MODELOWANIE
DANYCH

/ DIAGRAMOWANIE STRUKTUR DANYCH

/ DIAGRMOWANIE ZWIĄZKÓW ENCJI

/ MODELOWANIE LOGICZNE

CYKL ŻYCIA SYSTEMU
INFORMATYCZNEGO

STRATEGIA

ANALIZA

PROJEKTOWANIE

IMPLEMENTACJA

WDRAŻANIE

EKSPLOATACJA

Analiza wymagań

Modele konceptualne opisujące
wymagania odnośnie:

• Danych oraz

• Funkcjonalności aplikacji

Transformacja modeli
pojęciowych do fizycznych

Implementowanie bazy
danych i aplikacji,
dokumentacja użytkowa

Modelowanie

1. Definiowanie projektu logicznego – ERD (Entity

Relationship Diagram)



Wstępna selekcja encji



Wykrywanie związków bezpośrednich oraz

wielokrotnych



Określanie natury związków i ich opisywanie



Konwersja związków wieloznacznych do postaci

związków prostych



Racjonalizacja modelu, Wyliczanie atrybutów

2. Definiowanie projektu fizycznego (Physical Data

Model)

ENCJA

Encja to OBIEKT, który można jednoznacznie

odróżnić od innych, byt materialny lub
niematerialny, o którym informacja ma być
pamiętana w systemie.
Może być obiektem fizycznym jak czytelnik lub
książka, jak też zdarzeniem lub pojęciem, jak
wypożyczenie książki czy też zamówienie na jej
wypożyczenie.



Typ encji jest kategorią, do której zaliczają się
wszystkie wystąpienia encji danego typu (min 2
wystąpienia, każde wystąpienie identyfikowalne,
czyli rozróżniane).

Encja posiada



unikalną nazwę



zbiór cech (atrybutów)



Encje wchodzą w związki z innymi encjami
(wyjątkiem są encje reprezentujące dane
słownikowe i konfiguracyjne).



Dowolna rzecz lub obiekt musi być
reprezentowana tylko przez jedną encję.



Nazwa encji powinna być rzeczownikiem liczby
pojedynczej.

Atrybut encji



Nazwa



Dziedzina



Typ danych, maksymalny rozmiar



Zbiór dozwolonych wartości



Zakres dozwolonych wartości



Dozwolone/niedozwolone wartości
puste



Opcjonalnie unikalność wartości

Atrybuty encji – identyfikator



Atrybut lub zbiór atrybutów jednoznacznie
identyfikujący wystąpienie encji



Zbiór atrybutów + związki



Związki



Naturalne identyfikatory – PESEL, NIP, REGON…



Sztuczne identyfikatory – Numer osoby, Nr
pozycji..

Atrybuty encji - deskryptory



Wszystkie inne atrybuty poza
deskryptorami



Reprezentują podstawowe
cechy/własności encji



Mogą mieć wartości opcjonalne lub
obligatoryjne

Związki



Związek reprezentuje powiązania pomiędzy
obiektami świata rzeczywistego,



Zawiera pewną informację np. Klient składa
Zamówienie, Student zalicza Przedmiot,
Obywatel posiada Dowód osobisty…itp..

ZWIĄZKI



Związek odzwierciedla zależności pomiędzy encjami,

przy czym rozpatrywane są jedynie zależności

bezpośrednie. Pomiędzy dwoma encjami może

zachodzić więcej niż jeden związek.



Związek oznacza się na diagramie jako linię łączącą

encje.



Związek posiada opis przybliżający znaczenie

związku:
- Liczebność (typ lub kardynalność),

- Uczestnictwo

(istnienie lub opcjonalność)

- Rola.



Liczebność określa ilość instancji danego typu encji

biorących udział w związku.



Uczestnictwo określa status encji w danym związku.

Uczestnictwo w związku może być wymagane lub

opcjonalne.



Rola, to słowny opis znaczenia związku.

ZWIĄZKI



Każdy związek posiada również cechę, zwaną
stopniem związku.



Stopień związku określa liczbę encji
połączonych związkiem.



Wyróżnia się związki:



unarne (łączące encję samą z sobą),



binarne (łączące dwie encje),



ternarne (łączące trzy encje)



i n-arne (łączące n encji).

Możliwe określenia liczebności to:



Jeden do jednego oznaczana jako 1:1.



Jeden do wielu oznaczana jako 1:N.



Wiele do wielu oznaczana jako M:N.

Dwa pierwsze typy związków (1:1 i 1:N) to związki

proste, związek N:M to związek złożony lub
wieloznaczny, traktowany w informatyce jako
nieimplementowalny.

Związek 1:1 to związek jedno-jednoznaczny,

związek 1:N to związek jednoznaczny.



Zakończenia linii związku odzwierciedlają liczebność

związku.



Linia zakończona jest normalnie jeśli liczebność

związku po stronie danej encji wynosi jeden.



Linia jest rozdzielona na trzy linie wychodzące z

jednego punktu i kończące się na krawędzi prostokąta

oznaczającego encje jeśli liczebność związku po

stronie tej encji wynosi wiele.



Oznaczenia uzależnione od przyjętej notacji.



Zakończenie linii zawiera również symbol

oznaczający uczestnictwo. W przypadku

uczestnictwa opcjonalnego rysowane jest kółko po

przeciwnej stronie danej encji, zaś w przypadku

uczestnictwa wymaganego poprzeczna kreska.



Uczestnictwo opcjonalne oznaczone jest linią

przerywaną, obligatoryjne – linią ciągła.



Notacja CASE*Method (Oracle)



Notacja IEM (Information
Engineering Method) (Sybase)

Pracownik

Dziecko pracownika

Pracownik

Dziecko pracownika

Pesel

imie nazwisko

telefon

74120414953 Jan

Kowalski 123456789

80110934648 Anna Nowak

234567891

14082534525 Jan

Kowalski

NULL

38062143676 Anna Nowak

234567891

Każdej Encji (z projektu logicznego) odpowiada tablica (w projekcie
fizycznym)

Dane w komórce encji muszą być wartościami atomowymi

pesel

imie

nazwisko

telefon

12345678912

Adam

Nowak

123456785

23456789123

Jan

Kowalski

434353592
555434343

34567891234

Ala

Kot

556435433

45678912345

Jak

Nowakowski

NULL

W modelu fizycznym
Identyfikatorowi encji odpowiada - Klucz główny tablicy.

Encja

Tabela

P – atrybut wchodzący w skład klucza głównego
– klucz główny (primary key)

Model fizyczny. Klucz złożony.

Encja

Tabela

P – atrybut wchodzący w skład klucza głównego
– klucz główny (primary key)

Implementacja związków –1:1

model konceptualny

F – klucz obcy (foreign key)

– relacja

model fizyczny

Model fizyczny – relacja 1:N

model konceptualny

– relacja

F – klucz obcy (foreign key)

model fizyczny

Model fizyczny – relacja N:M

P Id_zachorowania

F Id_osoby

F Id_choroby

1

1

1

2

1

3

3

1

1

P Id_osoby

Imie

Nazwisko

1

Jan

Nowak

2

Ola

Kot

3

Adam

Los

P Id_choroby

nazwa

1

Grypa

2

Ospa

3

Angina

Model fizyczny danych jest podstawa implementacji

projektu w konkretnym systemie zarządzania

relacyjnymi bazami danych. Może to być:



ADABAS



IBM DB2



INFORMIX



INTERBASE



MICROSOFT ACCESS



MICROSOFT SQL SERWER



MySQL



ORACLE



POSTGRESQL



SYBASE