Biznesplan
część finansowa
•Rachunek zysków i strat – sporządza się za
cały okres np. rok
•Bilans – sporządza się na dany dzień
np..31.12.2012
Rachunek zysków i strat
2009
2010
A. Przychody netto ze sprzedaży
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów i usług
II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
III. Zmiana stanu produktów
B. Koszty działalności operacyjnej
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Usługi obce
IV. Podatki i opłaty
V. Wynagrodzenia
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) ze sprzedaży(A-B)
D. Pozostałe przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)
G. Przychody finansowe
H. Koszty finansowe
I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H)
J . Wynik zdarzęń nadzwyczajnych
K. Zysk (strata) brutto (I+/-J )
L. Podatek dochodowy
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
N. Zysk (strata) netto (K-L-M)
Zmiana stanu produktów wynika z zasady
rachunkowości mówiącej o współmierności kosztów
do przychodów. Z reguły nie cała produkcja
wyprodukowana w danym roku jest w tym samym
roku sprzedana. Zdarza się tak, że przedsiębiorstwo
sprzeda mniej niż w danym roku wyprodukuje
(zwiększy w ten sposób zapasy), lub też więcej,
ponieważ sprzeda zapasy zgromadzone w roku
poprzednim. W każdej z tych sytuacji, należy dokonać
korekty przychodów ze sprzedaży, aby pozostać w
zgodzie z zasadą współmierności kosztów do
przychodów. Inaczej bowiem, np. gdyby
przedsiębiorstwo sprzedało mniej niż wyprodukowało,
jego wynik finansowy byłby niewspółmiernie niski do
rzeczywistej sytuacji, gdyż zaliczone do niego byłyby
też koszty produkcji, która zostanie sprzedana
dopiero w przyszłych okresach i dopiero wtedy
wygeneruje przychód.
Zmiana stanu produktów – różnica pomiędzy
całkowitym kosztem poniesionym w danym okresie, a
kosztem wytworzenia produktów, które zostały w
danym okresie sprzedane.
Amortyzacja - zmniejszenie lub utrata wartości środka trwałego na
skutek jego zużycia w wyniku normalnego używania. Amortyzacja
jest kosztem niepieniężnym (nie pociąga za sobą wydatków).
Istotą amortyzacji jest rozłożenie w czasie jednorazowego
wydatku poniesionego na zakup środka trwałego. Z pomocą
amortyzacji nakłady na zakup czy wytworzenie środka trwałego są
stopniowo zaliczane w koszty poszczególnych okresów.
Amortyzację liczy się mnożąc wartość początkową środka trwałego
przez odpowiednio dobraną stawkę amortyzacji (załączniku 1 do
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Odpisów
amortyzacyjnych dokonuje się w miesiącu następującym po
miesiącu, w którym środek trwały został oddany do używania.
Odpisów amortyzacyjnych nie dokonuje się od gruntów. W
przypadku środków trwałych o niskiej wartość (do 3.500 zł) można
dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego – odniesienie w
ciężar kosztów działalności całkowitych wydatków poniesionych w
związku z nabyciem określonego środka trwałego.
Metody amortyzacji
Metoda liniowa - polega na naliczaniu odpisów amortyzacyjnych od
wartości początkowej środków trwałych/wartości niematerialnych i
prawnych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po
miesiącu, w którym ten środek/ wartość wprowadzono do
ewidencji, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie
sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w
którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich
niedobór. Co miesiąc nalicza się równe raty amortyzacji.
Metoda degresywna - pozwala na przyspieszenie amortyzacji
niektórych środków trwałych w początkowym okresie, poprzez
pomnożenie stawki amortyzacji przez współczynnik 2. W
amortyzacji metodą degresywną występują dwa etapy:
– etap pierwszy, w którym następuje amortyzacja metodą
degresywną;
– etap drugi, w którym następuje amortyzacja metodą liniową.
Przejście do etapu drugiego, na metodę liniową, następuje w roku,
w którym kwota amortyzacji ustalona metodą degresywną miałaby
być niższa, od kwoty amortyzacji ustalonej metodą liniową.
Podstawa naliczania odpisów amortyzacyjnych: W pierwszym
roku amortyzacji - wartość początkowa. W latach następnych
wartość początkowa pomniejszona o dokonane odpisy
amortyzacyjne.
Podatki i opłaty - wszystkie podatki i opłaty poza podatkiem
dochodowym.
Wynagrodzenia - wszelkiego rodzaju kwoty wypłacane na
rzecz pracowników gotówką bądź świadczone w naturze,
bez wzglądu na charakter świadczenia pracy. Będą to więc
wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia i
inne.
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia - koszty
ponoszone przez pracodawcę, związane z obowiązkowym
ubezpieczeniem pracowników oraz inne świadczenia na
rzecz pracowników, nie uwzględnione jako wynagrodzenia.
Składki ZUS płacone przez pracodawcę od wynagrodzenie
brutto pracownika: emerytalna - 9,76%, rentowa - 4,5%,
wypadkowa 1,67% dla przedsiębiorstw zatrudniających
mniej niż 9 osób, Fundusz Pracy – 2,45%, Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – 0,01%.
Informacje na temat składek ZUS płaconych przez
właściciela przedsiębiorstwa dostępne są na stronie
internetowej
http://www.zus.pl/default.asp?id=35&p=1
Wartość sprzedanych towarów i materiałów -
stanowi ją cena zakupu towarów i materiałów
przeznaczonych do sprzedaży w stanie
nieprzetworzonym.
Pozostałe przychody operacyjne - przychody
niezwiązane bezpośrednio z działalnością
operacyjną przedsiębiorstwa m.in..: działalność
socjalna, zbycie środków trwałych, otrzymane kary
i grzywny, darowizny, dotacje.
Pozostałe koszty operacyjne – koszty niezwiązane
bezpośrednio z działalnością operacyjną
przedsiębiorstwa m.in..: zapłacone kary i grzywny,
przedawnione należności, przekazane darowizny,
wartość netto sprzedawanych lub likwidowanych
środków trwałych.
Przychody finansowe – otrzymane
odsetki, dywidendy, dodatnie różnice
kursowe
Koszy finansowe – zapłacone odsetki,
ujemne różnice kursowe
Wynik zdarzeń nadzwyczajnych –
obejmuje zyski i straty nadzwyczajne,
powstałe na skutek zdarzeń losowych,
na które przedsiębiorstwo nie mam
wpływu (pożary, powodzie)
Rozliczenie przyznanej dotacji
• Dotację, z którą związane są poszczególne koszty
wykazujemy jako przychód tego samego okresu, do
którego odnoszone są te koszty. Ujmowanie dotacji jako
przychodu w momencie ich otrzymania nie byłoby zgodne z
założeniami metody memoriałowej, zgodnie z którą skutki
transakcji i ich zdarzeń ujmuje się z chwilą ich wystąpienia
a nie w momencie wpływu lub wypływu środków
pieniężnych.
• Dotację do aktywów podlegających amortyzacji rozlicza się
w czasie proporcjonalnie do odpisów amortyzacyjnych
dokonywanych od tych aktywów.
• Wartości dotacji przypadającą do rozliczenia w danym roku
ujmuje się w Rachunku zysków i strat w pozycji Dotacje,
część pozostająca do rozliczenia w kolejnych latach ujmuje
się w Bilansie w pasywach w pozycji Rozliczenia
międzyokresowe.
Prognoza przychodów ze sprzedaży
P = Cj * I
P – przychód netto ze sprzedaży
I – ilość sprzedanych produktów/usług w okresie
Cj – cena jednostkowa netto
Ustalenie cen w przypadku sprzedaży towarów
Cena detaliczna netto =
cena netto, po której towar
został
zakupiony + marża detaliczna
Cena detaliczna brutto =
cena detaliczna netto +
podatek VAT
Prognoza kosztów
Podział kosztów na stałe i zmienne
Koszty stałe – koszty, które nie są zależne od
wielkości produkcji/sprzedaży m.in.: czynsz,
opłata za prowadzenie konta, amortyzacja,
składki ZUS właściciela.
Koszty zmienne – koszty, które zależą od wielkości
produkcji/sprzedaży m.in.: zużycie materiałów,
paliw.
Koszt zmienny całkowity =
Koszt zmienny jednostkowy *
ilość
wyprodukowanych wyrobów
/sprzedanych
towarów
Próg rentowności
Wielkość produkcji/sprzedaży, przy
której zrealizowane przychody ze
sprzedaży pokryją poniesione koszty.
PRi = KS / (Cj - KZJ)
PRi – próg rentowności ilościowy
KS – koszty stałe całkowite
KZJ – koszt zmienny jednostkowy
CJ – cena jednostkowa
PRw = PRi *CJ
PRw – próg rentowności wartościowy
Punkt opłacalności
Wielkość produkcji/sprzedaży, przy której
zostanie osiągnięta określona (planowana)
wartość zysku.
POi = KS + Z / (CJ - KZJ)
POi – punkt opłacalności ilościowy
KS – koszty stałe całkowite
Z – planowany zysk
KZJ – koszt zmienny jednostkowy
CJ – cena jednostkowa
POw = POi *CJ
POw – punkt opłacalności wartościowy
Bilans
Aktywa = Pasywa
Aktywa
BO na dzień
15.06.09
BZ na dzień
31.12.09
A. Aktywa trwałe ( I +I I +I I I +I V+V)
I . Wartości niematerialne i prawne
I I . Rzeczowe aktywa trwałe (1+2)
1. Środki trwałe
2. Środki trwałe w budowie
I I I . Należności długoterminowe
I V. I nwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. Aktywa obrotowe (I +I I +I I I +I V)
I . Zapasy
I I . Należności krótkoterminowe
I I I . I nwestycje krótkoterminowe (w tym środki pieniężne)
I V. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Aktywa razem ( A+B)
Pasywa
BO na dzień
15.06.09
BZ na dzień
31.12.09
C. Kapitał ( fundusz) własny ( I +I I +I I I +I V+V)
I . Kapitał podstawowy
I I . Kapitał zapasowy
I I I . Zysk/ strata z lat ubjegłych
I V. Zysk/ strata netto
V. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego
D. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania ( I +I I +I I I +I V)
I . Rezerwy na zobowiązania
I I . Zobowiązania długoterminowe
I I I . Zobowiązania krótkoterminowe
I V. Rozliczenia międzyokresowe
Pasywa razem ( C+D)
Wartości niematerialne i prawne – prawa majątkowe
nadające się do gospodarczego wykorzystania o
okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok
(m. in.: prawa autorskie, licencje, patenty).
Środki trwałe – rzeczowe aktywa trwałe o
przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności
dłuższym niż 1 rok, kompletne i zdatne do użytku (m.
in.: nieruchomości, maszyny, urządzenia, środki
transportu).
Środki trwałe w budowie – aktywa trwałe w okresie
budowy, montażu, ulepszenia już istniejącego środka
trwałego.
Wycena bilansowa
Bilansowa wartość środków trwałych i
wartości niematerialnych i prawnych
=
Wartość
poczatkowa
-
Odpisy
umorzeniowe
Aktywa trwałe
Należności długoterminowe – zalicza się
do aktywów trwałych jeżeli termin ich spłaty
przypada w okresie dłuższym niż 12 m-cy od
dnia bilansowego (dzień, na który
sporządzany jest bilans np. 31.12.2009).
Przy spłacie należności w ratach te raty,
które są płatne w następnym raku
bilansowym należy zaliczyć do należności
krótkoterminowych.
Inwestycje długoterminowe – aktywa
posiadane przez jednostkę w celu
osiągnięcia korzyści ekonomicznych
(przyrost ich wartości, odsetki, dywidendy)
np. nieruchomości, papiery wartościowe,
dzieła sztuki.
Aktywa trwałe – c.d.
Zapasy – aktywa rzeczowe, które przeznaczone są do zużycia
lub zbycia w ciągu 12 m-cy od dnia bilansowego. Obejmują
materiały, produkcję niezakończoną, wyroby gotowe i
towary.
Należności krótkoterminowe – wszystkie należności z tyt.
dostaw i usług nie zależnie do terminu ich płatności oraz
inne należności o terminie płatności do 12 m-cy od dnia
bilansowego
Inwestycje krótkoterminowe – papiery wartościowe o
terminie realizacji do 12 m-cy, środki pieniężne i inne
aktywa pieniężne
Rozliczenia międzyokresowe – rozliczenia międzyokresowe
kosztów, które na dzień bilansowy nie mogą być zaliczone w
koszty działalności (okres rozliczeniowy w koszty przypada w
następnym roku po dniu bilansowym) oraz rozliczenia
międzyokresowe przychodów, które na dzień bilansowy nie
mogą zostać zaliczone do należności
Aktywa obrotowe
Kapitał własny – w skład kapitału własnego
wchodzi: kapitał podstawowy, zysk/strata z lat
ubiegłych, zysk/strata z roku bieżącego
Zobowiązania długoterminowe –
zobowiązania, których termin zapłaty przypada
po 12 miesiącach. W przypadku spłaty
zobowiązań w ratach te raty, które są płatne w
następnym raku bilansowym należy zaliczyć do
zobowiązań krótkoterminowych (np. kredyty,
pożyczki, leasing)
Zobowiązania krótkoterminowe – obejmują
zobowiązania wobec dostawców, budżetu, ZUS,
z tyt. wynagrodzeń oraz inne zobowiązania o
terminie zapłaty poniżej 12 miesięcy
Pasywa
• Rozliczenia międzyokresowe:
- rozliczenia międzyokresowe kosztów - obejmują
rezerwy na te nakłady, które zgodnie z zasadą
współmierności muszą być uwzględnione przy obliczaniu
wyniku finansowego, a w związku z którymi nie zostały
jeszcze poniesione wydatki. Uwzględnianie tego rodzaju
kosztów pozwala, poza właściwym odzwierciedleniem
wyniku finansowego, wykazać zobowiązania, ciążące na
jednostce. Do rozliczeń międzyokresowych kosztów w
pasywach zaliczamy:
- koszty wykonanych na rzecz jednostki świadczeń , na
które brak jest jeszcze faktur,
- prawdopodobne koszty, których kwotę można
oszacować, mimo że data powstania zobowiązania z ich
tytułu nie jest jeszcze znana, a w szczególności z tytułu
napraw gwarancyjnych za sprzedane produkty
długotrwałego użytku
- rozliczenia międzyokresowe przychodów - przychody
przyszłych okresów obejmujące wartość pobranych
świadczeń lub innych uznanych za należność przychodów
nie dotyczących bieżącego okresu, np. otrzymanej od
kontrahentów zapłaty przyszłych świadczeń, otrzymane
dotacje podlegające rozliczeniu w czasie
Przykład
Jan Kowalski rozpoczął działalność gospodarczą 15.03.2009
r., polegającą na świadczeniu usług geodezyjnych.
Nakłady inwestycyjne (wartość netto, VAT 22%):
• meble na wyposażenie biura o łącznej wartości 2 100 zł,
• 2 zestaw komputerowy z oprogramowaniem Windows o
łącznej wartości 6 000 zł,
• oprogramowanie specjalistyczne – 5 000 zł,
• specjalistyczne urządzanie geodezyjne o łącznej wartości
88 000, z których żadne nie kosztowało mniej niż 3 500 zł.,
• samochód osobowy – 25 000zł.
Środki te zostały przyjęte do używania w dniu rozpoczęcia
działalności gospodarczej
Razem: 126 100,00 zł netto (podatek VAT 27 742 zł,
wartość brutto – 153 842,00 zł)
Środki na rozpoczęcie działalności:
• 44 000 zł - dotacja na zakup
specjalistycznych urządzeń
geodezyjnych,
• 34 842 - środki własne J, Kowalskiego,
• 75 000 - kredyt (5 lat, oprocentowanie
7%, okres karencji 4 miesiące)
Łącznie: 153 842,00 zł
Dodatkowe informacje:
- Cena sprzedaży netto – 100 zł
- Liczba świadczonych usług w ciągu roku –
1090
- Koszty poniesione w ciągu roku:
- materiały biurowe – 5 000 zł netto (VAT 22%),
- czynsz – 15 000 zł netto (VAT 22%),
- wynagrodzenia – 20 000 zł,
- składki ZUS – 3 722,
- opłaty bankowe – 1 500 zł,
- odsetki od kredytu – 5 250 zł
Polecenia:
• Sporządzić bilans otwarcia na dzień
rozpoczęcia działalności
gospodarczej oraz bilans zamknięcia
na dzień 31.12.2009 r.
• Sporządzić rachunek zysków i strat
na koniec 2009 r.
Rozwiązanie
1. Ustalenie wartości przychodu netto
2. Ustalenie wartości amortyzacji
3. Rozliczenie podatku VAT
4. Rozliczenie dotacji
5. Rachunek zysków i strat
6. Ustalenie wartości środków
pieniężnych na koniec roku
7. Bilans
Ad. 1. Ustalenie wartości przychodu
netto
Przychód netto ze sprzedaży
= 100 zł *1 090 = 109 000,00
Ad. 2. Ustalenie wartości amortyzacji
a) środki trwałe
Amortyzacja – 88000*18%/12*9 = 11 880
Jednorazowy odpis amortyzacyjny:
Zestaw komputerowy:6 000,00
Meble biurowe:
2 100,00
Razem:
8 100,00
Środek trwały
Wartość począktowa ŚT
Amortyzacja roczna
Wartość końcowa ŚT
Urządznie geodezyjne - 18%
88 000,00
11 880,00
76 120,00
Samochód osobowy - 20%
25 000,00
3 750,00
21 250,00
b) wartości niematerialne i prawne
Łączna wartość amortyzacji :
25 605,00
Wartości niematerialne i
prawne
Wartość począktowa
Amortyzacja roczna
Wartość końcowa
Oprogramowanie
spacjelistyczne - 50%
5 000,00
1 875,00
3 125,00
Ad. 3. Rozliczenie podatku VAT
a)
podatek VAT należny (od sprzedaży)
Wartość sprzedaży netto:
109 000,00
Podatek VAT (22%): 23 980,00
b) podatek VAT naliczony (od zakupów)
Wartość nakładów inwestycyjnych netto:
126 100,00
Podatek VAT (22%):
27 742,00
Koszt materiałów biurowych i czynszu netto: 20 000,00
Podatek VAT:
4 400,00
Razem VAT naliczony:
32 142,00
c) różnica między VAT należnym a naliczonym
32 142 – 23 980 = 8 162,00 – należność od US
Ad. 4. Rozliczenie dotacji
Wartość dotacji
Wartość dotacji do rozliczenia
w bieżącym roku
Wartość dotacji do rozliczenia w
kolejnych latach
44 000,00
5 940,00
38 060,00
Wartość dotacji do rozliczenie w bieżącym roku: 11 800 *50%
= 5940
Ad. 5. Rachunek zysków i strat
2009
A. Przychody netto ze sprzedaży
109 000,00
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów i usług
109 000,00
II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
III. Zmiana stanu produktów
B. Koszty działalności operacyjnej
70 827,00
I. Amortyzacja
25 605,00
II. Zużycie materiałów i energii
5 000,00
III. Usługi obce
16 500,00
IV. Podatki i opłaty
V. Wynagrodzenia
20 000,00
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
3 722,00
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) ze sprzedaży(A-B)
38 173,00
D. Pozostałe przychody operacyjne
5 940,00
E. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)
44 113,00
G. Przychody finansowe
H. Koszty finansowe
5 250,00
I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H)
38 863,00
J . Wynik zdarzęń nadzwyczajnych
K. Zysk (strata) brutto (I+/-J )
38 863,00
L. Podatek dochodowy
6 995,34
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
N. Zysk (strata) netto (K-L-M)
31 867,66
Ad. 6 . Ustalenie wartości środków
pieniężnych na koniec roku
Wyszczególnienie
Kwota
Zysk netto
31 867,66
Amortyzacja (+)
25 605,00
Wartość dotacji do rozliczenia w bieżącym roku (-)
-5 940,00
I. Razem
51 532,66
II. Wpływy:
153 842,00
Środki własne właściciela
34 842,00
Dotacja
44 000,00
Kredyt
75 000,00
III. Wydatki
133 600,00
Nabycie składników majatku trwałego
126 100,00
Spłata kredytu
7 500,00
Razem I+II - III
71 774,66
Podatek VAT należny
-8 162,00
Razem środki pieniężne na koniec roku
63 612,66
Ad. 7. Bilans
Aktywa
BO na dzień
15.03.09
BZ na dzień
31.12.09
A. Aktywa trwałe (I +I I +I I I +I V+V)
126 100,00
100 495,00
I . Wartości niematerialne i prawne
5 000,00
3 125,00
I I . Rzeczowe aktywa trwałe (1+2)
121 100,00
97 370,00
1. Środki trwałe
121 100,00
97 370,00
2. Środki trwałe w budowie
I I I . Należności długoterminowe
I V. I nwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. Aktywa obrotowe (I +I I +I I I +I V)
27 742,00
71 774,66
I . Zapasy
I I . Należności krótkoterminowe
27 742,00
8 162,00
I I I . I nwestycje krótkoterminowe (w tym środki pieniężne)
63 612,66
I V. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Aktywa razem (A+B)
153 842,00
172 269,66
Pasywa
BO na dzień
15.03.09
BZ na dzień
31.12.09
C. Kapitał ( fundusz) własny ( I +I I +I I I +I V+V)
34 842,00
66 709,66
I . Kapitał podstawowy
34 842,00
34 842,00
I I . Kapitał zapasowy
I I I . Zysk/ strata z lat ubjegłych
I V. Zysk/ strata netto
31 867,66
V. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego
D. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania (I +I I +I I I +I V)
119 000,00
105 560,00
I . Rezerwy na zobowiązania
I I . Zobowiązania długoterminowe
67 500,00
52 500,00
I I I . Zobowiązania krótkoterminowe
7 500,00
15 000,00
I V. Rozliczenia międzyokresowe
44 000,00
38 060,00
Pasywa razem (C+D)
153 842,00
172 269,66