1.

Filozofia klasyczna (przedmiotu)

2.

Filozofia podmiotu

3.

Filozofia podmiotowości

Tomizm
Egzystencjalizm
Fenomenologia
Marksizm
Hermeneutyka
Pozytywizm
Postmodernizm
Kantyzm

-Neokantyzm

Modernizm

Personalizm
Filozofia dialogu
Filozofia analityczna
Pragmatyzm
Filozofia życia
Materializm
Strukturalizm
Kognitywizm
Poststrukturalizm …

Filozofia klasyczna może być rozumiana:

1. w sensie czasowym – jako filozofia greckiego i

rzymskiego antyku;

2. w sensie przedmiotowym – jako filozofia

zdeterminowana, zarówno przedmiotem jak i
metodą;

3. w sensie formułowanych zasadniczych pytań-

problemów, stawianych pod adresem otaczającej
rzeczywistości, wymuszającej od człowieka
odpowiedzi.



Znaczenie pozytywne



Znaczenie negatywne

1.

Przedmiotowość

2.

Konieczność, ogólność

3.

Intersubiektywność twierdzeń

Metafizyka to dział filozofii w którym
przedmiotem jest wszystko to co realnie
istnieje z racji tego, że istnieje. W tej
nauce odszukuje się takich własności
bytu, które są konieczne, żeby byt
istniał. Zaprzeczenie tym własnościom
równałoby się zaprzeczeniu w ogóle
istnienia bytów realnych.

Jakie własności należy posiadać,
żeby być bytem?

Odpowiedź na to pytanie znajduje się
na drodze separacji metafizykalnej.

X istnieje
Y istnieje
Z istnieje
P istnieje
T istnieje

Czy być bytem znaczy być X, Y, Z, P,

T?

Żeby być bytem trzeba być treścią o
proporcjonalnym istnieniu

Własności transcendentalne!

To takie własności, które przysługują bytowi
jako takiemu, to jest bez względu na to, do
jakiej kategorii bytowej kwalifikuje się.
Odnoszą się do wszystkiego, co istnieje z
racji, że istnieje. Te własności przeciwstawia
się własnościom indywidualnym,
gatunkowym, kategorialnym
przysługującym bytom ze względu na to, że
są tymi bytami a nie innymi.

1. Własności indywidualne
2. Własności gatunkowe
3. Własności kategorialne

-

Wyrażane w pojęciach ogólnych

4. Własności transcendentalne
(ponadkategorialne) – wyrażane w
pojęciach transcendentalnych

Nazwa transcendentalny – wywodzi się

od łacińskiego słowa trans – poza,
ponad i scandere – wstąpić.

PIERWSZYM POJĘCIEM

TRANSCENDENTALNYM JEST POJĘCIE

BYTU JAKO BYTU

W metafizyce wersji egzystencjalnej do tego

pojęcia dochodzi się na drodze separacji.

Poprzez separację szuka się odpowiedzi na

pytanie, co znaczy być bytem? Być bytem

znaczy być konkretną zdeterminowaną w

sobie treścią o proporcjonalnym istnieniu.

Następnym pytaniem, które prowadzi do

dookreślenia tego, co to jest byt jako byt jest

pytanie: Jakie własności przysługują bytowi z

racji, że jest treścią o proporcjonalnym

istnieniu?

 

Jest to pytanie o cechy tego, co istnieje z racji,

że istnieje, że jest bytem, że jest treścią o

proporcjonalnym istnieniu.

Szukając na to pytanie odpowiedzi odkrywa

się „coś”, co ujęte poznawczo określa się

nazwą pojęcie transcendentalne.

W bycie wyróżnia się dwa rodzaje
własności transcendentalnych:
- absolutne
- relatywne

Pojęcia określające własności

absolutne, to:
- pojęcie bytu jako bytu
- pojęcie rzeczy
- pojęcie jedności
- pojęcie odrębności

Pojęcia określające własności

relatywne, to:
- pojęcie prawdy
- pojęcie dobra
- pojęcie piękna
 
 

Słowo rzecz, używa się w języku potocznym.

Słowo to używane jest potocznie na

oznaczenie konkretnych przedmiotów

przeważnie materialnych.

 

W metafizyce słowo to posiada swoiste

znaczenie. Nie ogranicza się ono do

konkretnych przedmiotów takich lub innych

kategorii.

 

Pojęcie rzeczy opisuje każdy przedmiot

wskazując na jego organizację, na jego bycie

czymś, i bycie czymś konkretnym.

Pojęcie rzecz oznacza, że to, co istnieje, jest w

sobie czymś złożonym nie tylko z treści i istnienia,

ale też jest wewnętrznie zorganizowanym, tak, że

stanowi ściśle określoną całość.

 

Wszystko, to, co istnieje jest w sobie

zdeterminowane, to znaczy nie ma czegoś

takiego, co istniałoby i nie byłoby w sobie

zdeterminowane.

 

Być bytem to znaczy nie tylko być treścią

istniejącą, ale też być określoną treścią

istniejącą, zdeterminowaną treścią istniejącą,

konkretną treścią istniejącą.

Pojęcie rzeczy wyrażone w sądzie:

każde to, co istnieje jest w sobie

zdeterminowane

nazywa się:

ontyczną zasadą tożsamości

W języku potocznym nazwa „jedność”
występuje jako nazwa określająca to, Cze
dany przedmiot jest pewną całością.
Niekiedy słowem jedność określa się też
zbiór przedmiotów, które tworzą pewną
całość. W języku potocznym obok słowa
jedność, używa się słowa „jeden”, by
określić odrębność przedmiotu od innych
przedmiotów. Jeden dąb.

W nauce słowa „jedność” używa się w
podobnym znaczeniu jak w języku
potocznym. Mówi się o jedności by
wskazać na jakiś zbiór przedmiotów
charakteryzujący się pewnym
własnościami, odrębnymi od własności
innych zbiorów: Dany zbiór przedmiotów
pod tym i tym względem stanowi jedność.

W jednym i drugim przypadku jedność oznacza
niepodzielność – ze względu na pewne
własności.

W metafizyce słowo jedność również oznacza
niepodzielność bytu, ale nie ze względu na
własności bytu. Niepodzielność w sensie
metafizykalnym dotyczy samego bytu, jego
bytowości i konstytuuje ona każdy przedmiot
istniejący, tak, że bez tej własności byt nie
mógłby być bytem, nie istniałby.

Byt jako byt jest treścią o proporcjonalnym
istnieniu. Jedność bytu oznacza, że gdyby
zabrakło jednego z tych elementów, treści lub
istnienia, nie byłoby bytu. Metafizyk twierdzi,
więc, że każdy byt jest jednością treści i
istnienia, (i poza złożeniem z treści i istnienia, nie
ma czegoś takiego, co można by nazwać bytem.)

Wszystko i tylko to jest bytem, co jest złożone z
treści i istnienia.

Pojęcie jedności wyrażone w sądzie:

Nieprawdą jest, że byt jest tym, czym

jest i zarazem nie jest tym, czym jest

nazywa się: ontyczną zasadą
niesprzeczności.

To, co istnieje jest nie tylko:

- zdeterminowane w sobie
- stanowi jedność, nie podlega

podziałowi

- ale też jest odrębne w stosunku do

drugiego.

W języku potoczny używa się pojęcia
odrębności, żeby wyrazić, że dany
przedmiot występuje niezależnie od innych
przedmiotów. W języku potocznym słowo
odrębny oznacza to samo, co osobny.
Używa się tych słów i do przedmiotów i do
czynności, aby podkreślić ich specyfikę,
niezależność.

W metafizyce pojęcie odrębności oznacza
pewien aspekt bytu, że jest on odrębny, w
znaczeniu nie jest identyczny z innym
bytem. Każdy byt ujawnia się jako w sobie
zdeterminowany i niepodzielny i jako taki
jest odrębny.

Konsekwencją odrębności bytu jest
pluralizm bytowy.

Pojęcie odrębności wyrażone w sądzie:

Albo, cos jest bytem albo nie jest
bytem

nazywa się: ontyczną zasadą
wyłączonego środka.

Byt jest złożony z:

Substancji i przypadłości
Istoty i istnienia
Materii i formy
Aktu i możności