ZŁOŚLIWE GUZY POWIEK

1. Rak podstawnokomórkowy

2. Rak kolczystokomórkowy

3. Rak gruczołu

Meiboma

4. Czerniak

5. Mięsak Kaposiego

6. Rak z komórek

Merkela

7. Leczenie

Rak podstawnokomórkowy - ważne fakty

1. Najczęstszy guz złośliwy u ludzi

2. Zwykle występuje u osób starszych

3. Powoli rosnący, miejscowo naciekający

5. 90% występuje na głowie i szyi

6. Z tego 10% dotyczy powiek

7. Stanowi 90% wszystkich guzów złośliwych powiek

4. Nie daje przerzutów

Częstość umiejscowienia raka podstawnokomórkowego

Powieka dolna - 70%

Kąt przyśrodkowy - 15%

Powieka górna - 10%

Kąt boczny - 5%

Postać guzkowa

Wczesna

•

Połyskujący, twardy guzek

•

Powierzchowne unaczynienie

•

Powolna progresja

Zaawansowana

•

Może zniszczyć dużą część powieki

Postać wrzodziejąca (wrzód

drążący)

Wczesna

Przewlekłe owrzodzenie

Zaawansowana

Uniesione wałowate brzegi i krwawienie

Postać twardniejąca

•

Płaskie stwardnienie z utratą rzęs

Zaawansowana

•

Rozrasta się

promieniście pod

prawidłowym

naskórkiem

Wczesna

•

Może naśladować przewlekłe

zapalenie

brzegów powiek

•

Brzegi zmiany niemożliwe do określenia

Histologia raka podstawnokomórkowego

Wrastanie od strony naskórka małych,

ciemnych, atypowych komórek

podstawnych

Obwodowe palisady

Gniazda komórek

we włóknistej stromie

Rak kolczystokomórkowy

•

Powinowactwo do powieki dolnej

•

Twardy, hiperkeratotyczny

guzek

•

Rzadszy, lecz bardziej agresywny niż BCC

•

Mogą rozwinąć się strupy i

szczeliny

•

Może powstawać de novo lub na podłożu rogowacenia słonecznego

Wrzodziejący

•

Brak powierzchownego

unaczynienia

•

Czerwona podstawa

•

Brzegi ostro odgraniczone,

twarde

i uniesione

Guzkow
y

Wydatne jądra i obfita

kwasochłonna cytoplazma

Różnej wielkości grupy atypowych

komórek nabłonka w skórze właściwej

Histologia raka kolczystokomórkowego

„Perła” keratyny

Rak gruczołu Meiboma

Postać rozprzestrzeniająca się

Postać guzkowa

•

Bardzo rzadki, agresywny guz, z 10% śmiertelnością

•

Najczęściej dotyczy powieki górnej

Twardy guzek; może

przypominać gradówkę

Bardzo duży guz

Rozlane pogrubienie brzegu

powieki i utrata rzęs

Naciekanie spojówki; może przypominać

przewlekłe zapalenie spojówek

Histologia raka gruczołu Meiboma

Komórki barwią się dodatnio

w kierunku tłuszczu

Komórki zawierają piankowatą,

przypominającą wakuole cytoplazmę

i duże, hiperchromatyczne jądra

Czerniak

Z plamy soczewicowatej

(plama Hutchinsona)

Guzkowy

•

Niebieskoczarny guzek z

prawidłową skórą otaczającą

•

Płytka z nieregularnym

konturem

•

Zmienna pigmentacja

•

Dotyczy osób starszych

•

Powoli szerząca

się

pigmentowana

plamka

•

Może być

bezbarwnikowy

Szerzący

się

powierzcho

wnie

Mięsak Kaposiego

Zaawansowany

Wczesny

Różowa, czerwonofioletowa zmiana

•

Guz naczyniowy występujący u chorych z AIDS

•

Zwykle związany z zaawansowaną chorobą

•

Bardzo wrażliwy na radioterapię

Może ulegać owrzodzeniu i krwawić

Rak z komórek Merkela

•

Bardzo złośliwy, z częstymi przerzutami już w chwili rozpoznania

•

Szybko rosnący, fioletowawy, dobrze odgraniczony guzek

•

Nienaruszona skóra pokrywająca

•

Najczęściej dotyczy powieki górnej

Sposoby leczenia

3. Krioterapia

2. Radioterapia

•

Małe BCC, niezajmujące kąta

przyśrodkowego

1. Chirurgiczne wycięcie

•

Metoda z wyboru

•

Małe i powierzchowne BCC,

niezależnie od lokalizacji

•

Uzupełnienie leczenia chirurgicznego

w wybranych przypadkach

•

Mięsak Kaposiego

Rekonstrukcja powieki dolnej po

wycięciu guza

Płat rotacyjny

Mustarde’a

z policzka w dużych

ubytkach

Płat Tenzela w

średniej

wielkości

ubytkach

Bezpośrednie zamknięcie małego ubytku

a

b

a

b

b

Zabieg przekładania płatów
powieki

Rekonstrukcja blaszki tylnej

Rozległe twardniejące BCC

Całkowite wycięcie powieki

dolnej

Płat tarczkowo-spojówkowy

Rekonstrukcja blaszki

przedniej przeszczepem skóry

Wygląd po wygojeniu