Zespoły korzeniowe
Zespoły korzeniowe
Zespoły korzeniowe
Zespoły korzeniowe
- przyczyną choroby jest tzw. spondylopatia, definiowana
- przyczyną choroby jest tzw. spondylopatia, definiowana
jako całokształt zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa
jako całokształt zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa
- najczęściej (ok. 90%) za dolegliwość odpowiada
- najczęściej (ok. 90%) za dolegliwość odpowiada
przemieszczony do światła kanału kręgowego krążek
przemieszczony do światła kanału kręgowego krążek
międzykręgowy, który uciskając korzeń nerwowy
międzykręgowy, który uciskając korzeń nerwowy
wywołuje
wywołuje
jego uszkodzenie (radikulopatia)
jego uszkodzenie (radikulopatia)
- początkowo ból umiejscowiony jest w danym odcinku
- początkowo ból umiejscowiony jest w danym odcinku
kręgosłupa, potem ból promieniuje wzdłuż pola
kręgosłupa, potem ból promieniuje wzdłuż pola
unerwienia
unerwienia
uszkodzonego korzenia, może wystąpić niedoczulica i
uszkodzonego korzenia, może wystąpić niedoczulica i
parestezje, a w zaawansowanych przypadkach
parestezje, a w zaawansowanych przypadkach
niedowład i
niedowład i
zanik mięśni.
zanik mięśni.
Odcinek L-S kręgosłupa
Odcinek L-S kręgosłupa
- bóle krzyża występują głównie u osób powyżej 30 rż.
- bóle krzyża występują głównie u osób powyżej 30 rż.
- czynniki ryzyka to ciężka praca fizyczna, praca w pozycji
- czynniki ryzyka to ciężka praca fizyczna, praca w pozycji
siedzącej, otyłość, ciąża, palenie tytoniu
siedzącej, otyłość, ciąża, palenie tytoniu
- uwypuklony (protrusio) lub wypadnięty (prolapsus disci) do
- uwypuklony (protrusio) lub wypadnięty (prolapsus disci) do
kanału kręgowego krążek międzykręgowy może uciskać na
kanału kręgowego krążek międzykręgowy może uciskać na
korzenie nerwowe albo na cały ogon koński. O tym, czy
korzenie nerwowe albo na cały ogon koński. O tym, czy
dojdzie do kompresji elementów nerwowych oraz jakie będą
dojdzie do kompresji elementów nerwowych oraz jakie będą
tego konsekwencje decyduje rozmiar przepukliny jądra
tego konsekwencje decyduje rozmiar przepukliny jądra
miażdżystego oraz szerokość kanału kręgowego i kanału
miażdżystego oraz szerokość kanału kręgowego i kanału
korzenia.
korzenia.
Obraz kliniczny:
Obraz kliniczny:
- pierwszym zazwyczaj objawem jest ból krzyża (nagły lub
- pierwszym zazwyczaj objawem jest ból krzyża (nagły lub
narastający powoli)
narastający powoli)
- po kilku dniach lub tygodniach dołącza się silny ból
- po kilku dniach lub tygodniach dołącza się silny ból
promieniujący wzdłuż kończyny dolnej
promieniujący wzdłuż kończyny dolnej
- zajęcie korzenia L
- zajęcie korzenia L
5
5
lub S
lub S
1
1
to rwa kulszowa, a L
to rwa kulszowa, a L
2
2
-L
-L
4
4
– rwa
– rwa
udowa
udowa
- dolegliwości nasilają się podczas chodzenia, w pozycji
- dolegliwości nasilają się podczas chodzenia, w pozycji
stojącej, siedzącej, przy kaszlu, kichaniu, parciu. Przy
stojącej, siedzącej, przy kaszlu, kichaniu, parciu. Przy
wąskim kanale kręgowym bóle są najsilniejsze w
wąskim kanale kręgowym bóle są najsilniejsze w
godzinach rannych po obudzeniu, a podczas chodzenia i
godzinach rannych po obudzeniu, a podczas chodzenia i
codziennych czynności stopniowo się zmniejszają.
codziennych czynności stopniowo się zmniejszają.
- ucisk korzenia L
- ucisk korzenia L
5
5
manifestuje się bólem
manifestuje się bólem
promieniującym wzdłuż tylnej powierzchni biodra,
promieniującym wzdłuż tylnej powierzchni biodra,
tylno-bocznej powierzchni uda oraz podudzia.
tylno-bocznej powierzchni uda oraz podudzia.
Osłabienie czucia i parestezje obejmują paluch i
Osłabienie czucia i parestezje obejmują paluch i
przyśrodkową część stopy
przyśrodkową część stopy
- ucisk korzenia S
- ucisk korzenia S
1
1
powoduje ból promieniujący
powoduje ból promieniujący
wzdłuż pośladka, tylnej powierzchni uda i łydki do
wzdłuż pośladka, tylnej powierzchni uda i łydki do
pięty. Osłabienie czucia dotyczy zewnętrznej
pięty. Osłabienie czucia dotyczy zewnętrznej
powierzchni stopy i piątego palca.
powierzchni stopy i piątego palca.
- ucisk korzenia L
- ucisk korzenia L
4
4
powoduje ból w pachwinie,
powoduje ból w pachwinie,
promieniujący wzdłuż przedniej powierzchni uda i
promieniujący wzdłuż przedniej powierzchni uda i
podudzia do kostki przyśrodkowej.
podudzia do kostki przyśrodkowej.
- objaw Naffzigera (ucisk na żyły szyjne u
- objaw Naffzigera (ucisk na żyły szyjne u
stojącego
stojącego
chorego powoduje ból i parestezje w
chorego powoduje ból i parestezje w
kończynie
kończynie
dolnej), objaw Neriego (przygięcie głowy do
dolnej), objaw Neriego (przygięcie głowy do
mostka nasila ból), objaw Lasegue’a, objaw
mostka nasila ból), objaw Lasegue’a, objaw
Fajersztajna – Krzemińskiego, objaw
Fajersztajna – Krzemińskiego, objaw
Mackiewicza
Mackiewicza
- osłabienie OA – zajęcie korzeni L
- osłabienie OA – zajęcie korzeni L
5
5
i S
i S
1
1
, a OK -
, a OK -
zajęcie korzeni L
zajęcie korzeni L
2
2
-L
-L
4
4
Wskazania do leczenia operacyjnego
Wskazania do leczenia operacyjnego
wypadniętego
wypadniętego
krążka miedzykręgowego:
krążka miedzykręgowego:
- masywna przepuklina powodująca zespół
- masywna przepuklina powodująca zespół
ogona
ogona
końskiego
końskiego
- rwa porażenna
- rwa porażenna
- rwa kulszowa nie poddająca się leczeniu
- rwa kulszowa nie poddająca się leczeniu
zachowawczemu
zachowawczemu
- nawrotowe incydenty rwy uniemożliwiające
- nawrotowe incydenty rwy uniemożliwiające
normalne życie chorego
normalne życie chorego
Odcinek szyjny kręgosłupa
- bóle karku i bóle promieniujące do kończyny górnej w
- bóle karku i bóle promieniujące do kończyny górnej w
przeważającej większości przypadków (80%) ustępują
przeważającej większości przypadków (80%) ustępują
bez
bez
leczenia
leczenia
- wypadnięty krążek międzykręgowy może powodować
- wypadnięty krążek międzykręgowy może powodować
uszkodzenie korzenia, rdzenia kręgowego lub
uszkodzenie korzenia, rdzenia kręgowego lub
kombinację
kombinację
obu uszkodzeń
obu uszkodzeń
- najczęściej spotykany jest ucisk na pojedynczy korzeń
- najczęściej spotykany jest ucisk na pojedynczy korzeń
- charakterystyczne są bóle karku promieniujące do
- charakterystyczne są bóle karku promieniujące do
kończyny górnej (rwa ramienna), korzeniowe zaburzenia
kończyny górnej (rwa ramienna), korzeniowe zaburzenia
czucia, czasem niedowład, osłabienie odruchów
czucia, czasem niedowład, osłabienie odruchów
ścięgnistych, a nawet zaniki mięśni.
ścięgnistych, a nawet zaniki mięśni.
- objaw Bikelsa (ból przy prostowaniu przedramienia
- objaw Bikelsa (ból przy prostowaniu przedramienia
uniesionej i odwiedzionej w stawie ramiennym
uniesionej i odwiedzionej w stawie ramiennym
kończyny)
kończyny)
- najczęściej dochodzi do uszkodzenia korzenia C
- najczęściej dochodzi do uszkodzenia korzenia C
6
6
(ból bocznej powierzchni ramienia i przedramienia,
(ból bocznej powierzchni ramienia i przedramienia,
parestezje kciuka, rzadziej wskaziciela, osłabienie
parestezje kciuka, rzadziej wskaziciela, osłabienie
odruchu z mięśnia dwugłowego) i korzenia C
odruchu z mięśnia dwugłowego) i korzenia C
7
7
(ból
(ból
tylnej powierzchni ramienia i przedramienia,
tylnej powierzchni ramienia i przedramienia,
parestezje wskaziciela i palca środkowego,
parestezje wskaziciela i palca środkowego,
osłabienie odruchu z mięśnia trójgłowego)
osłabienie odruchu z mięśnia trójgłowego)
- przepuklina jądra miażdżystego na poziomie
- przepuklina jądra miażdżystego na poziomie
C
C
3
3
/C
/C
4
4
nie wywołuje objawów klinicznych
nie wywołuje objawów klinicznych
radikulopatii
radikulopatii
Uszkodzenie rdzenia kręgowego w przebiegu
Uszkodzenie rdzenia kręgowego w przebiegu
spondylopatii szyjnej
spondylopatii szyjnej
- trudności w chodzeniu (chód spastyczny)
- trudności w chodzeniu (chód spastyczny)
- uczucie sztywności w nogach
- uczucie sztywności w nogach
- niezdarność rąk (trudności w goleniu,
- niezdarność rąk (trudności w goleniu,
zapinaniu
zapinaniu
koszuli)
koszuli)
- uporczywe parestezje w opuszkach palców
- uporczywe parestezje w opuszkach palców
-w końcu zatrzymanie moczu
-w końcu zatrzymanie moczu
- jeśli występują objawy tetraparezy spastycznej
- jeśli występują objawy tetraparezy spastycznej
oznacza to, że uszkodzenie dotyczy poziomu
oznacza to, że uszkodzenie dotyczy poziomu
C
C
3
3
/C
/C
4
4
lub wyższego, w przeciwnym przypadku
lub wyższego, w przeciwnym przypadku
występuje tylko parapareza dolna
występuje tylko parapareza dolna
Wskazania do leczenia operacyjnego:
Wskazania do leczenia operacyjnego:
- mielopatia szyjna
- mielopatia szyjna
- uszkodzenie korzenia przebiegające z
- uszkodzenie korzenia przebiegające z
zajęciem
zajęciem
włókien ruchowych
włókien ruchowych
- niepoddająca się leczeniu zachowawczemu
- niepoddająca się leczeniu zachowawczemu
rwa
rwa
ramienna
ramienna