Slajd 1

Wprowadzenie



Swoboda świadczenie usług – jedna z podstawowych
wolności traktatowych



Swoboda zakładania przedsiębiorstw (samozatrudnienie)
a swoboda świadczenia usług (Art. 49 i 56 TFUE):
regularność, ciągłość (usługi – normalnie o charakterze
czasowym i okazjonalnym, samozatrudnienie – ciągłość)

- znaczenie rozróżnienia



Swobodny przepływu pracowników a swoboda
świadczenia usług (Art. 45 i 56 TFUE): ETS C-268/99 Jany:

samodzielność

na własny rachunek

bez podporządkowania

za wynagrodzeniem

Swoboda przepływu pracowników

Artykuł 45
1. Zapewnia się swobodę przepływu pracowników

wewnątrz Unii.

2. Swoboda ta obejmuje zniesienie wszelkiej

dyskryminacji ze względu na przynależność
państwową między pracownikami Państw
Członkowskich w zakresie zatrudnienia,
wynagrodzenia i innych warunków pracy.

3. (…)

Swoboda zakładania przedsiębiorstw

Artykuł 49

1. Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego

Państwa Członkowskiego na terytorium innego Państwa
Członkowskiego są zakazane w ramach poniższych
postanowień. Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w
tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego
Państwa Członkowskiego, ustanowionych na terytorium
innego Państwa Członkowskiego.

2. Z zastrzeżeniem postanowień rozdziału dotyczącego kapitału,

swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i
wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek,
jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, a
zwłaszcza spółkami w rozumieniu artykułu 54 akapit drugi, na
warunkach określonych przez ustawodawstwo Państwa
przyjmującego dla własnych obywateli.

Swoboda świadczenia usług

Artykuł 56

1. W ramach poniższych postanowień ograniczenia w

swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Unii są zakazane w
odniesieniu do obywateli Państw Członkowskich mających
swe przedsiębiorstwo w Państwie Członkowskim innym niż
państwo odbiorcy świadczenia.

2. Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą

procedurą ustawodawczą, mogą rozszerzyć korzyści
wynikające z postanowień niniejszego rozdziału na obywateli
państwa trzeciego świadczących usługi i mających swe
przedsiębiorstwa wewnątrz Unii.

Generalne zasady



Generalna reguła: zasada wzajemnego uznania:
państwo A musi przyjąć usługodawcę
pochodzącego z państwa B, o ile usługodawca ten
legalnie działa w państwie B



skutek bezpośredni Art. 49 i 56 TFUE:

ETS 2/74 Jean Reyners p. Belgii (Art. 49)

ETS 33/74 Van Binsbergen (Art. 56)

Rozwój swobody świadczenia usług

•

Etapy rozwoju:

Etap I (do 1969):

dwa programy dotyczące zniesienia ograniczeń,

podejście sektorowe

Etap II (1969 – 2006):

rozwój w zakresie orzecznictwa ETS (spawy 2/74 Reyners i 33/74 Van Binsbergen)

dyrektywa Rady 73/148 w sprawie zniesienia ograniczeń w obrębie poruszania się

i pobytu obywateli państw członkowskich wewnątrz Wspólnoty w zakresie

zakładania przedsiębiorstw i świadczenia usług

dyrektywa Rady 75/34 w sprawie prawa obywateli państwa członkowskiego do

pozostania na terytorium innego państwa członkowskiego po zakończeniu

prowadzenia na jego terytorium samodzielnej działalności gospodarczej

dyrektywa Rady 90/364 o prawie pobytu

dyrektywa Rady 2004/38 w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do

swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich

Etap III (2006 – do chwili obecnej):

Dyrektywa 2006/123/WE dotycząca usług na rynku wewnętrznym

Art. 56 (swoboda świadczenia usług) 1



Zakres podmiotowy:

przysługuje tylko obywatelom Unii (spółkom mającym
siedzibę, zarząd lub główne przedsiębiorstwo w Unii
Europejskiej), obcokrajowcy z prawem stałego pobytu nie
są objęci

mającym swe przedsiębiorstwo w jednym z państw
członkowskich

także odbiorcy świadczeń



pojęcie „świadczenia usług”:

niematerialny charakter świadczenia (ETS 155/73 Sacchi:
emisja filmu a jego sprzedaż na nośnikach) – przykłady
verte

transgraniczność działalności (ETS C-186/87 Cowan –
także usługobiorcy) – przykłady verte

Art. 56 (swoboda świadczenia usług) 2

czasowe ograniczenie dostarczania usług: należy
brać pod uwagę – długość świadczenia w czasie,
regularność, okresowość, ciągłość (ETS C-55/94
Reinhard Gebhard, ETS C-215/01 Bruno
Schnitzer)

odpłatny charakter (czyli nie działalność o
charakterze charytatywnym, społecznym: ETS C-
159/90 The Society for the Protection of Unborn
Children Ireland p. Stephan Grogan)



zarówno dyskryminacja o charakterze
bezpośrednim jak i pośrednim



problem delegowanych pracowników (ETS 332/90
Rush Portuguesa)

Art. 56 (swoboda świadczenia usług) 3



Swoboda świadczenia usług obejmuje
uprawnienia akcesoryjne czyli prawo wjazdu i
wyjazdu, prawo pobytu, oraz prawo do
podejmowania czynności służących do
przygotowania działalności usługowej:

reklamy

penetracji rynku

egzekwowania praw z umowy

Pojęcie usługi (niematerialny charakter
świadczenia)

Artykuł 57 (wyliczenie o charakterze

przykładowym)

1. Usługami w rozumieniu Traktatów są świadczenia

wykonywane zwykle za wynagrodzeniem w zakresie, w
jakim nie są objęte postanowieniami o swobodnym
przepływie towarów, kapitału i osób.

2. Usługi obejmują zwłaszcza:
a) działalność o charakterze przemysłowym;
b) działalność o charakterze handlowym;
c) działalność rzemieślniczą;
d) wykonywanie wolnych zawodów.

Rodzaje usług (transgraniczność
działalności)



Rodzaje transgranicznego przepływu usług:

usługodawca z jednego państwa członkowskiego
przemieszcza się do innego państwa i tam świadczy
usługi

usługobiorca przemieszcza się do innego państwa i
tam korzysta z usług

zarówno usługodawca jak i usługobiorca
przemieszczają się z tego samego państwa
członkowskiego do państwa trzeciego w celu
wykonania usługi

ani usługodawca ani usługobiorca nie przemieszczają
się a usługi są świadczone za pomocą środków
telekomunikacyjnych i elektronicznych

Kwalifikacje zawodowe (1)



Obywatele państw członkowskich, którzy wykonują zawód /
prowadzą działalność w jednym państwie UE zgodnie z przepisami
tego państwa, mają prawo świadczyć usługi na obszarze innego
państwa członkowskiego w zakresie tego samego zawodu /
działalności



Jeżeli w „przyjmującym" państwie członkowskim dany zawód jest
regulowany, a w państwie siedziby ten zawód nie jest zawodem
regulowanym, to usługodawca musi udowodnić, iż wykonywał
swój zawód / działalność w państwie członkowskim siedziby przez
co najmniej 2 lata w okresie 10 lat poprzedzających świadczenie
usługi. Wymóg ten nie jest stosowany, jeśli kształcenie
przygotowujące do wykonywania danego zawodu / działalności
było szczegółowo uregulowane przepisami.



Przed świadczeniem usługi po raz pierwszy usługodawca powinien
złożyć pisemne oświadczenie do właściwego organu w sprawach
uznawania kwalifikacji o zamiarze świadczenia usługi, zawierające
informacje o posiadanej polisie ubezpieczeniowej

Kwalifikacje zawodowe (2)



W przypadku świadczenia usług po raz pierwszy w zakresie
zawodów regulowanych, których wykonywanie ma wpływ
na zdrowie lub bezpieczeństwo publiczne, a których wadliwe
wykonanie mogłoby narazić usługobiorców na poważne
konsekwencje, właściwy organ państwa przyjmującego może
sprawdzić kwalifikacje usługodawcy przed rozpoczęciem
świadczenia usługi (tzw. prior check).



W ciągu miesiąca od złożenia przez usługodawcę oświadczenia o
zamiarze świadczenia usługi (wraz z niezbędnymi dokumentami),
właściwy organ zobowiązany jest wydać decyzję w sprawie uznania
kwalifikacji, bądź poinformować o odstąpieniu od sprawdzania
kwalifikacji.

Ograniczenia w zakresie korzystania ze
swobody świadczenia usług (1)



dopuszczalne ograniczenia przewidziane w
TFUE: wykonywanie władczy publicznej



kwalifikowane ograniczenia przewidziane w
TFUE: (i) względy porządku publicznego, (ii)
bezpieczeństwa publicznego, (iii) ochrona
zdrowia



kwalifikowane ograniczenia usprawiedliwione
ochroną nadrzędnego interesu publicznego
ustalonego w orzecznictwie ETS (katalog
otwarty)

Ograniczenia w zakresie korzystania ze
swobody świadczenia usług (2)



Wykonywanie władzy publicznej (Art. 51 w związku z Art. 62:
Postanowienia niniejszego rozdziału nie mają zastosowania do
działalności, która w jednym z Państw Członkowskich jest
związana, choćby przejściowo, z wykonywaniem władzy
publicznej).

ale nie znajduje to zastosowania do aktywności zawodowej związanej

z wykonywaniem funkcji adwokata (149/79 Komisja p. Belgii),
biegłych z zakresu wypadków samochodowych (C-306/89 Komisja
p. Grecji) ale obejmuje notariuszy



Dopuszczalne stosowanie ograniczeń w zakresie swobody
zakładania przedsiębiorstw oraz świadczenia usług ze
względu na porządek, bezpieczeństwo oraz zdrowie
publiczne:

Dyrektywa 2004/38 (wyjaśnia znaczenie powyższych pojęć, np.
takimi powodami nie jest wysokie bezrobocie w danym państwie)

41/74 van Duyn p. Home Office, 36/75 Rutili

Ograniczenia w zakresie korzystania ze
swobody świadczenia usług (3)

stosowane środki muszą być proporcjonalne

uprzednia karalność sama w sobie nie jest wystarczającym
elementem

nie można wydalać sprawcy przestępstwa wyłącznie ze względu
na fakt jego popełnienia (C-348/96 Criminal Proceeding against
Donatella Calfa)

w przypadku odmowy wjazdy do kraju z uwagi na zagrożenie
zdrowia publicznego należy wykazać, jest nosicielem jednej z
chorób wskazanych przez WHO; choroba którą wykryto po
upływie 3 miesięcy po wjeździe nie uzasadnia wydalenia z
państwa przyjmującego



Ochroną nadrzędnego interesu publicznego: ochrona
konsumentów, ochrona osób korzystających z usłu osób
wykonywujących wolne zawody, ochronę własności
intelektualnej (środki takie muszą mieć charakter
proporcjonalny)

Dyrektywa 2006/123/WE

•

Dyrektywa 2006/123/WE o usługach na rynku wewnętrznym:

cel: stworzenie prawdziwego rynku wewnętrznego dla usług

dwie zasady: (i) koncepcja państwa pochodzenia oraz (ii) zasada

kompetencji regulacyjnych w państwie prowadzenia działalności

zakres stosowania: szeroki ale pewne kategorie usług

wyłączone:



usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (o

charakterze nieekonomicznym – edukacyjne, socjalne, medyczne)



usługi finansowe



usługi zdrowotne



usługi hazardowe



usługi prawne



audiowizualne usługi medialne

zakres przedmiotowy dyrektywy: (i) swoboda przedsiębiorczości,

(ii) transgraniczne świadczenie usług, (iii) współpracy

administracyjnej właściwych organów państwowych

Wykaz usług objętych dyrektywą



większość usług świadczonych przez



zawody regulowane



działalność rzemieślnicza



usługi dla przedsiębiorstw



działalność handlowa



usługi rozrywkowe



usługi budowlane, instalacji i konserwacji



sprzętu

Zakres swobody świadczenia usług



Państwa członkowskie uznają prawo usługodawców do świadczenia
usług w państwie członkowskim innym niż to, w którym prowadzą
przedsiębiorstwo



Nie mogą swobody ograniczać poprzez:

obowiązek prowadzenia przedsiębiorstwa,

obowiązek uzyskania zezwolenia, wpisu do rejestru, rejestracji w
zrzeszeniu lub stowarzyszeniu zawodowym

zakaz tworzenia określonej infrastruktury – biura, kancelarii
niezbędnych do świadczenia usług



Państwo, w którym usługa jest świadczona może nałożyć na
usługodawcę wymogi uzasadnione względami porządku
publicznego, bezpieczeństwa publicznego, zdrowia publicznego lub
ochrony środowiska naturalnego.



Państwo to może także stosować własne zasady dotyczące
warunków zatrudnienia, w tym zasad określonych w układach
zbiorowych

Document Outline