Otoczenie organizacji

Co to jest otoczenie

organizacji?

• Otoczenie – wszystkie elementy znajdujące się poza

organizacją, mające związek z jej funkcjonowaniem, w tym
elementy o bezpośrednim i pośrednim oddziaływaniu

.

• Otoczenie – zbiór elementów nie wchodzących skład

organizacji, a równocześnie pozostających w jakichś
relacjach w stosunku do niej.

• Otoczenie organizacji to to co znajduje się na zewnątrz niej,

poza jej granicami i oddziałuje na nią

Podział otoczenie

organizacji:

1. Środowisko wewnętrzne – warunki

panujące i siły wewnątrz organizacji

2. Otoczenie zewnętrzne – wszystko

poza granicami organizacji co może
na nią oddziaływać
- otoczenie zadaniowe (bliższe,
mikro)
- otoczenie ogólne (dalsze, makro)

Model otoczenia organizacji

Otoczenie dalsze:

• Otoczenie ekonomiczne - ogólna

kondycja systemu gospodarczego,
w którym działa organizacja.

• Otoczenie technologiczne - dostępne

metody organizacji zasobów i
wytwarzania produktów oraz rozwój
nauki i techniki z tym związany

• Otoczenie społeczno-kulturowe -

Zwyczaje, nawyki, normy kulturowe i
społeczne, wyznawane wartości, język,
demograficzne cechy społeczeństwa,
zróżnicowanie etniczne, itp.

• Otoczenie prawno-polityczne -

Państwowa regulacja działalności
organizacji i ogólne stosunki między
gospodarką a państwem

• Otoczenie międzynarodowe - rynki i

organizacje zagraniczne,
oddziałujące na podmioty krajowe,
regulacje prawa międzynarodowego i
umowy z zagranicą.

Otoczenie bliższe:

• Konkurenci - to inne organizacje, które

konkurują z nią o zasoby i rynki zbytu,
próbując przedstawić lepszą ofertę

• Klienci - nabywają produkty oferowane

przez organizację.

• Dostawcy - To organizacje, które

dostarczają zasoby innym
organizacjom.

• Regulatorzy - to jednostki, które

mogą kontrolować, regulować lub w
inny sposób oddziaływać na politykę i
praktyki organizacji.

• Sojusznicy strategiczni - to

organizacje współpracujące ze sobą
w ramach jakiegoś przedsięwzięcia

Podmioty otoczenia

wewnętrznego:

• Właściciele - to wszystkie podmioty,

które uczestniczą we własności daną
organizacją

• Zarząd - nadzoruje zarządzanie

organizacją, reprezentuje ją w
kontaktach zewnętrznych

• Pracownicy - osoby zatrudnione w

danej organizacji

Elementy otoczenia

wewnętrznego:

• Środowisko fizyczne - budynki,

wyposażenie, maszyny i urządzenia –
warunki fizyczne pracy

• Kultura organizacyjna - zestaw

wartości, norm, zachowań,
zwyczajów, postaw, symboli
podzielanych w danej organizacji

Model interesariuszy w

otoczeniu organizacji:

Otoczenie pośredniego

oddziaływania:

Otoczenie bezpośredniego

oddziaływania

Interesariusze zewnętrzni:
- konkurenci
- klienci
- dostawcy
- regulatorzy
- związki zawodowe
- sojusznicy strategiczni
- instytucje finansowe

Interesariusze

wewnętrzni:

- pracownicy
- udziałowcy
- zarząd

Charakterystyki otoczenia:

• Stopień zmienności -

zakres, w jakim
otoczenie jest
względnie stabilne lub
względnie
dynamiczne.

• Stopień złożoności -

zakres, w jakim
otoczenie jest
względnie proste lub
względnie złożone.

Zmienność otoczenia:

UMIARKOWANA

NIEPEWNOŚĆ

zł

oż

on

e

p

ro

st

e

st

op

ie

ń

je

dn

or

od

no

śc

i

stopień zmienności

stabilne dynamiczne

MAŁA

NIEPEWNOŚĆ

DUŻA

NIEPEWNOŚĆ

UMIARKOWANA

NIEPEWNOŚĆ

Zmienność otoczenia:

- niski stopień niepewności - otoczenie proste i
stabilne
- umiarkowana niepewność - otoczenie proste i
dynamiczne lub złożone, ale stabilne
- wysoki stopień niepewności – otoczenie
dynamiczne i złożone

Typy otoczenia:

- Stabilne – niska niepewność
- Zmienne – umiarkowana niepewność
- Burzliwe – duża niepewność

Dla organizacji gospodarczych najważniejszym
składnikiem otoczenia jest rynek. Na rynku
przedsiębiorstwo występuje jako oferent swoich
wyrobów i jako nabywca wyrobów oferowanych
przez innych. Penetracja rynkowego otoczenia jest
jedną z podstawowych funkcji we współczesnym
zarządzaniu; jest ogromnie ważne w przypadku
tych organizacji których otoczenie jest zmienne lub
burzliwe. Organizacje zbudowane na bardziej
stabilnym gruncie są zarządzane w sposób
mechanistyczny, a te zbudowane na bardziej
zmiennym lub burzliwym gruncie są zarządzane w
sposób adaptacyjno-organiczny.

Model mechanistyczny:

• Hierarchiczna struktura kierowania, władzy i

komunikowania się,

• Wysoka specjalizacja funkcji i zadań wewnątrz organizacji
• Szczegółowe określenie kompetencji i odpowiedzialności dla

każdego stanowiska pracy

• Przewaga komunikowania się pionowego nad poziomym
• Istnienie szczegółowych instrukcji i zarządzeń
• Powiązania autorytetu poszczególnych uczestników

organizacji z zajmowaną przez każdego z nich pozycją w
hierarchii służbowej

Model adaptacyjno-

organiczny:

• Słabo sformalizowaną, elastyczną i zmieniającą się wraz ze

zmiennością realizowanych zadań strukturą organizacyjną

• Ogólnym określeniem zakresów funkcji, zadań i kompetencji

poszczególnych pracowników

• Ścisłą współpracą i bezpośrednim komunikowaniem się

pracowników bez pośrednictwa kanałów służbowo-
hierarchicznych,

• Zanikaniem władzy na rzecz współpracy i doradztwa
• Znaczną samodzielnością poszczególnych działów

organizacji i często nawet ich poszczególnych uczestników

• Powiązaniem społecznego prestiżu ludzi w organizacji z

posiadaną przez nich wiedzą, doświadczeniem i
umiejętnościami

Otoczenie współczesnych

organizacji staje się coraz

bardziej:

• Rozległe (globalizuje się rynek, wymiana informacji, skutki

lokalnych kataklizmów i konfliktów)

• Zróżnicowane (nowe, wyspecjalizowane organizacje; wąskie

i specyficzne nisze rynkowe; grupy klientów o specjalnych,
wyrafinowanych potrzebach)

• Niestabilne (coraz krótszy okres życia produktów, coraz

silniejsza konkurencja, rewolucje tchnologiczne, przełomy
polityczne, aktywna i zmienna ingerencja państwa)

• Kompleksowe (coraz większa współzależność procesów i

zjawisk)

Dopiero spojrzenie na organizacje przez pryzmat
otoczenia, w jakim funkcjonują, wyjaśnia,
dlaczego tak „obudowują się” sztabami
specjalistów, ekspertów, analityków i doradców,
dlaczego ich struktury stają się tak mało czytelne
i płynne, dlaczego poświęcają coraz więcej
pieniędzy na marketing i szkolenie personelu,
dlaczego ich szefowie z administratorów
zmieniają się w biznesmenów, bardziej
zwróconych na zewnątrz niż do wnętrza
organizacji.

KONIEC