Perspektywy i ograniczenia
Perspektywy i ograniczenia
w produkcji biopaliw na
w produkcji biopaliw na
bazie buraka cukrowego
bazie buraka cukrowego
dr inż. Maciej Wojtczak
Instytut Chemicznej Technologii
Żywności PŁ
Postęp techniczny w przemyśle
Postęp techniczny w przemyśle
cukrowniczym
cukrowniczym
Zakopane 8-9 maja 2006
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOPALIWA
BIOPALIWA są to biologiczne źródła
energii odnawialnej wykorzystujące
energię biomasy
–
Biopaliwa stałe
(drewno opałowe,
brykiety, ścinki drewna, kora, osady ściekowe
odwodnione, rośliny energetyczne, odpady
komunalne)
–
Biopaliwa gazowe
(biogaz rolniczy,
biogaz z osadów ściekowych, gaz
wysypiskowy)
–
Biopaliwa ciekłe
(biodiesel, etanol,
metanol)
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Co to są biopaliwa ciekłe?
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Biokomponenty i biopaliwa ciekłe
USTAWA
z dnia 2 października 2003 r.
O biokomponentach stosowanych w
paliwach ciekłych i biopaliwach
ciekłych
Dz.U. z 2003 r. Nr 199, poz. 1934, Dz.U.z 2005 r. Nr 78,poz.
683
Directive 2003/30/EC (08/05/2003)
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOKOMPONENTY
ester lub bioetanol, w tym
ester lub bioetanol, w tym
bioetanol zawarty eterze
bioetanol zawarty eterze
etylo-tert-butylowym lub
etylo-tert-butylowym lub
eterze etylo-tert-amylowym
eterze etylo-tert-amylowym
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOKOMPONENTY
ester – estry metylowe albo estry
etylowe wyższych kwasów
tłuszczowych otrzymane w procesie
przetwarzania rzepaku albo produktów
ubocznych i odpadów
bioetanol – odwodniony alkohol
etylowy rolniczy produkowany z
surowców rolniczych lub produktów
ubocznych i odpadów
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOPALIWA ciekłe
Benzyny silnikowe zawierające w swoim
składzie powyżej
5%
bioetanolu oraz powyżej
15 %
eterów, stosowane w pojazdach
wyposażonych w silniki z zapłonem iskrowym.
Estry stanowiące samoistne paliwo stosowane
w pojazdach, ciągnikach rolniczych, a także
maszynach nieporuszających się po drogach,
wyposażonych w silniki z zapłonem
samoczynnym.
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOPALIWA ciekłe
Olej napędowy, zawierający powyżej
5%
estrów stosowany w pojazdach,
ciągnikach rolniczych, a także maszynach
nieporuszających się po drogach,
wyposażonych w silniki z zapłonem
samoczynnym.
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
PALIWA ciekłe
Benzyny silnikowe zawierające w swoim
składzie do
5%
bioetanolu oraz do
15%
eterów stosowane w pojazdach wyposażonych
w silniki z zapłonem iskrowym.
Olej napędowy zawierający do
5%
estrów
stosowany w pojazdach, ciągnikach
rolniczych, a także maszynach
nieporuszających się po drogach,
wyposażonych w silniki z zapłonem
samoczynnym.
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Biopaliwa z buraka cukrowego
Bioetanol
Bioetanol
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOETANOL
płynny
surowiec
rolniczy
zwierający
cukry
pszenic
a
burak
mielenie,
rozpuszcza
nie
ekstrakcja,
zagęszczan
ie,
krystalizacj
a
kukuryd
za
ziemnia
ki
żyto
fermentacj
a
etanolowa
DROŻDZ
E
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOETANOL
fermentacj
a
etanolowa
destylacja
suszenie
BIOETANO
L
Glukoza 2 Etanol + 2
Glukoza 2 Etanol + 2
CO2
CO2
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
STRATEGIA UNII
STRATEGIA UNII
EUROPEJSKIEJ NA RZECZ
EUROPEJSKIEJ NA RZECZ
BIOPALIW
BIOPALIW
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Strategia Unii Europejskiej
Biała Księga
Energia dla przyszłości:
odnawialne źródła energii
White Paper for a Community Strategy and
Action Plan
„Energy for the Future: Renewable Sources of
Energy"
COM(97)599 (26/11/1997)
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Biała Księga
wzrost zużycia energii produkowanej
ze źródeł odnawialnych w stosunku
do zużycia energii brutto w UE do
12% do roku 2010
Energia produkowana z biomasy ma
wzrosnąć do 135 Mtoe do roku 2010
należy promować rozwój biopaliw
ciekłych jako alternatywy dla paliw
ropopochodnych
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOPALIWA
Zielona Księga
Ku europejskiej strategii
bezpieczeństwa
energetycznego
Green Paper
„Towards a European strategy for the
security of energy supply”
COM(2000)0769 (29/11/2000)
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Zielona Księga
Dla dobrobytu obywateli i właściwego
funkcjonowania gospodarki, długofalowa
strategia bezpieczeństwa energetycznego
Unii Europejskiej musi być ukierunkowana na
zapewnienie nieprzerwanej fizycznej
dostępności produktów energetycznych
na rynku po cenach dostępnych dla
wszystkich odbiorców (prywatnych i
przemysłowych), z jednoczesnym
uwzględnieniem troski o stan środowiska i
zrównoważony rozwój. (...)
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Zielona Księga
Bezpieczeństwo energetyczne nie
oznacza starań o maksymalizację
samowystar-czalności energetycznej czy
minimalizację zależności od źródeł
zewnętrznych, lecz ma na celu obniżenia
ryzyka związanego z taką zależnością.
Cele, do których należy dążyć obejmują
równoważenie i dywersyfikację
różnych źródeł energii (ze względu na
surowce i region geograficzny).
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Zielona Księga
Podwojenie udziału odnawialnych
źródeł energii w ogólnej produkcji
energii z 6 do 12% i zwiększenie ich
części w produkcji energii elektrycznej
z 14 do 22% stanowi cel, który należy
osiągnąć do roku 2010.
Biomasa, ze swej strony, może
przyczynić się w sposób znaczący do
wzmocnienia trwałego bezpieczeństwa
zaopatrzenia w energię.
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Zielona Księga
Pierwotny cel to 18 mln ton
Pierwotny cel to 18 mln ton
biopaliw płynnych
biopaliw płynnych
czyli 5% energii w
czyli 5% energii w
transporcie pochodzącej z
transporcie pochodzącej z
biopaliw do 2010r.
biopaliw do 2010r.
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOPALIWA w UE
Dyrektywa UE z dnia 8 maja 2003
dotycząca
promocji używania biopaliw i innych
paliw odnawialnych w transporcie
USTAWA z dnia 2 października 2003 r.
„O biokomponentach stosowanych w paliwach
ciekłych i biopaliwach ciekłych”
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOPALIWA W UE
Minimalny udział biopaliw w paliwach
stosowanych w transporcie wyniesie
2%
do końca 2005 r. oraz
5,75%
do
końca 2010 r. w przeliczeniu na
wartość opałową paliwa
Biopaliwa mogą być dostępne w
postaci:
–
Czystych biopaliw
–
Mieszanin biopaliw z produktami przerobu
ropy naftowej (EN228 i EN590)
–
Jako płyny pochodzące z biopaliw
(ETBE
etyl-tertio-butyl-ester wytwarzany na bazie
etanolu)
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Etanol jako paliwo
E5
E85
E100
Bio-diesel (95%
etanolu)
FFV Flexible Fuel
Vehicle
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
BIOPALIWA W UE
KOMUNIKAT KOMISJI
Strategia UE na rzecz biopaliw
z dnia 8/2/2006
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Strategia UE na rzecz biopaliw
UE wspiera biopaliwa mając na uwadze
zmniejszenie emisji gazów
cieplarnianych, dekarbonizację paliw
używanych w transporcie, dywersyfikację
źródeł zaopatrzenia w paliwa i
opracowywanie długofalowych
substytutów ropy kopalnej.
Oczekuje się, że rozwój produkcji biopaliw
dostarczy nowych możliwości
dywersyfikacji dochodów i zatrudnienia w
obszarach wiejskich
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Strategia UE na rzecz biopaliw
Produkcja biopaliw może również przynieść
korzyści dla gospodarki i środowiska
naturalnego w szeregu krajów
rozwijających się, stworzyć dodatkowe
miejsca pracy, zmniejszyć rachunki za
import energii i otworzyć potencjalne rynki
eksportowe.
W szczególności produkcja bioetanolu
mogłaby stanowić realną alternatywę dla
niektórych krajów będących producentami
cukru, które zostały poszkodowane w
wyniku reformy systemu cukrownictwa UE.
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
CELE
Strategii UE na rzecz biopaliw
1.
1.
dalsza promocja biopaliw w UE i
dalsza promocja biopaliw w UE i
krajach rozwijających się oraz
krajach rozwijających się oraz
zagwarantowanie, że ich
zagwarantowanie, że ich
produkcja i wykorzystywanie ma
produkcja i wykorzystywanie ma
globalnie pozytywne skutki dla
globalnie pozytywne skutki dla
środowiska i że przyczyniają się
środowiska i że przyczyniają się
one do realizacji celów strategii
one do realizacji celów strategii
lizbońskiej,
lizbońskiej,
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
CELE
Strategii UE na rzecz biopaliw
2.
2.
przygotowanie do stosowania biopaliw
przygotowanie do stosowania biopaliw
na szeroką skalę dzięki poprawie ich
na szeroką skalę dzięki poprawie ich
konkurencyjności cenowej poprzez
konkurencyjności cenowej poprzez
optymalizację wyspecjalizowanych
optymalizację wyspecjalizowanych
upraw energetycznych, prowadzenie
upraw energetycznych, prowadzenie
badań nad biopaliwami „drugiej
badań nad biopaliwami „drugiej
generacji,” oraz wspieranie
generacji,” oraz wspieranie
wprowadzenia ich do obrotu w drodze
wprowadzenia ich do obrotu w drodze
rozszerzenia zakresu projektów
rozszerzenia zakresu projektów
demonstracyjnych i usuwaniu barier o
demonstracyjnych i usuwaniu barier o
nietechnicznym charakterze,
nietechnicznym charakterze,
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
CELE
Strategii UE na rzecz biopaliw
badanie możliwości otwierających się
badanie możliwości otwierających się
przed krajami rozwijającymi się – w tym
przed krajami rozwijającymi się – w tym
tych, które zostały poszkodowane w
tych, które zostały poszkodowane w
wyniku reformy systemu cukrowego UE
wyniku reformy systemu cukrowego UE
– w zakresie produkcji roślin
– w zakresie produkcji roślin
energetycznych i biopaliw, oraz
energetycznych i biopaliw, oraz
określenie roli, którą mogłaby
określenie roli, którą mogłaby
odgrywać UE we wspieraniu rozwoju
odgrywać UE we wspieraniu rozwoju
zrównoważonej produkcji biopaliw.
zrównoważonej produkcji biopaliw.
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Promocja produkcji i stosowania
biopaliw biopaliw
1.
Pobudzanie zapotrzebowania na
biopaliwa.
2.
Wykorzystywanie ekologicznych
zalet biopaliw
3.
Rozwijanie produkcji i dystrybucji
biopaliw
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
5.
Rozszerzanie dostaw roślin
energetycznych
6.
Zwiększanie możliwości handlowych
7.
Wspieranie krajów rozwijających się
8.
Wspieranie badań i rozwoju
Promocja produkcji i
stosowania biopaliw biopaliw
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
EKONOMIA PRODUKCJI
BIOETANOLU
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Światowa produkcja etanolu
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Produkcja bioetanolu jako paliwa
w Europie
2005 ~ 1 mln t
bioetanolu
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Produkcja bioetanolu w polsce
Rok
zużycie
benzyny
tyś. ton
bioetanol
tyś. ton
Udział biopaliw w
paliwach wg wartości
energetycznej
2000
4841
40,55
0,35 %
2001
4484
52,39
0,46 %
2002
4109
65,33
0,57 %
2003
3941
60,12
0,49 %
2004
3953
38,27
0,30 %
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Produkcja bioetanolu w polsce
Krajowy cel udziału biopaliw
–
2005 r. — 0,5 % (cel UE 2,0 %)
–
2006 r. — 1,5%
–
2007 r. — ?
–
2010 r. — cel UE - 5,75%
Możliwości produkcyjne (dane z 2005 r.)
–
2
0 przedsiębiorstw produkujących bioetanol
zadeklarowane możliwości ~400 tys. ton
–
4 przedsiębiorstwa wytwarzające estry (118 tys.
ton)
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Wspieranie biopaliw AKCYZA
paliwa ciekle zawierające od 2,0% do 5% bio-
komponentow w wysokości 1,5 zł od każdego
litra biokomponentow dodanych do tych paliw,
biopaliwa ciekle z zawartością od 5% do 10%
biokomponentow, w kwocie 1,8 zł od każdego
litra biokomponentow dodanych do tych paliw,
biopaliwa ciekle z zawartością powyżej 10%
biokomponentow dodanych do tych paliw w
wysokości 2,2 zł od każdego litra dodanych
biokomponentow
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Koszty produkcji bioetanolu
surowiec
kraj
koszt €/GJ
ziarno zbóż
EU15
20,85
kukurydza
US
10,88
trzcina cukrowa
Brazylia
8,78
trzcina cukrowa (UK) Brazylia
30,47
burak cukrowy
EU15
23,72
wartość energetyczna bioetanolu 26,7 GJ/t, Gęstość bioetanolu 0,789
kg/l
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Koszty produkcji bioetanolu
surowiec
kraj
koszt € cent /litr
ziarno zbóż
EU15
43,92
kukurydza
US
22,91
trzcina cukrowa
Brazylia
18,50
trzcina cukrowa (UK) Brazylia
64,18
burak cukrowy
EU15
49,98
wartość energetyczna bioetanolu 26,7 GJ/t, Gęstość bioetanolu 0,789
kg/l
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Wydajność produkcji bioetanolu
surowiec
wydajność
wydajność GJ
bioetanolu / GJ
surowca
ziarno zbóż
305 kg/t
0,55
kukurydza
2,636 gall/bu
0,55
trzcina cukrowa
80 l/t
0,38
burak cukrowy
85 kg/t
0,12
wartość energetyczna bioetanolu 26,7 GJ/t, Gęstość bioetanolu 0,789
kg/l
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Produkcja uboczna produkcji
bioetanolu
surowiec
wydajność
wydajność GJ
bioetanolu / GJ
surowca
ziarno zbóż
słoma
otręby
pasza
18,54 t/t bioet.
0,121 t/t bioet.
1,507 t/t bioet.
kukurydza
olej
pasza
mąka
1,886 kg/GJ corn
12,851 kg/GJ corn
3,065 kg/GJ corn
trzcina cukrowa
Prąd
elektryczny
100 kWh/t trzciny
burak cukrowy
wysłodki
pasza
22,75 t/t bioet.
0,75 t t/t bioet.
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Wydajność produkcji bioetanolu
surowiec
Zapotrzebowani
e energi MJ/MJ
Zapotrzebowani
e węgla kg
CO
2
/MJ
Całkowite
zapotrzebowani
e gazów
cieplrnianych
kg CO
2
/MJ
pszenica
0,464
0,024
0,029
Słoma
pszenicy
- 0,028
0
0,013
burak
cukrowy
0,464
0,034
0,040
Benzyna
bezołowio
wa
1,19
0,081
0,081
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Produkcja bioetanolu
Rosnące ceny ropy
ceny bioetanolu 32-33 dolary za baryłkę
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Produkcja bioetanolu - Wzrost cen
cukru
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Produkcja bioetanolu
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
Etanol jako paliwo
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
PERSPEKTYWY dla BURAKA
STRATEGIA UE
STRATEGIA UE
–
Redukcja emisji CO
Redukcja emisji CO
2
2
–
Dywersyfikacja źródeł energii
Dywersyfikacja źródeł energii
–
Malejące zapasy ropy naftowej
Malejące zapasy ropy naftowej
–
Restrukturyzacja rolnictwa
Restrukturyzacja rolnictwa
–
Reforma polityki cukrowej
Reforma polityki cukrowej
Wysoka wydajność bioetanolu z hektara
Wysoka wydajność bioetanolu z hektara
(2,9 toe/ha – zboża 0,9 toe/ha)
(2,9 toe/ha – zboża 0,9 toe/ha)
Potrzeba dywersyfikacji produkcji rolnej
Potrzeba dywersyfikacji produkcji rolnej
Seminarium STC Zakopane
2006
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
Perspektywy i ograniczenia w produkcji
biopaliw
biopaliw
OGRANICZENIA dla BURAKA
Wysokie koszty produkcji etanolu
Wysokie koszty produkcji etanolu
Wysokie koszty surowca
Wysokie koszty surowca
Dystrybucja biopaliw i ich stosowanie
Dystrybucja biopaliw i ich stosowanie
Mała efektywność energetyczna
Mała efektywność energetyczna
Ceny cukru / ceny ropy
Ceny cukru / ceny ropy
Dziękuję bardzo za uwagę
Dr inż. Maciej Wojtczak
Politechnika Łódzka
E-mail:
maciej.wojtczak@p.lodz.pl