Gorączka o nieznanej etiologii

Gorączka o nieznanej

etiologii

Zespół kliniczny o różnej etiologii,

którego głównym objawem jest gorączka

nieustępująca samoistnie i utrzymująca

się dłużej niż podczas przeciętnej

choroby infekcyjnej, o przyczynie której

nie udało się wyjaśnić pomimo

intensywnego postępowania

diagnostycznego.

Kryteria rozpoznania

Utrzymująca się lub nawracająca

wielokrotnie gorączka >38,3

Chory gorączkuje przez >3 tygodnie

Nie udało się ustalić przyczyny lub

rozpoznanie nie jest jednoznaczne

pomimo wprowadzenia rutynowej

diagnostyki przez ok. 1 tydzień (≥3 dni

w szpitalu lub ≥3 wizyty

ambulatoryjne)

Najczęstsza etiologia

Zakażeni

Choroby autoimmunologiczne

Nowotwory lite i układu

krwiotwórczego

Inne (leki, gorączka sztucznie

wywoływana

Charakterystyka gorączek

Gorączka septyczna, trwająca (w

ciągu doby jeden wzrost temperatury

ok.40

C, a następnie spadek)

–

ropień, gruźlica prosówkowa,

chłoniaki, białaczki

2 szczyty gorączki w ciągu doby –

gruźlica prosówkowa, zimnica,

lejszmanioza trzewna

Charakterystyka gorączek

Gorączka przerywana, okresowa

(nawracające skoki gorączki w regularnych

lub nieregularnych odstępach czasu po

względnie bezgorączkowym okresie) –

zimnica, chłoniaki, białaczki

Gorączka ciągła(amplituda dobowa <1

–

dur brzuszny, zapalenie mózgu, leki

Gorączka falista (naprzemiennie

występujące okresy gorączki i

bezgorączkowe) – ziarnica złośliwa (tzw.

Gorączka Pela i Ebsteina – występowanie

naprzemiennie 5-10 dniowych okresów

gorączki >38

C i okresów

bezgorączkowych), bruzeloza

Objawy podmiotowe

Ze strony OUN – ropień mózgu, dur

brzuszny, nowotworowe ZOMR

Uczucie zmęczenia – nowotwory złośliwe

(chłoniaki i białaczki), CMV, EBV, HIV

Ból głowy – bakteryjne nieropne lub

grzybicze ZOMR, bruceloza, zimnica

Ból brzucha – guzkowe zapalenie tętnic

Ból pleców – ropień nerki lub

okołonerkowy, IZW

Objawy podmiotowe

Ból szyi – podostre zapalenie tarczycy,

zapalenie wyrostka sutkowatego

Ból mięśni – włośnica, IZW, zapalenie

wielomięśniowe

Nawracający krwotok z nosa lub

krwawienie z dziąseł – choroba

papuzia, chłoniaki, białaczki

Suchy kaszel – gruźlica, gorączka Q

Objawy przedmiotowe

Skóra



Siność siatkowata – SLE



Osutka plamista lub plamisto-grudkowa – dur

brzuszny lub rzekomy, leki, leptospiroza



Wybroczyny, wylewy – IZW, riketsjozy, leki

Narząd wzroku



Suchość oczu – SLE, RZS



Zapalenie spojówek – gruźlica, SLE, ch. Kociego

pazura



Wybroczyny lub wylewy podspojówkowe – IZW,

włośnica

Objawy przedmiotowe

Powiększenie węzłów chłonnych –

chłoniaki, białaczki, ch. Kociego pazura,

gruźlica, EBV, CMV, HIV, toksoplazmoza

Tkliwość lub ból mostka – białaczka

Szmer sercowy – IZW, śluzak

przedsionka serca

Powiększenie wątroby – gruczolak

wątroby, chłoniak, białaczka, dur

brzuszny

Objawy przedmiotowe

Powiększenie śledziony – białaczka,

chłoniak, IZW, gruźlica, bruceloza,

CMV

Zapalenie stawów – RZS, SLE,

bruceloza

Tkliwość lub ból karku – zapalenie

wielomięśniowe, polimialgia

reumatyczna

Postępowanie

diagnostyczne

Z uwagi, że gorączka może mieć

wielorakie przyczyny, istnieje

potrzeba szerokiej diagnostyki.

Obecność powyższych objawów

lokalizujących, pozwala zawęzić,

przynajmniej w początkowym

okresie, zakres diagnostyki. Niemniej

wydaje się, że minimalny zakres

badań powinien zawierać:

Diagnostyka laboratoryjna

1. morfologia krwi z rozmazem i erytrogramem

2. Odczyn Biernackiego (OB), zwłaszcza

podwyższenie tego wskaźnika ponad

100mm/h może świadczyć o:

chorobie Stilla

olbrzymiokomórkowym zapaleniu tętnicy

skroniowej

raku, zwłaszcza raku nerki

zespole mielodysplastycznym

chłoniakach i ziarnicy zlośliwej

ropniu lub

zapaleniu kości

i szpiku kostnego

Diagnostyka laboratoryjna

3. fosfataza alkaliczna – podwyższenie

sugeruje następujące choroby;

gruczolakorak wątroby

gruźlica prosówkowa

chłoniak

zapalenie wątroby

przerzuty

do wątroby

podostre zapalenie tarczycy

Diagnostyka laboratoryjna

4. AlAT

AspAT

Mononukleoza zakaźna

CMV

Choroba papuzia

Leki

Leptospiroza

Toksoplazmoza

bruceloza

5. przeciwciała przeciwjądrowe

zakażenia (np. gruźlica, wirusowe

zapalenie wątroby, kiła, choroby

pasożytnicze)

nowotwory (np. rak sutka, rak gruczołu

krokowego, białaczka, ziarnica złośliwa)

choroby narządów wewnętrznych

(zwłaszcza wątroby i płuc)

choroby skóry (np. łuszczyca, liszaj

płaski)

po przeszczepach

przy stosowaniu niektórych leków,

zwłaszcza pochodnych hydralazyny.

u osób zdrowych

proteinogram

kreatynina

czynnik reumatoidalny

posiew krwi

odczyn tuberkulinowy

, posiew

plwociny

Diagnostyka obrazowa

ultrasonografia (ropnie, nowotwory)

tomografia komputerowa i/lub

jądrowy rezonans magnetyczny

echokardiografia (zastawki w IZW)

scyntygrafia kośca (nowotwory kości)

W zależności od wskazań, konieczne

może tez być wykonanie

punkcji

lędźwiowej

i badania płynu

mózgowo-rdzeniowego, biopsji lub

pobrania węzła chłonnego, szpiku

kostnego, badanie wycinka skórnego

lub tętnicy skroniowej.

Rozpoznanie

Prawidłowo przeprowadzona diagnostyka,

przy współistnieniu objawów klinicznych

pozwala na postawienie ostatecznego

rozpoznania. Jak wspomniano na wstępie,

zdecydowaną większość (ponad 90%)

przypadków FUO powodują 3 grupy chorób:

zakażenia, kolagenozy i nowotwory.

Wystąpienie gorączki u niektórych grup

chorych, takich jak chorzy u których

gorączka wystąpiła w trakcie hospitalizacji,

u chorych z neutropenią, zakażonych HIV i u

dzieci, przyczyną FUO zdecydowanie

częściej jest zakażenie.

Rozpoznanie

Istnieją jednak przypadki, gdy

przeprowadzona diagnostyka nie

pozwala na jednoznaczne

postawienie rozpoznania. Wówczas,

w ramach diagnostyki różnicowej

należy dodatkowo brać pod uwagę;

Rozpoznanie

błędy zamierzone lub niezamierzone

w dokonywanych pomiarach

temperatury

Rozpoznanie

tak zwaną

gorączkę sztucznie wywołaną

występującą najczęściej u osób z różnymi

zaburzeniami o podłożu psychologicznym lub

psychiatrycznym. Objawy tej postaci zwykle

występują od dłuższego czasu, a nie

stwierdza się objawów wyniszczenia. Chorzy

są w dobrym stanie ogólnym, podwyższonej

temperaturze towarzyszy względna

bradykardia, czyli pomimo gorączki nie

występuje tachykardia. Gorączka ma

przebieg ciągły i pomimo jej występowania

skóra pozostaje chłodna

Rozpoznanie

gorączka polekowa

– może mieć

tło alergiczne, lub niealergiczne,

występuje częściej u osób w wieku

podeszłym, najczęściej pojawia się po

1 – 2 tygodniach od wprowadzenia

leku (choć opisywane są okresy

kilkuletnie) i samoistnie zanika 2 – 3

dni po przerwaniu leczenia.

Leki, które najczęściej

powodują gorączkę:

penicylina

sulfonamidy

wankomycyna

amfoterycyna B

salicylany

bleomycyna

interferony

chinidyna i jej pochodne

prokainamid

barbiturany

fenytoina

metyldopa

Document Outline