Prawo dewizowe

Prawo dewizowe

Podstawy prawne

Ustawa z dnia 27.07.2002 r. Prawo dewizowe

(Dz.U. nr

141,poz. 1178, zmiany: Dz.U. nr 228,poz. 2260 z 2003 r., Dz.U. nr 91,poz.

870 i Dz.U. nr 173,poz. 1808 z 2004 r., Dz.U. nr 61, poz.410 z 2007 r.,

Dz.u. nr 228, poz.1506 z 2008 r., Dz.U. nr 18,poz.97 z 2009 r., Dz.U. nr

69,poz.589 z 2009 r.)

Rozporządzenie MF z 20.04.2009 r. w sprawie

ogólnych zezwoleń dewizowych

(Dz.U. nr 69, poz. 597 z 2009

r.);

Rozporządzenie MF z 23.10.2009 r

. w sprawie

przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych

niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz

międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (

Dz.U. nr 184, poz.1437

z 2009 r.)

;

Podstawy prawne

Rozporządzenie MF z 29.06.2007 r. w sprawie

sposobu dokonywania potwierdzenia przywozu do

kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych

lub krajowych środków płatniczych oraz wzoru

zgłoszenia przywozu do kraju i wywozu za granicę

tych wartości lub środków

(Dz.U. nr 1126, poz. 875);

Rozporządzenie MFz 18.08.2004 r. w sprawie wniosku

o dokonanie wpisu w rejestrze działalności

kantorowej

(Dz.U. nr 187,poz.1934 z 2004 r.);

Obwieszczenie Prezesa NBP z 25.02.2008 r. w sprawie

ogłoszenia wykazu walut wymienialnych

(M.P. nr 19,poz.

202 z 2008 r.)

Prawo dewizowe

II.

Przedmiot regulacji

(art. 1 ustawy)

zasady obrotu dewizowego z zagranicą

zasady obrotu wartościami dewizowymi w

kraju

zasady prowadzenia działalności

kantorowej

oraz wynikające z tych zasad obowiązki uczestników

obrotu

III.

Podstawowe definicje ustawowe

(definicje „nowego” polskiego prawa dewizowego w dużej

mierze odpowiadają terminologii stosowanej w rozwiniętych

gospodarkach i organizacjach międzynarodowych)

Prawo dewizowe

rezydent

(art. 2 ust. 1 pkt 1)



osoby fizyczne zamieszkałe w kraju;



jednostki organizacyjne (będące osobami prawnymi i

nie będące nimi) mające siedzibę w kraju



polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne i

konsularne

nierezydent

(art. 2 ust. 1 pkt 2)



osoby fizyczne zamieszkałe za granicą;



jednostki organizacyjne (będące osobami prawnymi i

nie będące nimi) mające siedzibę za granicą;



przedsiębiorstwa, oddziały i przedstawicielstwa

utworzone za granicą przez rezydentów;



przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne

usytuowane w kraju

Prawo dewizowe

krajowe środki płatnicze

(art. 2 ust.1 pkt 6)



waluta polska

–

banknoty i monety będące w prawnym obiegu i wycofane z

obiegu ale podlegające wymianie

(art. 2ust. 1 pkt 7);



papiery wartościowe i inne dokumenty, pełniące funkcję

środka płatniczego, wystawione w walucie polskiej

4. wartości dewizowe

(art. 2 ust. 1 pkt 9)

zagraniczne środki płatnicze

waluty obce

–

banknoty i monety

będące w prawnym obiegu w innych

krajach, również te wycofane z obiegu lecz podlegające wymianie oraz

wymienialne jednostki rozrachunkowe stosowane w rozliczeniach

międzynarodowych

(art. 2 ust. 1 pkt 10)

dewizy

–

papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka

płatniczego wystawione w walutach obcych

(art. 2 ust. 1 pkt 12)



złoto i platyna dewizowa

(art. 2 ust. 1 pkt 13)

kruszce w stanie nieprzerobionym

w postaci sztab i monet bitych po 1850 r.

w postaci półfabrykatów

(z wyjątkiem stosowanych w technice

dentystycznej)

przedmioty zazwyczaj nie wytwarzane z tych kruszców

Prawo dewizowe

obrót dewizowy

(art. 2 ust. 1 pkt 16)

obrót dewizowy z zagranicą

(art. 2 ust. 1 pkt 17)

zawarcie umowy

lub dokonanie innej czynności prawnej

powodującej

(mogącej powodować)

między rezydentem i

nierezydentem

rozliczenia pieniężne

lub

przeniesienie

własności wartości dewizowych lub krajowych środków

płatniczych

, a także wykonywanie takich umów lub czynności

zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej, powodującej

(mogącej powodować) przeniesienie między rezydentami praw lub rzeczy,

nabytych w obrocie dewizowym z zagranicą, a także wykonywanie takich

umów

wywóz

, przekazanie lub wysłanie

za granicę wartości

dewizowych lub krajowych środków płatniczych oraz ich

przywóz

, przekazywanie, nadsyłanie do kraju

•

obrót wartościami dewizowymi w kraju

(art.2

ust.1 pkt 18)

zawarcie umowy

lub dokonanie innej czynności prawnej

powodujące

(mogącej powodować)

dokonywanie w kraju

między rezydentami

lub

między nierezydentami

rozliczeń w

walutach obcych

albo

przeniesienie w kraju między

rezydentami lub między nierezydentami

własności wartości

dewizowych

, a także wykonywanie takich umów lub

czynności

6. kraje trzecie

–

państwa nie będące członkami Unii Europejskiej ,

a także ich terytoria

zamorskie, autonomiczne i stowarzyszone oraz

terytoria zależne,

autonomiczne i stowarzyszone państ

członkowskich UE

(art. 2 ust. 1 pkt 5)

Kraje należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (

EOG

) i

Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (

OECD

)

traktowane są na

równi z państwami UE

(art. 2 ust. 2)

EOG

– UE + Norwegia, Islandia, Lichtenstein

OECD

– UE + Australia, Islandia, Japonia, Kanada, Korea, Meksyk,

Nowa Zelandia, Norwegia, USA, Szwajcaria, Turcja, St. Lucia

Prawo dewizowe

IV.

Zasada swobody obrotu dewizowego

Z zasady tej wynika, iż wszystko, w obrocie dewizowym, co

nie jest wyraźnie zakazane jest dozwolone.

Ograniczenia tej zasady mogą być wprowadzane jedynie

regulacjami prawnymi rangi ustawowej

V. Ograniczenia zasady swobody obrotu

dewizowego

1. zwyczajne

– art. 9 ustawy

2. szczególne

– art. 10 ustawy

ustawowe upoważnienie RM do wprowadzenia ograniczeń dla

•

wykonania decyzji organów organizacji międzynarodowych

•

zapewnienie równowagi bilansu płatniczego

Upoważnienie określone w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 4 utraciło moc na podst. art. 62

ustawy po wejściu Polski do UE

Prawo dewizowe

Obowiązki podmiotów

uczestniczących w obrocie

Obowiązki przy wywozie za granicę i

przywozie do kraju wartości dewizowych i

krajowych środków płatniczych



zgłaszania w formie pisemnej: przywożonych i wywożonych

złota dewizowego i platyny dewizowej, bez względu na ilość

oraz krajowych i zagranicznych środków płatniczych

( walorów pow. równowartości 10.000 euro) –

art. 18



przedstawiania -na żądanie uprawnionych organów-

wywożonych lub przywożonych wartości dewizowych oraz

krajowych środków płatniczych –

art. 20 ust. 1

•

Obowiązek korzystania z pośrednictwa

bankowego

przez rezydentów przy dokonywaniu

przekazów pieniężnych za granicę oraz rozliczeń w kraju

związanych z obrotem dewizowym przy kwotach

pow.

15.000 euro

–

art. 25 ust. 1

Obowiązek notyfikacyjny

–

przekazywania NBP przez

rezydentów oraz przedsiębiorców prowadzących działalność

kantorową, danych o obrocie dewizowym w zakresie

niezbędnym dla sporządzania bilansu płatniczego oraz

międzynarodowej pozycji inwestycyjnej

–

art. 30 ust. 1 ustawy i

Rozporządzenie MF z

Rozporządzenie MF z 23.10.2009 r. w sprawie przekazywania

Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezbędnych do

sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji

inwestycyjnej (Dz.U. nr 184, poz.1437 z 2009 r.)

Prawo dewizowe

VI.

Odstępstwa od ograniczeń i

obowiązków ustawowych

Ustawowe wyłączenie stosowania ograniczeń

(

autonomia dewizowa

) –

art. 3 ust. 2 i 3

gdy stroną jest:

Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra Finansów lub

Skarbu

NBP

organ władzy publicznej podejmujący czynności w

postępowaniu karnym, cywilnym, administracyjnym

bank lub inny podmiot mający siedzibę w kraju w zakresie

działalności podlegającej nadzorowi: bankowemu,

ubezpieczeniowemu, emerytalnemu lub nad rynkiem

kapitałowym, prowadzonej na własny rachunek lub rachunek

osób trzecich uprawnionych do dokonywania obrotu

podlegającego tym ograniczeniom

Prawo dewizowe

ogólne zezwolenie dewizowe

– art. 5-7 ustawy i rozporządzenie

MF w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych

indywidualne zezwolenie dewizowe

– art. 5,6,8 ustawy

wydaje w formie decyzji administracyjnej Prezes NBP lub

upoważnieni przez niego dyrektorzy departamentów lub oddziałów

warunki wydania określona są w art. 6 ust. 1 ustawy

wydane decyzje są ostateczne

VII.

Działalność kantorowa

– art. 11 – 17f ustawy

Działalność gospodarcza regulowana polegająca na

kupnie i sprzedaży wartości dewizowych oraz

pośrednictwie w tym zakresie

(definicja art.2 ust.1 pkt 19)

wymaga wpisu do rejestru

rejestr prowadzi Prezes NBP

– art. 16

Prawo dewizowe

Wymogi dla prowadzenia działalności

(art. 12)

niekaralność za przestępstwa skarbowe oraz popełnione w celu

osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej

Wymogi wobec osoby wykonującej bezpośrednie

czynności

(art. 13)

niekaralność jak wyżej

fachowe przygotowanie

(ukończenie kursu lub roczny okres

zatrudnienia w banku na stanowisku związanym z obsługą

transakcji walutowych)

Obowiązki prowadzącego działalność kantorową

(art. 14)

prowadzenie ewidencji w sposób trwały i ciągły

ciągła sprzedaż – kupno, w godz. pracy kantoru

wydawanie dowodów kupna – sprzedaży

zapewnienie technicznych i organizacyjnych warunków dla

bezpiecznego i prawidłowego wykonywania działalności

coroczne dokumentowanie niekaralności

Prawo dewizowe

VIII.

Kontrola obrotu dewizowego

Uprawnienia kontrolne Służby Celnej i

Straży Granicznej

kontrola przewozu wartości dewizowych i

krajowych środków płatniczych przez granicę

Kontrola sprawowana przez UKS

przestrzegania przez rezydentów i nierezydentów

ograniczeń i obowiązków określonych w prawie

dewizowym

warunków udzielonych zezwoleń dewizowych

zezwoleń na prowadzenie działalności kantorowej

Document Outline