POLITOLOGIA
POLITOLOGIA
Dr Michał Kaczmarczyk
Dr Michał Kaczmarczyk
Wyższa Szkoła Zarządzania i
Wyższa Szkoła Zarządzania i
Marketingu
Marketingu
w Sosnowcu
w Sosnowcu
Konstytucja:
Konstytucja:
W znaczeniu formalnym:
W znaczeniu formalnym:
akt normatywny
akt normatywny
uchwalony w szczególnym trybie,
uchwalony w szczególnym trybie,
posiadający szczególną treść i formę oraz
posiadający szczególną treść i formę oraz
szczególną nazwę.
szczególną nazwę.
W znaczeniu materialnym:
W znaczeniu materialnym:
obejmuje
obejmuje
normy (także zwyczajowe) dotyczące
normy (także zwyczajowe) dotyczące
zasad ustroju państwa, statusu jednostki w
zasad ustroju państwa, statusu jednostki w
państwie, ale nie zawarte w jednym akcie
państwie, ale nie zawarte w jednym akcie
prawnym o najwyższej mocy
prawnym o najwyższej mocy
obowiązywania.
obowiązywania.
Przykład konstytucji w znaczeniu
Przykład konstytucji w znaczeniu
materialnym
materialnym
Konstytucja Wielkiej
Konstytucja Wielkiej
Brytanii:
Brytanii:
Akty prawa stanowionego;
Akty prawa stanowionego;
Konwenanse konstytucyjne;
Konwenanse konstytucyjne;
Precedensy konstytucyjne;
Precedensy konstytucyjne;
Podręczniki, traktaty prawnicze.
Podręczniki, traktaty prawnicze.
Co reguluje konstytucja?
Co reguluje konstytucja?
Podmiot władzy suwerennej – kto
Podmiot władzy suwerennej – kto
sprawuje władzę w państwie.
sprawuje władzę w państwie.
System organów państwa – instytucji
System organów państwa – instytucji
państwowych, stosunków między nimi
państwowych, stosunków między nimi
oraz norm, na podstawie których
oraz norm, na podstawie których
działają.
działają.
Ustrój społeczno-gospodarczy państwa.
Ustrój społeczno-gospodarczy państwa.
Podstawy systemu wyborczego.
Podstawy systemu wyborczego.
Status jednostki w państwie.
Status jednostki w państwie.
Ustrój państwowy:
Ustrój państwowy:
Całokształt organizacji państwa, metod i
Całokształt organizacji państwa, metod i
reguł sprawowania władzy państwowej.
reguł sprawowania władzy państwowej.
Zbiór zasad, które wyznaczają charakter
Zbiór zasad, które wyznaczają charakter
państwa. Struktura organizacyjna,
państwa. Struktura organizacyjna,
kompetencje i określone prawem
kompetencje i określone prawem
wzajemne zależności organów państwa.
wzajemne zależności organów państwa.
W ramach kategorii ustroju państwowego wyróżnić można:
W ramach kategorii ustroju państwowego wyróżnić można:
Ustrój polityczny,
Ustrój polityczny,
Ustrój społeczno-gospodarczy.
Ustrój społeczno-gospodarczy.
Forma państwa:
Forma państwa:
Konstytucyjnie określony sposób
Konstytucyjnie określony sposób
organizacji życia społeczno-
organizacji życia społeczno-
politycznego w państwie.
politycznego w państwie.
Formy państwa można klasyfikować w
Formy państwa można klasyfikować w
oparciu o różne kryteria.
oparciu o różne kryteria.
Klasyfikacja
Klasyfikacja
form państwa:
form państwa:
1. Kryterium liczebności
1. Kryterium liczebności
podmiotu władzy:
podmiotu władzy:
Monokratyczne;
Monokratyczne;
Oligarchiczne;
Oligarchiczne;
Demokratyczne;
Demokratyczne;
Klasyfikacja
Klasyfikacja
form państwa:
form państwa:
2. Kryterium sposobu powoływania
2. Kryterium sposobu powoływania
głowy państwa:
głowy państwa:
Monarchiczne;
Monarchiczne;
Republikańskie;
Republikańskie;
Klasyfikacja
Klasyfikacja
form państwa:
form państwa:
3. Kryterium struktury terytorialnej:
3. Kryterium struktury terytorialnej:
Unitarne;
Unitarne;
Federalne;
Federalne;
Funkcje konstytucji:
Funkcje konstytucji:
Prawna
Prawna
Stabilizacyjna
Stabilizacyjna
Programowa
Programowa
Integracyjna
Integracyjna
Organizacyjna
Organizacyjna
Cechy szczególne
Cechy szczególne
konstytucji:
konstytucji:
1.
1.
Najwyższa moc prawna;
Najwyższa moc prawna;
2.
2.
Szczególna nazwa;
Szczególna nazwa;
3.
3.
Szczególna treść;
Szczególna treść;
4.
4.
Szczególny sposób uchwalania;
Szczególny sposób uchwalania;
5.
5.
Szczególny tryb zmiany;
Szczególny tryb zmiany;
Typy zmiany konstytucji:
Typy zmiany konstytucji:
Zmiana całkowita:
Zmiana całkowita:
Formalna
Formalna
– zastąpienie
– zastąpienie
jednej konstytucji inną.
jednej konstytucji inną.
Materialna
Materialna
– zmiana zasad
– zmiana zasad
naczelnych konstytucji.
naczelnych konstytucji.
Typy zmiany konstytucji:
Typy zmiany konstytucji:
Zmiana częściowa:
Zmiana częściowa:
Korekcyjna
Korekcyjna
– poprawienie
– poprawienie
błędów w treści konstytucji.
błędów w treści konstytucji.
Innowacyjna
Innowacyjna
– wprowadzenie
– wprowadzenie
nowych rozwiązań, nowych
nowych rozwiązań, nowych
instytucji itp.
instytucji itp.
Czynniki wpływające na powstanie i
Czynniki wpływające na powstanie i
rozwój konstytucji
rozwój konstytucji
(perspektywa
(perspektywa
historyczna):
historyczna):
Koncepcja umowy społecznej;
Koncepcja umowy społecznej;
Szkoła prawa natury;
Szkoła prawa natury;
Koncepcja trójpodziału władzy;
Koncepcja trójpodziału władzy;
Wojny napoleońskie;
Wojny napoleońskie;
Wiosna Ludów;
Wiosna Ludów;
Dziękuję za uwagę!
Dziękuję za uwagę!