BHP przy obsłudze
monitorów ekranowych
Podstawa prawna
• Dział dziesiąty Kodeksu Pracy.
• Rozporządzenie MP i PS z dnia 1.12.1998r. w sprawie BHP na
stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe
(Dz. U. Nr
148, poz. 973).
• PN-EN 12464-1 edycja z listopada 2004 Światło i oświetlenie.
Oświetlenie miejsc pracy. Cz. 1 Miejsca pracy we wnętrzach.
Pamiętaj!
Przepisami rozporządzenia objęte są wszystkie osoby zatrudnione
przez pracodawcę, w tym praktykanci i stażyści, użytkujący w czasie
pracy monitory ekranowe co najmniej przez połowę dobowego
wymiaru czasu pracy.
Obowiązki pracodawcy – 1
• Pracodawca
jest obowiązany
organizować
stanowiska
pracy z monitorami ekranowymi w taki sposób,
aby spełniały minimalne wymagania bhp oraz
ergonomii, określone
w załączniku do rozporządzenia
MPiPS.
• Pracodawca
jest obowiązany
do przeprowadzania oceny
warunków pracy na stanowiskach pracy wyposażonych
w monitory ekranowe.
• Następne oceny powinny być przeprowadzane dla
nowotworzonych stanowisk pracy oraz po każdej
zmianie organizacji i wyposażenia stanowiska pracy.
• Na podstawie oceny pracodawca
podejmuje działania
w
celu usunięcia stwierdzonych zagrożeń i uciążliwości.
Zakres oceny warunków pracy
1.
Organizacja stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia
elementów wyposażenia.
2.
Stan elementów wyposażenia stanowisk pracy, w
tym ochrona przed porażeniem prądem
elektrycznym.
3.
Obciążenie narządu wzroku oraz układu mięśniowo
szkieletowego pracowników.
4.
Obciążenie pracowników czynnikami fizycznymi, w
tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem.
5.
Obciążenie psychiczne pracowników, wynikające ze
sposobu organizacji pracy.
Obowiązki pracodawcy – 2
Pracodawca
jest obowiązany
:
• informować pracowników o wszystkich aspektach
ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy na
stanowiskach pracy, w tym o wynikach oceny;
• zapewnić pracownikom łączenie przemienne pracy
związanej z obsługą monitora ekranowego z
innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu
wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała przy
nie przekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy
obsłudze monitora ekranowego
lub co najmniej
5
minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy
, po każdej
godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego,
• zapewnić pracownikom okulary korygujące,
zgodnie z zaleceniem lekarza, jeżeli przeprowadzone
badania profilaktyczne wykażą potrzebę ich stosowania.
Pomieszczenia do pracy z komputerami
Oświetlenie
Aby uniknąć męczących odbić światła w
monitorze
i jego otoczeniu, należy:
•
ustawiać monitory równolegle do okna,
•
do oświetlenia pomieszczenia stosować
światło rozproszone,
•
unikać mebli z połyskiem.
Ważne, aby takie elementy, jak maszynopis,
klawiatura i ekran znajdowały się w polu
najlepszego widzenia
Optymalny kąt widzenia
w płaszczyźnie pionowej
Ustawienie monitorów
powinno być równoległe
do okien i linii świateł
sufitowych
(płaszczyzna ekranu
jest prostopadła do okna)
Pomieszczenia do pracy z komputerami
Ustawienie sprzętu względem oświetlenia
Oświetlenie
Oświetlenie powinno
zapewniać komfort
pracy wzrokowej
:
• poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać
wymagania określone w Polskich Normach,
• należy ograniczyć
olśnienie
bezpośrednie
od opraw
źródeł światła, okien, przeźroczystych lub
półprzeźroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn
pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od ekranu
monitora przez stosowanie odpowiednich opraw
oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon
w oknach.
Pomieszczenia do pracy z
komputerami
Na każdego pracownika
w pomieszczeniu
z komputerami
powinno przypadać:
•
minimum 13 m
3
wolnego wnętrza,
•
minimum 2 m
2
wolnej
powierzchni podłogi.
Stanowisko pracy
powinno być tak
usytuowane aby
zapewniało
pracownikowi
swobodny dostęp
do
tego stanowiska.
Wilgotność względna
powietrza minimum
40%.
Wymiary i odległości
Monitor
-
pokryty warstwą
antyodbiciową lub wyposażony
w odpowiedni filtr.
Klawiatura
-
minimum 10 cm
od krawędzi stołu.
Krzesło
-
stabilne, na kółkach
z podstawą minimum
pięciopodporową
oraz regulacją wysokości
40 ÷ 50 cm, z możliwością
obrotu o 360°. Siedzisko
wyprofilowane, pochylenie oparcia
5° do przodu i 30° do tyłu.
Podnóżek
-
kąt pochylenia 0° ÷
15°,
wysokość dostosowana do potrzeb
pracownika. Przydziela się na
wniosek pracownika
Wymiary i odległości
Wymiary stołu pod monitor
Jeśli monitor stoi na komputerze, wówczas
stół musi być niższy, ale tak, by odległość
od podłogi do blatu klawiatury wynosiła
co najmniej 50 cm
oparcie
podłokietnik
siedzisko
regulacja
oparcia
dźwignia regulacji
siedziska
Krzesło powinno mieć
możliwość
regulacji jak największej
liczby elementów:
wysokość,
głębokość i pochylenie siedziska,
wysokość i pochylenie oparcia
Wyposażenie stanowiska
Szerokość i głębokość stołu powinna
zapewniać:
• wystarczającą powierzchnię do łatwego
posługiwania się elementami wyposażenia,
• ustawienie elementów wyposażenia w zasięgu
rąk pracownika, bez konieczności przyjmowania
wymuszonych pozycji,
• jeżeli przy pracy istnieje konieczność
korzystania z dokumentów, stanowisko
należy wyposażyć w uchwyt na dokument,
posiadający regulację ustawienia wysokości,
pochylenia oraz odległości od pracownika.
Dobór monitora
•
Natężenie promieniowania elektromagnetycznego
monitorów, zwłaszcza
tzw. low radiation (LR), wynosi zaledwie tysięczne części
NDN.
• Ekran monitora powinien być pokryty warstwą
antyodbiciową
lub wyposażony w filtr.
• Nie zaleca się stosowania monitorów
z dodatnim kontrastem luminancji
(jasne znaki na ciemnym tle).
• Monitor powinien mieć możliwość obrotu
wokół osi pionowej co najmniej po 60°
w lewo i prawo oraz możliwość
pochylania co najmniej o 5° i odchylania
co najmniej o 20°.
Znaki na ekranie powinny być
wyraźne
i czytelne. Jaskrawość i kontrast
ekranu
powinny być łatwe do regulacji
w zależności od oświetlenia
stanowiska pracy.
Promieniowanie elektromagnetyczne
•
Odległość oczu pracownika
od ekranu powinna wynosić
40 ÷ 75 cm
•
Pole elektromagnetyczne jest silniejsze
za monitorem - zaleca się, aby monitory
ustawiać parami tyłem do siebie
w odległości co najmniej
80 cm
•
Odległość pomiędzy sąsiednimi monitorami
powinna wynosić co najmniej
60 cm,
a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego
monitora - co najmniej
80 cm
Oprogramowanie
Wymagania:
• oprogramowanie odpowiednie do zadania,
• oprogramowanie łatwe w użyciu, dostosowane do
poziomu wiedzy i doświadczenia pracownika,
• systemy komputerowe muszą zapewniać
pracownikom informację zwrotną o ich działaniu,
• systemy komputerowe muszą gwarantować
wyświetlanie informacji w formie i tempie
odpowiednich dla pracownika,
• bez wiedzy pracownika nie można dokonywać
kontroli jakościowej i ilościowej jego pracy,
• przy tworzeniu oprogramowania i przetwarzaniu
danych powinny być stosowane zasady ergonomii.
Profilaktyczne badania lekarskie osób
zatrudnionych przy obsłudze
monitorów ekranowych
Ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę,
układ ruchu w obrębie kończyn górnych i
kręgosłupa szyjnego, okulistyczne i w
zależności od wskazań ortopedyczne i
dermatologiczne.
Badania okresowe co 4 lata, chyba że lekarz
zaleci częstsze.