PATOLOGIA GŁOWY I

SZYI

JAMA USTNA

• ZAPALENIA
• Jama ustna jest stosunkowo odporna na atak

flory bakteryjnej. Jej mechanizmy obronne to

między innymi sekrecja immunoglobuliny A przez

skupienia limfocytów i plazmocytów w błonie

śluzowej, antybakteryjne działanie śliny ( lizozym

i inne) oraz ciągłe przepłukiwanie jamy ustnej

przez pokarmy i napoje. Na rozwój infekcji ma

wpływ zaburzenie tych barier ochronnych np.

wskutek zmniejszenia odporności organizmu czy

zaburzenia równowagi flory bakteryjnej wskutek

antybiotykoterapii.

JAMA USTNA

•

Zakażenie wirusem opryszczki (HSV)

•

Etiologia i patogeneza – większość infekcji jest

wywoływana przez Herpes simplex virus typ 1

(HSV-1). Pierwotne zakażenie następuje

najczęściej w okresie dzieciństwa, ale bardzo

często po wygojeniu zmiany pierwotnej wirus

wędruje wzdłuż regionalnych nerwów i

pozostaje w postaci utajonej w lokalnych

zwojach nerwowych (np.nerwu trójdzielnego) .

Większość populacji dorosłych posiada

utajonego wirusa, ale do uaktywnienia wirusa i

powstania zmiany dochodzi tylko u niektórych

ludzi najczęściej pod wpływem infekcji górnych

dróg oddechowych, ekspozycji na zimno, wiatr

i słońce czy reakcji alergicznych.

•

Postacie:

•

pierwotne – najczęściej pod postacią ostrego

opryszczkowego zapalenia jamy ustnej i

dziąseł (gingivostomatitis herpetica acuta ) –

występuje rzadko między 2 a 4 rokiem życia.

Dochodzi do zajęcia błony śluzowej jamy

ustnej, gardła , dziąseł oraz języka. Zmiany

ulegają wyleczeniu po około 3 – 4 tygodniach.

•

nawrotowe – najczęściej pod postacią ostrego

opryszczkowego zapalenia jamy ustnej

(stomatitis herpetica acuta) . Dochodzi do

zajęcia warg, błony śluzowej policzków oraz

fałdów nosowych. Zmiany są ograniczone i

ulegają szybko wyleczeniu (7 – 10 dni)

JAMA USTNA

•

Obraz makroskopowy:

•

Pęcherzyki wielkości od kilku milimetrów do

dużych pęcherzy wypełnionych jasnym,

surowiczym płynem. Pęcherzyki następnie

pękają tworząc płaskie, bolesne owrzodzenia.

•

Obraz mikroskopowy:

•

Dochodzi do obrzęku wewnątrzkomórkowego

oraz międzykomórkowego (acantolysis).

Pojedyncze komórki naskórka występujące na

obrzeżu pęcherza oraz leżące wolno w płynie

posiadają kwasochłonne wewnątrzjądrowe

inkluzje. Czasami pojedyncze komórki

ulegają fuzji tworząc wielojądrzaste komórki

olbrzymie.

JAMA USTNA

JAMA USTNA

• Zakażenie Candida albicans

• Etiologia:

• Candida albicans należy do normalnej

flory jamy ustnej i do zakażenia dochodzi

tylko u osób z obniżoną odpornością, po

antybiotykoterapii i u cukrzyków.

• Obraz makroskopowy:

• Widoczna jest szarobiała błona

zbudowana z drożdżaków i wysięku

włóknikowo-ropnego, którą jest bardzo

łatwo zdrapać.

JAMA USTNA

• ZMIANY REAKTYWNE
• Granuloma pyogenicum
• Jest to typ naczyniaka włosowatego

przypominającego młodą ziarninę
występującego na dziąsłach u dzieci,
młodych dorosłych i zwłaszcza u kobiet
w ciąży. Zmiana ta może ulec regresji
zwłaszcza po ciąży lub ulec zwłóknieniu.

JAMA USTNA

•

Epulis gigantocelularis ( Nadziąślak

wielkokomórkowy).

•

Występuje na dziąśle, głównie żuchwy

najczęściej między 30 a 40 r.ż.

•

Obraz mikroskopowy:

•

Pokryty jest niezmienioną lub czasami

owrzodziałą błoną śluzową. Zmiana jest

nieotorebkowana, dobrze odgraniczona.

Zbudowana jest z licznych wielojądrzastych

komórek olbrzymich (podobnych do komórek

wokół ciała obcego) leżących w włóknisto-

naczyniowym zrębie.

JAMA USTNA

•

ZMIANY PRZEDNOWOTWOROWE I NOWOTWORY

•

Leukoplakia (Rogowacenie białe)

•

Jest to określenie makroskopowe oznaczające białą

plamę na błonach śluzowych, której nie można

zdrapać i która nie może być sklasyfikowana

klinicznie lub mikroskopowo w inny sposób i

obejmuje rogowacenie prawidłowe heterotopowe,

rogowacenie nieprawidłowe oraz rogowacenie z

dysplazją i raka insitu. Za zmiany

przednowotworowe uważa się jedynie rogowacenie

z dysplazją warstw niezrogowaciałego nabłonka.

•

Etiologia :

•

Jest to zmiana , której etiologia jest

wieloczynnikowa, ale najbardziej znaczącym

czynnikiem jest dym tytoniowy oraz żucie tytoniu ,

inne czynniki to alkohol, gorące pokarmy oraz typ

16 HPV.

JAMA USTNA

•

Obraz makroskopowy:

•

Są to białe , dobrze odgraniczone plamy.

Mogą one być lekko pogrubiałe , twardsze ,

czasami brodawkowate.

•

Obraz mikroskopowy:

•

W obrazie mikroskopowym mamy zmiany

typu: rogowacenie prawidłowe

heterotopowe, rogowacenie nieprawidłowe

heterotopowe i nieheterotopowe,

rogowacenie prawidłowe i nieprawidłowe z

dysplazją , rak przedinwazyjny oraz rak

inwazyjny w początkowej formie.

•

Zmianom dysplastycznym często towarzyszy

naciek limfocytarny i makrofagi.

JAMA USTNA

• Erythroplakia
• Jest to czerwona zmiana o ostro

ograniczonych brzegach , zapadnięta w
stosunku do powierzchni. W nabłonku
występuje duża atypia i zmiany te częściej
ulegają złośliwej transformacji. Pod
nabłonkiem występuje nasilony naciek
zapalny oraz poszerzone naczynia.

JAMA USTNA

• Rak płaskonabłonkowy (Carcinoma planoepitheliale)

• Stanowi on 95% raków jamy ustnej i występuje najczęściej

między 50 a 70 r.ż.

• Patogeneza

• Czynniki ryzyka to palenie tytoniu, picie alkoholu, żucie

tytoniu i betelu, palenie marihuany oraz zakażenie wirusem

HPV typ 6, 16 i 18.

• Obraz makroskopowy:

• Może pojawić się wszędzie w jamie ustnej, ale najczęściej

występuje w dnie jamy ustnej, języku , podniebieniu twardym.

Makroskopowo początkowo przypomina płytką nadżerkę

owrzodzenie lub zrogowaciałą blaszkę , a później

brodawczkowatą wyrośl, owrzodzenie płaskie lub

kraterowate, obwałowane.

• Obraz mikroskopowy:

• Są to obrazy od wysokodojrzałego raka rogowaciejącego do

raków anaplastycznych , czsami wrzecionowatokomórkowych.

• Biologia:

• Zwykle na początku naciekają miejscowo zanim zaczną dawać

przerzuty. Najczęstsze miejsca przerzutów to : śródpiersiowe

węzły chłonne, płuca, wątroba i kości.

JAMA USTNA

• Inne nowotwory:
• rak gruczołowy ( adenocarcinoma) z

małych gruczołów jamy ustnej

• melanoma malignum
• Naczyniaki
• Włókniaki

JAMA USTNA

Torbiele i nowotwory zębopochodne:

• torbiel rogowaciejąca (keratocystis odontogenes)

• Torbiel ta wysłana jest nabłonkiem wielowarstwowym

płaskim rogowaciejącym.

• torbiel zawiązkowa (cystis follicularis)

• Torbiel ta wysłana jest nabłonkiem wielowarstwowym

płaskim nierogowaciejącym z pojedynczymi

ameloblastami. Wokół torbieli występuje często

naciek zapalny lub ziarniniak cholesterolowy.

• torbiel korzeniowa (cystis radicularis)

• Ścianę torbieli tworzy tkanka łączna pokryta

nabłonkiem wielowarstwowym płaskim o wypustkach

wrastających głęboko w podścielisko. W nabłonku

mogą występować komórki kubkowe. A w otoczeniu

naciek zapalny i komórki żółtakowe.

JAMA USTNA

• Ameloblastoma (szkliwiak)
• Występuje najczęściej w żuchwie,

między 30 a 50 r.ż. Wywodzi się on z

narządu szkliwotwórczego.

Makroskopowo jest to lita brązowa lub

szara masa czasami z torbielami.

Mikroskopowo widoczne są ogniska

tkanki nabłonkowej przypominającej

narząd szkliwotwórczy zatopione w

dojrzałej tkance łącznej bogatej w

kolagen.

NOSOGARDZIEL

• NOWOTWORY
• Angiofibroma – łagodny guz, najczęściej

występujący u nastoletnich chłopców

• Inverted papilloma
• Dochodzi do rozrostu brodawczakowatego

nabłonka wielowarstwowego płaskiego,

który zamiast się rozrastać egzofitycznie

dochodzi do wnikania w głąb błony

śluzowej. Często po wycięciu daje

wznowy.

NOSOGARDZIEL

•

Izolowany pozaszpikowy plazmocytoma

•

Powstaje z tkanki limfoidalnej znajdującej się

w tej okolicy i tworzy polipowate masy

pokryte niezmienioną błoną śluzową.

•

Olfactory neuroblastoma

•

Jest to wysoce złośliwy nowotwór wywodzący

się z komórek neuroendokrynnych

rozproszonych w nabłonku węchowym. Guz

ten daje liczne przerzuty.

•

obraz mikroskopowy

•

Guz zbudowany jest z małych okrągłych

komórek przypominających neuroblasty

układających się w gniazda.

NOSOGARDZIEL

•

Raki nosogardzieli

•

etiologia:

•

W etiologii tych raków ważną rolę odgrywa zakażenie

wirusem EBV, dziedziczność oraz wiek ( np. w Afryce

najczęściej chorują dzieci a w Chinach dorośli).

•

podział:

•

rak płaskonabłonkowy rogowaciejący i nierogawaciejący

– obraz mikroskopowy jest identyczny jak w innych

lokalizacjach (od wysoko dojrzałych do niskodojrzałych).

•

Niezróżnicowany rak lymphoepithelioma –like –

zbudowany jest z dużych komórek nabłonkowych z

okrągłym lub owalnym , pęcherzykowatym jądrem,

dobrze widocznym jąderkiem i niewyraźnymi granicami

komórkowymi tworzących gniazda nabłonka podobnego

do syncytium. Gniazda te są otoczone przez liczne

dojrzałe limfocyty

•

Biologia

•

Nowotwór ten długo rośnie bezobjawowo i daje

przerzuty do szyjnych węzłów chłonnych oraz przerzuty

odległe.

KRTAŃ

• Polipy strun głosowych tzw. guzki

śpiewacze

• Występują na strunach głosowych u

palaczy tytoniu i osób nadużywających
głosu, głównie u mężczyzn. Pokryte są
nabłonkiem wielowarstwowym płaskim,
który może być zrogowaciałym,
hyperkeratotycznym lub nawet z niewielką
dysplazją. Zrąb guzka składa się z luźnej
myxoidnej tkanki łącznej, która może być
zwłókniała lub posiadać liczne naczynia.
Zwykle występuje tu obfity wysięk zapalny.

KRTAŃ

• 1) Zmiany przednowotworowe:
• a) hyperplasia
• b) hyperplasia z atypią
• c) dysplasia małego, średniego i

dużego stopnia

KRTAŃ

• 2) Brodawczak płaskonabłonkowy

• a) nowotwór łagodny , usytuowany głównie na

strunie głosowej prawdziwej

• B) obraz makroskopowy : miękkie rozrosty,

przypominające truskawkę , do 1 cm srednicy

• c) obraz mikroskopowy : zbudowany jest z

palczastych wyrosli z włóknistonaczyniowym

rdzeniem pokrytym typowym nabłonkiem

wielowarstwowym płaskim

• d) u dzieci moga występwać liczne brodawczaki

młodzieńcze, które czesto nawracają, ale

później zanikają

• e) u dorosłych również może występować postać

nawracajaca z licznyni brodawczakami; jest ona

zwiazana z zakazeniem HPV typu 6 i 11.

• f) przemiana nowotworowa jest rzadka

KRTAŃ

• 3) Rak płaskonabłonkowy
• a) czynniki ryzyka : palenie tytoniu, sposób

odżywiania, azbest, promieniowanie

• b) obraz makroskopowy : nieregularne

białoróżowe , brodawczakowate lub owrzodziałe

zmiany

• c) obraz mikroskopowy : jest to typowy rak

płaskonabłonkowy rogowaciejący lub

nierogowaciejący o różnym stopniu zróżnicowania

• d) przyczyny zgonu: zakażenie dolnych dróg

oddechowych oraz odległe przerzuty i

wyniszczenie

UCHO

ZAPALENIA
• 1) Ostre zapalenie ucha srodkowego
• Czesto wystepuje u dzieci i niemowląt.

Zwykle jest to zapalrnie wirusowe dające
wysiek surowiczy, ale może dojść do
nadkazenia bakteryjnego (Streptococcus
pneumoniae, H. influenzae, Streptokoki
beta - hemoolizujace.

UCHO

• 2) Przewlekłe zapalenie ucha

środkowego

• Jest najczęsciej wynikiem powtarzających

się ostrych zapaleń. Wywołane jest
najczęściej przez Pseudomonas aeruginosa,
Staphylococcus aureus , grzyby lub flore
mieszaną.

• Powikłania to : pęknięcie błony

bębenkowej, zajęcie kosteczek słuchowych,
labiryntu, wyrostka sutkowatego,
penetracja do OUN w okolicy skroniowej i
powstanie ropnia lub zapalenia mózgu.

UCHO

• 3) Cholesteatoma (perklak)

• a) morfologia

• Jest to zmiana torbielowata średnicy od 1do 4 cm ,

wysłana nabłonkiem wielowarstwowym płaskim

rogowaciejącym lub metaplastycznym wydzielającym śluz

. Torbiel ta jest wypełniona amorficznymi masami

złuszczonego nabłonka, cvzasami z zawartoscią igieł

cholestrolu. Ta torbirl otoczona jest naciekiem zapalnym i

czasami komórkami olbrzymimi typu wokół ciała obcego.

• b) patogeneza

• Prawdopodobmie przewlekłe zapalenie i pękniecie błony

bębenkowej prowadzi do wniknięcia nabłonka

wielowarstwowego płaskiego lub metapalzji nabłonka

śluzowego i tworzenia wysp nabłonka wielowarstwowego

płaskiego , które później przekształcają się w torbiele.

• c) powikłania

• Zmiana ta stale rosnąc może spowodowac niszczenie

kosteczek słuchowych, labiryntu, otaczających kości.

UCHO

• B. NOWOTWORY
• a) małżowina uszna -
• - rak podstawnokomórkowy - nacieka

miejscowo, występuje najczęściej u starszych

mężczyzn, często przebywających na słońcu

• - rak płaskonabłonkowy - również najczęściej

występuje u starszych mężczyzn, często

przebywajacych na słońcu

• b) kanał słuchowy zewnętrzny
• rak płaskonabłonkowy - występuje najcząściej

u kobiet w średnim i starszym wieku;

rozrastając się nacieka jamę czaszkowa i daje

przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych

ŚLINIANKI

• ZAPALENIA
• wirusowe :
• Świnka czyli nagminne zapalenie

przyusznic (Mumps)

• Autoimmunologiczne:
• Zespół Sjogrena dotyczący

ślinianek oraz małych gruczołów

jamy ustnej i gruczołów łzowych.

ŚLINIANKI

•

Bakteryjne:

•

etiologia i patogeneza:

•

Wywoływane jest najczęściej przez

Staphylococcus aureus i Streptococcus viridans.

Zapalenie to jest najczęściej wtórne do zatkania

przewodów odprowadzających ślinianki przez

kamienie (sialolithiasis). Tworzeniu się kamieni

sprzyja odwodnienie oraz zatkanie odpływu

śliny przez resztki pokarmowe.

•

obraz morfologiczny:

•

Proces dotyczy najczęściej ślinianki

podżuchwowej , jest jednostronny. Zapalenie

jest śródmiąższowe lub ropne z tworzeniem

ropni i martwicą.

ŚLINIANKI

•

NOWOTWORY

•

W śliniankach może rozwinąć się zadziwiająco

dużo różnych nowotworów złośliwych i

łagodnych. Nowotwory najczęściej rozwijają się

w śliniankach przyusznych a najrzadziej w

śliniankach podjęzykowych. Występują u osób

dorosłych głównie u kobiet (około 5%

występuje u dzieci), z wyjątkiem guza

Warthina , który częściej występuje u

mężczyzn. Guzy łagodne występują najczęściej

w 5 do 7 dekady życia , a złośliwe później.

ŚLINIANKI

•

Podział:

•

łagodne :

•

gruczolak wielopostaciowy (adenoma pleomorphicum, tumor

mixtus)(50%) – nowotwór miejscowo złosliwy

•

guz Warthina (5-10%)

•

oncocytoma (1%)

•

inne gruczolaki (5-10%)

•

adenoma basocellulare

•

adenoma canaliculare

•

brodawczaki przewodowe (papilloma intraductale)

•

złośliwe :

•

carcinoma mucoepidermale (15%)

•

adenocarcinoma (NOS) (10%)

•

acinic cell adenocarcinoma (5%)

•

carcinoma adenoides cysticum (5%)

•

tumor mixtus malignus (3-5%)

•

carcinoma planoepitheliale (1%)

•

inne raki (2%)

ŚLINIANKI

•

Gruczolak wielopostaciowy:

•

etiologia:

•

Uważa się, że czynnikiem ryzyka rozwoju tego nowotworu

jest napromieniowanie. Najczęściej występuje w śliniankach

przyusznych. Obecnie uważa się , że wszystkie składniki

nowotworu, również te mezenchymalne pochodzą z komórek

mioepitelialnych lub komórek rezerwowych przewodów

odprowadzających.

•

obraz makroskopowy:

•

Jest to dobrze odgraniczony , otorebkowany, okrągły guz do 6

cm średnicy. Czasami guz rośnie ekspansywnie tworząc

języki wnikające w otaczający miąższ.

•

obraz mikroskopowy:

•

Cechą charakterystyczną jest bardzo duża różnorodność

obrazu. Elementy nabłonkowe przypominające komórki

mioepitelialne lub przewodowe tworzą przewody, zraziki,

nieregularne cewki, płaty lub pasma komórek. Elementy te

rozrzucone są w podobnym do mezenchymalnego tle

zbudowanym z luźnej myxoidnej tkanki zawierającej ogniska

chrząstki lub rzadziej kości. W jednych guzach elementy

nabłonkowe dominują, w innych tworzą tylko rzadko

rozrzucone ogniska.

ŚLINIANKI

• przebieg
• W gruczolaku może się rozwinąć rak.

Mówimy wtedy o tumor mixtus malignus

lub carcinoma ex adenoma

pleomorphicum. Częstość transformacji

złośliwej wzrasta wraz z wiekiem guza.

Rak najczęściej przybiera formę

gruczolakoraka lub raka

niezróżnicowanego. Należy on do grupy

najzłośliwszych nowotworów ślinianek.

ŚLINIANKI

•

Guz Warthina (Cystadenoma papillare

lymphomatosum)

•

epidemiologia

•

Występuje prawie zawsze w śliniance

przyusznej. Jest drugim co do częstości

nowotworem ślinianek. Występuje częściej u

mężczyzn między 5 a 7 dekadą życia. 10%

jest obustronny i wieloogniskowy. Większe

ryzyko zachorowania występuje u palaczy.

•

etiologia

•

Uważa się , że powstaje on z drobnych

odszczepionych fragmentów tkanki

limfatycznej znajdujących się w śliniankach.

Czasami może rozwinąć się w szyjnych

węzłach chłonnych .

ŚLINIANKI

• obraz makroskopowy

• Jest to okrągły lub owalny, otorebkowany guz od 2 do

5 cm średnicy rosnący najczęściej w powierzchownej

części ślinianki. Na przekroju może mieć przestrzenie

torbielowate wypełnione płynem surowiczym lub

śluzowym.

• obraz mikroskopowy

• Widoczne są przestrzenie wysłane dwuwarstwowym

nabłonkiem leżącym na gęstym limfatycznym zrębie

czasami tworzącym ośrodki rozmnażania.

Przestrzenie te są często zwężone przez polipowate

wnikanie elementów limfatycznonabłonkowych.

Nabłonek wyścielający składa się z powierzchownie

leżących komórek walcowatych o obfitej , ziarnistej,

różowej cytoplazmie (przypominają onkocyty), oraz

leżących pod spodem komórek sześciennych lub

poligonalnych. Pomiędzy komórkami walcowatymi

leżą rozrzucone komórki sekrecyjne

ŚLINIANKI

•

Carcinoma mucoepidermale – rak śluzowonaskórkowy

•

epidemiologia

•

Jest to najczęściej występujący nowotwór złośliwy ślinianek.

Jest nowotworem wywoływanym przez napromieniowanie.

•

obraz makroskopowy

•

Guz ograniczony, ale nieotorebkowany, często nacieka

marginesy. Zwykle ma powyżej 8 cm średnicy. Na przekroju

często ma drobne śluzowe torbielki.

•

Obraz mikroskopowy

•

Składa się ze sznurów , płatów lub torbielek zbudowanych z

komórek płaskonabłonkowych, śluzowych lub pośrednich.

Komórki pośrednie często mają wygląd płaskich z małymi

lub dużymi wakuolkami ze śluzem. Raka tego dzielimy na

postać low grade ( głownie komórki produkujące śluz ,

często tworzące struktury gruczołowe ), intermediate grade

oraz high grade (głównie komórki płaskie).

•

przebieg

•

Postać low grade nacieka głównie miejscowo i rzadko daje

przerzuty, natomiast postać high grade często daje wznowy i

odległe przrzuty.

ŚLINIANKI

•

Carcinoma adenoides cysticum

•

występowanie

•

Najczęściej zajmuje ślinianki podjęzykowe, może również

występować w nosie, zatokach, górnych drogach

oddechowych i innych miejscach.

•

obraz makroskopowy

•

Jest to guz mały, naciekający.

•

obraz mikroskopowy

•

Zbudowany jest z małych komórek o ciemnych, zwartych

jądrach i skąpej cytoplazmie. Komórki te układają się w

cewki, twory lite lub sitowate. Torbielowate przestrzenie

między komórkami są często wypełnione szklistym

materiałem.

•

biologia

•

Chociaż rośnie powoli, jest guzem nieprzewidywalnym.

Ma tendencję do naciekania przestrzeni okołonerwowych

. 50% guzów daje odległe przerzuty do kości, wątroby i

mózgu i to bardzo często wiele lat po usunięciu

nowotworu.

OKO

•

SPOJÓWKA

•

Spojówka

•

niedobór witaminy A

•

Niedobór witaminy A powoduje rozsiane,

ciężkie rogowacenie wszystkich nabłonków na

błonach śluzowych. W oku zajęta jest rogówka i

spojówka. Często dochodzi do wtórnych infekcji

bakteryjnych i owrzodzeń rogówki, a nawet do

perforacji i zapalenia wszystkich błon oka.

•

nowotwory

•

rak płaskonabłonkowy – zwykle nacieka tylko

powierzchowne warstwy i rzadko daje

przerzuty

•

rak śluzowonaskórkowy

•

czerniak

OKO

•

Rogówka

•

a) zapalenia

•

Zapaleniem śródmiąższowym nazywamy stan

zapalny zrębu bez naruszenia nabłonka, a

owrzodzeniem zapalenie zrębu bez leżącego

nad nim nabłonka.

•

Zapalenie może być infekcyjne ( bakteryjne,

wirusowe, grzybicze, pierwotniakowe – sprzyja

temu brak naczyń krwionośnych) lub

nieinfekcyjne ( ekspozycja na UV, chemikalia).

•

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi infekcji

jest noszenie szkieł kontaktowych i niedobór

odporności.

•

Najczęstszym czynnikiem infekcyjnym jest

Herpes simplex.

OKO

•

Naczyniówka

•

Zapalenia ziarniniakowe

•

infekcyjne – bakteryjne (kiła, gruźlica, trąd,),

wirusowe, grzybicze, pierwotniakowe. Zapalenie

zajmuje również siatkówkę i twardówkę.

•

Sarkoidoza

•

Współczulne zapalenie naczyniówki

•

Jest to obustronne zapalenie ziarniniakowe

naczyniówki towarzyszące urazowi penetrującemu

jednego oka. Przyczyną jest nadwrażliwość na

antygeny uwolnione naczyniówkowe melanocyty,

nabłonek barwnikowy i komórki nerwowe

siatkówki. W obrazie mikroskopowym widoczne jest

rozsiane zapalenie ziarniniakowe naczyniówki

złożone głównie z limfocytów ze skupieniami

histiocytów i czasami komórek olbrzymich.

OKO

• Melanoma malignum

• Jest to najczęstszy nowotwór oka u

białych. Występuje w naczyniówce,

tęczówce, ciałku rzęskowym, skórze

powiek i spojówce. Najczęstszym

miejscem przerzutów jest wątroba.

• obraz makroskopowy :

• Większość dotyczy tylnej naczyniówki,

stąd nowotwór rozprzestrzenia się

bocznie między siatkówką i twardówką.

Często nowotwór ma charakter

guzowatej masy, która rozrasta się w

kierunku ciałka szklistego.

OKO

• obraz mikroskopowy i klasyfikacja Callender:

• - typ A wrzecionowaty : zwarto leżące komórki z małymi

wrzecionowatymi jądrami i centralnym ciemnym fałdem

jądrowym. Cytoplazma jest skąpa a granice komórkowe

trudno słabo widoczne. Rokowanie jest dosyć dobre.

• - typ B wrzecionowaty : zwarto leżące komórki z

wyraźnymi wrzecionowatymi jądrami i wyraźnymi

jąderkami. Mają więcej cytoplazmy niż w typie poprzednim

, a granice komórkowe są niewidoczne. Rokowanie jest

gorsze.

• - typ epitelioidny – duże komórki pozbawione kohezji z

okrągłymi jądrami i dobrze widocznymi jąderkami.

Cytoplazma jest obfita a granice komórkowe dobrze

widoczne. Rokowanie jest złe.

• - typ mieszanokomórkowy – występują tu komórki z typu

epitelioidnego oraz wrzecionowatego B. Rokowanie jest

złe.

• - typ z martwicą – martwica jest tak duża, że nie można

określić typu komórek. Rokowanie jest złe.