ZŁOŚLIWE GUZY POWIEK
1. Rak podstawnokomórkowy
2. Rak kolczystokomórkowy
3. Rak gruczołu
Meiboma
4. Czerniak
5. Mięsak Kaposiego
6. Rak z komórek
Merkela
7. Leczenie
ZŁOŚLIWE GUZY POWIEK
1. Rak podstawnokomórkowy
2. Rak kolczystokomórkowy
3. Rak gruczołu
Meiboma
4. Czerniak
5. Mięsak Kaposiego
6. Rak z komórek
Merkela
7. Leczenie
Rak podstawnokomórkowy - ważne fakty
1. Najczęstszy guz złośliwy u ludzi
2. Zwykle występuje u osób starszych
3. Powoli rosnący, miejscowo naciekający
5. 90% występuje na głowie i szyi
6. Z tego 10% dotyczy powiek
7. Stanowi 90% wszystkich guzów złośliwych powiek
4. Nie daje przerzutów
Częstość umiejscowienia raka podstawnokomórkowego
Powieka dolna - 70%
Kąt przyśrodkowy - 15%
Powieka górna - 10%
Kąt boczny - 5%
Postać guzkowa
Wczesna
•
Połyskujący, twardy guzek
•
Powierzchowne unaczynienie
•
Powolna progresja
Zaawansowana
•
Może zniszczyć dużą część powieki
Postać wrzodziejąca (wrzód
drążący)
Wczesna
Przewlekłe owrzodzenie
Zaawansowana
Uniesione wałowate brzegi i krwawienie
Postać twardniejąca
•
Płaskie stwardnienie z utratą rzęs
Zaawansowana
•
Rozrasta się
promieniście pod
prawidłowym
naskórkiem
Wczesna
•
Może naśladować przewlekłe
zapalenie
brzegów powiek
•
Brzegi zmiany niemożliwe do określenia
Histologia raka podstawnokomórkowego
Wrastanie od strony naskórka małych,
ciemnych, atypowych komórek
podstawnych
Obwodowe palisady
Gniazda komórek
we włóknistej stromie
Rak kolczystokomórkowy
•
Powinowactwo do powieki dolnej
•
Twardy, hiperkeratotyczny
guzek
•
Rzadszy, lecz bardziej agresywny niż BCC
•
Mogą rozwinąć się strupy i
szczeliny
•
Może powstawać de novo lub na podłożu rogowacenia słonecznego
Wrzodziejący
•
Brak powierzchownego
unaczynienia
•
Czerwona podstawa
•
Brzegi ostro odgraniczone,
twarde
i uniesione
Guzkow
y
Wydatne jądra i obfita
kwasochłonna cytoplazma
Różnej wielkości grupy atypowych
komórek nabłonka w skórze właściwej
Histologia raka kolczystokomórkowego
„Perła” keratyny
Rak gruczołu Meiboma
Postać rozprzestrzeniająca się
Postać guzkowa
•
Bardzo rzadki, agresywny guz, z 10% śmiertelnością
•
Najczęściej dotyczy powieki górnej
Twardy guzek; może
przypominać gradówkę
Bardzo duży guz
Rozlane pogrubienie brzegu
powieki i utrata rzęs
Naciekanie spojówki; może przypominać
przewlekłe zapalenie spojówek
Histologia raka gruczołu Meiboma
Komórki barwią się dodatnio
w kierunku tłuszczu
Komórki zawierają piankowatą,
przypominającą wakuole cytoplazmę
i duże, hiperchromatyczne jądra
Czerniak
Z plamy soczewicowatej
(plama Hutchinsona)
Guzkowy
•
Niebieskoczarny guzek z
prawidłową skórą otaczającą
•
Płytka z nieregularnym
konturem
•
Zmienna pigmentacja
•
Dotyczy osób starszych
•
Powoli szerząca
się
pigmentowana
plamka
•
Może być
bezbarwnikowy
Szerzący
się
powierzcho
wnie
Mięsak Kaposiego
Zaawansowany
Wczesny
Różowa, czerwonofioletowa zmiana
•
Guz naczyniowy występujący u chorych z AIDS
•
Zwykle związany z zaawansowaną chorobą
•
Bardzo wrażliwy na radioterapię
Może ulegać owrzodzeniu i krwawić
Rak z komórek Merkela
•
Bardzo złośliwy, z częstymi przerzutami już w chwili rozpoznania
•
Szybko rosnący, fioletowawy, dobrze odgraniczony guzek
•
Nienaruszona skóra pokrywająca
•
Najczęściej dotyczy powieki górnej
Sposoby leczenia
3. Krioterapia
2. Radioterapia
•
Małe BCC, niezajmujące kąta
przyśrodkowego
1. Chirurgiczne wycięcie
•
Metoda z wyboru
•
Małe i powierzchowne BCC,
niezależnie od lokalizacji
•
Uzupełnienie leczenia chirurgicznego
w wybranych przypadkach
•
Mięsak Kaposiego
Rekonstrukcja powieki dolnej po
wycięciu guza
Płat rotacyjny
Mustarde’a
z policzka w dużych
ubytkach
Płat Tenzela w
średniej
wielkości
ubytkach
Bezpośrednie zamknięcie małego ubytku
a
b
a
b
b
Zabieg przekładania płatów
powieki
Rekonstrukcja blaszki tylnej
Rozległe twardniejące BCC
Całkowite wycięcie powieki
dolnej
Płat tarczkowo-spojówkowy
Rekonstrukcja blaszki
przedniej przeszczepem skóry
Wygląd po wygojeniu