 
WYNIKI – jak je
ilustrować?
 
WYNIKI: Forma
WYNIKI: Forma
prezentacji
prezentacji
•
Tabele
Tabele
– Tytuły, legenda i krótkie objaśnienia
– Wyniki ogólne i średnie
– Uproszczone dane surowe (pełne w 
załączniku)
•
Wykresy
Wykresy
– Tytuły, legenda i krótkie objaśnienia
– Liniowe, słupkowe, kołowe, rysunkowe
 
WYNIKI
WYNIKI
•
Opisane
Opisane w tekście!!! – tak żeby można 
było je 
zrozumieć
zrozumieć
tylko
tylko
na
na
podstawie opisu
podstawie opisu
•
Ale i zilustrowane tak żeby można
Ale i zilustrowane tak żeby można
je było zrozumieć
je było zrozumieć
bez tekstu
bez tekstu
!!!!
!!!!
 
TABELE +
TABELE +
WYKRESY
WYKRESY
CEL
CEL
=
ILUSTRACJA WZORCA
ILUSTRACJA WZORCA
+
+
DODATEK DO
DODATEK DO
TEKSTU
TEKSTU
NIGDY SZTUKA DLA
NIGDY SZTUKA DLA
SZTUKI !!!
SZTUKI !!!
 
ZMIENNE
ZMIENNE
(Wieczorkowska, Kochański, Eljaszuk, 2003)
• ZMIENNA =
cecha przyjmująca różne
wartości
+ jednoznacznie przypisana
interesującym nas obiektom
• ZMIENNA
≠
STAŁA
• ZMIENNA
NIEZALEŻNA (oś x)
NIEZALEŻNA (oś x)
–
E:
E:
przyczyna
przyczyna,
manipulujemy
manipulujemy nią
–
K:
K:
na jej podstawie przewidujemy,
zmienna
zmienna
wyjaśniająca
wyjaśniająca
• ZMIENNA
ZALEŻNA (oś y)
ZALEŻNA (oś y)
–
E:
E:
skutek
skutek,
mierzymy
mierzymy ją
–
K:
K:
jej wartości przewidujemy,
zmienna wyjaśniana
zmienna wyjaśniana
 
PO CO PSYCHOLOGOWI
PO CO PSYCHOLOGOWI
STATYSTYKA?
STATYSTYKA?
•
uogólnienie charakterystyk grup
uogólnienie charakterystyk grup
– jaka jest grupa?
•
znaczenie pojedynczego wyniku
znaczenie pojedynczego wyniku
– jaki jest x na tle innych? kto jest najlepszy?
•
wnioskowanie o populacji
wnioskowanie o populacji na podstawie
danych z próby
– jacy są ludzie? co na nich skuteczniej działa?
•
przewidywanie
przewidywanie ze znanym
prawdopodobieństwem
– jak poradzi sobie dziecko w szkole?
 
Kiedy jaki wykres?
 
Wykresy
• Z reguły umieszczamy zmienną niezależną
na osi x, zaś zależną - na osi y
• Wykresy mogą przedstawiać efekty jednej
lub większej liczby zmiennych 
niezależnych (porównujemy ze sobą 2 lub 
więcej grup), np. zmienne
– niezależne: reaktywność (trudność zadania),
hałas
– zależna: samopoczucie, poziom wykonania
zadania
 
Rozkłady częstości – 1
zmienna
• Ile osób ma jakąś „cechę”?
• Jak częsta jest ta cecha?
• Ile osób ma określone nasilenie / 
wariant jakiejś cechy?
• JAKI JEST ROZKŁAD CECHY W
POPULACJI?
 
Szybkość nabywania reakcji
warunkowej
Kolejne serie
Il
o
ść
u
w
a
ru
n
k
o
w
a
n
yc
h
o
só
b
 
Nie rób tak 
K
o
le
jn
e
s
e
ri
e
    1   2   3   4   5   6   7   8   9  10 11 
12  13numer osoby badanej
Wyniki osób
badanych
 
KOŁOWY
KOŁOWY– JAKOŚĆ – PROCENTY
– Jeśli „cecha” ma charakter nominalny
(jakościowy)
• Czy jesteś za karą śmierci? (tak, nie, nie mam
zadnia)
• Procent kobiet i mężczyzn
SŁUPKOWY
SŁUPKOWY –
ILOŚĆ – CZĘSTOŚCI
– Jeśli „cecha” ma charakter co najmniej
przedziałowy (ilościowy)
• Wynik na egzaminie
• Przekrój wiekowy / zarobki / wykształcenie
• Wzrost
 
TYTUŁ
• Etykietka „cechy” (zmiennej)
• Pytanie sondażowe
OPISY
• kategorie odpowiedzi / warianty cechy
– legenda
– poszczególne „cząstki”
• wartości procentowe
– poszczególne „cząstki”
KOŁOWY
 
25%
72%
3%
Tak Nie ?
Swobodny dostęp do broni
„Polityka”, 36, 
2003
 
CBOS, styczeń 2003
 
SŁUPKOWY
• Osie
– X – wartości zmiennej (warianty cechy)
– Y – ilość osób posiadających tę wartość
• Tytuł
– „Rozkład ...(czegoś)... [w (rodzaj populacji)]„
– Rozkład zarobków 
• Opisy
– Oś X (ocena z egzaminu czy ilość punktów?)
 
Podstawowe statystyki opisowe:
MODALNA, MEDIANA, ŚREDNIA
 
N= 206
Średnia = 
19,4
Mediana 
= 20
Wyniki egzaminu: Metodologia ze 
statystyką (A), rok 2
 
Porównanie średnich
• Grupy „naturalne”
– Ile zarabiają kobiety a ile mężczyźni?
– Poziom stresu u nauczycieli szkół 
podstawowych i średnich
• Grupy eksperymentalne
– Zestresowani, zrelaksowani, gr.kontrolna
• Powtórzony pomiar
– Zadania wykonywane w ciszy i hałasie
– Zadania ukończone i przerwane a ich 
zapamiętanie (efekt Zeigarnik)
 
SŁUPKOWY
•
Osie
– X zmienna niezależna (grupy)
– Y zmienna zależna
•
Opisy
– Oś X – etykiety grup (np. hałas, cisza)
– Oś Y – jednostki miary zz (punkty, sekundy, metry)
•
Tytuł
– Zmienna zależna w zależności od zmiennej
niezależnej
– Szybkość rozwiązania zadania w zależności od
natężenia hałasu
– Wysokość zarobków w zależności od płci
respondentów
 
ŚREDNIA
ŚREDNIA
WAŻONA
WAŻONA
suma średnich 
pomnożonych przez ich 
wagi, podzielona przez 
sumę wag
Składowe oceny:
Projekt badawczy – 
20%
Eksperyment – 10%
Prezentacja –15%
Kolokwium – 25%
Raport – 30%
Oceny studenta
Oceny studenta
:
:
Projekt badawczy – 
3,5
Eksperyment – 3
Prezentacja –4,5
Kolokwium – 5
Raport – 6
3,5x20 + 3x10 + 4,5x15 +
3,5x20 + 3x10 + 4,5x15 +
5x25 + 6x30
5x25 + 6x30
20 + 10 + 15 + 25 + 30
20 + 10 + 15 + 25 + 30
=
=
=
=
4,
4,
7
7
ZWYKŁA ŚREDNIA
ZWYKŁA ŚREDNIA
=
=
4,4
4,4
OCENA = 5
OCENA = 
4,5
 
mężczyźni
kobiety
Częstość występowania pozytywnego
Częstość występowania pozytywnego
nastroju u osób zatrudnionych w zależności
nastroju u osób zatrudnionych w zależności
od zatrudnienia i płci
od zatrudnienia i płci
C
zę
st
o
ść
w
ys
tę
p
o
w
a
n
ia
n
a
st
ro
ju
 
zatrudnieni 
mężczyźni
bezrobotni 
mężczyźni
zatrudnione 
kobiety
bezrobotne 
kobiety
Częstość występowania pozytywnego
Częstość występowania pozytywnego
nastroju w zależności od zatrudnienia i płci
nastroju w zależności od zatrudnienia i płci
C
zę
st
o
ść
w
ys
tę
p
o
w
a
n
ia
n
a
st
ro
ju
mężczyźni
kobiety
 
zatrudnieni 
mężczyźni
bezrobotni 
mężczyźni
zatrudnione 
kobiety
bezrobotne 
kobiety
A
B
Częstość występowania pozytywnego (A) i
Częstość występowania pozytywnego (A) i
negatywnego nastroju (B) w zależności od
negatywnego nastroju (B) w zależności od
zatrudnienia i płci
zatrudnienia i płci
C
zę
st
o
ść
w
ys
tę
p
o
w
a
n
ia
n
a
st
ro
ju
 
Częstość objawów somatycznych jako
funkcja reaktywności (R) i intensywności
hałasu (a)
2,76
1,62
1,42
1,1
0
1
2
3
4
5
HR
LR
a
A
F[1,308] = 7.79; p < .01
 
LINIOWY
• Jak w słupkowym
• Lepiej obrazuje efekty
• Warto stosować kiedy:
– Jedną ze zmiennych zależnych jest
czas
– Jedna ze zmiennych niezależnych ma
więcej niż 2 wartości
 
Częstość doświadczania negatywnego
Częstość doświadczania negatywnego
nastroju w zależności od czasu trwania
nastroju w zależności od czasu trwania
bezrobocia i płci
bezrobocia i płci
 
Częstość objawów somatycznych w
Częstość objawów somatycznych w
zależności od czasu trwania bezrobocia i
zależności od czasu trwania bezrobocia i
płci
płci
 
Szybkość nabywania reakcji warunkowej
w zależności od wieku
K
o
le
jn
e
s
e
ri
e
 
Porównanie rozkładów
częstości
• ZN wiek (25-30 lat i 65-70 lat)
• ZZ szybkość nabywania odruchu
warunkowego
 
Szybkość nabywania reakcji warunkowej
w dwóch grupach wiekowych 25-30 i 65-
70 lat
Kolejne
serie
Il
o
ść
o
só
b
,
u
k
tó
ry
ch
w
ys
tą
p
ił
a
r
e
a
k
cj
a
w
a
ru
n
k
o
w
a
 
Współzmienność 2
zmiennych
• Co się dzieje z B jak A się zmienia?
• Czy jak A rośnie to B też?
• Czy zawsze jak A rośnie to B też?
• ZALEZNOŚĆ KRZYWOLINIOWA
• KORELACJA
 
•
Oś X
Oś X
zmienna wyjaśniająca
zmienna wyjaśniająca
(niezależna)
– na jej podstawie przewidujemy
•
Oś Y
Oś Y
zmienna wyjaśniana
zmienna wyjaśniana (zależna)
– jej wartości przewidujemy
• Punkty – osoby badane – ich położenie
wyznaczane na płaszczyźnie wykresu
przez wartości obu zmiennych
• WYKRES LINIOWY
• ROZRZUT PUNKTÓW
– ROZRZUT Z LINIĄ
 
KORELACJA UJEMNA
KORELACJA UJEMNA
NEGATYWNY
NEGATYWNY
ZWIĄZEK
ZWIĄZEK
KORELACJA
KORELACJA
DODATNIA
DODATNIA
POZYTYWNY
POZYTYWNY
ZWIĄZEK
ZWIĄZEK
BRAK ZWIĄZKU
BRAK ZWIĄZKU
–
–
1
.0
0
1
.0
0
≤
≤
k
o
re
la
cj
a
≥
≥
+
1
.0
0
+
1
.0
0
 
Efektywność pracy a poziom
stresu
poziom stresu
Il
o
ść
r
o
zw
ią
za
n
yc
h
za
d
a
ń
 
NIE RÓB TAK!!! 
 
Life satisfaction
4
5
6
7
8
teraz
przeszł
przysz łość
zatrudn
bezrobot. dł
bezrobotni
 
Task-oriented
Emotion-
oriented
Avoidance-
oriented
Negative
mood
Positive mood
Current
Future
Emotion
al
balance
Life
satisfact
ion
Neuroticism
.40
a
-.14
a
-.48
a
.03
a
-.16
a
-.12
a
.36
b
-.69
b
.29
b
.04
b
.28
b
- .
18
b
.76
a
-.80
a
.86
a
.86
a
-.77
b
.63
b
.
80
b
.73
b
-.15
a
.58
a
-.27
a
.16
a
-.22
a
-.16
b
.60
b
.18
b
-.26
b
-.27
b
2
(14, N = 391) = 20.96, p = .103, 
2
/df = 1.50,
GFI = .99, AGFI = .94, NFI = .98, CFI = .99, RMSEA = .04. 
2
dif
(8) = 10.79, p = .214.
Final model for two groups
a - Low threat
b - High threat
 Invariant paths
 Variant paths
 
Narzędzia
• Skanowanie – wklejanie jako
obiekt
• kopiowanie i wklejanie
• Excel
• Power Point
• SPSS, Statistica