G

rupowe a indywidualne

podejmowanie decyzji.

Przygotowanie:

Kamil Jurgiewicz
Jakub Michalski
Bartłomiej Kaczmarski

CZĘŚĆ TEORETYCZNA



Podejmowanie decyzji:

Definicja 1:
Podejmowanie decyzji polega na akcie świadomego
wyboru jednego z rozpoznanych i dostępnych
(uznanych za możliwy do wdrożenia) wariantów
przyszłego działania.

Definicja 2:
Podejmowanie decyzji jest wyborem lub też
świadomym powstrzymaniem się od wyboru (co jest
także decyzją).

Decydent ma do wyboru szereg alternatyw, które musi
ze sobą porównać i ocenić możliwość ich
wprowadzenia oraz przewidzieć skutki ich realizacji.

Podejmowanie decyzji to wybór jednej
z co najmniej dwóch:



Możliwości



Rozwiązań



Wariantów



Dróg



Kierunków postępowań

pożądanych z punktu widzenia interesu (potrzeb) systemu, w
ramach którego wybór ten jest dokonywany.

Elementy procesu decyzyjnego:



Warunki



Decydent



Cele



Alternatywy



Kryterium wyboru



Relacje między alternatywami



Wybór

Decydent jest to osoba lub grupa osób, które uczestniczą w procesie
podejmowania decyzji, czyli podmiot dokonujący wyboru
ostatecznego wariantu decyzji.

Decydent w indywidualnym podejmowaniu decyzji:
każdy z nas zastanawiający się w sklepie co kupić.
Decydent w grupowym podejmowaniu decyzji:
sejm, rada miasta.

Bariery podczas podejmowania decyzji



Informacyjna



Zasobowa



Kompetencyjna



Społeczna



Organizacyjna



Biurokratyczna



konkurencyjna

Modele podejmowania decyzji:

Proces podejmowania decyzji rozpoczyna się w chwili stwierdzenia
sytuacji, a kończy się w chwili realizacji.

I. Faza przygotowawcza:
Czego dotyczy problem?
Czy jest on złożony?
Jakiego zakresu czasowego i przestrzennego dotyczy?
Czy ma charakter powtarzalny, czy jednorazowy
Kto odpowiada

Modele podejmowania decyzji:



II. Faza ustalenia kryterium decyzyjnego obejmuje trzy czynności:

Formułowanie różnych wariantów rozwiązań.
Określenie kryteriów, za pomocą których dokona się oceny.
Ocena

III. Faza podjęcia decyzji (wybór) polega na porównaniu wcześniej
ocenianych wariantów rozwiązań problemu oraz wyborze tego, który
w najwyższym stopniu spełnia przyjęte wcześniej kryteria.

Problemy i sytuacje decyzyjne
pojawiają się w obszarze:



Celów



Struktur



Ludzi



Techniki

Problemy decyzyjne związane z formułowaniem celów częściej
pojawiają się na poziomie celów niższego rzędu.

Cechy użytecznej informacji:

Decydent musi się liczyć z odczuwaniem niedosytu informacyjnego. Również
nadmiar informacji jest niekorzystny dla decydenta, który nie jest w stanie ich
przetworzyć.

Cecha informacji:

Charakterystyka informacji:

Dokładność

W sposób wiarygodny odzwierciedla

rzeczywistość

Aktualność

Dostępna w odpowiednim czasie,

umożliwiającym właściwe działanie

Kompletność

Dostarczająca wszelkich

niezbędnych faktów i szczegółów

Przydatność

Istotna dla decydenta, adekwatna

do zgłaszanych potrzeb

Ujęcia problemu decyzyjnego

• Ujęcie przedmiotowe jest to odchylenie między stanem
pożądanym i rzeczywistym sytuacji decyzyjnej.

• Ujęcie podmiotowe problemu określane jest przez
pryzmat możliwości i kompetencji decydenta oraz potrzeb
informacyjnych i ich przetworzenia w celu podjęcia decyzji
i rozwiązania problemu.

Czynniki charakteryzujące problem decyzyjny w
ujęciu

przedmiotowym:



przedmiot decyzji,



stopień strukturalizacji,



stopień złożoności,



liczba i rodzaj potrzebnych informacji,



zakres rzeczywistości, którego problem dotyczy,



miejsce występowania,



częstotliwość pojawianie się problemu,



znaczenie problemu dla sprawności funkcjonowania

danego systemu.

Czynniki charakteryzujące
decydenta:



osobowość psychiczna i fizyczna,



jego miejsce i znaczenie w strukturze organizacyjnej,



formalne i rzeczywiste możliwości działania,



sposób postrzegania problemów i warunków działania,



liczba i rodzaj posiadanych informacji.

Rodzaje decyzji

Kryterium podziału

Rodzaje decyzji

Funkcje kierownicze

kierownicze, niekierownicze

Znaczenie i zasięg skutków

decyzji dla organizacji

operacyjne, taktyczne, strategiczne

Charakter czynności

regulacyjne, sterujące, innowacyjne, badawcze, wykonawcze,

oceniające

Formy decydowania

indywidualne, zbiorowe

Horyzont czasowy

krótkookresowe, średniookresowe, długookresowe,

perspektywiczne

Źródła powstawania

inicjowane przez jednostki nadrzędne, kierowników i

pracowników

Waga problemu

kluczowe, standardowe, marginalne

Stopień powtarzalności

Rutynowe, nierutynowe

Stopień scentralizowania

scentralizowane, zdecentralizowane

Możliwość wyboru

wariantowe, alternatywne, komplementarne, wymuszone,

swobodne

Stabilność warunków

podejmowane w warunkach pewności, ryzyka i niepewności

Modele procesu podejmowania
decyzji



model klasyczny

(normatywny)



model administracyjny

Model klasyczny zakłada logiczną i racjonalną naturę
menedżera oraz przyjmuję, że podejmowane przez
niego decyzje zawsze leżą w interesie organizacji.
Według modelu klasycznego:

• decydenci mają pełną informację o sytuacji decyzyjnej
i możliwych wariantach,
• potrafią skutecznie działać w warunkach niepewności
• umieją racjonalnie i logicznie ocenić wszelkie aspekty
sytuacji decyzyjnej

Model administracyjny zakłada, że decyzje w
przedsiębiorstwie nie zawsze są podejmowane zgodnie z
zasadami racjonalności i logiki.

W modelu administracyjnym zakłada się, że:
• menadżerowie dysponują niepełnymi i niedoskonałymi
informacjami,
• ograniczeni są w swej racjonalności poprzez swoje
wartości, umiejętności, obyczaje czy nieświadome
odruchy
• mają skłonność do zadawalania się przy podejmowaniu
decyzji pierwszym wariantem spełniającym minimalny
warunek dopuszczalności

Syndrom grupowego myślenia

➲

Pojawia się wtedy gdy dążenie grupy do konsensusu i spójności

przeważa nad dążeniem do osiągnięcia możliwie najlepszej decyzji.
W wyniku takiego zjawiska może dojść do sytuacji w której
podejmowana jest decyzja, która nie leży w interesie ani grupy, ani
organizacji, lecz jest tylko sposobem uniknięcia konfliktu. Syndrom
grupowego myślenia przedstawiany jest jako jedna z wad
grupowego podejmowania decyzji.

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Przykład

indywidualnego

podejmowania decyzji

Pan Adam Kowalski postanawia kupić
nowy telewizor. Zakup został podjęty
ze względu zbliżających się
Mistrzostw Świata w piłce nożnej w
Brazylii. Pan Kowalski ma pewne
wymagania odnośnie zakupu min:
cena, trwałość, przekątna ekranu,
marka.

Etapy podjęcia dezycji

1.Uświadomienie potrzeby:
Chęć spędzenia niezapomnianych momentów z rodziną,
przyjaciółmi podczas oglądania spotkań.
2. Rozpoznanie sposobów zaspokojenia potrzeby:
Pan Kowalski przegląda oferty promocyjne dużych
sklepów oraz oferty w Internecie. Spośród znanych
marek telewizorów: LG, Sony, Samsung, Panasonic,
Grundig, Manta, ograniczył swoje wymagania pod marki:
LG, Sony, Samsung.

3. Ocena dostępnych sposobów zaspokojenia potrzeby:
Przy wyborze kierował się następującymi kryteriami:
-marka
-cena
-format obrazu
-przekątna obrazu
-rozdzielczość
-kąt widzenia
-wbudowany tuner DVB-T z MPEG4
-funkcje dodatkowe

Najważniejsze cechy dla Pana Kowalskiego to
cena, marka, przekątna ekranu rozdzielczość.

4. Zakup i jego ocena
Pan Kowalski postanowił zakupić telewizor
Samsung Smart TV za 1699 zł, przekątna ekranu
40 cali, rozdzielczość Full HD

Jego decyzja jest jak najbardziej poprawa,
ponieważ telewizor spełnia główne
warunki postawione przed zakupem,
spełnia jego oczekiwania oraz zadowolenie
z planowanego spędzenia miłego czasu z
najbliższymi podczas Mistrzostw Świata.

Zalety indywidualnego
podejmowania decyzji



większe poczucie odpowiedzialności decydenta,



jedność uprawnień i odpowiedzialność,



większa szybkość podejmowania decyzji,



mniejsze koszty bezpośrednie procesów decyzyjnych,



większa możliwość podjęcia decyzji w kwestiach trudnych i

niepopularnych,



mniej kompromisów.

Wady indywidualnego
podejmowania decyzji:



gorsze przygotowanie merytoryczne,



dezintegracja decydenta i realizatorów,



mniejsze zaangażowanie wykonawców, którzy nie podejmowali

decyzji,



możliwie duże koszty złych decyzji,



większa możliwość samowoli i nadużyć decydenta

Przykład syndromu grupowego
myślenia

➲

Przykładem wystąpienia tego syndromu była katastrofa

promu kosmicznego "Challenger".

➲

W wyniku wystąpienia syndromu grupowego myślenia

śmierć poniosła siedmioosobowa załoga statku

.

Zapobieganie

➲

każdy członek grupy powinien wnikliwie i krytycznie ocenić

wszystkie możliwe rozwiązania

➲

Przywódca nie powinien zbyt wcześnie wygłaszać swojego poglądu,

aby wszyscy członkowie grupy mieli szanse wypowiedzieć się
swobodnie

➲

Po ustaleniu wstępnej decyzji, grupa powinna przeprowadzić

jeszcze jedno spotkanie, na którym każdy członek grupy, który
poczuje taką potrzebę będzie miał możliwość ponownego
przedstawienia swojego poglądu

Zalety grupowego podejmowania
decyzji:



większa różnorodność doświadczeń, informacji i wiedzy,



bardziej różnorodne podejście do problemu,



może powstać więcej wariantów decyzyjnych (większa

kreatywność),



zjawisko synergii i „kuli śnieżnej”,



większa skłonność do ryzyka,



łatwiejsza akceptacja decyzji podjętych grupowo (efekt

partycypacji),



większa legalność decyzji.

Wady decyzji grupowych:



czasochłonność i pracochłonność,



nacisk na podporządkowanie się grupie (kompromis i

konformizm),



możliwość dominacji mniejszości (uczestnictwo

przełożonych, ekspertów),



możliwość pojawienia się sprzeczności interesów,



duże koszty,



niejednoznaczna odpowiedzialność

Przykłady podejmowania decyzji
w zarządzaniu państwem.



Państwo o ustroju totalitarnym



Państwo o ustroju demokratycznym.

Państwo totalitarne (na
przykładzie III Rzeszy)



Podjęcie indywidualnej decyzji przez Adolfa

Hitlera o napadzie na ZSRR w 1941r. pomimo
ostrzeżeń jego współpracowników

Państwo demokratyczne(na
przykładzie Polski)



Grupowe podejmowanie decyzji podczas

głosowania nad ustawą w sejmie.

WNIOSKI:

-Myślenie grupowe jest to taki sposób myślenia w
którym dążenie do zachowania spójności grupy jest
ważniejsze od liczenia się z faktami,
-Decyzje podejmowane w grupie dają złudne
poczucie rozproszenia odpowiedzialności, a w
decyzjach podejmowanych indywidualnie
odpowiedzialność spływa na jedną osobę,
-Osoby podejmujące decyzje są często pod presją
czasu która nie pozwala na spokojne rozważenie
wszystkich możliwości,

-Podejmowanie decyzji indywidualnie jest dużo szybsze niż
podejmowanie decyzji grupowej,
-Grupowe podejmowanie decyzji pozwala na rozpatrzenie wielu
wariantów rozwiązań zaś indywidualnie podejmowanie decyzji
ogranicza się do niewielu wariantów rozwiązań,
-Decyzja podjęta indywidualnie może spodziewać się mniejszej
akceptacji przed podwładnych niż w przypadku decyzji podjętej
grupowo.

Bibliografia

1.

A.Hardingham „Praca w zespole”, Petit, Warszawa 1998

2.

J. Stoner, Ch. Wankel "Kierowanie" PWE Warszawa 1994

3.

T. Tyszka „Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji”, GWP, Gdańsk 1999

4. www.wikipedia.pl
5. www.studium.agrobiznesu.up.lublin.pl