Interpretacje pojęcia organizacji

- analogie organizacyjne

 

analogie studentów III i IV roku Psychologii Instytutu 

Psychologii UŁ:



organizm ludzki a skomplikowana maszyna, wulkan a 

układanka, maszyna a rodzina, maszyna a cząsteczka, dom a 

teatr.

analogie organizacyjne (Kaczmarek B. & Sikorski Cz., 

1996):



organizacja-maszyna - system organizacyjny będzie 

sprawnym narzędziem tylko wówczas, gdy jego funkcjonowanie 

będzie przewidywalne i niezawodne jak funkcjonowanie dobrze 

zaprojektowanej i skonstruowanej maszyny.



organizacja- organizm – system organizacyjny jest złożoną 

całością aktywnie przystosowującą się do otoczenia, z którym 

stale wymienia energię i informacje.



organizacja-gra społeczna – organizacja to sztuczna 

konstrukcja społeczna, którą tworzą autonomiczni uczestnicy.

 

 

Interpretacje pojęcia 

organizacji

- interpretacje 

przedsystemowe

R

óżnice 

w 

interpretacji 

pojęcia 

organizacja (szkoła prakseologiczna):  



interpretacja rzeczowa 



interpretacja atrybutowa 



interpretacja czynnościowa

 

 

INTERPRETACJE SYSTEMOWE



Organizacja jest to otwarty system 
społeczno-techniczny 
zorientowany  celowo  i  mający 
określoną 

strukturę 

(sposób 

uporządkowania), (Bielski, 1997).

Interpretacje pojęcia 

organizacji

- organizacja jako system 

 

 

Ogólne modele organizacji

Czteropolowy model organizacji 

Leavitta

 

 

Ogólne modele organizacji

Systemowy model organizacji 

(Bielski, 1997)

 

 

Funkcjonalny model organizacji 

wg Katza & Kahna:

Pięć  grup  elementów  (podsystemów) 
organizacji:



produkcyjne;



wspierające;



scalające;



adaptacyjne;



kierownicze.

Ogólne modele organizacji

 

 

Kryteria podziału organizacji (Bielski, 

1997):



funkcja genotypowa organizacji (jaką rolę 
spełnia organizacja w zaspokajaniu potrzeb 
społecznych),



charakter otoczenia organizacji, 



stosowana technologia, 



cechy i struktura społeczna uczestników 
organizacji i charakter ich uczestnictwa,



cechy struktury organizacyjnej: jej rozmiary, 
stopień zróżnicowania, centralizacji, formalizacji,



cechy podsystemu zarządzania: charakter 
procesów decyzyjnych, styl kierowania.

Typologie organizacji

 

 

J

eżeli tworzymy organizację np.: własną 

firmę, musimy koniecznie określić:



cele organizacji;



jej zadania bieżące i perspektywiczne;



strukturę wewnętrzną (podział obowiązków, 

uprawnień, zasady postępowania);



stosunek firmy do otoczenia zewnętrznego 

np.: innych organizacji (w tym 

konkurencyjnych);



środki materialne, których efektywne 

wykorzystanie jest podstawą działań 

personelu ukierunkowanego na osiągnięcie 

celów.

Budowanie organizacji 

– wskazówki praktyczne

 

 

Budowanie organizacji (c.d.)

– budowanie struktury formalnej 

organizacji 

 

Podsumowując, w pierwszym etapie 

budowania firmy muszą zostać 
sformalizowane co najmniej cztery 
najważniejsze elementy:



podział zadań i obowiązków;



podział władzy;



system informacji i łączności;



 system wynagradzania.

 

 

Pozytywne i negatywne 

skutki formalizacji organizacji

Formalizacja  firmy  przynosi  z  sobą  zarówno 
pozytywne, jak i negatywne implikacje:



tworzenie 

nowych 

struktur, 

działów, 

oddziałów itp. Z jednej strony zachodzi  zjawisko 
wzmocnienia racjonalności systemu, z drugiej zaś 
– usztywnienie całej organizacji.



przyrost  norm  społecznych  regulujących  w 
sposób oficjalny zachowania pracownicze. Im 
więcej  formalizacji,  tym  więcej  przepisów,  które 
nader szczegółowo regulują ludzkie zachowania.



zmiana  stosunków  międzyludzkich  –  relacje 
międzyludzkie nabierają służbowego, oficjalnego i 
jeszcze bardziej bezosobowego charakteru

.