background image

Przedmi

ot:

Maszynoznawstw

o

Kotły 

parowe

background image
background image

Kotłami parowymi są naczynia 
ciśnieniowe, których zadaniem jest 
wytwarzanie z wody, jako cieczy 
energetycznej, pary o ciśnieniu wyższym 
od atmosferycznego, przeznaczonej do 
użytkowania wewnątrz lub zewnątrz 
naczynia.

Kocioł parowy służy do wytwarzania pary 
wodnej nasyconej oraz przegrzanej. 

background image

     

Zaleta  pary,  jako  nośnika  ciepła  polega 

na tym, że w porównaniu z wodą posiada 

znacznie wyższą pojemność cieplną.

Rys. 1.Zawartość ciepła w parze wodnej 

background image

140 p.n.e. Bania Herona

1681 Denis Papin przedstawił "kociołek 
Papina" 

XIX wiek - kotły parowe

background image

Rys. 2 Bania Herona 

background image

Rys. 3 Kociołek Papina 

background image

Rys. 4 Kocioł parowy 

background image
background image

Kocioł parowy składa się z następujących zespołów elementów:

palenisko

parownik

przegrzewacz

podgrzewacz wody

armatura (zawory, wodowskazy, manometry itd.)

podgrzewacz powietrza

konstrukcja nośna względnie zakotwienie

schody i podesty

obmurowanie i izolacja

osprzęt (drzwiczki, klapy, podpory, podwieszenia itd.)

aparatura pomiarowo-kontrolna i automatyka

urządzenie do wytwarzania ciągu.

background image

   Zadaniem paleniska jest prawie 

całkowite spalenie dostarczanego 
paliwa, budowa zależy od rodzaju 
paliwa i rodzaju kotła. 

background image

Rys. 5 Typy rusztowin w kotłach parowych 

background image

Z paleniskiem związane są:

urządzenie zasilające je paliwem

ruszt, na którym leży spalane paliwo stałe

palniki do spalania paliwa ciekłego, guzowego lub 

pyłowego

urządzenie doprowadzające powietrze potrzebne do 

spalania:

komora paleniskowa; wewnątrz której następuje spalanie 

części lotnych oraz paliw ciekłych, gazowych i pyłowych; 

urządzenie do usuwania popiołu i żużla

urządzenie do obsługi i czyszczenia paleniska; 

obmurze tworzące obudowę paleniska kotła i kanałów 

spalinowych; 

izolacja cieplna.

przegrzewacze pary i podgrzewacze wody i powietrza

background image

   

Parownik zbudowany jest z rur 

wznoszących, opadowych, komory i 
walczaka. Tworzy się tutaj para wodna 
mokra nasycona.

background image

Walczak- cylindryczne naczynie ciśnieniowe.

Rys.6 Walczak o średnicy 1500 mm – kocioł 32 t/h  x 40 at  

background image

Zadaniem przegrzewacza pary jest 
osuszenie pary mokrej, nasyconej 
wychodzącej z kotła i następne jej 
przegrzanie

Rozróżniamy przegrzewacze pary 
konwekcyjne i opromieniowane, 
zależnie od tego, czy otrzymują ciepło 
od spalin przez konwekcję czy też przez 
promieniowanie.

background image

    

Zadaniem podgrzewacza wody jest jak 

najwięk sze wykorzystanie ciepła spalin 

opuszczających kanały spalinowe kotła, a w 

rezultacie zwiększenie sprawności kotła. 

Podgrzewacz wody umożliwia również 

zmniejszenie kosztu instalacji kotłowej 

wskutek częściowego zastąpienia powierzchni 

ogrzewalnej kotła przez tańszą powierzchnię 

pod grzewacza. Dzięki wprowadzeniu do kotła 

wody podgrzanej zmniejszają się w nim także 

naprężenia cieplne.

background image

   

Podgrzewacz powietrza umożliwia wykorzy 

stanie reszty ciepła spalin opuszczających 
podgrzewacz wody do ogrzania powietrza 
zasilającego palenisko: Podgrzewanie 
powietrza powoduje rów nież wzrost 
wydajności kotła i temperatury spalania 
oraz umożliwia eko nomiczne spalanie 
paliwa o dużej zawartości wilgoci i popiołu, 
a malej zawartości części lotnych. 

background image
background image

   

Powstawanie pary w kotle jest 

związane z trzema procesami:

spalaniem paliwa,

wymianą energii w postaci ciepła,

parowaniem wody.

background image

Rys. 7 Schematyczne działanie kotła 
parowego 

background image

Rys. 8  Kocioł opromieniowany z paleniskiem pyłowym 

background image
background image

    Ilość pary wyprodukowanej w jednostce czasu (kg/h, 

t/h). Rozróżnia się wydajność maksymalną 

przejściową mogącą trwać do 2 godzin (ok. 120%), 

wydajność maksymalną trwałą (100%), wydajność 

normalną (80%), wydajność minimalną (najmniejsza 

wydajność, przy której kocioł może normalnie 

pracować; zależy od konstrukcji i waha się od 0 do 

60%).

    Wydajność tę ograniczają, głownie: obieg wody, 

zmiany temperatury pary przegrzanej, procesy 

spalania. W ciepłownictwie wydajność kotła określa 

się w jednostkach ciepła na jednostkę czasu(kcal/h, 

Gcal/h).

background image

     

Wyrażony w procentach stosunek ilości ciepła, które w 

ciągu godziny zostało zużyte w pracującym kotle na 

wytworzenie pary o wymaganych parametrach, do 

całkowitej ilości ciepła doprowadzonego w tym czasie do 

paleniska w postaci energii chemicznej paliwa.

 
   

gdzie: 
D - wydajność kotła w kg/h;
i - entalpia pary pobieranej z kotła w kcal/kg; 
i

w

 -entalpia wody zasilającej kocioł w kcal/kg; 

B -zużycie paliwa w ciągu godziny w kg/h;
Q

d

 - wartość opałowa. paliwa w kcal/kg.

background image
background image

    

Spalanie paliw polega na łączeniu się 

pierwiastków palnych danego paliwa z tlenem 

zawartym w powietrzu, przy równoczesnym 

wywiązaniu się ciepła. 

    W zależności od dostępu tlenu może wystąpić: 

spalanie całkowite (całe pierwiastki węgla, 

wodoru i siarki spalają się, a produktami reakcji 

są np. CO

2

 i H

2

O), 

spalanie niecałkowite (ciała stałe będące 

produktami spalania mają w sobie jeszcze 

substancje niespalone – popiół), 

spalanie niezupełne (gazy spalinowe 

zawierają substancje mogące się jeszcze spalić)

background image

Rys. 9 Zespoły składowe instalacji kotłowej 

background image
background image

                  

                                         PALIWA:

 
 
 

                   stałe                                    ciekłe                              

gazowe 

    -roślinne (np. drewno, słoma             -olej napędowy              -gaz 

ziemny

                     zbożowa, odpady z            -olej opałowy                 -gaz 

koksowy  

                         trzciny)                                                                  -gaz 

wielkopiecowy

     -torf
     -węgiel brunatny
     -węgiel kamienny
     -śmieci i odpady

1. Podział ze względu na stan skupienia paliwa

background image

PALIWA:

 
 

     naturalne                        sztuczne                         

odpadkowe                       -węgiel kamienny             -koks        

                          -trociny

     i brunatny
     -torf                                  -pył węglowy                      -miał 

koksowy 

     -drewno                            -węgiel drzewny                -gaz 

wielkopiecowy

     -ropa naftowa                  -smoły węglowe
     -gaz ziemny                      -mazut
                                               -gaz koksowy

2. Podział za względu na pochodzenie paliwa

background image

    

Ilość ciepła uzyskaną przy spalaniu całkowitym 

i zupełnym 1kg lub 1nm³ paliwa zwiemy jego 

wartością opałową. Określa się ją drogą 

badań laboratoryjnych, spalając próbkę paliwa i 

schładzając spaliny do temperatury odniesienia 

20ºC, przy założeniu, że para wodna zawarta w 

spalinach nie skropliła się. Wartość opałowa 

zależy głównie od zawartości czystego węgla C, 

wilgoci i popiołu. Im więcej wilgoci i popiołu 

zawiera paliwo, tym mniejsza jest jego wartość 

opałowa.

background image

   

Wartość opałową (Qw) obliczyć można z 

kilku wzorów, jednak najłatwiej jest ją 
wyznaczyć ze wzoru Mendelejewa:

Qw = 339,15C + 1030H + 108,9(O-S) – 

25,1W

gdzie: 
C, H, S, O – masowe udziały pierwiastków w 

%; 

W – wilgotność paliwa w %.

background image
background image

1. Ze względu na ciśnienie pary: 

kotły niskoprężne - do 15 at nadciśnienia;  

kotły średnio prężne - do 40 at 
nadciśnienia

kotły wysokoprężne - do 150 at 
nadciśnienia

kotły na najwyższe ciśnienia - ponad 150 
at nadciśnienia

background image

2. Ze względu na przeznaczenie: 

kotły ogrzewnicze

kotły przemysłowo-ogrzewnicze

kotły energetyczne

background image

3. Ze względu na cechy 

konstrukcyjne: 

o

walczakowe

o

płomienicowe

o

kombinowane

o

wodnorurkowe opromieniowane

background image
background image

Rys. 11 Schemat kotła La Monta 

background image
background image

Rys. 12 Przykład pomieszczenia kotłowni 

background image

     Hałas wytwarzany przez instalację kotłową jest w zasadzie 

powodowa ny:

szumami spalania

szumami dmuchawy palnika

przenoszeniem dźwięku materiało wego.

    Związany głównie z procesem spala nia dźwięk powietrzny 

jest przeno szony przez wypromieniowanie z pal nika, kotła i 

instalacji spalin.

    Dźwięk materiałowy powstaje wsku tek drgań 

mechanicznych instalacji kotłowej i przenoszony jest 

głównie przez fundamenty, ściany kotłowni i ścianki 

przewodów spalin. Może on wywoływać poziom ciśnienia 

aku stycznego rzędu 50 do 140 dB(A), zależnie od 

częstotliwości.

background image

Rys. 13 Wytłumienie dźwięku materiałowego 

background image

    

Kotły walczakowe można transporto wać 

transportem drogowym, kolejo wym lub 
wodnym. Odpowiednio do warunków 
transportu wykonywane jest opakowanie 
kotła, wzgl. kocioł transportuje się bez 
wrażliwej izolacji cieplnej. Dla 
zabezpieczenia osprzętu, jak pal nik, sprzęt 
regulacyjny i armatura, przed 
uszkodzeniami transportowy mi, jest on 
pakowany i przewożony osobno

.

background image

Rys. 14 Transport kotła parowego 

background image

    

Do wstawienia kotła i dalszych komponentów 

instalacji należy przewi dzieć wystarczająco duży 

otwór. Może to być także otwór w dachu kotłowni 

lub odpowiedni szyb.

    Dla minimalizacji kosztów drogi wstawiania 

powinny być możliwie krótkie i wolne od przeszkód. 

Również tu należy zadbać o wystar czającą nośność 

podłoża. Urządzenia dźwigowe należy ustawiać 

możliwie blisko miejsca pracy. Urządzenia 

dźwigowe muszą posiadać wymaga ny udźwig, 

wysięg i wysokość pod noszenia. Do ich ustawienia 

potrzeb ne jest odpowiednio nośne podłoże. W razie 

konieczności może być potrzebne czasowe 

zamknięcie dróg dojazdowych lub odcinków ulic.

background image

Rys. 15 Wstawianie kotła parowego 


Document Outline