty-M

anty-M

Ss

Ss

-

-

S, s

S, s

SS

SS

Ss

Ss

ss

ss

anty-s

anty-s

-

-

anty-S

anty-S

P

P

-

-

P

P

1

1

P

P

1

1

P

P

2

2

-

-

anty-P

anty-P

1

1

Lewis

Lewis

Le

Le

Le

Le

a

a

, Le

, Le

b

b

Le(a-

Le(a-

b+)

b+)

Le(a-b-)

Le(a-b-)

Le(a+b-

Le(a+b-

)

)

anty-Le

anty-Le

a

a

anty-Le

anty-Le

a

a

, anty-

, anty-

Le

Le

b

b

anty-Le

anty-Le

b

b

Luther

Luther

an

an

Lu

Lu

Lu

Lu

a

a

, Lu

, Lu

b

b

Lu(a-

Lu(a-

b+)

b+)

Lu(a+b

Lu(a+b

+)

+)

Lu(a+b-

Lu(a+b-

)

)

anty-Lu

anty-Lu

a

a

-

-

anty-Lu

anty-Lu

b

b

Układy antygenowe 

Układy antygenowe 

”zimne” 

”zimne” 

krwinki czerwonej

krwinki czerwonej

background image

 

 

Alloprzeciwciała naturalne

Alloprzeciwciała naturalne

 

 

Alloprzeciwciała 

Alloprzeciwciała 

odpornościowe

odpornościowe

Alloprzeciwciała  

Alloprzeciwciała  

przeciwerytrocytarne

przeciwerytrocytarne

  

  

 

 

UWAGA

UWAGA

    

    

Alloprzeciwciała odpornościowe 

Alloprzeciwciała odpornościowe 

są   

są   

    

    

zawsze istotne klinicznie

zawsze istotne klinicznie

background image

 

 

Alloprzeciwciała naturalne

Alloprzeciwciała naturalne

 Powstają samorzutnie

Powstają samorzutnie

 

 

Klasa przeciwciał: IgM

Klasa przeciwciał: IgM

 

 

Reagują z reguły w temp. niższej niż 

Reagują z reguły w temp. niższej niż 

+30ºC

+30ºC

 

 

Nie przechodzą przez łożysko

Nie przechodzą przez łożysko

 

 

Alloprzeciwciała 

Alloprzeciwciała 

odpornościowe

odpornościowe

background image

anty-D

anty-D

anty-C

anty-C

anty-c

anty-c

anty-E

anty-E

anty-e

anty-e

anty-K

anty-K

anty-k

anty-k

anty-

anty-

Fy

Fy

a

a

anty-

anty-

Fy

Fy

b

b

anty-Jk

anty-Jk

a

a

anty-Jk

anty-Jk

b

b

anty-s

anty-s

Alloprzeciwciała 

Alloprzeciwciała 

odpornościowe

odpornościowe

Alloprzeciwciał

Alloprzeciwciał

a naturalne

a naturalne

anty-A

anty-A

anty-B

anty-B

anty-M

anty-M

anty-N

anty-N

anty-S

anty-S

anty-P

anty-P

1

1

anty-Le

anty-Le

a

a

anty-Le

anty-Le

b

b

anty-A

anty-A

1

1

anty-H

anty-H

Alloprzeciwciała przeciwerytrocytarne – 

Alloprzeciwciała przeciwerytrocytarne – 

podział 

podział 

background image

Pierwotna odpowiedź 

Pierwotna odpowiedź 

immunologiczna

immunologiczna

Tygodni

Tygodni

e

e

Wykrywalny 

Wykrywalny 

poziom

poziom

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

4-6

4-6

12-14

12-14

IgM

IgM

background image

Wtórna odpowiedź 

Wtórna odpowiedź 

immunologiczna

immunologiczna

12-14

12-14

Lata

Lata

4-6

4-6

Dni

Dni

1

1

 

Wykrywalny poziom 

Wykrywalny poziom 

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

Ig

Ig

G

G

background image

Bezpośredni test antyglobulinowy 

Bezpośredni test antyglobulinowy 

(BTA)

(BTA)

 

 

BTA wykrywa globuliny związane z 

BTA wykrywa globuliny związane z 

krwinkami  

krwinkami  

   

   

in vivo

in vivo

 

 

Zastosowanie 

Zastosowanie 

BTA

BTA

 

 

 

Diagnostyka NAIH

Diagnostyka NAIH

 

 

Diagnostyka konfliktu matczyno-

Diagnostyka konfliktu matczyno-

płodowego

płodowego

 

 

Diagnostyka odczynów 

Diagnostyka odczynów 

poprzetoczeniowych

poprzetoczeniowych

background image

1. Przetacza się KKCz zgodny w zakresie 

1. Przetacza się KKCz zgodny w zakresie 

antygenów 

antygenów 

 układu ABO oraz antygenu 

 układu ABO oraz antygenu 

RhD. 

RhD. 

2. Przetaczany KKCz nie może zawierać antygenu 

2. Przetaczany KKCz nie może zawierać antygenu 

 reagującego z alloprzeciwciałami biorcy lub 

 reagującego z alloprzeciwciałami biorcy lub 

antygenu,  

antygenu,  

 który w przeszłości był 

 który w przeszłości był 

odpowiedzialny za stwierdzoną 

odpowiedzialny za stwierdzoną 

 u niego 

 u niego 

alloimmunizację.

alloimmunizację.

3. Chorym, którzy wytworzyli alloprzeciwciała 

3. Chorym, którzy wytworzyli alloprzeciwciała 

 odpornościowe lub autoprzeciwciała 

 odpornościowe lub autoprzeciwciała 

reagujące                   

reagujące                   

 w temperaturze 

 w temperaturze 

+37ºC należy dobierać KKCz zgodny 

+37ºC należy dobierać KKCz zgodny 

 fenotypowo 

 fenotypowo 

w układzie Rh i Kell w celu zapobiegania 

w układzie Rh i Kell w celu zapobiegania 

 

 

dalszej immunizacji.

dalszej immunizacji.

4. Osobom płci żeńskiej do okresu menopauzy 

4. Osobom płci żeńskiej do okresu menopauzy 

należy 

należy 

 podawać KKCz pozbawiony 

 podawać KKCz pozbawiony 

antygenu K z układu Kell.

antygenu K z układu Kell.

Zasady stanowiące serologiczną 

Zasady stanowiące serologiczną 

podstawę krwiolecznictwa

podstawę krwiolecznictwa

background image

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej

 

 

Zakres badań

Zakres badań

 

 

Weryfikacja grupy krwi układu ABO oraz 

Weryfikacja grupy krwi układu ABO oraz 

   

   

   

   

antygenu RhD 

antygenu RhD 

 

 

Przeglądowe badanie alloprzeciwciał u 

Przeglądowe badanie alloprzeciwciał u 

biorcy:

biorcy:

 

 

pośredni test antyglobulinowy (PTA-LISS)

pośredni test antyglobulinowy (PTA-LISS)

 

 

Właściwa próba zgodności serologicznej 

Właściwa próba zgodności serologicznej 

 

 

pośredni test antyglobulinowy (PTA-LISS)

pośredni test antyglobulinowy (PTA-LISS)

 

 

UWAGA

UWAGA

  

  

   

   

Jeżeli próba zgodności jest wykonywana dla  

Jeżeli próba zgodności jest wykonywana dla  

   

   

   

   

biorcy

biorcy

 RhD dodatniego weryfikacja 

 RhD dodatniego weryfikacja 

antygenu RhD       

antygenu RhD       

   u dawcy 

   u dawcy 

nie obowiązuje

nie obowiązuje

background image

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej

  

  

Interpretacja wyniku próby 

Interpretacja wyniku próby 

zgodności         

zgodności         

     

     

serologicznej

serologicznej

 

 

Próba serologiczna - ZGODNA

Próba serologiczna - ZGODNA

 

 

Próba serologiczna - NIEZGODNA

Próba serologiczna - NIEZGODNA

 

 

PRÓBA SEROLOGICZNA NIEZGODNA

PRÓBA SEROLOGICZNA NIEZGODNA

(autoprzeciwciała)

(autoprzeciwciała)

FENOTYPOWO ZGODNA

FENOTYPOWO ZGODNA

KREW MOŻNA PRZETOCZYĆ 

KREW MOŻNA PRZETOCZYĆ 

CHOREMU

CHOREMU

background image

Próba zgodności serologicznej

Próba zgodności serologicznej

 

 

Próba zgodności serologicznej jest 

Próba zgodności serologicznej jest 

ważna 

ważna 

48

48

 

 

  

  

godzin od momentu pobrania próbki

godzin od momentu pobrania próbki

 

 

Próbki krwi biorcy należy przechowywać 

Próbki krwi biorcy należy przechowywać 

przez

przez

   

   

okres 

okres 

5

5

 

 

dni 

dni 

 

 

Pojemniki zawierające resztki 

Pojemniki zawierające resztki 

przetoczonej

przetoczonej

   

   

krwi (składnika krwi) należy 

krwi (składnika krwi) należy 

przechowywać

przechowywać

   

   

przez 

przez 

72

72

 

 

godziny 

godziny 

background image

   

Dobór KKCz grupy O chorym o innej 

Dobór KKCz grupy O chorym o innej 

grupie krwi           

grupie krwi           

 

 

Stany zagrażające życiu, gdy brak krwi 

Stany zagrażające życiu, gdy brak krwi 

   

   

jednoimiennej

jednoimiennej

 

 

Obecne alloprzeciwciała 

Obecne alloprzeciwciała 

odpornościowe, gdy 

odpornościowe, gdy 

   

   

brak krwi zgodnej jednoimiennej

brak krwi zgodnej jednoimiennej

 

 

Bardzo słaba ekspresja antygenów A 

Bardzo słaba ekspresja antygenów A 

lub 

lub 

B

B

 

 

 

 

UWAGA

UWAGA

 

 

Pacjentom z grupą krwi AB można 

Pacjentom z grupą krwi AB można 

przetoczyć 

przetoczyć 

   

   

KKCz grupy A lub B  

KKCz grupy A lub B  

background image

Pisemne zlecenie lekarza 

Pisemne zlecenie lekarza 

prowadzącego 

prowadzącego 

leczenie

leczenie

Sprawdzenie antygenów układu ABO 

Sprawdzenie antygenów układu ABO 

 

 

                        

                        

i antygenu RhD u 

i antygenu RhD u 

dawcy i biorcy

dawcy i biorcy

Wydanie krwi przed wykonaniem 

Wydanie krwi przed wykonaniem 

próby

próby

zgodności serologicznej

zgodności serologicznej

Niezwłoczne przystąpienie do 

Niezwłoczne przystąpienie do 

wykonania 

wykonania 

próby zgodności 

próby zgodności 

serologicznej

serologicznej

Natychmiastowe powiadomienie 

Natychmiastowe powiadomienie 

lekarza                          

lekarza                          

ewentualnych niezgodnościach

ewentualnych niezgodnościach

Postępowanie w przypadku

Postępowanie w przypadku

 

 

uzasadnionego wskazania do 

uzasadnionego wskazania do 

natychmiastowego przetoczenia krwi

natychmiastowego przetoczenia krwi

background image

Dobór KKCz do pilnej transfuzji

Dobór KKCz do pilnej transfuzji

      

      

Grupa krwi pacjenta nie jest znana

Grupa krwi pacjenta nie jest znana

 

 

W wyjątkowo nagłych przypadkach lekarz 

W wyjątkowo nagłych przypadkach lekarz 

   

   

może zadecydować o przetoczeniu KKCz 

może zadecydować o przetoczeniu KKCz 

   

   

grupy O bez badań grupy krwi u biorcy i 

grupy O bez badań grupy krwi u biorcy i 

dawcy

dawcy

 

 

Jeżeli pilna transfuzja dotyczy kobiet do 

Jeżeli pilna transfuzja dotyczy kobiet do 

   

   

okresu menopauzy należy podać KKCz 

okresu menopauzy należy podać KKCz 

   

   

grupy O RhD ujemnej

grupy O RhD ujemnej

 

 

Po wydaniu pojemników należy przystąpić 

Po wydaniu pojemników należy przystąpić 

do 

do 

   

   

oznaczenia grupy krwi i wykonania próby  

oznaczenia grupy krwi i wykonania próby  

   

   

zgodności serologicznej

zgodności serologicznej

   

   

(kolejne jednostki KKCz należy przetaczać 

(kolejne jednostki KKCz należy przetaczać 

    

    

zgodnie z grupą krwi pacjenta)  

zgodnie z grupą krwi pacjenta)  

background image

Dobór KKCz do masywnych 

Dobór KKCz do masywnych 

przetoczeń

przetoczeń

Masywne przetoczenie

Masywne przetoczenie

Jeżeli chory w ciągu 24 godzin otrzymał 

Jeżeli chory w ciągu 24 godzin otrzymał 

ilość krwi równą objętości krwi krążącej 

ilość krwi równą objętości krwi krążącej 

(u dorosłego człowieka 4-5 litrów)

(u dorosłego człowieka 4-5 litrów)

Sprawdzenie zgodności w układzie ABO 

Sprawdzenie zgodności w układzie ABO 

   

   

dawców i biorcy (weryfikacja grup krwi)

dawców i biorcy (weryfikacja grup krwi)

Gdy biorca jest RhD ujemny należy 

Gdy biorca jest RhD ujemny należy 

sprawdzić

sprawdzić

   

   

antygen RhD dawców i u biorcy

antygen RhD dawców i u biorcy

Próby zgodności 

Próby zgodności 

NIE WYKONUJE SIĘ

NIE WYKONUJE SIĘ

background image

Trwała dokumentacja grup 

Trwała dokumentacja grup 

krwi

krwi

Karty identyfikacyjne grup krwi

Karty identyfikacyjne grup krwi

Legitymacja honorowego 

Legitymacja honorowego 

dawcy krwi

dawcy krwi

Wyniki oznaczeń grupy krwi z kart 

Wyniki oznaczeń grupy krwi z kart 

wypisów ze szpitali nie są 

wypisów ze szpitali nie są 

wiarygodne !!! 

wiarygodne !!! 

 

 

 

 

WAŻNE

WAŻNE

background image

Zasady trwałej dokumentacji 

Zasady trwałej dokumentacji 

wyniku badania grupy krwi

wyniku badania grupy krwi

 

 

Zakres badań

Zakres badań

 

 

Oznaczenie grupy krwi układu ABO

Oznaczenie grupy krwi układu ABO

 

 

Oznaczenie antygenu RhD 

Oznaczenie antygenu RhD 

 

 

Przeglądowe badanie w kierunku 

Przeglądowe badanie w kierunku 

obecności  

obecności  

   

   

alloprzeciwciał odpornościowych

alloprzeciwciał odpornościowych

 

 

Ustalenie swoistości wykrytych 

Ustalenie swoistości wykrytych 

   

   

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

    

    

 

 

UWAGA

UWAGA

    

    

Wpisu można dokonać na podstawie 

Wpisu można dokonać na podstawie 

dwóch   

dwóch   

    

    

wyników badań – obowiązuje wpisanie 

wyników badań – obowiązuje wpisanie 

dwóch  

dwóch  

    

    

numerów i dat badań.

numerów i dat badań.

background image

Dokumentacja serologiczna

Dokumentacja serologiczna

background image

Mechanizm serologicznego konfliktu 

Mechanizm serologicznego konfliktu 

matczyno-płodowego

matczyno-płodowego

Matka 

Matka 

RhD 

RhD 

ujemna

ujemna

Dziecko RhD 

Dziecko RhD 

dodatnie

dodatnie

Bariera 

Bariera 

łożyskowa

łożyskowa

PIERWSZA 

PIERWSZA 

CIĄŻA

CIĄŻA

Matka 

Matka 

RhD 

RhD 

ujemna

ujemna

Dziecko RhD 

Dziecko RhD 

dodatnie

dodatnie

Bariera 

Bariera 

łożyskowa

łożyskowa

KOLEJNA CIĄŻA

KOLEJNA CIĄŻA

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Ig

Ig

M

M

Ig

Ig

G

G

background image

Alloprzeciwciała 

Alloprzeciwciała 

obecne:

obecne:

 

 

i

i

dentyfikacja

dentyfikacja

 

 

systematyczna 

systematyczna 

  

  

kontrola miana

kontrola miana

 

 

badanie krwi ojca 

badanie krwi ojca 

  

  

dziecka

dziecka

    

    

Kwalifikacja do    

Kwalifikacja do    

    

    

wewnątrzmacicznej 

wewnątrzmacicznej 

    

    

diagnostyki

diagnostyki

Do 

Do 

12 

12 

tygodnia ciąży

tygodnia ciąży

- wszystkie kobiety

- wszystkie kobiety

 

 

grupa krwi ABO i 

grupa krwi ABO i 

RhD

RhD

 

 

alloprzeciwciała   

alloprzeciwciała   

  

  

odpornościowe

odpornościowe

28

28

 tydzień ciąży

 tydzień ciąży

     

     

- wszystkie kobiety

- wszystkie kobiety

 

 

 

 

alloprzeciwciała  

alloprzeciwciała  

 

 

   

   

odpornościowe

odpornościowe

Brak alloprzeciwciał

Brak alloprzeciwciał

Brak alloprzeciwciał

Brak alloprzeciwciał

           

           

Po porodzie

Po porodzie

Kobiety 

Kobiety 

RhD ujemne

RhD ujemne

, które urodziły 

, które urodziły 

dziecko Rh dodatnie: 

dziecko Rh dodatnie: badania 

badania 

kwalifikacyjne do  

kwalifikacyjne do  

      

      

podania immunoglobuliny anty-RhD

podania immunoglobuliny anty-RhD

Diagnostyka 

Diagnostyka 

ChHP/N

ChHP/N

BADANIA SEROLOGICZNE U KOBIET W CIĄŻY

BADANIA SEROLOGICZNE U KOBIET W CIĄŻY

background image

Wewnątrzmaciczna diagnostyka 

Wewnątrzmaciczna diagnostyka 

płodu

płodu

 

 

Amniopunkcja

Amniopunkcja

  

Miano alloprzeciwciał anty-D wyższe 

Miano alloprzeciwciał anty-D wyższe 

lub 

lub 

   

   

równe 16 (miano krytyczne)

równe 16 (miano krytyczne)

 

 

Obciążony wywiad położniczy

Obciążony wywiad położniczy

   

   

 

 

UWAGA

UWAGA

   

   

Miano krytyczne alloprzeciwciał o 

Miano krytyczne alloprzeciwciał o 

innej 

innej 

   

   

swoistości niż anty-D nie jest 

swoistości niż anty-D nie jest 

ustalone

ustalone

 

 

Wskazania

Wskazania

background image

Immunoglobulina anty-RhD

Immunoglobulina anty-RhD

 

 

Mechanizm działania: tłumienie u matki 

Mechanizm działania: tłumienie u matki 

pierwotnej 

pierwotnej 

    

    

odpowiedzi immunologicznej

odpowiedzi immunologicznej

 

 

Podawanie: domięśniowe, do 72 godzin

Podawanie: domięśniowe, do 72 godzin

 

 

 

 

Kwalifikacja po porodzie:

Kwalifikacja po porodzie:

 

 

matka RhD ujemna, która urodziła dziecko 

matka RhD ujemna, która urodziła dziecko 

  

  

RhD dodatnie, i u której nie stwierdzono  

RhD dodatnie, i u której nie stwierdzono  

  

  

alloprzeciwciał anty-D

alloprzeciwciał anty-D

 

 

BTA u dziecka jest ujemny

BTA u dziecka jest ujemny

 

 

Kwalifikacja po poronieniu, amniopunkcji, 

Kwalifikacja po poronieniu, amniopunkcji, 

kodocentezie, 

kodocentezie, 

    

    

usunięciu ciąży pozamacicznej, zagrażającym 

usunięciu ciąży pozamacicznej, zagrażającym 

porodzie 

porodzie 

    

    

przedwczesnym z krwawieniem z dróg 

przedwczesnym z krwawieniem z dróg 

rodnych:

rodnych:

 

 

matka RhD ujemna, u której nie 

matka RhD ujemna, u której nie 

stwierdzono 

stwierdzono 

   

   

alloprzeciwciał anty-D  

alloprzeciwciał anty-D  

  

  

background image

Choroba hemolityczna noworodka 

Choroba hemolityczna noworodka 

spowodowana niezgodnością w 

spowodowana niezgodnością w 

układzie ABO

układzie ABO

Do choroby hemolitycznej na tym tle 

Do choroby hemolitycznej na tym tle 

dochodzi znacznie rzadziej 

dochodzi znacznie rzadziej 

Niezgodność serologiczna w układzie ABO 

Niezgodność serologiczna w układzie ABO 

między matką a dzieckiem wynosi 20%, 

między matką a dzieckiem wynosi 20%, 

jednak tylko u 3% niezgodność ta prowadzi 

jednak tylko u 3% niezgodność ta prowadzi 

do zmian klinicznych 

do zmian klinicznych 

Etiologia choroby:

Etiologia choroby:

alloprzeciwciała anty-A i anty-B klasy IgG

alloprzeciwciała anty-A i anty-B klasy IgG

Najczęściej występuje u noworodków z 

Najczęściej występuje u noworodków z 

grupą krwi A lub B, których matki mają 

grupą krwi A lub B, których matki mają 

grupę krwi O

grupę krwi O

 

 

 

 

WAŻNE 

WAŻNE 

Choruje noworodek, nie choruje płód

Choruje noworodek, nie choruje płód

Może wystąpić już w pierwszej ciąży

Może wystąpić już w pierwszej ciąży

background image

Dobór KKCz dla noworodków i 

Dobór KKCz dla noworodków i 

niemowląt do czwartego miesiąca 

niemowląt do czwartego miesiąca 

życia

życia

  

  

Zasada ogólna

Zasada ogólna

  

  

Przetaczany KKCz nie może 

Przetaczany KKCz nie może 

zawierać 

zawierać 

   

   

antygenu odpowiedzialnego za

antygenu odpowiedzialnego za

   

   

immunizację matki

immunizację matki

 

 

background image

Przetaczanie osocza i KKP

Przetaczanie osocza i KKP

dla noworodków i niemowląt 

dla noworodków i niemowląt 

do czwartego miesiąca życia

do czwartego miesiąca życia

  

  

 

 

Przetaczane osocze nie może 

Przetaczane osocze nie może 

    

    

zawierać przeciwciał skierowanych

zawierać przeciwciał skierowanych

    

    

do antygenów krwinek dziecka: 

do antygenów krwinek dziecka: 

 

 

 

 

osocze jednoimienne z grupą 

osocze jednoimienne z grupą 

krwi 

krwi 

     

     

dziecka lub osocze grupy AB

dziecka lub osocze grupy AB

  

  

KKP jednoimienny z grupą krwi 

KKP jednoimienny z grupą krwi 

dziecka

dziecka

 

 

  

  

background image

Badana immunohematologiczne 

Badana immunohematologiczne 

poprzedzające leczenie krwią 

poprzedzające leczenie krwią 

noworodków   

noworodków   

 

 

i niemowląt do czwartego miesiąca życia

i niemowląt do czwartego miesiąca życia

 

 

Badania wykonywane u 

Badania wykonywane u 

kobiet

kobiet

 

 

Grupa krwi układu ABO

Grupa krwi układu ABO

 

 

Antygen RhD 

Antygen RhD 

 

 

Alloprzeciwciała odpornościowe

Alloprzeciwciała odpornościowe

 

 

pośredni test antyglobulinowy (PTA-

pośredni test antyglobulinowy (PTA-

LISS) 

LISS) 

 

 

Badania wykonywane u dziecka

Badania wykonywane u dziecka

 

Grupa krwi układu ABO

Grupa krwi układu ABO

  

  

(antygeny układu ABO - metoda 

(antygeny układu ABO - metoda 

probówkowa)

probówkowa)

 

 

Antygen RhD 

Antygen RhD 

 

 

Bezpośredni test antyglobulinowy (BTA)

Bezpośredni test antyglobulinowy (BTA)

background image

Rodzaje transfuzji w 

Rodzaje transfuzji w 

neonatologii

neonatologii

 

 

Dopłodowe

Dopłodowe

 

 

Wymienne

Wymienne

 

 

Uzupełniające

Uzupełniające

  

  

 

 

UWAGA

UWAGA

  

  

Dobór KKCZ do transfuzji 

Dobór KKCZ do transfuzji 

dopłodowych

dopłodowych

  

  

i wymiennych prowadzi Pracownia 

i wymiennych prowadzi Pracownia 

Badań   

Badań   

  

  

Konsultacyjnych RCKiK.

Konsultacyjnych RCKiK.

background image

Dobór KKCz dla noworodków i 

Dobór KKCz dla noworodków i 

niemowląt 

niemowląt 

do czwartego miesiąca życia

do czwartego miesiąca życia

  

Zgodność w zakresie grup krwi układu ABO 

Zgodność w zakresie grup krwi układu ABO 

   

   

matki i dziecka

matki i dziecka

 

 

u matki nie stwierdza się alloprzeciwciał

u matki nie stwierdza się alloprzeciwciał

BTA u dziecka ujemny

BTA u dziecka ujemny

 

 

dobiera  się  KKCz  zgodne  z  grupą  krwi 

dobiera  się  KKCz  zgodne  z  grupą  krwi 

dziecka

dziecka

 

 

W przypadku niezgodności w układzie ABO; 

W przypadku niezgodności w układzie ABO; 

   

   

np. matka grupy O, dziecko A lub B 

np. matka grupy O, dziecko A lub B 

        

        

lub matka grupy A, dziecko B

lub matka grupy A, dziecko B

 

 

dobiera się KKCz grupy O transfuzja 

dobiera się KKCz grupy O transfuzja 

uzupełniająca 

uzupełniająca 

 

 

dobiera się KKCz grupy O zawieszone w 

dobiera się KKCz grupy O zawieszone w 

osoczu 

osoczu 

     

     

grupy AB (transfuzja wymienna, Ht ok. 45%) 

grupy AB (transfuzja wymienna, Ht ok. 45%) 

                                         

                                         

              

background image

Zasady leczenia krwią noworodków       

Zasady leczenia krwią noworodków       

              i niemowląt do czwartego 

              i niemowląt do czwartego 

miesiąca życia

miesiąca życia

 

 

Próbę zgodności serologicznej można pominąć:

Próbę zgodności serologicznej można pominąć:

 

 

Próbę zgodności należy wykonać:

Próbę zgodności należy wykonać:

 

 

krew matki jest niedostępna

krew matki jest niedostępna

 

 

próba zgodności serologicznej z surowicą 

próba zgodności serologicznej z surowicą 

  

  

dziecka 

dziecka 

przed pierwszą

przed pierwszą

 transfuzją

 transfuzją

 

 

u dziecka wystąpiła choroba hemolityczna

u dziecka wystąpiła choroba hemolityczna

 

 

próba zgodności serologicznej z surowicą 

próba zgodności serologicznej z surowicą 

  

  

matki 

matki 

przed każdą 

przed każdą 

transfuzją 

transfuzją 

 

 

 

 

UWAGA 

UWAGA 

 

 

Zawsze należy przeprowadzić badania 

Zawsze należy przeprowadzić badania 

      

      

weryfikacyjne grupy krwi u dawcy

weryfikacyjne grupy krwi u dawcy

u matki nie stwierdza się 

u matki nie stwierdza się 

alloprzeciwciał

alloprzeciwciał

BTA u dziecka ujemny

BTA u dziecka ujemny

background image

Dobór KKCz dla noworodków i 

Dobór KKCz dla noworodków i 

niemowląt 

niemowląt 

do czwartego miesiąca życia 

do czwartego miesiąca życia 

i do transfuzji dopłodowych

i do transfuzji dopłodowych

  

  

                

                

 

 

KKCz ubogoleukocytarny (filtrowany)

KKCz ubogoleukocytarny (filtrowany)

 

 

Napromieniowany - dawka 25 Gy

Napromieniowany - dawka 25 Gy

 

 

Świeży - do pięciu dni

Świeży - do pięciu dni

 

 

Pozbawiony antygenu K z układu Kell

Pozbawiony antygenu K z układu Kell

 

 

 

 

UWAGA

UWAGA

KKCz przeznaczony dla noworodków i 

KKCz przeznaczony dla noworodków i 

niemowląt musi zostać przetoczony w 

niemowląt musi zostać przetoczony w 

ciągu 

ciągu 

24 godzin                          

24 godzin                          

od 

od 

momentu napromieniowania 

momentu napromieniowania 

background image

 

 

 

 

Niezgodność w zakresie grup 

Niezgodność w zakresie grup 

głównych 

głównych 

   

   

układu ABO 

układu ABO 

nie jest

nie jest

 

 

przeciwwskazaniem 

przeciwwskazaniem 

   

   

do przeszczepu szpiku

do przeszczepu szpiku

 

 

30-50% biorców otrzymuje szpik od 

30-50% biorców otrzymuje szpik od 

   

   

dawcy niezgodnego w układzie ABO

dawcy niezgodnego w układzie ABO

 

 

UWAGA

UWAGA

background image

Duża (maior)

Duża (maior)

Biorca

Biorca

 

 

 

 

Dawca

Dawca

alloprzeciwciała

alloprzeciwciała

Mała (minor)

Mała (minor)

 

 

Biorca

Biorca

 

 

 

 

Dawca

Dawca

alloprzeciwciała

alloprzeciwciała

Duża i mała (maior-minor)

Duża i mała (maior-minor)

 

 

Biorca

Biorca

 

 

 

 

Dawca

Dawca

alloprzeciwciała

alloprzeciwciała

Niezgodność grupowa w przeszczepie 

Niezgodność grupowa w przeszczepie 

szpiku – rodzaje niezgodności

szpiku – rodzaje niezgodności

background image

Przetaczanie składników krwi

Przetaczanie składników krwi

 

 

w okresie 

w okresie 

przedprzeszczepowym

przedprzeszczepowym

 

 Krew (KKCz) i jej składniki:

Krew (KKCz) i jej składniki:

 

 

zgodne z grupą krwi 

zgodne z grupą krwi 

chorego

chorego

 

 

Dla biorców z jednoczesną 

Dla biorców z jednoczesną 

dużą 

dużą 

   

   

i małą niezgodnością zaleca 

i małą niezgodnością zaleca 

się:

się:

 

 

KKCz grupy O

KKCz grupy O

 

 

osocze i KKP grupy AB

osocze i KKP grupy AB

background image

Przetaczanie KKCz, KKP i osocza we 

Przetaczanie KKCz, KKP i osocza we 

wczesnym okresie po przeszczepie szpiku 

wczesnym okresie po przeszczepie szpiku 

obcogrupowego

obcogrupowego

Grupa krwi 

Grupa krwi 

Rodzaj 

Rodzaj 

niezgodnoś

niezgodnoś

ci

ci

Przetaczanie we 

Przetaczanie we 

wczesnym okresie po 

wczesnym okresie po 

przeszczepie

przeszczepie

Biorc

Biorc

a

a

Dawca

Dawca

KKCz

KKCz

Osocze i 

Osocze i 

KKP 

KKP 

O

O

A, B, AB

A, B, AB

Duża

Duża

Jednoimienn

Jednoimienn

y z biorcą

y z biorcą

Jednoimienn

Jednoimienn

e z dawcą

e z dawcą

A

A

AB

AB

B

B

AB

AB

AB

AB

O, A, B

O, A, B

Mała

Mała

Jednoimienn

Jednoimienn

y z dawcą

y z dawcą

Jednoimienn

Jednoimienn

e z biorcą

e z biorcą

A

A

O

O

B

B

O

O

A

A

B

B

Duża i Mała

Duża i Mała

Grupa O 

Grupa O 

Grupa AB

Grupa AB

B

B

A

A

background image

KKCz

KKCz

Osocze, KKP

Osocze, KKP

 

 

NIEZGODNOŚĆ DUŻA I MAŁA

NIEZGODNOŚĆ DUŻA I MAŁA

KKCz

KKCz

Osocze, KKP

Osocze, KKP

NIEZGODNOŚĆ MAŁA

NIEZGODNOŚĆ MAŁA

 

 

Początek 

Początek 

przygotowani

przygotowani

a

a

Przeszczep

Przeszczep

BTA ujemny 

BTA ujemny 

Przeciwciała do 

Przeciwciała do 

krwinek dawcy 

krwinek dawcy 

nie wykrywane

nie wykrywane

Antygeny biorcy 

Antygeny biorcy 

na krwinkach 

na krwinkach 

nie wykrywane

nie wykrywane

NIEZGODNOŚĆ DUŻA

NIEZGODNOŚĆ DUŻA

KKCz

KKCz

Osocze, KKP

Osocze, KKP

Zgodne z biorcą

Zgodne z biorcą

Zgodne z 

Zgodne z 

dawcą

dawcą

Grupa 

Grupa 

O

O

Grupa 

Grupa 

AB

AB

Dobór krwi w przypadku niezgodności 

Dobór krwi w przypadku niezgodności 

grupowej 

grupowej 

w układzie ABO między biorcą i dawcą 

w układzie ABO między biorcą i dawcą 

(wczesny okres po przeszczepie)

(wczesny okres po przeszczepie)

background image

Przetaczanie składników krwi 

Przetaczanie składników krwi 

w okresie poprzeszczepowym

w okresie poprzeszczepowym

 

 

Przyjęcie przeszczepu:

Przyjęcie przeszczepu:

 

 

wykrywa się krwinki o fenotypie 

wykrywa się krwinki o fenotypie 

dawcy

dawcy

 

 

BTA ujemny, eluat ujemny

BTA ujemny, eluat ujemny

 

 

Przetacza się KKCz, KKP i osocze

Przetacza się KKCz, KKP i osocze

   

   

zgodne z aktualną grupą krwi 

zgodne z aktualną grupą krwi 

chorego

chorego

background image

Przetaczanie KKCz a antygen 

Przetaczanie KKCz a antygen 

RhD

RhD

 

 

Przed przeszczepem

Przed przeszczepem

 

 

KKCz

KKCz

 zgodne w antygenie RhD 

 zgodne w antygenie RhD 

  

  

z biorcą

z biorcą

 

 

Wczesny okres po przeszczepie 

Wczesny okres po przeszczepie 

   

   

gdy: 

gdy: 

biorca lub/i dawca RhD 

biorca lub/i dawca RhD 

ujemny

ujemny

 

 

przetacza się KKCz RhD ujemny

przetacza się KKCz RhD ujemny

background image

 

 

WAŻNE

WAŻNE

U pacjentów po przeszczepie 

U pacjentów po przeszczepie 

szpiku 

szpiku 

w celu zapobiegania zakażeniom 

w celu zapobiegania zakażeniom 

wirusem CMV oraz potransfuzyjnej 

wirusem CMV oraz potransfuzyjnej 

chorobie „przeszczep przeciw 

chorobie „przeszczep przeciw 

gospodarzowi”

gospodarzowi”

 

 

(TA-GvHD) stosuje się składniki 

(TA-GvHD) stosuje się składniki 

krwi:

krwi:

 

 

ubogoleukocytarne

ubogoleukocytarne

 

 

napromieniowane 

napromieniowane 

 

 

od dawców CMV- ujemnych

od dawców CMV- ujemnych

background image

W wykładzie wykorzystano następujące materiały: 
1. Fabijańska-Mitek J.: (red. praca zbiorowa): Immunologia krwinek czerwonych, OINPHARMA  
     Sp. z o.o. Warszawa 2007.
2. Fabijańska-Mitek J., Nowak J.: Immunogenetyczne podstawy doboru dawców oraz przeszczepiania 
    komórek krwiotwórczych i narządów, OINPHARMA Sp. z o.o. Warszawa 2007.
3. Grzywak-Kołodziejczyk T., Wieczorek K., Bochenek-Jantczak D., Grajewska A., Kozarska-Samek E.: 
    Serologia grup krwi w praktyce, 2006.  
4. Łętowska M. (red. Praca zbiorowa): Medyczne zasady pobierania krwi, oddzielania składników
    i wydawania, obowiązujące w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi.
    Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa 2006.
5. Mintz P. (red.): Leczenie krwią, zasady postępowania klinicznego.; sekcja transfuzjologiczna PTHiT, 
    Warszawa 2001. 
Materiały z kursów:

 
1. Kurs do specjalizacji, kierownik kursu M. Łętowska: Zasady Współczesnej Transfuzjologii Klinicznej, 
    13-24.11.2006 Warszawa.
2. Kurs doskonalący, kierownik kursu J. Fabijańka-Mitek: Immunogenetyczne podstawy doboru   
    dawców komórek krwiotwórczych i dawców narządów, 02-03. 04. 2007 Warszawa

GRAFIKA
http://www.dartmouthindependent.com/archives/giveblood.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Blut-EDTA.jpg/180px-Blut-EDTA.jpg
http://img209.imageshack.us/img209/7851/andiku0.jpg
http://images.google.pl/images?hl=pl&q=IgG%20IgM&lr=&um=1&ie=UTF-8&sa=N&tab=wi
http://www.pathology.leedsth.nhs.uk/Pathology/Portals/0/images/BloodTransfusion/RedCells.jpg
http://www.cartoonstock.com/lowres/aal0055l.jpg
http://images.google.pl/images?ndsp=20&um=1&hl=pl&lr=&q=blood+bank&start=40&sa=N
http://blog.ahmadghareeb.com/media/BloodBag.gif
http://www.cartoonstock.com/lowres/dre1449l.jpg
http://www.1worldglobes.com/1WorldGlobes/Old-World-Clock.gif
http://www.rckik.radom.pl/userfiles/rckik/contents/Image/krewkart_duze.jpg
http://2.bp.blogspot.com/_S9bZtIkHOwE/SN6SINRZV_I/AAAAAAAABYU/pquP7nW14bk/s200/MPj04096090000%
5B1%5D.jpg
http://www.jkalinka.pl/files/u1/zdjecia/zdjecie_2_2.jpg
http://www.wdfw.wa.gov/gallery2/main.php?
g2_view=core.DownloadItem&g2_itemId=9226&g2_serialNumber=2
http://www.wiz.pl/poprzednie_numery/wiz_01_06/obrazki/krew_3.jpg
http://www.muzisyenlerkulubu.com/haberler/cover/A6Z_cordblood.jpg
http://www.cartoonstock.com/lowres/ksm0737l.jpg

     

background image

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę


Document Outline